Η Μαρία Μόκοβα γεννήθηκε στην Ουκρανία στις 8 Δεκεμβρίου 1991, οκτώ ημέρες μετά τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος που επικύρωσε την ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Πώς νιώθει μια νέα γυναίκα που μεγαλώνει και ενηλικιώνεται παράλληλα με τη χώρα της; «Αυτή τη σύνδεση τη σκέφτομαι συχνά και την αγαπώ πολύ. Όταν ήμουν μικρή, δεν καταλάβαινα τη σημασία της, αλλά, μεγαλώνοντας και διαβάζοντας την ιστορία της πατρίδας μου, ένιωθα περήφανη που γεννήθηκα στην ανεξάρτητη Ουκρανία. Είμαι 30 χρονών και μόνο πολύ πρόσφατα άρχισα να αντιλαμβάνομαι ποια είμαι ως άνθρωπος και ως γυναίκα. Στα 20 δεν ήξερα πολλά για τον εαυτό μου – έτσι και η χώρα μου στα 20 χρόνια της ανεξαρτησίας της πάλευε ακόμα να τα βρει με τον εαυτό της και τώρα είναι 30 ετών και χρειάζεται να σκάψει για να ανακαλύψει και να αποκρυσταλλώσει την πραγματική ταυτότητά της υπό αυτές τις φρικτές συνθήκες του πολέμου».
Καταφέραμε να μιλήσουμε στο τηλέφωνο το Σάββατο 5 Μαρτίου. Ο πόλεμος μαινόταν ήδη για 10 ημέρες. Η Μαρία δεν είχε εγκαταλείψει τη χώρα της. Της είχα ζητήσει να μιλήσουμε εκτενώς για τον λαό της, την ταυτότητά της, την ουκρανική ψυχή. Κάθε δευτερόλεπτο αυτής της συνομιλίας έμοιαζε πολύτιμο. Ο λόγος της χειμαρρώδης, ανθρώπινος, συγκινητικός. Δίσταζα να τη διακόψω με ερωτήσεις. «Αυτή τη στιγμή ξέρουμε όλοι οι Ουκρανοί ποιοι ακριβώς είμαστε. Μπορεί να υποφέρουμε, να έχουν ραγίσει οι καρδιές μας, αλλά είμαστε πιο περήφανοι από κάθε άλλη γενιά, θεωρώ, για την ουκρανική μας ταυτότητα και η αγάπη για τη χώρα μας είναι πιο βαθιά από ποτέ. Κανένας από όσους γνωρίζω δεν σκέφτεται να φύγει μετά ή να εγκατασταθεί μόνιμα σε άλλη χώρα. Είναι η πιο σκοτεινή περίοδος για εμάς, αλλά μετά το πηχτό σκοτάδι έρχεται η αυγή, και αυτή θα είναι η αυγή μιας όμορφης εποχής για την Ουκρανία. Θα επιστρέψουν όλοι, θα μείνουμε εδώ, θα φτιάξουμε οικογένειες, θα ξαναχτίσουμε τη χώρα μας. Πιστεύω πως ως έθνος έχουμε ήδη κερδίσει, γιατί το πνεύμα μας είναι αδύνατον πια να το τσακίσουν. Ο μόνος τρόπος είναι να σκοτώσουν όσους έχουμε μείνει στη χώρα, αλλά, ακόμα και τότε, θα επιστρέψουν όσοι έφυγαν και θα ξαναχτίσουν τα πάντα. Τώρα μένει να κερδίσουμε και κυριολεκτικά αυτόν τον πόλεμο και μετά να σας υποδεχτούμε όλους ξανά».
ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Είχα γνωρίσει τη Μαρία κατά την επίσκεψή μου στο Κίεβο ως συντάκτρια της Vogue Greece για το event Kyiv Art and Fashion Days τον Οκτώβριο του 2021. Η ίδια διοργάνωσε το event ως ιδιοκτήτρια του PR agency White Rabbit, το οποίο εδρεύει στο Κίεβο και αναλαμβάνει το mentoring και την εκπροσώπηση ανερχόμενων ουκρανικών και διεθνών fashion brands. Κατά τα άλλα, είναι δημοσιογράφος μόδας στο ουκρανικό L’Officiel. Στόχος της ήταν να γνωρίσουμε, οι διεθνείς καλεσμένοι, τα νέα ταλέντα στον χώρο της μόδας και της τέχνης στην Ουκρανία, αλλά και την κουλτούρα και τη ζωή στο Κίεβο, μία από τις ομορφότερες και πιο συναρπαστικές πόλεις που έχω επισκεφθεί ποτέ – και έχω επισκεφθεί πολλές, σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Οι άνθρωποι που γνώρισα εκεί έγιναν φίλοι μου μέσα σε τρεις μέρες και, όσο κοινωνικός και να είναι ο χώρος της μόδας, αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σπάνια σε αντίστοιχα ταξίδια. Αυτή η φιλία και η εμπιστοσύνη μεταξύ μας είναι και ο λόγος που η Μαρία δέχτηκε να μου μιλήσει.
Είχε μόλις εγκαταλείψει το σπίτι της στο Κίεβο, αναζητώντας ένα σχετικά πιο ασφαλές καταφύγιο μακριά από την πόλη, ενώ η μητέρα και ο αδερφός της επίσης εγκαταστάθηκαν αλλού (μου ζήτησε για λόγους ασφαλείας να μην αποκαλυφθούν οι τοποθεσίες τους) και η αγωνία της για εκείνους την κρατάει ξύπνια τα βράδια ή της προκαλεί εφιάλτες, όταν καταφέρνει να αποκοιμηθεί για λίγο. «Βρίσκομαι σε ένα μικρό χωριό, σε ένα σπίτι μαζί με τον άνδρα μου, φίλους και κάποια μέλη της οικογένειας, έχουμε εδώ τρεις γάτες και έναν σκύλο, οπότε είμαστε κάπως στριμωγμένοι. Η μητέρα μου και ο αδερφός μου διατηρούν τη δύναμή τους και τις προάλλες μού είπε η μητέρα μου ότι έφτιαξε ένα γλυκό και το μοιράστηκε με τους γείτονες, ενώ εκείνοι της έδωσαν ψωμί, βούτυρο και μερικά άλλα φαγητά. Βοηθάμε όλοι ο ένας τον άλλο όσο μπορούμε. Το σκέφτομαι συχνά αυτό, πόσο μας ένωσε αυτό το νέο κεφάλαιο του πολέμου – ας το πούμε έτσι. Νιώθω σαν το αρχαίο πνεύμα μας, το οποίο ξύπνησε για πρώτη φορά πριν από 30 χρόνια με την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, να δίνει και πάλι το “παρών” και να γίνεται ακόμα πιο δυνατό. Για να είμαι ειλικρινής, είχαμε ξεχάσει αυτή την αίσθηση τελευταία. Όσο ήμασταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, για περίπου 70 χρόνια, προσπάθησαν να εξαλείψουν και να διαγράψουν οτιδήποτε ουκρανικό – υπήρχε μόνο η σοβιετική ταυτότητα, δηλαδή η ρωσική.
»Τότε υπήρχε και η προπαγάνδα ότι οι Ουκρανοί είμαστε αφελείς, χωριάτες, απλοϊκοί άνθρωποι, μας είχαν φορτώσει το στερεότυπο του χαζού και νομίζω ένας από τους λόγους που ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος είναι γιατί ο Πούτιν ακόμα μας αντιμετωπίζει έτσι και νόμιζε ότι θα ήταν εύκολο. Θυμάμαι όταν ξεκίνησε η Πορτοκαλί Επανάσταση, το 2004, ήμουν ακόμη στο σχολείο, αλλά ήταν μεγάλη έμπνευση και απελευθέρωση για μένα η συνειδητοποίηση ότι, αν δεν συμφωνείς με κάτι που συμβαίνει, μπορείς να διαμαρτυρηθείς. Έπειτα, ακολούθησαν τα γεγονότα του Euromaidan το 2014 και ως φοιτήτρια συμμετείχα αρχικά στις διαδηλώσεις εναντίον του τότε προέδρου της Ουκρανίας, Γιανουκόβιτς, που ήθελε να μας απομακρύνει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και να συσφίξει τους δεσμούς με τον Πούτιν. Τότε ένιωσα το έθνος μας να γεννιέται ξανά, ήμασταν ενωμένοι και δυνατοί και τον αγώνα για την ελευθερία μας τον πληρώσαμε με αίμα. Πολλά άλλαξαν έκτοτε, πέρασαν οκτώ χρόνια, αλλά αυτό το πνεύμα επέστρεψε με πυγμή. Οι Ουκρανοί είμαστε ευγενικοί και φιλόξενοι, γεμάτοι χαρά και αγάπη για τη χώρα και τη φύση μας. Δεν είμαστε βίαιοι ως λαός, δεν θέλουμε τον πόλεμο, αλλά όποιος μας επιτεθεί, θα το μετανιώσει. Οι Κοζάκοι της Ουκρανίας ήταν οι πιο ατρόμητοι πολεμιστές και γινόμαστε σαν εκείνους όταν απειλείται η ελευθερία μας», μου λέει ενώ ακούγεται ένα μαχητικό αεροπλάνο – ακολουθεί μια μικρή παύση.
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
Η Μαρία γεννήθηκε και μεγάλωσε στη μεγάλη βιομηχανική πόλη Κρίβι Ριχ, την πόλη από όπου κατάγεται και ο τωρινός πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Οι ρίζες της είναι εβραϊκές και οι πρόγονοί της θαμμένοι στο εβραϊκό νεκροταφείο της πόλης. «Η κύρια δραστηριότητα στο Κρίβι Ριχ ήταν τα λατομεία σιδήρου. Είναι μια άγρια και σκληρή πόλη και ειδικά τη δεκαετία του ’90 υπήρχε μεγάλη εγκληματικότητα. Θυμάμαι πόσο φοβόμουν τους άνδρες που φορούσαν τις αθλητικές φόρμες με τις ρίγες στο πλάι, που έγιναν συνώνυμες του μετασοβιετικού στιλ».
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό το στιλ έγινε την τελευταία δεκαετία εξαιρετικά της μόδας από τον διεθνούς φήμης, πλέον, σχεδιαστή Ντέμνα Γκβασάλια, ο οποίος εγκατέλειψε τη Γεωργία στα 19 του και λάνσαρε το post-soviet στιλ στις διεθνείς πασαρέλες και στο street style. «Η πόλη μου ήταν και είναι γεμάτη από νέα ταλέντα, αλλά δεν είναι εύκολο να εκτιμηθούν εκεί. Όταν ήμουν έφηβη, έκανα μαθήματα σε χορούς ballroom, ήμουν άριστη μαθήτρια και είχα πολλές παρέες. Ήμουν η τέταρτη γενιά στην οικογένειά μου που μεγάλωνε στην πόλη και δεν είχα κανέναν συγγενή σε χωριό. Η πρώτη μου εμπειρία από τη ζωή σε χωριό της Ουκρανίας ήταν όταν ήμουν 20 ετών, οπότε γνώρισα τον μετέπειτα σύζυγό μου και επισκέφθηκα το χωριό της οικογένειάς του. Η φύση και η αγροτική ζωή είναι μεγάλο κομμάτι της ουκρανικής ιστορίας, κουλτούρας και οικονομίας. Έχουμε βαθιά σύνδεση με το χώμα, τις ρίζες, τη γη μας.
»Τώρα που το σκέφτομαι, όσο έψαχνα στο κινητό μου φωτογραφίες από την Ουκρανία να σου στείλω, οι περισσότερες ήταν από εκδρομές στη φύση, αλλά ακόμα και από τη ζωή μου στο Κίεβο έχω κυρίως φωτογραφίες από το πάρκο, το ποτάμι και τα βουνά. Έχω υπάρξει τυχερή γιατί έχω γυρίσει σχεδόν όλη την Ουκρανία και έχω εκτιμήσει τη μεγάλη ποικιλομορφία της φύσης μας. Έχουμε χωριά με σπίτια με κότες και αγελάδες και κήπους όπου καλλιεργούν λαχανικά, έχουμε στέπες και βουνά, έχουμε θάλασσες – πόσα καλοκαίρια έχω περάσει στην Κριμαία! Εδώ και οκτώ χρόνια υπάρχει αυτή η πληγή στο μέγεθος της Κριμαίας, η οποία είναι μεγάλο μέρος αυτού που είμαι».
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Στις 23 Φεβρουαρίου, η Μαρία πόσταρε στον λογαριασμό της στο Instagram μια σειρά από φωτογραφίες από τις εκδρομές της στην Ουκρανία, συνοδεύοντάς τες με ένα ποίημα της πιο δοξασμένης ποιήτριας στη χώρα, Λίνα Κοστένκο. «Όλα αυτά είναι δικά μου. Λέγονται Ουκρανία. Η ομορφιά της με τυφλώνει. Κρατάω την αναπνοή μου για να συλλάβω αυτό το θαύμα», έλεγαν οι στίχοι. Πόσο την έχει επηρεάσει η ουκρανική κουλτούρα και λογοτεχνία και τι προτείνει σε όποιον θα ήθελε να καταλάβει περισσότερα για την ουκρανική ψυχοσύνθεση και τους αγώνες της χώρας της; «Η Κοστένκο είναι το σύμβολο της Ουκρανίας του 20ού αιώνα. Ήταν η αγαπημένη μου στο σχολείο, γιατί η ποίησή της είναι απλή και κατανοητή σε όλους, αλλά έχει και τόσο μεγάλο βάθος. Στην πόλη που μεγάλωσα και στο σχολείο που πήγαινα μιλούσαμε ρωσικά – δεν ξέρω αν έφταιγε το εκπαιδευτικό σύστημα ή ήταν θέμα των δασκάλων μας, αλλά ο πιο απλός τρόπος να το πω είναι ότι τα ουκρανικά δεν ήταν “κουλ”. Μαθαίναμε, φυσικά, και ουκρανικά και ουκρανική λογοτεχνία, αλλά η λογοτεχνία μας είναι γεμάτη πόνο και φτώχεια και αγώνες και, όταν είσαι 12 ετών, δεν θέλεις να διαβάζεις κάτι τέτοιο. Μου άρεσε να διαβάζω Σαίξπηρ και Τζέιν Όστεν, αλλά η μεγάλη αλλαγή στην αντίληψή μου ήρθε όταν στα 17 μου μετακόμισα στο Κίεβο για να σπουδάσω οικονομικά.
»Η κοινωνία άλλαζε σιγά σιγά, τα ουκρανικά είχαν ενσωματωθεί ως επίσημη γλώσσα και όλα τα μαθήματα στη σχολή ήταν στη γλώσσα μας, πλέον. Άρχισα να διαβάζω τη σύγχρονη λογοτεχνία της χώρας μου, να βλέπω ουκρανικά έργα στο θέατρο και να καταλαβαίνω και να εκτιμώ καλύτερα την κουλτούρα μου. Ο Σέρχι Ζαντάν είναι ένας ποιητής και συγγραφέας που με επηρέασε πολύ, ο οποίος ήταν ανέκαθεν ενεργός και στις πολιτικές εξελίξεις – και τώρα, ακόμα, βρίσκεται στο Χάρκοβο και ποστάρει στα σόσιαλ μίντια ενθαρρυντικές φωτογραφίες και βίντεο, ενώ είναι και εθελοντής και βοηθάει στη συγκέντρωση χρημάτων για δωρεές. Ο Ζαντάν είναι μια καλή περίπτωση αν θέλει κάποιος να καταλάβει τη ζωή στην ανατολική Ουκρανία μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Το βιβλίο του Depeche Mode είναι μια κλασική ιστορία ενηλικίωσης τριών αγοριών στο Χάρκοβο το 1993, που αποτυπώνει με ακρίβεια το καταθλιπτικό βιομηχανικό τοπίο και το άγχος των εφήβων, ενώ έπαιζαν για πρώτη φορά ελεύθερα στο ουκρανικό ραδιόφωνο τα τραγούδια των Depeche Mode. Επίσης, ο Λιούμπκο Ντερές είναι ένας συγγραφέας που μπλέκει το φολκλόρ και τις παραδόσεις από το δυτικό κομμάτι της Ουκρανίας, κυρίως από τα Καρπάθια όρη, με το εφηβικό άγχος, και αυτό είχε μεγάλη επίδραση στον 17χρονο εαυτό μου. Η Μαρία Μάτος είναι μια συγκλονιστική ποιήτρια και συγγραφέας που “χτυπάει” στα σωστά σημεία με το έργο της, για όποιον θέλει να καταλάβει περισσότερα για το τραύμα που κουβαλάει η Ουκρανία. Τα βιβλία και η ποίησή της είναι μια οδυνηρή εμπειρία, έχουν πολύ πόνο στις ιστορίες που αφηγούνται εν μέσω συγκεκριμένων ιστορικών γεγονότων της χώρας, αλλά η γραφή της είναι τόσο ώριμη που με επηρεάζει όσο καμία άλλη».
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΕΝ ΓΚΡΕΜΙΖΕΤΑΙ
Θυμάμαι όταν θαύμαζα τα κτίρια της σοβιετικής περιόδου στους δρόμους του Κιέβου και η Μαρία μού έλεγε ότι υπήρχαν αρκετοί που θα ήθελαν να τα δουν να γκρεμίζονται. «Υπήρξαν κάποια στιγμή ομάδες που γκρέμισαν τα αγάλματα του Λένιν και του Στάλιν, οι δρόμοι που είχαν πάρει ονόματα από ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης άλλαξαν ονομασία και γενικά υπήρξε ένα κλίμα “αποσοβιετικοποίησης” της χώρας. Δεν είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι πρέπει να σβήσουμε τις σελίδες της ιστορίας μας επειδή δεν μας αρέσουν. Υπάρχουν σπουδαία μνημεία σοβιετικής αρχιτεκτονικής που πρέπει να διατηρηθούν και είναι κομμάτι της κουλτούρας μας. Είμαστε διαφορετικοί από τότε, αλλά δεν έχει νόημα να υποκρινόμαστε ότι δεν υπήρξε ποτέ αυτή η περίοδος», λέει η Μαρία.
Σε ένα άλλο ποστ που έκανε στο Instagram εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η Μαρία έγραψε ότι στην ουκρανική γλώσσα η Ουκρανία είναι γένους θηλυκού. «Η Ουκρανία είναι γυναίκα. Είναι μητέρα. Είναι εκείνη που γεμίζει με θαλπωρή το σπίτι. Είναι καλοσυνάτη και ζεστή, αλλά ξεχειλίζει από σφοδρή οργή όταν τα βάλει κάποιος μαζί της, όπως η μητέρα που προστατεύει το παιδί της γίνεται ατρόμητη και αδίστακτη». Της ζητώ να μου πει περισσότερα για τη «γυναικεία» πλευρά της χώρας της. «Ιστορικά, η Ουκρανία έχει χαρακτηριστικά μητριαρχικής κοινωνίας. Όταν οι Κοζάκοι έλειπαν στον πόλεμο για χρόνια, οι γυναίκες ήταν οι κεφαλές του σπιτιού. Η βασίλισσα Όλγα της Ουκρανίας έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ιστορία μας και η εκδίκησή της μετά τον φόνο του άνδρα της έδειξε από τότε ότι δεν τα βάζει κανείς εύκολα με τη χώρα μας και τις γυναίκες της. Επίσης, έχουμε την Μπερεχίνια, τη θεότητα που προστατεύει το σπίτι και κρατάει αναμμένη την εστία του, που παρέχει φαγητό και λειτουργεί σαν ασπίδα της χώρας». Στην πλατεία της Ανεξαρτησίας, εκεί που μετά τα αιματηρά επεισόδια του Euromaidan μαζεύτηκαν όλοι οι κάτοικοι του Κιέβου για να καθαρίσουν την πόλη τους και να «ξαναχτίσουν» την ανεξάρτητη ταυτότητά τους, υπάρχει το Μνημείο της Ανεξαρτησίας, που στην κορυφή του φέρει το άγαλμα της Μπερεχίνια.
«ΟΛΟΙ ΓΙΝΑΜΕ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ»
Η ερώτηση πολλών είναι γιατί τόσο πολύς κόσμος δεν έχει εγκαταλείψει την εμπόλεμη Ουκρανία και έμεινε πίσω, χωρίς απαραίτητα να βρίσκεται στα διάφορα μέτωπα. «Είχα κι εγώ πολλές επιλογές για να φύγω, αλλά επέλεξα να μείνω εδώ. Έχω πλήρη επίγνωση του τεράστιου κινδύνου για τη ζωή μου, αλλά ένιωσα μια επίμονη επιθυμία να ριζώσω εδώ και να πω ότι αυτή είναι η γη μου, και αν θέλουν να με διώξουν από εδώ, θα πρέπει να με σκοτώσουν. Κανένας δεν περίμενε ότι ο στρατός μας, όσο καλή εκπαίδευση και αν είχε τα τελευταία οκτώ χρόνια, θα αντεπετίθετο τόσο εκπληκτικά. Όλοι μετατραπήκαμε σε πολεμιστές, είτε σε μέτωπα είτε μαχόμενοι στον πόλεμο της πληροφορίας. Πρέπει να τονίσω ότι δεν θέλουμε να γίνουμε ήρωες, θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι και να ζούμε ειρηνικά στη γη μας. Δεν έχουμε επιλογή, όμως. Έχουμε πληρώσει με τις ζωές μας και δεν υπάρχει τίποτα ρομαντικό σε αυτό. Το τραύμα που θα αντιμετωπίσουμε συνολικά ως έθνος θα είναι τεράστιο και εύχομαι να μπορέσουμε να το επουλώσουμε.
»Ήξερα τον Ζελένσκι από την πόλη όπου μεγάλωσα – δεν τον είχα γνωρίσει, αλλά ήταν διάσημος εκεί από τότε. Δεν ήμουν πεπεισμένη ότι είναι σωστή επιλογή για να κυβερνήσει την Ουκρανία σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο χωρίς να έχει εμπειρία στην πολιτική, και κανένας από όσους γνωρίζω δεν τον έπαιρνε στα σοβαρά στην αρχή. Αλλά η ανθρώπινη πλευρά του έγινε σύντομα εμφανής και τώρα το γεγονός ότι έμεινε εδώ να πολεμήσει για τη χώρα, ενώ κινδυνεύει η ζωή του, μας έχει εμπνεύσει όλους. Το βράδυ, όταν θέλω να αποκοιμηθώ, βάζω να ακούσω τις ομιλίες του – τα λόγια και η φωνή του με ανακουφίζουν, με κάνουν να νιώθω ασφάλεια, σαν να ακούω ένα νανούρισμα». Στο δωμάτιο του σπιτιού όπου έχει απομονωθεί για να μου μιλήσει, μπαίνει εκείνη τη στιγμή ένα πιτσιρίκι. «Μάλλον θέλει λίγη συντροφιά», μου λέει.
Η τελευταία φωτογραφία που τράβηξε η Μαρία πριν ξεσπάσει αυτός ο πόλεμος, ήταν ένας ουρανοξύστης στο κέντρο του Κιέβου. Το Κίεβο έχει έναν άτυπο δικό του ύμνο με τίτλο «Πώς μπορώ να μη σε αγαπώ, Κίεβό μου;». Τι αγαπάει και τι της λείπει από την πόλη της και τη ζωή της; Ποια είναι η πρώτη φωτογραφία που θα ήθελε να τραβήξει όταν τελειώσουν όλα αυτά; «Έχω ταξιδέψει πολύ σε όλο τον κόσμο και έχω σκεφτεί πολλές φορές να ζήσω σε κάποια άλλη χώρα έστω για λίγο – στο Παρίσι, ας πούμε, νιώθω σαν στο σπίτι μου, αλλά ποτέ δεν θα έφευγα για πάντα από την Ουκρανία. Έχουμε τόσα όμορφα μπαρ, συναυλίες, εστιατόρια, όμορφη ζωή, γιατί να τα αφήσω όλα αυτά;
»Είμαστε πιο κοντά στην Ευρώπη παρά στη Ρωσία, από άποψη φιλελεύθερων αξιών και κουλτούρας, και ακόμα και σε τομείς που έχουμε δρόμο μπροστά μας, όπως με τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας, η ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα βοηθήσει. Από το Κίεβο, λοιπόν, μου λείπει να πηγαίνω σε καφέ με φίλους, οι αυθόρμητες βραδιές που βγαίναμε για φαγητό και καταλήγαμε στις 5 το πρωί στη γέφυρα πάνω από το ποτάμι με ένα μπουκάλι σαμπάνια για να δούμε την ανατολή, οι βραδινές ορειβασίες σε μικρά βουνά μέσα στην πόλη που δεν τα ξέρει πολύς κόσμος και οι μαγικοί μεταμεσονύκτιοι περίπατοι στον δρόμο Andriyivskyy Descent, τη δική μας Μονμάρτρη. Μου λείπουν μικρά ασήμαντα πράγματα, όπως τα αρώματά μου, τα φυτά μου που δεν ξέρω αν θα επιζήσουν, τα μαθήματα ιππασίας που είχα ξεκινήσει και το άλογο με το οποίο μάθαινα, ο Πίτσκιν. Αγαπώ τα όμορφα πράγματα, ίσως γι’ αυτό επέλεξα και να δουλέψω στον χώρο της μόδας – και τώρα αναγκάζομαι να βλέπω τόσο τρομακτικές και άσχημες εικόνες γύρω μου. Δεν θέλω, όμως, να τις σβήσω από τη μνήμη μου. Δεν έχω σκεφτεί πώς θα είναι η επιστροφή, αν η γειτονιά και η πόλη μου θα είναι ίδιες, αλλά ξέρω ότι θα τα καταγράψω όλα όταν επιστρέψω και θα τα δω να ξαναχτίζονται.
»Η πρώτη φωτογραφία θα είναι σίγουρα όταν επανενωθεί όλη η οικογένειά μου – τουλάχιστον, αυτό ελπίζω. Και θα βγάλω οπωσδήποτε και μια φωτογραφία με τον ουρανό πάνω από το Κίεβο!» Το Instagram της είναι γεμάτο με φωτογραφίες από τον ουρανό της Ουκρανίας. Γιατί της αρέσει τόσο πολύ ο ουρανός; «Μου υπενθυμίζει τη μεγάλη εικόνα – ότι όλοι είμαστε κομμάτι του σύμπαντος, ότι όλοι είμαστε ένα. Και, όσα σύννεφα και να έχει, ξέρεις ότι πάντα από πίσω υπάρχει ο ήλιος».
Στις συνθέσεις χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες που μας παραχώρησαν ευγενικά οι Veronika Gnilitska και Mikhail Stefanyuk.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
