Δεν μου αρέσει καθόλου να ξυπνώ πριν από το χάραμα, κάποιες φορές όμως η αγροτική ζωή που ακολουθώ δεν μου αφήνει και πολλά περιθώρια. Ετοίμασα λοιπόν αποβραδίς τα δύο ενοχλητικά ξυπνητήρια που κρατώ για τέτοιες περιστάσεις και ξάπλωσα νωρίς, ώστε να βρεθώ στο χωράφι με την καλέντουλα (Calendula officinalis) πριν ακόμα αρχίσουν να τη ζεσταίνουν οι ηλιακές ακτίνες. Τα χρυσοκίτρινα άνθη της με το γλυκό, ρητινώδες άρωμα είχαν μόλις ανοίξει. Μάζεψα λοιπόν με βιαστικές κινήσεις την απαιτούμενη ποσότητα και χωρίς χρονοτριβή γύρισα σπίτι.
Τα άπλωσα αραιά πάνω σε εφημερίδες που τοποθέτησα σε σημείο σκιερό και καλά αεριζόμενο. Χρειάστηκαν πέντε γεμάτα μερόνυχτα για την αποξήρανσή τους, καθώς ήθελα να είμαι βέβαιος πως δεν κρατούσαν πια ούτε ίχνος υγρασίας. Αλλιώς, ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαλάσει γρήγορα το πολύτιμο ηλιακό έλαιο που παρασκευάζω κάθε δύο χρόνια, ρίχνοντάς τα εντός σφραγισμένου γυάλινου δοχείου, σκεπάζοντάς τα καλά με σησαμέλαιο και αφήνοντάς τα για περίπου δέκα μέρες να τα «ψήνει» καλά ο ήλιος. Το χαρίζω σε φίλους και φίλες που πάσχουν από έκζεμα ή ακμή, ενώ επίσης γνωρίζω ότι προσφέρει σπουδαία βοήθεια σε περιπτώσεις (όχι ανοιχτών) πληγών που αργούν να επουλωθούν και ήπιων εγκαυμάτων. Φροντίζω ακόμη να αποθηκεύω μια μικρή ποσότητα από τα αποξηραμένα λουλούδια, επειδή, περιχύνοντάς τα (κατά προτίμηση μαζί με λίγα φυλλαράκια φασκόμηλου) με βραστό νερό, δίνουν ένα έγχυμα που ανακουφίζει γρήγορα τον ερεθισμένο λαιμό και την ουλίτιδα. Η θεραπευτική φήμη της καλέντουλας έχει μακραίωνη ιστορία. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα οι Ευρωπαίοι φαρμακοποιοί μεταχειρίζονταν τα άνθη της για να γιάνουν τραύματα, να απαλύνουν νευρικές κρίσεις, να αντιμετωπίσουν πεπτικά προβλήματα και οφθαλμικές παθήσεις. Θαυματουργές δυνάμεις κρύβονται –έτσι πίστευαν τουλάχιστον πολλοί– και στη ρίζα της, καθώς θεωρούσαν ότι ενισχύει την ερωτική επιθυμία, ενώ ταυτόχρονα θεραπεύει ένα ιδιαίτερα διαδεδομένο τότε τέκνο της, τη σύφιλη. Από τις παραπάνω φημολογούμενες δυνάμεις της καλέντουλας πολλές αξιολογήθηκαν ως εντελώς αβάσιμες από τη σύγχρονη επιστήμη, οι επουλωτικές, αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της επιβεβαιώθηκαν, πάντως, πειραματικώς και αξιοποιούνται σήμερα από τη βιομηχανία φαρμάκων και καλλυντικών. Τα γλυκόπικρα άνθη της βρίσκουν επίσης εφαρμογή στη μαγειρική τέχνη, χαρίζοντας το λαμπρό τους χρώμα σε σαλάτες (φρέσκα) και σε σούπες και πιλάφια (αποξηραμένα), λειτουργώντας έτσι ως φθηνό, αλλά υποδεέστερο ασφαλώς, υποκατάστατο της ζαφοράς.
Δεν χωρεί πάντως αμφιβολία ότι πουθενά αλλού δεν αγαπήθηκε και δεν χρησιμοποιείται η καλέντουλα περισσότερο απ’ ό,τι στον κήπο. Με δεκάδες ποικιλίες της να κυκλοφορούν, με καινούργιες που διαθέτουν διπλά ή τεράστια άνθη, με άλλες που εντυπωσιάζουν χάρη στις ωχροκίτρινες ή πορτοκαλοκόκκινες αποχρώσεις τους, προσφέρει λύσεις εύκολες και προσιτές για όλους. Για πατρίδα της έχει τη νότια Ευρώπη και απ’ ό,τι φαίνεται ξενιτεύτηκε πρώτη φορά πριν από δεκαπέντε αιώνες. Λόγω όμως των εύοσμων και χαρμόσυνων στην όψη λουλουδιών της, αλλά και της τάσης να ανθοφορεί σχεδόν αδιάλειπτα από άνοιξη μέχρι μέσα φθινοπώρου, η προέλασή της ήταν ταχύτατη, με αποτέλεσμα να καλλιεργείται σήμερα στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη μας.
Οδηγίες φροντίδας
→ Η καλέντουλα θεωρείται βραχύβιο πολυετές φυτό, στη χώρα μας όμως κατά κανόνα καλλιεργείται ως μονοετές, παρότι αντέχει αρκετά στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Αποτελεί φυτό ιδανικό για τη γλάστρα, το οποίο για να ευδοκιμήσει θέλει απαραιτήτως άπλετο φως, γόνιμο χώμα, συχνά ποτίσματα, χωρίς πάντως υπερβολές στην ποσότητα του νερού, και ενίσχυση κάθε δέκα ημέρες με λίπασμα ειδικό για ανθοφόρα φυτά. Αφαιρούμε τακτικά τα μαραμένα λουλούδια, για να τονώσουμε και να παρατείνουμε την ανθοφορία. Σπανίως προσβάλλεται από ασθένειες και δέχεται επιθέσεις από εχθρούς.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.
