ΔΕΝ HΘΕΛΑ ΠΟΤΕ ΝΑ ΓIΝΩ ΓΙΑΤΡΟΣ. Θέλω να πω, ούτε φαντασιακά ούτε όταν μας ρωτούσαν οι θειάδες μας στα οικογενειακά τραπέζια. Θεωρούσα την ιατρική πολύ απαιτητική, σχεδόν μονοθεματική, και από μικρός είχα πολύ ανοιχτή βεντάλια με ενδιαφέροντα ώστε να πειστώ πως θα μπορούσα να σπουδάζω μια ζωή «το ίδιο πράγμα».
Είχα, ωστόσο, μια ακόρεστη περιέργεια για τις πρώτες βοήθειες. Έβλεπα πολεμικά σίριαλ και έβαζα πάντα τον εαυτό μου στη θέση του γιατρού, αυτού με τον λευκό σταυρό στο κράνος και την ικανότητα να σώζει ζωές, κυριολεκτικά πάνω στη λάσπη. Όταν μεγάλωσα λίγο παραπάνω, παρακολούθησα το πρώτο μου σεμινάριο πρώτων βοηθειών. Και μετά άλλο ένα κι άλλο ένα. Και όταν άρχισα να περπατάω στα βουνά και να ταξιδεύω μόνος με τη μοτοσικλέτα, ρώτησα έναν φίλο γιατρό τι πρέπει να περιέχει ένα ατομικό φαρμακείο.
Απάντησε πολύ σοφά: «Ό,τι ξέρεις να χρησιμοποιείς». Δεν έχει νόημα να έχεις σύριγγες όταν δεν ξέρεις να κάνεις μια ένεση. Ούτε ράμματα όταν λιποθυμάς στη θέα μιας ανοιχτής πληγής. Και, πίστεψέ με, δεν θα αυτοσχεδιάσεις με επιτυχία τη στιγμή που η αδρεναλίνη πλημμυρίζει τον οργανισμό σου και τα χέρια σου τρέμουν. Ένα πράγμα μόνο θα κάνεις: κακό. Και το «primum non nocere» είναι η ουσία του ιπποκρατικού όρκου: «πρώτα απ’ όλα, μην προξενήσεις βλάβη».
Τα γράφω όλα αυτά γιατί διαβάζω γύρω μου την τρομερή ανησυχία από τις δηλητηριάσεις ζώων στους τόπους των διακοπών και μαζί τις διάφορες «πανάκειες» που θα προφυλάξουν τα ζώα μας: ατροπίνη, γάλα, αδρεναλίνη…
Και όμως. Όσους κι αν έχω ρωτήσει «πώς χορηγείται η ατροπίνη σε ένα δηλητηριασμένο ζώο», «πώς υπολογίζεται η σωστή δόση» ή «τι είδος δηλητηρίασης αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη ουσία», κανένας —ΚΑΝΕΝΑΣ— δεν μου έχει δώσει τη σωστή απάντηση. Ότι δηλαδή η ατροπίνη
δεν είναι αντίδοτο για τα πάντα, παρά μόνο για τις τοξικώσεις από τα οργανοφωσφορικά λιπάσματα
και τις καρβαμιδικές ενώσεις. Και πως δεν ωφελεί καθόλου ενάντια στα αντιπηκτικά ποντικοφάρμακα ή στα εντομοκτόνα που περιέχουν πυρεθρίνες – δύο κατηγορίες ουσιών που παράγουν πολύ ισχυρές και αποτελεσματικές φόλες και γι’ αυτό προτιμώνται από τους άρρωστους φονιάδες.
«Και τότε τι κάνουμε;» μοιραία ακολουθεί η απορία.
Για εμένα, η απάντηση είναι απλή. Φροντίζουμε ώστε το ζώο μας να μη φάει το δηλητήριο. Πώς; Αξιοποιώντας τη δεύτερη χρήση του φίμωτρου. Ή, ακόμα καλύτερα, έχοντας ένα εκπαιδευμένο σκυλί που δεν τσιμπάει μεζεδάκια από το έδαφος ή από το χέρι των ξένων. Ή και τα δύο.
Ο κύριος Τσούι, που περπάτησε σχεδόν όλα τα ελληνικά βουνά και ήταν πολύ καλά εκπαιδευμένος (αλλά ακόμα περισσότερο λιχούδης), έμαθε ότι το φίμωτρο είναι προστασία και το συνήθισε εύκολα. Και όταν ο καιρός ζέσταινε και έπρεπε να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του λαχανιάζοντας (οπότε το φίμωτρο δεν ήταν επιλογή), ήξερε ότι θα περπατάει πάντα δίπλα μου και θα κοιτάει μόνο μπροστά.
Δεν λέω. Η ατροπίνη, υπό συνθήκες, μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια. Ή το γάλα, αν το ζώο σας έχει καταπιεί κάποια καυστική ουσία. Κανένα φάρμακο όμως δεν ανταγωνίζεται τη σωστή εκπαίδευση, την επικοινωνία και την εμπιστοσύνη. ■
