Ανάμεσα σε όλες τις αισθήσεις είναι αναμφίβολα η όραση εκείνη που κυβερνά στην επικράτεια του κήπου. Αποτελεί το ασφαλέστερο κριτήριο αποτίμησης των κόπων μας, διαθέτει τη δύναμη να ξυπνά την επιθυμία και προσφέρει αφειδώς χαρά. Είμαι όμως δύσκολη περίπτωση. Απολαμβάνω ασφαλώς την ομορφιά των καλλωπιστικών φυτών, μόνη της όμως δεν αρκεί για να κινηθεί το ενδιαφέρον μου πέρα από το στάδιο της φευγαλέας αισθητικής συγκίνησης. Αν όμως η οσμή τους είναι απολαυστική, έχουν διατροφικό ή θεραπευτικό χάρισμα και τα συνοδεύει μια ενδιαφέρουσα ιστορία, τα πράγματα αλλάζουν. Επειδή λοιπόν, εκτός από το άρωμα, που κατά κανόνα απουσιάζει, οι ντάλιες πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις, έμελλε πριν από μερικά χρόνια να πιαστώ στα δαντελένια δίχτυα τους. Έως τότε, όπου τις συναντούσα, καμάρωνα την εξαίσια ανθοφορία τους, αλλά με τη φροντίδα τους δεν είχα ασχοληθεί.
Διάβασα όμως κάπου ότι στο Μεξικό, αιώνες πολλούς πριν εισβάλουν οι Ισπανοί Κονκισταδόρες, οι Αζτέκοι θεωρούσαν τους κονδύλους τους σπουδαία λιχουδιά, ενώ επίσης τους μεταχειρίζονταν ενάντια στην επιληψία. Υπήρχε και μια προειδοποιητική πληροφορία: από τα τέλη του 18ου αιώνα, όταν εισήχθησαν πρώτη φορά στην Ευρώπη, δεν ευοδώθηκε καμιά από τις καλλιεργητικές προσπάθειες για τη διατροφική τους αξιοποίηση. Δεν πτοήθηκα, μου αρέσει να βάζω τον πήχη ψηλά. Πειράζει που τις περισσότερες φορές περνάω από κάτω; Προμηθεύτηκα λοιπόν από μία ντουζίνα κονδύλων από δύο πολλά υποσχόμενα είδη τους (Dahlia coccinea και D. pinnata) και το πείραμα ξεκίνησε. Το μεγάλο πρόβλημα είναι πως πρόκειται για είδη που υπογείως αργούν να αναπτυχθούν και απεχθάνονται έντονα το ψύχος. Δεν θα σας κουράσω με τεχνικές λεπτομέρειες για το πώς ξεπεράστηκαν αυτά τα ζητήματα, θα γράψω μόνο ότι μετά από δύο χρόνια κοπιαστικών ενεργειών συγκόμισα κονδύλους κατά πολύ μικρότερους από ό,τι προσδοκούσα, ινώδεις και κακόγευστους. Έμαθα τουλάχιστον πώς να τους ξεθάβω εγκαίρως για να διατηρούνται χειμωνιάτικα ζωντανοί εντός δοχείων με άμμο, καθώς, αντίθετα με την εδραία πεποίθηση στη χώρα μας, οι ντάλιες μπορούν σχετικώς εύκολα να μας συντροφέψουν ως πολυετή φυτά. Είχε και ένα ακόμα θετικό αυτή η ατυχής περιπέτεια: βαθμιαία άνοιξε το μάτι μου και ερωτεύτηκα το κάλλος των ωχροκίτρινων, απλών σε σχήμα, αλλά μεγάλων λουλουδιών τους.
Μετά από τέσσερα-πέντε χρόνια πολύμηνης ανθοφορίας, τίναξαν πια οριστικά τα «πέταλα» (η Βοτανική επιμένει πως πρόκειται για γλωσσοειδή ανθίδια). Είχαν πάντως σίγουρα προλάβει να με διδάξουν κάποιες θεμελιώδεις αλήθειες. Όπως, για παράδειγμα, το ότι η εφήμερη ομορφιά ξεκλειδώνει δρόμους της καρδιάς και σκέψεις του νου που η ωφελιμιστική προσέγγιση ούτε καν υποψιάζεται πως υπάρχουν. Εκπλήσσομαι ακόμα από το γεγονός ότι υπάρχουν περισσότερες από είκοσι χιλιάδες (!) ποικιλίες ντάλιας στον κόσμο, αντιλαμβάνομαι πάντως πλέον τις ανάγκες που εξυπηρετούν τα πελώρια μεγέθη και η αχανής χρωματική γκάμα των λουλουδιών τους. Και δεν αποκλείω πια το ενδεχόμενο κάποιον Σεπτέμβρη να ταξιδέψω μέχρι την ολλανδική πόλη του Ζούντερτ, για να δω τη θριαμβική παρέλαση των λουλουδένιων αρμάτων της. Θέλω να θαυμάσω από κοντά το πώς όλοι οι κάτοικοί της μαζί συνθέτουν γιγάντια ζώα και μυθικά πλάσματα με ψηφίδες εκατομμύρια άνθη ντάλιας, δίνοντας έτσι μορφή στο διαρκές και πάντοτε επίκαιρο αίτημα του κόσμου μας για χαρά και ελπίδα.
Οδηγίες φροντίδας
→ Θέση ηλιόλουστη και απάνεμη, χώμα στραγγερό και συχνό ξεχορτάριασμα είναι κοντολογίς αυτά που χρειάζονται όλες οι ποικιλίες της ντάλιας για να ευδοκιμήσουν. Φυτέψτε τες σε απόσταση περίπου 50 εκ. μεταξύ τους, για να μπορείτε να ξεθάψετε εύκολα τους κονδύλους το φθινόπωρο, και πακτώστε καλάμια ή πασσάλους για να τις στηρίξετε όταν ψηλώσουν. Να τις ποτίζετε και να τις λιπαίνετε συγκρατημένα και να τις προστατεύετε από τις επιθέσεις των αδηφάγων σαλιγκαριών.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.
