Με κάποια σατιρική διάθεση: «Έπρεπε να είχε προβλεφθεί έγκαιρα η εκκένωση της ηπείρου. Μονάχα η μαζική απομάκρυνση των πληθυσμών θα επέτρεπε τη διεξαγωγή ενός υγιούς πολέμου και την ευρεία χρήση νέων όπλων. Και η εκκένωση θα έπρεπε να είναι μόνιμη, διότι οι πόλεμοι σήμερα ξεσπούν αστραπιαία, και αν δεν είναι όλα έτοιμα, δηλαδή αν δεν έχουν εξαφανιστεί όλοι, τότε τα πάντα πάνε στράφι. Επίσης, η εκκένωση θα έπρεπε να λάβει χώρα σε ολόκληρο τον πλανήτη, διότι οι πόλεμοι εξαπλώνονται ραγδαία και κανείς δεν ξέρει προς τα πού θα επεκταθούν». Η επικαιρότητα των παραπάνω γραμμών είναι, αν μη τι άλλο, ενοχλητική. Γράφτηκαν πριν από 83 χρόνια, αρχές του Β΄ Παγκοσμίου, από τον Μπέρτολτ Μπρεχτ, τον καιρό που είχε καταφύγει στη Δανία για να γλιτώσει τις διώξεις του ναζιστικού καθεστώτος. Είναι λόγια του χαρακτήρα του αστού Τσίφελ, φυσικού στο επάγγελμα, ο οποίος συνομιλεί με τον Κάλε, εκπρόσωπο της εργατικής τάξης, ενώ αμφότεροι, πολιτικοί πρόσφυγες, έχουν εγκατασταθεί προσωρινά στο Ελσίνκι. Στους Διαλόγους προσφύγων ο Μπρεχτ μεταφέρει μέσα από τους ήρωές του τη δική του κατάσταση αλλά και την πραγματικότητα στην Ευρώπη του πολέμου. Οι Τσίφελ και Κάλε, όμως, στην ολοζώντανη κουβέντα τους θίγουν παράλληλα μια σειρά από θέματα, ξεκινώντας από τα πούρα και τον υλισμό και φτάνοντας ως την πορνογραφία. Ο ρυθμός της συζήτησης είναι καταπληκτικός, ενώ τα σημεία όπου ο Τσίφελ διαβάζει στον Κάλε αποσπάσματα των απομνημονευμάτων του προκαλούν μια σπάνια συγκίνηση και μια παράδοξη αμηχανία.
Οι Διάλογοι προσφύγων του Μπέρτολτ Μπρεχτ μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Κριτική, σε μετάφραση – επίμετρο Δέσποινας Σκούρτη.
ΕΠΙΛΟΓΕΣ
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Ο Γουίλιαμ Χαρτ έφυγε από τη ζωή την περασμένη εβδομάδα, αλλά ο Πολ Μπέντζαμιν θα συνεχίσει να ζει. Ο ήρωας που ενσάρκωσε το 1995 στην ταινία Smoke παραμένει στα μάτια μου ο γοητευτικότερα ερμηνευμένος συγγραφέας της μεγάλης οθόνης. Το σενάριο της ταινίας είναι του Όστερ, παρεμπιπτόντως.
ΠΟΙΗΣΗ
Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης αύριο (21/3), πολλές και ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις κι αφορμές. Για μια πιο στενή επαφή γραφτείτε στο newsletter του Paris Review, για να έρχεται ένα ποίημα στο μέιλ σας κάθε πρωί, διαλεγμένο από το καλύτερο λογοτεχνικό περιοδικό στον κόσμο.
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
Το Πατσίνκο (εκδ. Ίκαρος) υπήρξε ένα από τα πιο πολυσυζητημένα και πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα των τελευταίων ετών. Η επική οικογενειακή σάγκα που υπέγραψε η Μιν Τζιν Λι μεταφέρεται σήμερα στην τηλεόραση σε μια σειρά οκτώ επεισοδίων από την Apple TV+. Πρεμιέρα στις 25 του μήνα.
