Ένα πέτρινο τσοπανοχώρι, με καμάρες, πεύκα και δεκάδες εκκλησιές, είναι το Πιτυός. Ανόθευτο χωριό και φουλ παραδοσιακό, βρίσκεται σε μια απλάδα κάτω από το Όρος, είναι ορεινό και απομονωμένο, και απέχει περίπου 25 χλμ. από την πόλη της Χίου. Στο Πιτυός ζουν καμιά σαρανταριά μόνιμοι κάτοικοι, οι περισσότεροι από τους οποίους θυμούνται τον παλιό καφενέ, και μετέπειτα ταβέρνα, που λειτουργούσε στο ίδιο σημείο όπου σήμερα βρίσκουμε την ταβέρνα Μάκελος του Νικόλα Γεωργούλη, πρώην δημοσιογράφου και κάποτε εκδότη της εφημερίδας Πολίτης της Χίου. Η διαφορά του Νικόλα, που έχει καταγωγή από το παραθαλάσσιο Παντουκειός, με τους προηγούμενους ιδιοκτήτες της ταβέρνας, που ήταν ντόπιοι, είναι πως εκείνος ήρθε στον Μάκελο για το Πιτυός, και είναι για εκείνον μια μεγάλη πρόκληση το να δει το χωριό να παίρνει ζωή ξανά. Για τον λόγο αυτόν ίδρυσε την Κοιν.Σ.Επ. «Πιτυός: Προορισμός», σε μια προσπάθεια να ενεργοποιήσει και τους χωριανούς. Λέει πως δεν θέλει να γίνει ταβερνιάρης, αλλά πως το κάνει για καλό σκοπό. Και επειδή ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά νόστιμο. Το φαγητό το επιμελείται ένας αυτοδίδακτος, ταλαντούχος Αλβανός μάγειρας, ο Αγκίμ Λίκα, πρώην τσοπανόπουλο στο Λιθί, στα μαστιχοχώρια του νησιού.
Όλα πιτυακά και κάποια λίγα χιώτικα
Στην αυλή, κάτω από την παχιά σκιά του υπεραιωνόβιου πλάτανου, και στο ζεστό σαλέ με τις ξυλόσομπες, ευχαριστιέσαι καλό φαγητό, εμπνευσμένο από την παράδοση, ακούγοντας νόστιμες ιστορίες τσοπανικής. Ό,τι βγάζει το χωριό το αξιοποιούν στην κουζίνα του Μάκελου. Κατσικούλες και λίγα μοσχαράκια, πιτυανή κοπανιστή, ξηρομούζηθρο (ξερή μυζήθρα), χόρτα βουνίσια, μάραθα, κρίταμα, ρίγανη, σαλιγκάρια, αμανίτες, κι ό,τι άλλο βγαίνει στις ορεινές εξοχές. «Τα υπόλοιπα, όσπρια και ζαρβατικά, είναι όλα χιώτικα, από άλλα μέρη του νησιού», λέει ο Νικόλας, που κατά βάθος εύχεται το Πιτυός να ήταν αύταρκες.
Τα εποχικά και τα βρισκούμενα
Φθινοπωρινοί μεζέδες είναι η πλιγουροσαλάτα, οι ρεβιθοκεφτέδες, τα σαλιγκάρια γιαχνί, οι τηγανητοί αμανίτες. Να δοκιμάσετε οπωσδήποτε κοπανιστόπιτες, μαλαθρίτες (μαραθοτηγανίτες) ξεροτηγανισμένους και αρωματικούς, και τα διάσημα χερίσια μακαρόνια, είτε σκέτα με τριμμένο ξερομούζηθρο είτε με κατσίκα κοκκινιστή. «Τα χερίσια είναι το φαγητό των φτωχών και συντηρούσαν όλο τον πληθυσμό της βόρειας Χίου τις δύσκολες εποχές», διηγείται ο Νικόλας, διευκρινίζοντας μάλιστα ότι έχουν ειδική θέση μακαρονοποιού για το μαγαζί, την κυρία Μαρία Μπελέγρη από τη Βολισσό. Σπεσιαλιτέ του Μάκελου είναι η μελωμένη κατσικίσια σπάλα, που αργοψήνεται στον φούρνο με πατάτες και γίνεται λουκούμι. Έξοχο είναι και το πολύ λεπτοκομμένο κατσικίσιο συκώτι, που το ετοιμάζουν στο τηγάνι με λίγο λάδι και θυμάρι. Ψωμιά και παξιμάδια από τον ξυλόφουρνο του χωριού και μυρωδάτα βιολογικά βότανα από την Pitys herbs είναι τα καλύτερα σουβενίρ από το Πιτυός.
☛ Πιτυός, Χίος, Τ/22720-22.010. Καθημερινά 11.30-00.00, αλλά καλό είναι να προηγηθεί τηλεφώνημα. Κόστος 15-18 ευρώ/άτομο
