Μέσα Ιουνίου. Και η βροχή ακόμα πέφτει δυνατά. Στην ερώτηση «πώς τα πας;» πολλοί, κοφτά ή περιφραστικώς, μου αποκρίνονται: «Ασφυκτιώ». Η τεχνητή νοημοσύνη επελαύνει και η θριαμβική έλευση των ανδροειδών είναι προ των πυλών. Ζούμε τη δικαίωση της δυστοπικής νουβέλας που γέννησε το Blade Runner ή τα θωρώ λάθος; Αναρωτιέμαι ποιο από τα πολλά πεπρωμένα που αποικίζουν τη συλλογική μας φαντασίωση θα επικρατήσει. Θα δουλεύουν μόνο τα ρομπότ και εμείς θα απολαμβάνουμε αενάως τη σχόλη ή θα μετατραπούμε βαθμηδόν σε άβουλα βιολογικά αυτόματα; Έχω και πιο δύσκολα να με ζορίζουν: Υπάρχει κάτι ασφαλές να προσδιορίζει την ανθρώπινη υπόσταση; Διαθέτουμε κριτήρια για να γνωρίζουμε αν ό,τι βιώνουμε είναι πραγματικό ή όχι; Φοβάμαι ότι ξέμεινα από απαντήσεις. «Πρέπει να πιστεύεις κάπου, για να κρατηθείς», προτείνει μια φίλη. Η πίστη όμως για μένα είναι εθελοτυφλία, άσε που δεν αντέχω τα «πρέπει». «Ο πόνος και η χαρά της αποφυγής του ορίζουν τις ζωές μας», επιμένει το μηδενιστικό άλτερ έγκο μου. Σε πάει μακριά αυτό το μονοπάτι. Αλλά ποτέ δεν σε περνάει απέναντι.
Προτίμησα τελικώς άλλη συμπεριφορά: να φροντίζω εκείνους που έχουν ανάγκη και αυτά που αγαπώ. Όσο δύναμαι. Και νιώθω άσχημα όταν παραμελώ κάποιον. Όπως συνέβη πρόσφατα, όταν διαπίστωσα πως η συστάδα της πολυετούς αγαστάχης (Agastache foeniculum) έμοιαζε αρκετά ταλαιπωρημένη από την αφροντισιά και χωρίς διάθεση να ανθίσει εντυπωσιακά, όπως δηλαδή συνηθίζει κάθε καλοκαίρι. Ντράπηκα και της ζήτησα συγγνώμη, εμπράκτως φυσικά, με γερό σκάλισμα, ριζοπότισμα με τον δύσοσμο, αλλά τονωτικό ζωμό τσουκνί δας και ένα ελαφρύ κλάδεμα. Γιατί ξεχάστηκα άραγε; Και να σκεφτεί κανείς πως όλο τον χειμώνα απολάμβανα το γλυκόπιοτο και ευστόμαχο έγχυμα των φύλλων της, που σε γεύση θυμίζει έντονα τον γλυκάνισο. Όχι και τόσο εύστοχο λοιπόν το επίθετό της, foeniculum, το οποίο παραπέμπει στον μάραθο. Τουλάχιστον είναι σωστό το όνομα του γένους, που ετυμολογείται από τις ελληνικές λέξεις «άγαν» και «στάχυς», περιγράφοντας έτσι τον μεγάλου μεγέθους, χαρακτηριστικό τύπο της ταξιανθίας που εμφανίζουν τα φυτά που ανήκουν σε αυτό. Στην πατρίδα του, τις Μεγάλες Πεδιάδες των ΗΠΑ, το είδος αυτό ονομάζεται «κυανός γιγαντιαίος ύσσωπος», λόγω της ομοιότητας των ταξιανθιών του με εκείνες του ιθαγενούς στη Μεσόγειο ύσσωπου (Hyssopus officinalis). Του δεύτερου βεβαίως είναι μικρότερες, αποπνέουν όμως έντονη ευωδιά, της αγαστάχης αντιθέτως οι αρωματικές επιδόσεις των ανθέων είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Παράγει όμως νέκταρ σε αφθονία, γι’ αυτό και αποτελεί ένα από τα προσφιλέστερα φυτά του κήπου μου για μέλισσες και πεταλούδες. Γεννά επίσης σπόρους σε τεράστιο αριθμό, οι οποίοι φυτρώνουν εύκολα. Διατηρώ στην κατάψυξη, για μελλοντικές σπορές, ένα βάζο γεμάτο από αυτούς, πλέον όμως κόβω τις ταξιανθίες της πριν αρχίσει η ωρίμανσή τους, γιατί αλλιώς οι νέες γενιές της σύντομα θα καταλάβουν μεγάλη έκταση. Όταν, πριν από περίπου μία δεκαετία, αποφάσισα να ασχοληθώ μαζί της, αναγκαστικά ξεκίνησα παραγγέλνοντας τους σπόρους της. Από τότε όμως, χάρη στη γοητεία που διαθέτει, άλλαξαν πολλά. Πλέον η αγαστάχη κυκλοφορεί σε αρκετά ελληνικά φυτώρια έτοιμη για μεταφύτευση στον κήπο ή σε μεγάλη γλάστρα. Βρίσκουμε επίσης και μερικές ποικιλίες άλλων ειδών της και υβρίδια μεταξύ τους, με ταξιανθίες που χρωματικά εκτείνονται από το κυανό μέχρι το ρόδινο. Συνήθως δεν ψηλώνουν παραπάνω από ένα μέτρο, όμως το πολύμηνο θέαμα που προσφέρουν στον κήπο με τις έγχρωμες, κάθετες πινελιές της ανθοφορίας τους, αλλά και την πτερωτή ζωή που σφύζει γύρω τους, είναι υπέροχο.
Aντέχει στον παγετό
Μεγαλώνει γρήγορα σε ηλιόλουστες θέσεις, ευδοκιμεί πάντως και στις ημισκιερές. Προτιμά τα γόνιμα εδάφη, απαραιτήτως με καλή αποστράγγιση. Αντέχει αρκετά στην ξηρασία και στον παγετό μέχρι τους -10°C και δεν έχει πρόβλημα με τον καύσωνα. Σπανίως προσβάλλεται από έντομα και ασθένειες.
*Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.
