«Το translation slam θα ξεκινήσει σε λίγα λεπτά και θα διαρκέσει ως τις 8.30, καθώς στις 9 η Πρεσβεία της Βραζιλίας θα κλείσει λόγω του αγώνα με το Καμερούν». Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Τι είναι το translation slam; Μια μη ανταγωνιστική μάχη ανάμεσα στις προσεγγίσεις δύο μεταφραστών πάνω σε ένα κείμενο, οι οποίες σχολιάζονται από τους ίδιους και το κοινό, με σκοπό να ανοίξει ένα παράθυρο στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μεταφραστές των βιβλίων και σε νέες εικόνες.
Πιο συγκεκριμένα, στην εικόνα της Βραζιλίας του ’66, μέσα από το κείμενο του Carlos Drummond de Andrade O Importuno, το οποίο ο Νίκος Πρατσίνης μετέφρασε ως Ο φορτικός και η Αθηνά Ψυλλιά ως Ο ενοχλητικός. Στην ιστορία αυτή, ένας τύπος κατηγορείται για αδιαφορία και αναισθησία απέναντι στο εθνικό συμφέρον, γιατί τολμά να ζητήσει ένα σημαντικό έγγραφο από μια δημόσια υπηρεσία την ημέρα του αγώνα της «Σελεσάο» με τη Βουλγαρία. Ο μεν παραδίδει μια μετάφραση πιο λογοτεχνική, η δε μια πιο καθημερινή. Είπαμε, δεν έχει νικητές η μάχη. Υπάρχει μόνο η υποκειμενική κρίση και το ενδιαφέρον του πειράματος.
Και τώρα που μιλάμε για πειράματα που ανοίγουν νέους κόσμους, ας πάμε και σε αυτά που εισάγουν νέες γεύσεις στο στομάχι, όπως το πρότζεκτ του Ζώη Χαλκιόπουλου στο Instagram, που αναζητά το τέλειο σουβλάκι (δεν ξέρω αν εννοεί αυτό που στην Αθήνα αποκαλούν «καλαμάκι» ή αυτό που από Λαμία και πάνω αποκαλούμε «σάντουιτς» – @searchingfortheperfectsouvlaki). Το 856 είναι ένα δρομολόγιο ανάμεσα στη Δάφνη και στο Αιγάλεω, στο οποίο, βράδυ Παρασκευής, επιβιβάζεται μόνο μία γυναίκα, στη στάση έξω από το εργοστάσιο της ΕΒΓΑ. «Τελείωσαν τα κρέατα», λέει ο μάστορας στον Χρήστο, στο Αιγάλεω. Για να τελείωσαν, σημαίνει ότι έχει καλή ποιότητα κρεάτων, μα το ξενέρωμα χτυπάει άσχημα στην καρδιά. Πάλι καλά που ο Κορυδαλλός θα γιατρέψει την πείνα.
Ταξιαρχών, από τη βόρεια όχθη της Λαμπράκη. Εκεί θα βρείτε τον Αντώνη. Τρία μπιφτεκάκια μέσα στην πίτα, με τη σάλτσα ντομάτας να ρέει ανάμεσα στις ροδέλες του κρεμμυδιού. Το τζατζίκι καλύπτει τα μυρωδικά του κρέατος και δροσίζει τον οισοφάγο, ενώ στην τελευταία μπουκιά η πίτα έχει απορροφήσει τα ζουμιά της ντομάτας, τόσο όσο, ώστε να μη μαλακώσει. Η γεύση χαϊδεύει τον ουρανίσκο και την ψυχούλα.
Στις 6 Δεκεμβρίου, Αγίου Νικολάου ανήμερα, στον Μαυρόβατο της Δράμας οι παππούδες τηρούν το έθιμο: ξαλμυρίζουν μπακαλιάρο και ετοιμάζουν το χοσάφ, μια ποντιακή κομπόστα, για τις εκδηλώσεις του χωριού. Έξω από τον σταθμό του Αγίου Νικολάου στα Πατήσια έχουν στηθεί οι πάγκοι και τα καζάνια των λουκουματζήδων, ενώ στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, δεκατέσσερα χρόνια μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και μόλις μία μέρα μετά τον σοβαρό τραυματισμό του 16χρονου Ρομά από έναν αστυνομικό στα Διαβατά, η νύχτα δίνει τη θέση της στη νύχτα και η ιστορία κάνει αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα απ’ όλους: να επαναλαμβάνεται.
