Λίγη γραβιέρα σερβιρισμένη στο χαρτί και κρασί σε χαμηλά ποτήρια. Στη μέση του μαγαζιού, καφάσια με λάχανα, πορτοκάλια, κρεμμύδια. Τριγύρω ράφια με καθαριστικά, λάδια, στιγμιαίο καφέ, όσπρια, κονσέρβες και χαρτικά. Στο βάθος ένα ψυγείο με τυριά και σαλάμια και πιο πίσω ένα υποτυπώδες κουζινάκι. «Τι γίνεται; Αν δεν φέρω κανένα ράδιο εγώ, πέφτει μουγκαμάρα!»
Ο ΣΚΥΛΟΔΗΜΟΣ
Από τα τρία τραπέζια στον Σκυλοδήμο, τα δύο είναι πιασμένα από τους τακτικούς και ο κύριος Μαθιός, η μορφή του μαγαζιού, έχει παράπονα που σήμερα δεν ακούγεται μουσική. Σε λίγα λεπτά η απέναντι παρέα έχει ανταποκριθεί. Το Πιτσιρικάκι παίζει από κάποιο κινητό και οι κουβέντες –για τον Εθνικό Πειραιά, για ψαριές, για την επικαιρότητα– συνεχίζονται μεταξύ των τραπεζιών. Πού και πού μπαινοβγαίνουν γείτονες για ψώνια, ενώ ο Φίλιππος, ο ιδιοκτήτης αυτής της αυθεντικής πειραιώτικης μπακαλοταβέρνας, αλλάζει πόστα από το ταμείο, στο σέρβις και πίσω στο κουζινάκι για να ετοιμάσει τους μεζέδες: τυρί, σαρδέλες, τηγανητές πατάτες, αυγά, κεφτέδες ή εκείνη την πιπεράτη ομελέτα «φωλίτσα», με καβουρμά από την Κομοτηνή. Τουλάχιστον από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 κρατάει η ιστορία του Σκυλοδήμου, ενός από τα ελάχιστα μαγαζιά αυτού του είδους που μένουν ακόμα στην πόλη. Οι μπακαλοταβέρνες με τα λίγα τραπέζια και τα τέσσερα-πέντε πρόχειρα φαγητά μπορεί να έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, αλλά η συνήθεια του να δοκιμάζεις την πρώτη ύλη εκεί που την ψωνίζεις συνεχίζεται στα deli-εστιατόρια, που πληθαίνουν συνεχώς.
ΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΔΙΚΑ ΤΟΥ ΦΑΝΗ
Άμα σε κάποιον αρέσουν οι μερακλίδικοι μεζέδες, τα Καραμανλίδικα του Φάνη είναι το σωστό σημείο. Είναι μεζεδοπωλείο –ο Φάνης Θεοδωρακόπουλος προτιμά να το λέει «μεζετζίδικο»–, αλλά είναι και ψαγμένο τυράδικο και σαλουμερία που σε τρατάρει Ελλάδα τόπους τόπους. Στο παλιό αρχοντικό στην οδό Σωκράτους τρώει κανείς παστουρμαδοπιτάκια, λουκάνικο κεφτέ, σαγανάκι με παστουρμά, σουτζούκι, αυγά και ντομάτα κι άλλα ωραία, ψωνίζει πολλών λογιών τυριά –εκείνη τη σκυριανή πυθαρίσια γραβιέρα εξάμηνης ωρίμανσης που σύστησε πρόσφατα δεν γίνεται να μην την αγαπήσεις–, καραμανλίδικα λουκάνικα, τηνιακό σαλτσίτσι ή νούμπουλο από την Κέρκυρα, θρακιώτικο τσίρο ή παστουρμά θαλάσσης, παξιμάδια Τραχειάς, ζυμαρικά φυσικής ξήρανσης. Πλέον μπορεί να πάρει μαζί του και μαρμελάδα ντομάτας και καυτερής πιπεριάς που φτιάχνουν και συσκευάζουν οι ίδιοι. Κι αν είναι γλυκατζής, του έχουν και μπακλαβά. Στη Σωκράτους τριπολιτσιώτικο, με καρύδι, αμύγδαλο και φιστίκι, και στο «αδερφάκι» της Ερμού, πολίτικο.
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ERGON
Όχι μόνο παντοπωλείο, αλλά και κρεοπωλείο, ιχθυοπωλείο, κάβα και ένα αρκετά πλήρες μανάβικο συνυπάρχει με το εστιατόριο στο ισόγειο του ξενοδοχείου Ergon. Όσοι βολτάρουν στο Σύνταγμα και σταματήσουν εκεί για φαγητό, θα δοκιμάσουν πιάτα βασισμένα σε ελληνικά υλικά, όπως τα αυγά μάτια με στάκα Χανίων και ζυμωτό ψωμί, τα πεϊνιρλί με ζυμάρι αργής ωρίμανσης, το μανιταροπίλαφο με άγρια μανιτάρια Γρεβενών και κεφαλοτύρι Ίου ή πέτουρα Αραβησσού με ραγού, σάλτσα ντομάτας και φέτα. Στα ράφια φιλοξενούνται προϊόντα από περισσότερους από 150 παραγωγούς από όλη την Ελλάδα. Οι μπίρες από εγχώριες μικροζυθοποιίες, τα βιολογικά βότανα, οι μαρμελάδες, τα γλυκά του κουταλιού, τα ζυμαρικά και η ποικιλία ελαιολάδων είναι μόνο μερικά από αυτά.
ΚΩΣΤΑΡΕΛΟΣ
Με επίκεντρο τα φημισμένα τυριά του ομώνυμου τυροκομείου, το deli-καφέ του Κωσταρέλου στο Κολωνάκι λειτουργεί προσφέροντας προσεγμένα σνακ και ελαφριά γεύματα, ενώ τα προϊόντα του –από τη βραβευμένη βαρελίσια φέτα, τις κρέμες και τα γιαούρτια μέχρι τα όσπρια μικρών παραγωγών, τα αλίπαστα και τις σάλτσες– δίνουν ιδέες για ωραία μαγειρέματα στο σπίτι. Από τα πιο νόστιμα που δοκιμάζουμε εντός του καταστήματος: η σπανακόπιτα με το φύλλο που μοσχοβολάει φρέσκο βούτυρο, η τυρόπιτα με μαλακή φέτα και γραβιέρα και τα σάντουιτς με τυριά του τυροκομείου Κωσταρέλου.
DA MICHELE
Στην Άνοιξη, σε ένα απρόσμενο σημείο, χωμένο δίπλα σε ένα σούπερ μάρκετ, λειτουργεί τα τελευταία 25 χρόνια το Da Michele. Πρόκειται για ένα παντοπωλείο-εστιατόριο στα πρότυπα της ιταλικής μπακαλοταβέρνας ή οστερίας, με γοητευτική ατμόσφαιρα και μενού που αλλάζει καθημερινά ανάλογα με την όρεξη του ιδιοκτήτη, του Μικέλε. Συχνά, ο τελευταίος θα ετοιμάσει ορεκτικά, όπως το βιτέλο τονάτο ή την μπουράτα με προσούτο και καυτερή σπιτική μαρμελάδα. Οι μακαρονάδες και τα νιόκι του είναι απολαυστικά. Όσοι φτάσουν μέχρι την Άνοιξη για τη χάρη τους, θα τις δοκιμάσουν με φόντο τη βιτρίνα με τα τυριά, βάζα με αντζούγιες, κονσέρβες, αλλαντικά και ψαγμένα ιταλικά ποτά. Δεν είναι εκεί μόνο για ντεκόρ. Όταν πλησιάζει η ώρα για το επιδόρπιο, είναι καλή ιδέα να τα ψαχουλέψει κανείς και να πάρει προτού φύγει μια γεύση Ιταλίας και για το σπίτι.
BAROLO
Φαγητό και ψώνια μπλέκονται ωραία και στο Βarolo, στο Ψυχικό. Έχει δύο εισόδους. Η μία, της αυλής, βγάζει στο εστιατόριο, που σε δελεάζει με βιτέλο τονάτο, αλμυρά κανόλι, νόστιμη cacio e pepe, φρεσκοψημένη pinsa και κοτολέτες μαύρου χοίρου με τραγανή κρούστα. Η άλλη βγάζει στο delicatessen, που έχει τη δική του συλλογή από καλούδια, τα περισσότερα ιταλικά, αλλά όχι μόνο. Τα τυριά και τα αλλαντικά της συλλογής του σερβίρονται και στα τραπέζια, εσωτερικά κι εξωτερικά, που έχουν αρματωθεί ενάντια στο κρύο με τέντες και σόμπες. Μπορεί λοιπόν κανείς να διαλέξει ένα κρασί από τη λίστα και να βάλει στο πλάι του παρμεζάνα 36μηνης ωρίμανσης, πεκορίνο, comte, κατσικίσια γραβιέρα Κρήτης και αρσενικό Νάξου, προσούτο, σαλάμια, τσορίθο… Κι ό,τι δεν δοκίμασε να το πάρει φεύγοντας. Το delicatessen μένει ανοιχτό μέχρι αργά το βράδυ, απλώς πρέπει να έχει κανείς στον νου του ότι στη βιτρίνα με τη μηχανή κοπής θα βρει κάποιον μέχρι τις δέκα. Έχουν κι ένα δεύτερο ψυγείο, πάντως, που κρύβει κι εκείνο αρκετά ωραία.
SALUMAIO DI ATENE
Σε ιταλικό ταμπλό παίζει και το Salumaio di Atene, που μετράει μία εικοσιπενταετία στην Κηφισιά. Έχει πολλούς πιστούς από την περιοχή του, είναι αρκετοί ακόμη όμως κι εκείνοι που ανηφορίζουν μέχρι εκεί από άλλες αθηναϊκές γειτονιές για χάρη των κλασικών του, όπως η μπολονέζ, η καρμπονάρα ή τα ριζότι, και των εποχικών του, όπως το οσομπούκο με ριζότο Μιλανέζε με σαφράν – κι εκείνες οι ταλιατέλες τρούφας με καραβίδες και σάλτσα με Noilly Prat είναι πολύ δημοφιλείς. Οι προτάσεις του καταλόγου είναι περισσότερες από τότε που ξεκίνησε, ενώ υπάρχει και μια κατηγορία που αναδεικνύει τις ντελικατέτσες που έχει στη συλλογή του και τις οποίες μπορείς να αγοράσεις. Ανάμεσά τους, τυριά και αλλαντικά, προϊόντα τρούφας, μακαρόνια της Martelli, που μόνο εδώ θα τα βρεις, σάλτσες, δικό τους πέστο, πατέ, αυγοτάραχα, στρείδια, χτένια – και όχι μόνο.
LA MEAT MAISON
Στην ίδια περιοχή, την Κηφισιά, το πιο καινούργιο La Meat Maison κατεβάζει τη δική του πρόταση για ψώνια και φαγητό. Εδώ βασιλεύει το κρέας. Με πολλές premium κοπές και προελεύσεις, το εξειδικευμένο κρεοπωλείο σε προϊδεάζει για το τι θα συναντήσεις στο εστιατόριο. Με τη σειρά του το εστιατόριο φωτίζει μερικά από τα πιο δυνατά χαρτιά του κρεοπωλείου, από τα προτεινόμενα steaks που αλλάζουν καθημερινά μέχρι τo ταρτάρ, το μπέργκερ και την ιδιαίτερη, κρεατολαγνική πίτσα με striploin από Olive Fed Wagyu. Με μια ενημερωμένη κάβα που στηρίζεται αρκετά σε δικές τους εισαγωγές κι ένα delicatessen με πολλά γευστικά αξεσουάρ, με σάλτσες (ανάμεσά τους πολλές ΒΒQ), μαγιονέζες, μουστάρδες, αλάτια και ελαιόλαδα να συμπληρώνουν την εικόνα, είναι δύσκολο να φύγεις με άδεια χέρια.
☛ Info
→ Σκυλοδήμος (Το μπακάλικο του Φίλιππα), Δεληγιώργη 16 και Σκυλίτση 23, Πειραιάς, τηλ. 211-4080630
→ Τα Καραμανλίδικα του Φάνη, Σωκράτους 1 και Ευριπίδου, T/210-3254184 & Ερμού 119, τηλ. 210-3219119
→ Ergon, Μητροπόλεως 23, Σύνταγμα, τηλ. 210-0109090
→ Κωσταρέλος, Πατριάρχου Ιωακείμ 30-32, Κολωνάκι, τηλ. 210-7259000
→ Osteria Trattoria Da Michele, Λεωφόρος Μαραθώνος 61, Άνοιξη, τηλ. 210-8140525
→ Salumaio di Atene, Παναγίτσας 3, Κηφισιά, τηλ. 210-6223934
→ La Meat Maison, Χαριλάου Τρικούπη 92 και Αλαμάνας, Κηφισιά, τηλ. 210-8087372, 210-8085183
→ Barolo, Δαβάκη 1, Ψυχικό, τηλ. 210-6717600