Ήταν περίεργο. Δεν συγκρίνεται με την έκπληξη που πέτυχα την Άννα Βίσση και την Καίτη Γαρμπή να τραγουδούν «Καλύτερα οι δυο μας» σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό της Βουλγαρίας, καθώς οι βόρειοι γείτονες μας λατρεύουν την ελληνική ποπ – απόδειξη και η πρόσφατη συναυλία του Γιώργου Μαζωνάκη, στην μεγαλύτερη αρένα της χώρας. Πόσο σύνηθες όμως είναι να βλέπεις ένα ελληνικό ονοματεπώνυμο, έστω και γραμμένο στα κυριλλικά, σε μαρκίζες στις λεωφόρους της Σόφιας και σε διαφημίσεις πλάι στις κυλιόμενες σκάλες του μετρό που ανακοινώνουν την πρεμιέρα ενός βραδινού τοκ σόου που φέρνει το όνομά του; Ποιος ήταν αυτός ο Νικόλαος Τσιτιρίδης και γιατί το όνομά του βρίσκεται παντού στη Σόφια;
Τον πληκτρολόγησα στα κυριλλικά, το Google εμφάνισε βίντεο από τη βραδινή εκπομπή του, Шоуто на Николаос Цитиридис (Shouto na Nikolaos Tsitiridis). Ψάχνοντας το πρώτο επεισόδιο, ανάμεσα στην βουλγαρική σόου-μπιζ και διασκευές του «Gucci Φόρεμα», κάπου πετυχαίνω ένα κωμικό σκετς με τον πρώην ποδοσφαιριστή Ντίμιταρ Μπερμπάτοφ που παίρνει την θέση του και συμπεριφέρεται σαν τον Δον Κορλεόνε, τον Kώστα Μαρτάκη ντουμπλαρισμένο στα βουλγάρικα και τον εκπρόσωπο του Ηνωμένου Βασιλείου στην Eurovision 2022, τον Σαμ Ράιντερ. Το πρώτο επεισόδιο προβλήθηκε στις 27 Ιανουαρίου του 2020. Εμφανίζεται στο στούντιο, μιλάει βουλγάρικα με ελληνική προφορά, κάνει πλάκα με το όνομά του, το κοινό γελάει, προσποιείται αβολοσύνη, αλλά τα διαλύει όλα με ένα χτύπημα στα χέρια του και ζεσταίνει ακόμα περισσότερο το κοινό.
Σημαντική πληροφορία: Για δεκαεννιά σεζόν, ο Σλάβι Τρίφονοφ, μουσικός και κωμικός, ήταν ο βασιλιάς της βραδινής ζώνης στη βουλγαρική τηλεόραση, με το Шоуто на Слави (Το σόου του Σλάβι) στο btv να παρακολουθείται στις αρχές του από ενάμισι εκατομμύριο τηλεθεατές και να διαθέτει δικό του στούντιο στο Εθνικό Παλάτι Πολιτισμού (NDK) για τις ανάγκες του σόου. Το 2019 σπάει το συμβόλαιό του με το κανάλι, ιδρύει ένα νέο κανάλι και το λαϊκίστικο και συντηρητικό κόμμα «Υπάρχει και αυτός ο λαός». Λίγους μήνες μετά, ο Τσιτιρίδης παίρνει τη θέση του στη βραδινή ζώνη. Είναι μόλις εικοσιέξι χρονών.
Φαντάζομαι ότι σε έχουν κοροϊδέψει πολλές φορές για το όνομά σου.
Δεν έχω πρόβλημα όμως. Με έχουν πει «Τσίτρο», «Τσικατριντίνα» – είναι ένα φάρμακο για τις αιμορροΐδες που ακούγεται σαν το όνομά μου και διαφημίζει το σόου-, «Τσίπρα», «Τσιτιρίντκα» – υποκοριστικό – Νικολάι ή Κόλιο, δηλαδή το όνομά μου στα βουλγάρικα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Λοιπόν, γεννήθηκα το 1994 στην Αθήνα. Ο πατέρας μου είναι Έλληνας, η μητέρα μου είναι από τη Βουλγαρία. Μετακόμισα με τη μητέρα μου στη Βουλγαρία, όταν ήμουν πεντέμισι. Ήξερα και τις δύο γλώσσες, πήγαινα προνήπια στην Ελλάδα, αλλά ουσιαστικά μεγάλωσα σαν Βουλγαράκι.
Και τι παιδί ήσουν στο σχολείο;
Το πάθος μου ήταν να γράφω και να μιλάω. Πάντα με τους φίλους μου έκανα γκριμάτσες και κουνούσα τα χέρια μου όταν μιλούσα. Τα πράγματα δεν ήταν εύκολα, αλλά ήρθαν κάπως ρευστά. Ήθελα να γίνω δημοσιογράφος, γιατί δεν ήμουν καλός σε τίποτα άλλο. Σιχαινόμουν τα μαθηματικά, μπήκα στον κόσμο της γραφής στο μάθημα της λογοτεχνίας και άκουγα χέβι μέταλ. Αυτό πυροδότησε μια επανάσταση μέσα μου. Ήθελα να μετακομίσω, να φύγω από το σπίτι.
Kαι τι έκανες γι’ αυτό;
Όταν ήμουν δεκαπέντε, το καλοκαίρι δούλεψα σε μια οικοδομή. Την επόμενη χρονιά, ως διασκεδαστής για παιδιά. Ξέρεις, ντυνόμουν πειρατής σε παιδικά πάρτι κι έτσι. Και λίγο πριν τελειώσω το σχολείο, έκανα μια ραδιοφωνική εκπομπή το βράδυ που έπαιζε μέταλ και μιλούσα για θέματα που αφορούσαν άτομα της ηλικίας μου, όπως η μετανάστευση σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Όλα αυτά όμως τα έκανα επειδή ήθελα να νιώθω υπεύθυνος για τον εαυτό μου, να βγάζω τα δικά μου χρήματα και να μάθω να τα ξοδεύω σωστά. Γι’ αυτό, και όταν πέρασα στο πανεπιστήμιο, η μητέρα μου ήταν στο εξωτερικό, ζούσα μόνος στη Σόφια, σε ένα σπίτι της γιαγιάς μου.
Σπούδασες δημοσιογραφία;
Ναι, αλλά η εκπαίδευση στη σχολή ήταν άθλια. Δεν τελείωσα τη σχολή. Έμαθα πολλά περισσότερα χάρη στη δουλειά απ’ ό,τι στη σχολή. Μου άρεσε πολύ η ερευνητική δημοσιογραφία. Με ενθουσίαζε να φαίνομαι σαν ένας κατάσκοπος με την κρυμμένη μου κάμερα και τα μικρόφωνα. Ήθελα απλώς να λέω την αλήθεια και να βοηθήσω τους ανθρώπους να την καταλάβουν. Βέβαια, πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι στην Βουλγαρία δεν μπορείς να πεις την αλήθεια, εκτός κι αν είναι με την μορφή πλάκας.
Μάλλον κάτι θα έκανες καλά. Αναφέρομαι σε εκείνο το ρεπορτάζ του offnews.bg που είχες κάνει το 2014 στην Πολωνία, για το οποίο κέρδισες και ένα σημαντικό βραβείο στη Βουλγαρία.
Στις Ευρωεκλογές του 2014 ήμουν είκοσι χρονών. Κοιτούσα τα αποτελέσματα από κάθε χώρα στην οποία ψήφισαν Βούλγαροι και το μάτι μου εντόπισε την Ουόκνιτσα, ένα μικρό χωριό στην Πολωνία, στα σύνορα με τη Γερμανία, όπου ζουν επτακόσιοι Βούλγαροι Ρομά. Στις λίστες είδα πως όλοι οι εγγεγραμμένοι, κάπου πάνω από διακόσια άτομα, ψήφισαν για το ίδιο κόμμα στις Ευρωεκλογές. Ήθελα να διασταυρώσω την πληροφορία. Οι Ρομά που ζούσαν εκεί, ψήφισαν χωρίς να ξέρουν τι. Κάποιος μάζεψε τις ταυτότητές τους, υπέγραψαν έγγραφα που δεν γνώριζαν, αλλά κανείς δεν ξέρει γιατί. Ίσως για τα λεφτά. Συγκέντρωσα όλες τις ιστορίες, τις έβαλα κάτω και βραβεύτηκα γι’ αυτές.
Και πότε άφησες την δημοσιογραφία;
Κάποια στιγμή, το 2018, αποφάσισα να σταματήσω. Έβλεπα τους μεγαλύτερους συναδέλφους μου να είναι πολύ σοβαροί και να εργάζονται σκληρά και δεν ήθελα να γίνω σαν κι αυτούς. Ταυτόχρονα, έκανα και σταντ-απ, επομένως είχα αυτή την επιλογή. Στην αρχή ήμουν σε ερασιτεχνικό στάδιο, αλλά σύντομα το είχα δουλέψει πολύ και, μετά τη δουλειά, έκανα και σόου στο Comedy Club της Σόφιας.
Προσπάθησα να δω μερικούς από τους μονολόγους σου, αλλά τα βουλγάρικα που ξέρω αρκούν μόνο για να ζητήσω κάτι από το περίπτερο. Πώς θα όριζες την κωμωδία σου, τι αστεία σου αρέσει να κάνεις;
Moυ αρέσουν τα σύντομα αστεία, αυτά που μπορείς να τα χωρέσεις σε μια ατάκα (one-liners), να διηγούμαι καταστάσεις που έχει βιώσει ο κόσμος, αλλά δεν έχουν περάσει από το νου του, αστεία με παιδιά – πίστεψε με, ο κόσμος τα απολαμβάνει όσο τα αστεία με αέρια. Αυτό που κάνω είναι να παίρνω παλιά πράγματα και να παράγω νέο υλικό με αυτά. Λατρεύω τον Τζίμι Καρ, δεν έχω κρύψει την επιρροή μου για τον Λουίς ΣιΚέι, μου αρέσει ο Ντέιβ Σαπέλ, o Άντριου Σουλτς και ο Ντάνιελ Σλος από τους νεότερους.
Στη Βουλγαρία, αν πεις πως σου αρέσει ο Λουίς ΣιΚέι, δεν θα ενεργοποιήσει ένα είδος επίθεσης, στα πλαίσια της κουλτούρας της ακύρωσης (cancel culture);
Ό,τι γίνεται στη Δύση, έρχεται πολύ αργοπορημένα στη Βουλγαρία. Τώρα να σκεφτείς, δεν είμαστε στα χρόνια της cancel culture, αλλά στην εποχή της Μπρίτνει Σπίαρς και του Τζάστιν Τίμπερλεικ. (Γέλια). Όταν θα έρθει εδώ το cancel, όλοι αυτοί που έχουν κατηγορηθεί για παρενόχληση, θα κυκλοφορούν πια ελεύθεροι. Προσωπικά, δεν θα πω για να πω. Έχω πάντοτε επιχειρήματα και σέβομαι την ελευθερία που μου δίνεται μέσα από το βήμα που έχω όλα αυτά τα χρόνια. Το δικαίωμα της ελευθερίας είναι σαν τη δύναμη του Σπάιντερ-Μαν: κουβαλάς μεγάλη ευθύνη. Βέβαια, τώρα έχουμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου δεν υπάρχουν συνέπειες. Μόνο κατηγορίες και λέξεις.
Το ότι «όλα έρχονται αργοπορημένα στη Βουλγαρία», ισχύει και για τη δουλειά που κάνεις;
Θα σου πω. Κάποτε έκανα συνέντευξη με έναν ράπερ και μου είπε πως όταν ήρθε η ραπ μουσική στη Βουλγαρία, όλοι έβλεπαν και αντέγραφαν τα βίντεο κλιπ της αμερικανικής χιπ-χοπ των 90s και μιλούσαν για γυναίκες και αυτοκίνητα. Το ίδιο ισχύει και για την κωμωδία. Αμερικανοποιημένη κωμωδία στην Βουλγαρία. Αν κοιτάξεις είκοσι χρόνια πίσω, δεν μπορείς να πιστέψεις εύκολα πώς γίνεται τέτοιες κωμωδίες να προβληθούν στην τηλεόραση. Είναι κάπως οδυνηρό για μένα, δεν έχει να κάνει με την κωμωδία που θέλω να βλέπω, αλλά ταυτόχρονα δεν ξέρω ποιο είναι και το πρόβλημα.
Φαίνεται ότι θα βοηθάς κάπως στην επίλυσή του με το σόου σου, αλλά θέλω να ρωτήσω. Πώς μπορείς να μεταφέρεις την αύρα του σταντ-απ στην τηλεόραση; Δηλαδή, λες ελεύθερα ό, τι θες, υπάρχει φόβος μήπως τα αστεία σου δεν προσγειωθούν τόσο καλά, όπως στο Comedy Club;
Μια σόλο παράσταση στο σταντ-απ δεν είναι για την τηλεόραση. Όταν ρωτάω τους προσκεκλημένους μου για ένα επίμαχο θέμα, μου λένε «αυτό δεν είναι για την τηλεόραση, είναι πολύ τζιζ». Στο σόλο, υπάρχουν θέματα που δεν μπορώ να αγγίξω στην μικρή οθόνη, όχι γιατί υπάρχει λογοκρισία, αλλά γιατί απευθύνομαι σε ένα ευρύτερο κοινό. Απευθύνομαι σε ανθρώπους που ψηφίζουν διαφορετικά κόμματα, που έχουν διαφορετικά γούστα και πρέπει να τους σεβαστείς. Πρέπει να είσαι αυθεντικός και να μην επαναλαμβάνεις τι θέλουν να ακούσουν, αλλά να μιλάς με διαφορετικό τρόπο και προσεκτικά. Όταν κάνω μια παράσταση, ζητάω από τον κόσμο να πληρώσει εισιτήριο. Ο κόσμος παίρνει την απόφαση, ξέρει τι έρχεται να δει. Δεν έχει σχέση με την τηλεόραση. Είναι πιο αιχμηρό.
Θα άλλαζες τα αστεία σου για χάρη της τηλεόρασης;
Δεν είναι η τηλεόραση που είναι διαφορετική, αλλά το κοινό. Θα μετασχηματιστώ για τις ανάγκες του κοινού, κυρίως όμως για τα παιδιά που με βλέπουν, γιατί μπαίνω στη θέση τους και ανακαλώ όσα έβλεπα στην τηλεόραση όταν ήμουν μικρός. Δεν μπορώ να διδάξω τα παιδιά ή να αλλάξω τον τρόπο σκέψης τους, αλλά από τότε που δούλευα ως διασκεδαστής και ντυνόμουν ως πειρατής, αισθάνομαι ότι έχω μια αποστολή απέναντί τους. Γι’ αυτό και θα προσέξω τι θα πω ή τι θα κάνω.
Αλήθεια, πώς ξεκίνησε η ιστορία με την τηλεόραση και το σόου;
Το 2019, είχα μια πρόταση για να γίνω σεναριογράφος στο btv. Ο Σλάβι είχε αποχωρήσει, ήταν μεγάλη είδηση αυτό, και το κανάλι που ουσιαστικά δημιούργησε αυτή τη ζώνη στην βουλγάρικη τηλεόραση, δεν μπορούσε να την αφήσει κενή. Έκαναν μια οντισιόν σε άτομα της σόουμπιζ, αλλά κανείς δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις. Κάποια στιγμή, πήραν παιδιά από την ομάδα των σεναριογράφων για να μπουν στον ρόλο των καλεσμένων. Υποδύθηκα τον εαυτό μου, ένας σταντ-απ κωμικό και συγγραφέα ενός βιβλίου, γιατί στο μεταξύ, είχα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο όπου κάνω κριτική σε γκοφρέτες.
Περίμενε, τι εννοείς όταν λες πως έκανες κριτική σε γκοφρέτες;
Ήταν ένα στοίχημα που βάλαμε με μια φίλη μου: να κάνω κάτι που δεν έχει υπάρξει στα σόσιαλ μίντια και να γίνει βάιραλ. Και δημιούργησα ένα μπλογκ, όπου κάνω χιουμοριστική κριτική σε γκοφρέτες. Τις δοκίμαζα, έγραφα κάτι γι’ αυτές, μαζί με κάποιες απόψεις για τη ζωή. Εντελώς ανώνυμα. Το θεωρώ επίτευγμα, γιατί η σελίδα μας στο Facebook έφτασε τα τριάντα χιλιάδες λάικς και δεν ξοδέψαμε ούτε μισό ευρώ. Ύστερα, ένας εκδοτικός οίκος με ανακάλυψε και οι «γκοφρέτες» έγιναν βιβλίο.
Απίστευτο! Ας επιστρέψουμε όμως στο πλατό.
Μου είπαν «θα είσαι ο καλεσμένος, προσποιήσου ότι αυτό συμβαίνει live». Μόλις τελείωσε η εγγραφή, είχα τραβήξει όλα τα βλέμματα όσων ήταν στο στούντιο. Τότε ήταν που μου είπαν πως θέλουν να με προσλάβουν ως παρουσιαστή. Τους είχα παρατηρήσει όλους τους προηγούμενους (σ.σ. Παρουσιαστές) πριν έρθω στη θέση τους και φρόντισα να μην επαναλάβω τα λάθη τους. Κάναμε κι άλλους πιλότους, αποκτήσαμε μια νέα ομάδα, δούλευα σαν να είμαι εδώ και χρόνια ο παρουσιαστής.
Και ήδη από τα πρώτα επεισόδια, έσπασες μερικά ταμπού στην Βουλγαρία. Δεν είναι και το πιο σύνηθες να βλέπεις τη σημαία του Ουράνιου Τόξου, ζωντανά, στην πιο δημοφιλή τηλεοπτική ζώνη μιας βαλκανικής χώρας.
Για μένα, ήταν κανονικότητα. Μάλιστα, απόρησα, όταν την επόμενη μέρα, είδα τους τίτλους της επικαιρότητας. Μια φορά, ήταν κάποιος μέσα στο πλατό που έκανε ομοφοβικά αστεία. Του είπα «θα σε πετάξω έξω και δεν κάνω πλάκα». Όπως και έγινε. Στη Βουλγαρία είμαστε οπισθοδρομικοί, όταν γίνεται λόγος για την ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα, αλλά χαίρομαι πολύ που αυτό που κάναμε στην εκπομπή συμπεριλήφθηκε ως παράδειγμα σε εργασία ενός φοιτητή στο ΑΠΘ, σχετικά με την εκπροσώπηση των ΛΟΑΤΚΙΑ+ ατόμων στα ΜΜΕ της χώρας.
Από την Ελλάδα, υπάρχει κάτι που να θυμάσαι; Πέρα από το κομμάτι των διακοπών.
Θυμάμαι έντονα εικόνες. Θυμάμαι το διαμέρισμα στον Πειραιά, θυμάμαι τη Λούτσα. Δεν ξέρω αν έχει παραμείνει εκείνη η παραλία με την σπασμένη βάρκα. Θυμάμαι τον παιδικό σταθμό, την κυρία Τζένη με τα μαύρα μαλλιά και την κιθάρα που έπαιζε. Δεν ξέρω. Όταν πετυχαίνω ελληνική μουσική στο ράδιο, κάτι μέσα μου ξυπνάει. Παρά το ότι ξεχνάω τη γλώσσα, αισθάνομαι σαν το σπίτι μου. Αλλά πάντοτε απορούσα, με ξέρει κανείς στην Ελλάδα;
Τώρα μπορεί και να σε μάθει. Ώρες ώρες παρατηρώ την επιτυχία που έχουν οι Έλληνες καλλιτέχνες στην Βουλγαρία και σκέφτομαι γιατί δεν υπάρχει ενδιαφέρον να δούμε τι υπάρχει καλλιτεχνικά πέρα από τα σύνορά μας. Ίσως γιατί οι Έλληνες δεν ενδιαφέρονται και τόσο; Δεν ξέρω.
Δεν ξέρω ούτε εγώ. Εύχομαι να ήμασταν καλύτεροι γείτονες. Όλοι οι Βαλκάνιοι είμαστε καλύτεροι απ’ όλους στην Ευρώπη, ζούμε στο πιο όμορφο μέρος. Ίσως οι millennials και η Gen Z να καλυτερεύσουμε τα πράγματα και τις σχέσεις μας.
