Κείμενο: Dave Itzkoff / c.2022 The New York Times Company – Απόδοση: Παντελής Τσομπάνης
Το περασμένο Χάλογουιν, η Νιβ Κάμπελ πήγε με τα παιδιά της σε ένα χωράφι με κολοκύθες στο Χόλιγουντ, όπου αντίκρισαν επισκέπτες με τη μάσκα του Ghostface, την οποία φορούσαν οι δολοφόνοι που βασάνισαν τον κινηματογραφικό της χαρακτήρα στις κλασικές ταινίες τρόμου. Oι μεταμφιεσμένοι δεν φάνηκαν να αντιλαμβάνονται την παρουσία της Κάμπελ κι εκείνη αντιστεκόταν στις προτροπές του μεγαλύτερου γιου της να τους αποκαλύψει ότι στέκονταν μπροστά στη Σίντνεϊ Πρέσκοτ, την ατρόμητη ηρωίδα του Scream που ερμηνεύει από το 1996. «Ο εννιάχρονος γιος μου δεν έχει παρακολουθήσει τις ταινίες, αλλά προφανώς ξέρει γι’ αυτές», δήλωσε η Κάμπελ. «Και μου λέει: “Μαμά, πρέπει να τους το πεις”. Δεν πρόκειται να πάω μέχρι εκεί και να τους πω: “Γεια, με αναγνωρίζετε;”. Γελάει και προσθέτει: “Αν και νομίζω πως θα είχε πλάκα γι’ αυτούς”».
Στην πρώτη του κυκλοφορία, το Scream επανεφηύρε τις ταινίες τρόμου, με ένα καστ από φωτογενείς ηθοποιούς που είχαν βαθιά γνώση των κανόνων του είδους και ήταν κουρασμένοι από τα κλισέ του. Η ταινία έκανε διάσημο τον σεναριογράφο της Κέβιν Γουίλιαμσον, έδωσε νέα πνοή στην καριέρα του σκηνοθέτη της, Γουές Κρέιβεν, και πυροδότησε μια βιομηχανία από αντιγραφείς και παρωδίες. Η βραδυφλεγής επιτυχία της πρώτης ταινίας εκτόξευσε τους πρωταγωνιστές: την Κάμπελ, σταρ της δραματικής σειράς Party of Five, την Κοξ, που απολάμβανε την επιτυχία της στα Φιλαράκια, και τον Αρκέτ, μέλος μιας οικογένειας καρατεριστών. Οι τρεις συνέχειες που ακολούθησαν τους ένωσαν για πάντα και η Κοξ με τον Αρκέτ ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν.
Ολα άλλαξαν μετά το Scream 4
Αλλά μετά το Scream 4, το 2011, οι ταινίες άρχισαν να κουράζουν. Τότε, η Κοξ και ο Αρκέτ ήταν σε διάσταση και αργότερα θα χώριζαν. Ο Κρέιβεν πέθανε το 2015. Μια τηλεοπτική σειρά, ελαφρώς συνδεδεμένη με τις ταινίες, προβλήθηκε για τρία χρόνια στο MTV και στο VH1, αλλά δεν σημείωσε επιτυχία. Τώρα, ύστερα από δεκαετή απουσία από τις αίθουσες, έρχεται μια νέα ταινία Scream − χωρίς αριθμήσεις και άλλους τίτλους, από νέους σκηνοθέτες και σεναριογράφους. Η ταινία σηματοδοτεί ταυτόχρονα την επανεκκίνηση και τη συνέχεια της σειράς ταινιών, εισάγοντας νέους χαρακτήρες (ερμηνεύουν οι Μελίσα Μπαρέρα, Τζένα Ορτέγκα, Τζάκ Kουέιντ κ.ά.) σε ένα κοινό που είναι συνηθισμένο εξίσου σε ριμέικ κινηματογραφικών franchise όπως το Πόλεμος των Άστρων: Η δύναμη ξυπνάει και art-house ταινιών τρόμου, όπως το Babadook και το Μεσοκαλόκαιρο.
Η επιστροφή των Κάμπελ, Κοξ και Αρκέτ
Το πρόσφατο Scream φέρνει πίσω τους Κάμπελ, Κοξ και Αρκέτ ως τους χαρακτήρες των πρώτων ταινιών, οι οποίοι έχουν ωριμάσει στην ενήλικη ζωή τους και ο καθένας τους έχει αλλάξει διαφορετικά εξαιτίας των προηγούμενων συναντήσεών τους με αρκετούς Ghostface δολοφόνους. Για τους ηθοποιούς, η πρόταση της επιστροφής στο Scream είναι δίκοπο μαχαίρι: μια ευκαιρία να αναζωπυρώσουν παλιές φιλίες και να θυμηθούν τι έκανε σπουδαίες τις προηγούμενες ταινίες, φοβούμενοι όμως ότι θα καταστρέψουν την κληρονομιά της ταινίας αν δεν μπορέσουν να ξαναζωντανέψουν τις παλιές δόξες. Όταν έγινε η πρώτη επαφή για την καινούργια ταινία, η Κοξ λέει: «Αναρωτήθηκα: Τι; Θέλουν να γυρίσουν καινούργιο Scream;». Αλλά όσο το επεξεργαζόταν, σκέφτηκε: «Γιατί να μην επιστρέψω σε κάτι που έπαιξε μεγάλο ρόλο στη ζωή μου και να ερμηνεύσω έναν χαρακτήρα που μου έδινε χαρά; Πρέπει να έχουν ένα αληθινό όραμα αν θέλουν να αναβιώσουν το franchise και να πάρουν το ρίσκο».
Σε συνέντευξή τους στα τέλη Νοεμβρίου (η Κάμπελ και η Κοξ σε ένα παράθυρο και ο Αρκέτ σε ένα άλλο), οι ηθοποιοί έβγαλαν προς το κοινό μια διστακτική οικειότητα, σαν να βρίσκονται σε συνάντηση παλιών συμμαθητών. Αντάλλαξαν ανόητα αστεία όταν δήλωσαν πως έχουν ξεχάσει σημαντικές λεπτομέρειες από τις παλαιότερες ταινίες και αυτοσαρκάζονταν για τα κατορθώματά τους. Ερωτώμενη για το πώς πήρε τον ρόλο, η Κοξ είπε πως ο μάνατζέρ της την πρότεινε. Ή: «Μπορεί ο μάνατζέρ μου να είπε: “Δεν είναι πολύ καλή και δεν νομίζω πως πρέπει να την προσλάβετε”. Αλλά ποιος ξέρει;». Σε αυτό που συμφώνησαν για την πρώτη ταινία ήταν η λαμπρότητα του μη συμβατικού σεναρίου που έγραψε ο Γουίλιαμσον και ο θαυμασμός τους για τον Κρέιβεν, ο οποίος σκηνοθέτησε εμβληματικές ταινίες τρόμου, όπως το Τελευταίο σπίτι αριστερά και τον Εφιάλτη στον δρόμο με τις λεύκες. Το καστ ήταν αρκετά προστατευμένο από τις παρασκηνιακές συγκρούσεις του Κρέιβεν με την Dimension Films, την εταιρεία παραγωγής των αυθεντικών Scream, που είχε επιφυλάξεις για τη δουλειά του στην πρώτη ταινία.
H Κόρτνεϊ Κοξ στον ρόλο της μαχητικής δημοσιογράφου Γκέιλ Γουέδερς
Σε κάθε συμμετοχή τους, οι αστέρες του Scream λένε πως ποτέ δεν ένιωσαν στους ώμους τους την πίεση να διατηρήσουν τη συνολική ποιότητα των ταινιών. «Όταν βγαίνω στην τηλεόραση και κάνω κάτι καινούργιο, είναι πολύ τρομακτικό», είπε η Κοξ. «Νιώθεις πως τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με όσα έχεις κάνει στο παρελθόν. Στις ταινίες, όμως, παίρνουμε το σενάριο και ερχόμαστε να ερμηνεύσουμε τους χαρακτήρες μας». Τελικά, τα δικαιώματα του Scream αποκτήθηκαν από τη Spyglass Media Group, η οποία συνεργάστηκε με την Paramount για την παραγωγή μιας νέας ταινίας σε σενάριο του Τζέιμς Βάντερμπιλτ (Zodiac) και Γκάι Μπάσικ (Είσαι έτοιμος;) και σκηνοθεσία των Ματ Μπετινέλι-Όλπιν και Τάιλερ Ζιλέτ (Είσαι έτοιμος, V/H/S). O Γουίλιαμσον, ως διευθυντής παραγωγής του νέου Scream, δήλωσε πως το πρότζεκτ έχει τις ευλογίες του. «Η πρώτη μου σκέψη ήταν: Δεν θα μου ζητήσουν να το γράψω; Πώς τολμάνε;» είπε και γέλασε. Αφότου όμως άκουσε τα σχέδια της καλλιτεχνικής ομάδας για την ταινία, είπε πως: «Τα είχαν προβλέψει όλα. Ήμουν σε φάση: εντάξει, θα πάει καλά».
Η Νιβ Κάμπελ επιστρέφει στο ρόλο της Σίντνεϊ Πρέσκοτ
Το Scream περιλαμβάνει έναν νέο Ghostface να ταλαιπωρεί για άλλη μια φορά τη φανταστική πόλη του Γούντσμπορο, στην Καλιφόρνια, καθιστώντας απαραίτητη την επιστροφή των Σίντνεϊ, Γκέιλ και Ντιούι. Αλλά η επιστροφή των ηθοποιών που τους ερμήνευσαν ήταν κάθε άλλο παρά βέβαιη. Λένε πως το μεγαλύτερο εμπόδιο ήταν η απουσία του Κρέιβεν. «Δεν ξέρω πώς μπορεί να γίνει αυτό συναισθηματικά και πρακτικά», δήλωσε η Κάμπελ.
«Ποιος θα το κάνει τόσο καλά όσο ο Γουές;» Οι σκηνοθέτες της ταινίας όμως κατεύνασαν τους ηθοποιούς έναν προς έναν, στέλνοντάς τους γράμματα που επαινούν τις προηγούμενες δουλειές τους και ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή τους σε αυτήν. «Ήταν παραδόξως το ευκολότερο και το δυσκολότερο πράγμα που έχω κάνει», είπε ο Ζιλέτ. «Είναι τόσο εύκολο να εκφράσεις τον θαυμασμό σου για εκείνους ως ηθοποιούς και για τον Γουές και το έργο του». Όπως λέει, η πρόκληση ήταν ότι «υπήρχε μεγάλο ρίσκο και πολλή πίεση». Ο Μπετινέλι-Όλπιν δήλωσε, για παράδειγμα, πως το γράμμα που έγραψαν στην Κάμπελ «ήταν του τύπου: “Αυτή η ταινία δεν υπάρχει χωρίς εσένα. Τελεία”. Δεν θα προσπαθούσαμε να την κάνουμε διαφορετικά». Ερωτηθείς για το τι θα συνέβαινε αν κάποιος από τους ηθοποιούς είχε αρνηθεί, ο Ζιλέτ δήλωσε: «Είπαμε πως θα υπήρχε ένα σχέδιο, αλλά μετά δεν εξερευνήσαμε ποτέ τι θα μπορούσε να είναι αυτό το σχέδιο». Η πρόσκληση είχε μια ιδιαίτερη σημασία για τον Αρκέτ και την Κοξ, οι οποίοι κλήθηκαν να παίξουν σε μια ιστορία όπου οι χαρακτήρες τους έχουν χωρίσει, αντικατοπτρίζοντας ουσιαστικά την πραγματική ζωή του ζευγαριού.
Όταν γύρισαν την πρώτη τους σκηνή μαζί, ήταν μια συγκινητική στιγμή και όχι μόνο επειδή ήταν γραμμένο στο σενάριο. Η Κοξ μίλησε για τον Αρκέτ: «Ήταν πολύ ευσυγκίνητος όταν τη γυρίζαμε. Την επόμενη μέρα είπε ότι το συνεργείο δεν τον κοιτούσε καν». Ο Αρκέτ συμπεριφέρθηκε με θάρρος απέναντι στα έντονα συναισθήματα με τα οποία ήρθε αντιμέτωπος. «Μερικοί άνθρωποι δεν νιώθουν άνετα απέναντι σε τέτοιου είδους καταστάσεις», δήλωσε.
Η Σίντνεϊ Πρέσκοτ με ενέπνευσε
Φυσικά, θα υπάρξουν συζητήσεις για νέες προσθήκες αν αυτό το Scream πετύχει τους στόχους του, αλλά για την ώρα οι βασικοί πρωταγωνιστές είναι ικανοποιημένοι που έχουν διατηρήσει ζωντανούς τους χαρακτήρες μέσα σε αυτά τα είκοσι πέντε χρόνια. Η Κάμπελ δήλωσε πως ήταν ευγνώμων που ήταν πρωταγωνίστρια μιας ταινίας τρόμου, στην οποία δεν απεικονίστηκε ποτέ ως ανήμπορο θύμα. «Είμαι πολύ τυχερή ως γυναίκα που πήρα έναν ρόλο για τον οποίο άνθρωποι με πλησιάζουν και μου λένε: “Η Σίντνεϊ Πρέσκοτ με ενέπνευσε, με έκανε πιο γενναία, με έκανε λιγότερο ανασφαλή, με βοήθησε να υπερασπίζομαι τον εαυτό μου”».
Η Κοξ προτίμησε να πάρει πιο ρεαλιστικά μαθήματα από την εμπειρία της στο Scream και τις εναλλασσόμενες ταυτότητες των ανθρώπων που φορούν τις χαρακτηριστικές μάσκες σε κάθε ταινία. «Υπάρχει ένα βαθύτερο νόημα στο γεγονός ότι ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να είναι ο Ghostface. Αυτό που μου έμαθε είναι ότι ποτέ δεν κυκλοφορείς νυχτιάτικα σε πάρκινγκ. Πως δεν πηγαίνεις στην τουαλέτα ενός κινηματογράφου. Και πως ο καθένας μπορεί να χάσει τον έλεγχο».
☛ Πρώτες αντιδράσεις
Οι κριτικές που διαβάζουμε από όλο τον κόσμο σε γενικές γραμμές συμφωνούν πως στα χέρια μιας νέας γενιάς σκηνοθετών ταινιών τρόμου, το Scream διατηρεί όλα τα στοιχεία που το έκαναν αγαπητό: σινεματικές και κοινωνικές αναφορές που σχολιάζουν το Χόλιγουντ, έντονη αυτοαναφορικότητα με έξυπνα σχόλια για τα προηγούμενα Scream, μαύρο χιούμορ, σαδιστικά gore σκηνές, καλοστημένο whodunnit. Το re-quel (αγγλικό υβρίδιο επανεκκίνησης και σίκουελ) του Scream φαίνεται πως αναθερμαίνει το είδος των slasher ταινιών τρόμου, δημιουργώντας παράλληλα μια αίσθηση νοσταλγίας. – Παντελής Τσομπάνης
ΙΝFO: Το Scream προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες σε διανομή της Odeon.
