Το έχω κάνει στο παρελθόν. Είναι και λίγο βαρετό. Δεν θα ξανασχολιάσω λοιπόν τη μνημειώδη ευφυΐα ανθρώπων που κακοποιούν ζώα και αναρτούν το σχετικό βίντεο σε κοινή θέα, προσφέροντας στις ανακριτικές αρχές εκείνα τα αδιάσειστα στοιχεία που θα τους καταδικάσουν. «Μερικοί άνθρωποι απλώς δεν στροφάρουν», σκεφτόμουν. Είναι όμως αυτός ο μοναδικός λόγος για το τσουνάμι της βαρβαρότητας που κατακλύζει, με διαρκώς αυξανόμενους ρυθμούς, τα κοινωνικά δίκτυα;
Μέχρι πρότινος, η κοινώς αποδεκτή θεωρία ήταν ότι οι πράξεις βίας με θύματα τα ζώα δεν αυξάνονται σε αριθμό· ίσως μάλιστα και να μειώνονται. Αυτό που αυξάνεται είναι ο αριθμός των ανθρώπων που το μαθαίνουν. Επειδή, παγκοσμιοποίηση, ειδησεογραφία, κάμερες στα κινητά…
Μια σειρά από έρευνες όμως, με πιο πρόσφατη αυτή που δημοσιεύτηκε στην πλατφόρμα της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχολογίας (McCain et al. / Apa.org), φωτίζει μια διαφορετική πλευρά. Και αποκαλύπτει την άριστη σχέση που διατηρεί η παθολογία του ναρκισσισμού με τα σόσιαλ μίντια.
Η δημόσια επίδειξη ισχύος ξεχωρίζει ως ένα από τα πέντε χαρακτηριστικά αυτής της διαταραχής. Με τα άλλα τέσσερα να ακολουθούν κατά πόδας: την ψευδαίσθηση μεγαλείου, την υπερευαισθησία στην αξιολόγηση και κριτική των άλλων, την έλλειψη ενσυναίσθησης και την εκμετάλλευση των διαπροσωπικών σχέσεων. Σας φέρνει στο μυαλό κάποιον που γνωρίζετε; Κάποιον διαδικτυακό φίλο ίσως;
Τα σόσιαλ μίντια κάνουν σπουδαία δουλειά στην ανατροφοδότηση αυτής της παθολογίας. Για τον νάρκισσο, η δημοσίευση μιας πράξης κτηνωδίας δεν αποτελεί ρίσκο τιμωρίας. Σημαίνει μόνο επιβολή απόλυτης ισχύος και ακαριαία αναγνώριση από εκατομμύρια άλλους χρήστες. Με το πάτημα ενός κουμπιού και το μαρτύριο ενός ζώου.
Στο μεταξύ, οι πλατφόρμες κάνουν ελεεινή δουλειά. Στο TikTok, χιλιάδες περιπτώσεις καταγεγραμμένων κυνομαχιών περνούν απαρατήρητες μέσα από τα φίλτρα της λογοκρισίας. Μέχρι πριν από τρία χρόνια, το Facebook είχε επιτρέψει σε 150 παρόμοιες σελίδες, με πάνω από 2.000 αναρτήσεις και περισσότερα από 160.000 μέλη, να λειτουργούν κανονικά. Ένας ανεξάρτητος οργανισμός με το όνομα Lady Freethinker ταυτοποίησε αυτές τις ομάδες, υπέβαλε δεκάδες αναφορές και η αντίδραση της πλατφόρμας ήταν να αναστείλει τη λειτουργία έξι (!) σελίδων, συμβουλεύοντας τους συνδρομητές του «αν βρίσκουν το περιεχόμενο των υπολοίπων κακόβουλο ή απωθητικό, να κάνουν unfriend ή unfollow»…
Τι συμβαίνει; Ζούμε άραγε σε έναν θαυμαστό καινούργιο κόσμο που όχι μόνο υποθάλπει άρρωστους ανθρώπους, αλλά τους διευκολύνει κιόλας, προσφέροντάς τους ανανεωμένο κοινό και καινούργιες συγκινήσεις;
Είναι τα σόσιαλ μίντια φυτώρια μιας νέας γενιάς κακοποιητών που κυνηγούν το φιξάκι της εφήμερης συγκίνησης, ποστάροντας φρικαλεότητες για μερικές χιλιάδες views και την πιθανότητα να γίνουν viral;
Ο Άντι Γουόρχολ είχε πει κάποτε πως όΓιώργο ΦραντζεσκάκηΓιώργο Φραντζεσκάκηλοι θα έχουμε την ευκαιρία να γίνουμε διάσημοι για δεκαπέντε λεπτά. Ανεχτήκαμε έως τώρα την επαλήθευση της προφητείας του, με τους διάσημους-για-το-τίποτα. Μήπως τουλάχιστον να αρχίσουμε να μαζεύουμε τους ψυχασθενείς;
ΥΓ. Προχτές γιορτάσαμε την παγκόσμια ημέρα του σκύλου παρακολουθώντας σε βίντεο γαϊδουροδρομίες με μαστιγώματα, κλοτσιές και γονικές επευφημίες. Με πρωταγωνιστές ανήλικα αγόρια. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας μέχρι το τέρμα. ■
