Βρίσκομαι ακινητοποιημένη με την πλάτη στον τοίχο και ένα μαχαίρι να μου πιέζει το μάγουλο, θολώνοντας το οπτικό μου πεδίο και αφήνοντας μια παγωμένη αίσθηση στο δέρμα. Ένα κορμί με εγκλωβίζει πιέζοντας τη λεκάνη μου. Νιώθω την καρδιά μου να χτυπά σαν τρελή, ο πανικός σαρώνει το σώμα μου. Για μια στιγμή η λάμα απομακρύνεται λίγα χιλιοστά από το μάγουλό μου· με το δεξί μου χέρι αρπάζω τον καρπό του χεριού που κρατά το μαχαίρι και το απομακρύνω από το πρόσωπό μου και ταυτόχρονα χτυπώ τον άνδρα με το γόνατο στα γεννητικά όργανα, ξανά και ξανά. Καθώς διπλώνεται στα δύο, βρίσκω την ευκαιρία που χρειαζόμουν. Στα λίγα δευτερόλεπτα που ο άνδρας που με απειλεί προσπαθεί να συνέλθει, τρέχω μακριά.
«Ωραία», ακούω τη φωνή του Μιχάλη, «πάμε άλλη μία». Θα πρέπει να κάνω αυτή την άσκηση αυτοάμυνας δεκάδες φορές, ώσπου να εγγραφεί στη μυϊκή μου μνήμη, η οποία θα μπορέσει να την ανακαλέσει αν ποτέ βρεθώ αντιμέτωπη με αυτόν τον κίνδυνο. Παρότι βρίσκομαι στον ασφαλή χώρο του Krav Maga (Κραβ Μαγκά) Κολωνάκι, παρότι ο άνδρας που πριν από λίγα λεπτά με είχε ακινητοποιήσει υπό την απειλή μαχαιριού είναι ο εκπαιδευτής Μιχάλης Καφετζής, που παραδίδει εδώ και χρόνια μαθήματα αυτοάμυνας σε άντρες, γυναίκες και παιδιά, η αίσθηση του ωμού κινδύνου που βίωσα παραμένει σαν ηχώ στο σώμα μου, που προσπαθεί να συνέλθει από το σοκ. Και, παρ’ όλα αυτά, είμαι από τις τυχερές, που δεν έτυχε ποτέ να βρεθούν σε αυτή τη θέση, ούτε σε χειρότερη.
Ένιωσα αβοήθητη
Η Άννα Κ. γράφτηκε πριν από λίγους μήνες σε σχολή Κραβ Μαγκά της περιοχής της, αφότου αντιλήφθηκε ότι ένας άγνωστος την ακολουθούσε ένα βράδυ καθώς επέστρεφε σπίτι της. «Ένιωσα εντελώς αβοήθητη. Δεν μπορούσα να σκεφτώ τι έπρεπε να κάνω, ο πανικός με είχε σαστίσει. Ήμουν τυχερή, γιατί μια γειτόνισσα είχε βγει στο μπαλκόνι και με φώναξε να με ρωτήσει κάτι, ούτε θυμάμαι τι. Αν ο άντρας μού είχε επιτεθεί, νομίζω απλώς θα είχα παγώσει από τρόμο», θυμάται. «Σε καταστάσεις στρες δεν προλαβαίνεις να σκεφτείς, η αδρεναλίνη είναι πολύ υψηλή, οι χτύποι της καρδιάς πολύ γρήγοροι, και συνήθως παγώνεις, δεν κάνεις κάτι», επιβεβαιώνει ο Μιχάλης, «γι’ αυτό στο Κραβ Μαγκά χτίζουμε τη μυϊκή μνήμη, ώστε το σώμα να γνωρίζει τι πρέπει να κάνει, να μη χρειαστεί να το σκεφτεί».
Το Κραβ Μαγκά είναι ένα σύστημα αυτοάμυνας, από τις πιο δημοφιλείς επιλογές των γυναικών που αποφασίζουν να εκπαιδευτούν σε τρόπους υπεράσπισης του εαυτού τους σε επικίνδυνες καταστάσεις. Διδάσκει πώς να αποφεύγονται, να αντιμετωπίζονται και να ξεπερνιούνται όλων των ειδών οι επιθέσεις και η βία και προετοιμάζει τους εκπαιδευόμενους στην αυτοάμυνα και στην αυτοπροστασία, ασκεί τις ικανότητες στη μάχη και στην αναμέτρηση, αλλά και στην υπεράσπιση άλλων. Οι τεχνικές του Κραβ Μαγκά διαφέρουν από αυτές των πολεμικών τεχνών, επειδή είναι πρακτικές και μπορούν να εφαρμοστούν σε αληθινές συνθήκες. Στο Κραβ Μαγκά η εκπαίδευση είναι δομημένη πάνω σε πραγματικά σενάρια επιθέσεων κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες (στον δρόμο, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, στον χώρο εργασίας κ.α.) και αξιοποιεί τα φυσικά ένστικτα του ανθρώπου στην αυτοάμυνα, αλλά και καθημερινά αντικείμενα που μπορεί να χρησιμεύσουν σαν όπλα, όπως τα κλειδιά, το κινητό, η τσάντα, ο καφές.
Κύκλοι ασφάλειας
«Δεν θέλουμε φοβισμένες γυναίκες. Αυτό που δουλεύουμε στο Κραβ Μαγκά είναι κύκλοι ασφάλειας, το πώς περπατάει μια γυναίκα, πώς θα μπει στο μετρό, πώς θα παρκάρει το αυτοκίνητό της σε ένα εμπορικό, γιατί θα παρκάρει σε θέση κοντά σε σκάλες, γιατί να περπατήσει από κεντρικό δρόμο να πάει σπίτι της και να μην κόψει δρόμο από ένα πάρκο. Μαθαίνει να μην είναι εύκολο θύμα· να μην περπατάει με ακουστικά στον δρόμο και χαζεύει ή μιλάει στο κινητό, να έχει πάντα ένα χέρι ελεύθερο. Αν κρατάει κινητό, στο άλλο χέρι καφέ, μιλάει στο τηλέφωνο και ανοίγει την πόρτα του αυτοκινήτου, η προσοχή της είναι διασπασμένη. Επειδή και οι επιτιθέμενοι χωρίζονται σε αρχάριους και πιο έμπειρους, αυτός που θα τη δει προετοιμασμένη θα πάει να βρει ένα πιο εύκολο θύμα.
Άρα, αν μια γυναίκα εντάξει στη ρουτίνα της αυτές τις τακτικές συμπεριφοράς, δεν θα είναι πια εύκολο θύμα», σημειώνει ο Μιχάλης Καφετζής.
Βασικές αρχές του Κραβ Μαγκά είναι η αποτροπή, η αποφυγή, η διαφυγή και η υπεκφυγή. Οι εκπαιδευόμενες (και οι εκπαιδευόμενοι) μαθαίνουν πρόληψη κινδύνου, δηλαδή να ελέγχουν τον χώρο όπου κινούνται για πιθανές απειλές, ώστε να τις αποφύγουν. Υιοθετούν συγκεκριμένους τρόπους συμπεριφοράς, ώστε να αποτρέψουν επίδοξους θύτες, μαθαίνουν τεχνικές άμυνας (αν υπάρξει εμπλοκή με τον επιτιθέμενο) και, φυσικά, διαφυγής. «Σκοπός μας είναι να αποφύγουμε τη βία, δεν την επιδιώκουμε. Το Κραβ Μαγκά ενισχύει τον τρόπο λήψης απόφασης, είναι decision making skill. Προσπαθούμε να αποφύγουμε τον κίνδυνο. Αν δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε, θέλουμε να τον αποτρέψουμε. Και, αν δεν μπορέσουμε να τον αποτρέψουμε, θέλουμε να αποκλιμακώσουμε και να διαφύγουμε», εξηγεί ο Χρήστος Βάπτισμας, εκπαιδευτής στο Krav Maga Project στην Καλλιθέα. «Επιλέγουμε να χτυπάμε ευαίσθητα σημεία, όπως τα γεννητικά όργανα, η μύτη, τα μάτια».
Πρόγραμμα Stay Away
Εκτός των κλασικών τεχνικών, που διδάσκονται άνδρες, γυναίκες, παιδιά, αλλά και ειδικές ομάδες, π.χ. σώματα ασφαλείας, έχει αναπτυχθεί ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα για γυναίκες, το Stay Away, το οποίο έχει υλοποιηθεί σε 30 χώρες και το έχουν παρακολουθήσει περισσότερες από 70.000 γυναίκες. Στα πρώτα δέκα μαθήματα του προγράμματος, οι συμμετέχουσες διδάσκονται βασικά εργαλεία και τεχνικές, ανάλογα με τις συνηθέστερες απειλές που αντιμετωπίζουν στη χώρα τους. Για παράδειγμα, στην Ινδία, στο πρώτο μάθημα αντιμετωπίζουν τον βιασμό, στη Λατινική Αμερική την επίθεση με μαχαίρι, στην Ελλάδα χτυπήματα, βία, χαστούκια.
Το 2020, 4.264 γυναίκες κατήγγειλαν στην αστυνομία ενδοοικογενειακή βία, ενώ το πρώτο δεκάμηνο του 2021 η Γραμμή SOS 15900 δέχτηκε 5.404 κλήσεις που αφορούσαν περιστατικά βίας κατά γυναικών. Το 2021, 17 γυναίκες δολοφονήθηκαν από τέως ή νυν συζύγους και συντρόφους. «Παρακολουθώντας στα μέσα ενημέρωσης τις κακοποιητικές επιθέσεις και τις γυναικοκτονίες τους τελευταίους μήνες, ανησύχησα για το τι θα μπορούσε να συμβεί τόσο σε εμένα όσο και στη 14χρονη κόρη μου. Είδα ότι και αυτή ένιωσε ανασφάλεια», λέει η Αφροδίτη Μ. «Ξεκινήσαμε μαθήματα πριν από λίγες εβδομάδες και αισθάνομαι ήδη πιο δυνατή, το παιδί το ίδιο». «Εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο έχει αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών που απευθύνονται σε εμάς θέλοντας να μάθουν πώς να προστατευτούν σε περίπτωση επίθεσης. Υπάρχουν και πολλοί γονείς που φέρνουν τα κορίτσια τους γι’ αυτόν τον λόγο», σημειώνει ο Χρήστος Βάπτισμας.
Γυναικεία Ομάδα Αυτοάμυνας
Η Γυναικεία Ομάδα Αυτοάμυνας λειτουργεί από το 1988 με πρωτοβουλία ομάδας γυναικών, μέλος της οποίας ήταν η Άντα Τσαρέα, που από το 1995 είναι και η δασκάλα της ομάδας. «Ήταν τότε στην επικαιρότητα οι υποθέσεις Παπαχρόνη και Μπέσκου, οι ομαδικοί βιασμοί σε Φιλοπάππου, Λυκαβηττό και Βάρκιζα. Αποφασίσαμε, συζητώντας και με γυναικείες οργανώσεις στη Γερμανία, στην Αγγλία, στην Ολλανδία, να οργανώσουμε μια ομάδα αυτοάμυνας όπως είχαν κάνει και αυτές», θυμάται η Άντα Τσαρέα. Η ομάδα εκπαιδεύεται σε τεχνικές που βασίζονται στο Κουνγκ Φου Σαολίν και στη λεκτική αυτοάμυνα, μέσω της οποίας οι συμμετέχουσες μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τη βία με το βλέμμα, τον λόγο και τη στάση του σώματος.
Η ομάδα πραγματοποιεί εβδομαδιαία μαθήματα σε χώρο στο κέντρο της Αθήνας και σεμινάρια αυτοάμυνας, έπειτα από πρόσκληση, σε δήμους, συλλόγους, ΚΑΠΗ, σχολεία. «Σκοπός μας είναι οι γυναίκες να καταρρίψουν μύθους, όπως ότι είναι αδύναμες, ότι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν κάποιον με μεγαλύτερη μυϊκή δύναμη. Έχουμε προσαρμόσει τις πολεμικές τέχνες, ώστε να μπορεί να ασκείται οποιαδήποτε γυναίκα, σε οποιαδήποτε ηλικία, χωρίς να χρειάζεται να είναι γυμνασμένη. Μέσα από τις τεχνικές που διδάσκονται, αντιλαμβάνονται ότι δεν χρειάζεται να έχουν μεγάλη μυϊκή δύναμη, αρκεί να ξέρουν πώς λειτουργεί το σώμα του άλλου. Επίσης μαθαίνουν τεχνικές απεμπλοκής και όχι εμπλοκής», σημειώνει η Άντα Τσαρέα, που έχει εκπαιδεύσει όλα αυτά τα χρόνια περισσότερες από δύο χιλιάδες γυναίκες. Το τελευταίο διάστημα διαπιστώνει και η ίδια αύξηση του αριθμού των γυναικών που γράφονται στα μαθήματα. «Μαθαίνουμε για τόσες επιθέσεις, τόσες κακοποιημένες, τόσες νεκρές. Αυτά τα δεδομένα έχουν κάνει τις γυναίκες να στραφούν στην αυτοάμυνα», λέει.
ΙΝFO
Ομοσπονδία Κραβ Μαγκά: kravmaga.gr
Κραβ Μαγκά Καλλιθέα: kravmaga.gr/kallithea.html
Κραβ Μαγκά Κολωνάκι: kravmaga.gr/kolonaki.html
Γυναικεία Ομάδα Αυτοάμυνας: Άντα Τσαρέα, τηλ. 6973-352397
