Απειλητικά ακανθώδης, πεισματικά (με ελάχιστες εξαιρέσεις) φυλλοβόλος, ευαίσθητη και λίαν απαιτητική στη φροντίδα της. Κι όμως, χάρη στην ασυναγώνιστη ομορφιά του άνθους της, η τριανταφυλλιά δεν έπαψε ποτέ, εδώ και πολλούς αιώνες, να ηγεμονεύει στους κήπους ολόκληρου του κόσμου. Ήδη από την αρχαιότητα, το τριαντάφυλλο βαφτίστηκε «βασιλιάς των λουλουδιών» και λατρεύτηκε ως σύμβολο του έρωτα και της χαράς. Πλήθος μύθων ερίζουν για τον τόπο και τον τρόπο της γέννησής του, όπως εκείνος ο ελληνικός, που περιγράφει πως φύτρωσε όταν η αναδυθείσα Αφροδίτη περπάτησε στο κυπριακό ακρογιάλι, ενώ άλλος πάλι επιμένει ότι πλάστηκε από την Κυβέλη, τη μικρασιατική θεά της άγριας φύσης. Όλα αυτά στερούνται σοβαρότητας, αντιτείνουν οι μωαμεθανοί, δεν επιδέχεται αντίρρηση η γνώση πως το τριαντάφυλλο πλάστηκε από τον ιδρώτα του Προφήτη.
Ας κρατήσουμε καλύτερα για μόνο σίγουρο ότι κανένα άνθος δεν λατρεύτηκε από τον άνθρωπο περισσότερο από ό,τι το ρόδο. Χάρη στη Σαπφώ, που το τίμησε κεντώντας εξαίσιους στίχους, αλλά και στην εμμονή της Κλεοπάτρας να ξαπλώνει πάνω σε μαξιλάρια παραγεμισμένα με ροδοπέταλα, αντιλαμβανόμαστε γιατί ακόμα και σήμερα η προσφορά ενός μπουκέτου τριαντάφυλλων συνήθως δεν αφήνει ασυγκίνητες τις γυναίκες. Από ό,τι μάλιστα έχω διαπιστώσει στα τόσα χρόνια που μπαινοβγαίνω σε κήπους της ημεδαπής και αλλοδαπής, οι άνδρες δείχνουν να συγκινούνται λιγότερο από τα ντελικάτα άνθη τους, είναι ιδίως οι γυναίκες που ασχολούνται με τη φροντίδα της τριανταφυλλιάς. Όποια κι αν είναι η προτίμησή τους, ικανοποιείται πλέον εύκολα, καθώς ίσως να υπερβαίνουν τις πέντε χιλιάδες οι ποικιλίες τριανταφυλλιάς, και μάλιστα χρόνο με τον χρόνο ο εντυπωσιακός τούτος αριθμός μεγαλώνει. Σημειωτέον πάντως ότι ο πλούτος των αποχρώσεων και των αρωματικών τόνων, για τον οποίο δικαίως καμαρώνει ο αδιαμφισβήτητα δημοφιλέστερος θάμνος του κόσμου, προέκυψε από διασταυρώσεις ανάμεσα σε περίπου δέκα μόνο είδη. Μέχρι μάλιστα πριν από περίπου δύο αιώνες όλες οι τριανταφυλλιές προέρχονταν αποκλειστικά από δύο ιθαγενή και στη χώρα μας άγρια είδη, τη «γαλλική ροδή» (Rosa gallica), από τα άνθη της οποίας αποστάζεται ακόμα το πολύτιμο για τις αρωματικές και καλλυντικές ιδιότητές του ροδέλαιο, και την αγριοτριανταφυλλιά (R. canina), τους καρπούς της οποίας εκτιμά ιδιαίτερα η επιστήμη της φυτοθεραπείας. Τότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Ευρώπη κάποια κινεζικά είδη, από το σμίξιμο των οποίων με τα παραπάνω δύο προέκυψαν οι πρώτες σύγχρονες ποικιλίες. Γρήγορα κατέλαβαν τους υπάρχοντες τότε κήπους, επειδή έχουν άνθη πιο εντυπωσιακά σε μέγεθος και χρώμα, με περισσότερα πέταλα, αλλά κυρίως γιατί η ανθοφορία τους διαρκεί πολλούς μήνες. Δυστυχώς, οι παραπάνω αισθητικές βελτιώσεις είχαν ως αντιστάθμισμα την εξασθένιση της γλυκύτατης ευωδιάς που αναδίδουν τα τριαντάφυλλα των άγριων ειδών. Υπάρχει πάντως μια πλειάδα παλιών ποικιλιών (στην πραγματικότητα υβριδίων) τριανταφυλλιάς, που έχουν άλλους άγριους προγόνους και εξαιρούνται τούτου του κανόνα. Ξεχωρίζουν σαφώς, λόγω του ιδιαίτερα απολαυστικού αρώματος και των πανέμορφων λουλουδιών τους, όλες εκείνες που δημιούργησαν Ολλανδοί κηπουροί του 17ου αιώνα και υπάγονται στην «εκατόφυλλη» τριανταφυλλιά (R. x centifolia). Η αθεράπευτη αγάπη που τρέφω για τα γλυκίσματα μου υπαγορεύει ολοκληρώνοντας να υπογραμμίσω πως ανάμεσά τους είναι και η «μαγιάτικη», από την οποία κάποιες χρυσοχέρες ακόμη παρασκευάζουν τη σπουδαία ροδοζάχαρη ή αλλιώς τριαντάφυλλο γλυκό.
Αφοσίωση & χρόνος
→ Η φροντίδα της τριανταφυλλιάς απαιτεί αφοσίωση και χρόνο, καθώς είναι φυτό απαιτητικό, που προσβάλλεται σχετικά εύκολα από εχθρούς. Για πλούσια ανθοφορία, θα της προσφέρετε ηλιόλουστη θέση, γόνιμο έδαφος, τακτικό και γενναιόδωρο πότισμα και λίπανση στις αρχές της άνοιξης. Μια πολύ σημαντική εργασία είναι το κλάδεμα στα τέλη του χειμώνα, μόνο όμως αν διαθέτετε τις απαιτούμενες γνώσεις θα το επιχειρήσετε, αλλιώς θα έχετε την ευκαιρία να το μάθετε παρακολουθώντας προσεκτικά τους χειρισμούς του κηπουρού σας.
