Τα τεχνολογικά εργαλεία που πλέον έχει στη διάθεσή του όποιος αγαπά τη φύση και ενδιαφέρεται να γνωρίσει τα φυτά είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Στα φοιτητικά μου χρόνια, τότε που αποστήθιζα εκατοντάδες ονόματα ειδών και στις εξορμήσεις μου πάσχιζα να ταυτοποιήσω κάποιο από τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα, δεν θα μπορούσα ποτέ να το φανταστώ πως κάποτε όλα θα γίνονταν αδιανόητα εύκολα, όπως δηλαδή είναι σήμερα. Δεν χρειάζεται τίποτε παραπάνω από το να κατεβάσεις, δωρεάν μάλιστα, την κατάλληλη εφαρμογή στο κινητό σου. Μετά, φωτογραφίζεις ένα άγνωστο αγριόχορτο ή ένα καλλωπιστικό που σε σαγήνεψε με την οσμή του και σε ελάχιστα δευτερόλεπτα αποκαλύπτεται το επιστημονικό του όνομα, στις πλείστες περιπτώσεις ορθά, σε κάποιες, πάλι, θα χρειαστεί να διαλέξεις ανάμεσα σε δύο ή τρεις υποψήφιους. Και ενώ πριν από μερικά χρόνια για την αναγνώριση ήταν κατά κανόνα απαραίτητη η εικόνα του άνθους, φαίνεται ότι η βάση των δεδομένων εμπλουτίστηκε σε τέτοιο βαθμό, που τώρα εξάγεται συνήθως ασφαλές συμπέρασμα και από εκείνη ενός φύλλου.
Το όνομα βεβαίως δεν αποτελεί παρά την αφετηρία για περαιτέρω αναζήτηση, την κατεύθυνση της οποίας ορίζει ο καθένας ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του. Στο διαδίκτυο βρίσκεις πανεύκολα τις πληροφορίες που αναζητάς, σχετικά με την καταγωγή του εκάστοτε είδους, τις ιδιότητες, τον τρόπο καλλιέργειάς του και ό,τι άλλο επιθυμείς. Για μένα, πάλι, ένας περίπατος στην εξοχή μετατρέπεται αρκετές φορές σε ταξίδι επιστροφής στη χώρα των μύθων, στον μαγικό κήπο όπου κυνηγημένες Νύμφες μεταμορφώνονται ακαριαίως σε καταπράσινους θάμνους, ενώ το θρόισμα των δέντρων έχει το χάρισμα να αποκαλύπτει τα μελλούμενα. Ρίχνω όμως στο σακούλι μου και κάθε φυτολογική πληροφορία που συναντώ διαβαίνοντας, επειδή τα κενά στη γνώση μου παραμένουν τεράστια. Πρόσφατα, σε έναν θαμνότοπο της Πάρνηθας, συνάντησα, υπέροχα ανθισμένη, μια όρθια πόα που έμοιαζε πολύ με αγριογαριφαλιά, τη φωτογράφισα λοιπόν προσδοκώντας να επιβεβαιώσω τη μαντεψιά ότι πρόκειται για είδος λυχνίδος. Η επιστήμη της Βοτανικής ταρακουνήθηκε όμως από μεγάλες αλλαγές τις τελευταίες δεκαετίες, το «σταυρουδάκι», όπως το γνωρίζει ο λαός μας, επιστημονικώς ονομάζεται πλέον Silene coronaria. Συνδέθηκε λοιπόν με τον δάσκαλο του θεού Διόνυσου, τον Σιληνό, ο οποίος είχε και τη δύναμη να χρησμοδοτεί, αφού βεβαίως πρώτα μεθούσε αγρίως.
Τον παράσταιναν συνήθως παχουλό, πρησμένο από το ποτό και την καλοπέραση, κάτι που γνώριζαν οι λάτρεις της ελληνικής μυθολογίας βοτανικοί επιστήμονες του 18ου αιώνα. Όταν λοιπόν έπεσε τότε στα χέρια τους το «φουσκούδι» (S. vulgaris) με τον διογκωμένο, κυστοειδή του κάλυκα, βάφτισαν ένα γένος φυτών προς τιμήν του αρχαίου ευεργετικού δαίμονα. Το επίθετο coronaria, πάλι, σημαίνει στεφανωματικός, το φυτό στην αρχαιότητα ονομαζόταν λυχνίς η στεφανωματική, αλλά και ταύρειον, μάλλον επειδή στόλιζαν τους ταύρους με στεφάνια καμωμένα από τα όμορφα λουλούδια του, πριν στυγερά τους θυσιάσουν. Σημάδεψα το σημείο, θα περάσω ξανά στις αρχές του φθινοπώρου για να συλλέξω τους σπόρους του, είναι φυτό που αναπαράγεται εύκολα. Το ιθαγενές στη χώρα μας πολυετές τούτο είδος καλλιεργείται στην Ευρώπη ήδη από τον 15ο αιώνα. Έτσι θα το βρείτε στην αγορά, με το παλιό του όνομα λυχνίδα, στη φυσική μορφή του, που ανθοφορεί ολόκληρο το καλοκαίρι σε ρόδινους τόνους, ενώ σπανιότερα απαντάται και στη λευκή εκδοχή. Τον υπόλοιπο χρόνο, φυτεμένο στον κήπο ή σε γλάστρα, έλκει τα βλέμματα με τον ακανόνιστο ρόδακα των ασημοπράσινων, χνουδωτών και μεγάλων φύλλων του. Πολύ εντυπωσιακό αποτέλεσμα παράγει η φύτευσή του σε σειρές, φροντίστε πάντως να υπάρχει ανάμεσά τους απόσταση περίπου σαράντα εκατοστών.
Θέλει ήλιο
Αντέχει πολύ στο ψύχος, στη ζέστη και στην ξηρασία, πρέπει όμως να φυτευτεί σε ηλιόλουστη θέση και σε έδαφος που στραγγίζει καλά. Μερικά ποτίσματα το καλοκαίρι ευνοούν την ανθοφορία του. Δεν χρειάζεται λίπανση και σχεδόν ποτέ δεν προσβάλλεται από εχθρούς.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.
