Ήλιοι, θάλασσες, μια βραχώδης ακτή σε νυχτερινή απεικόνιση. Αυτός είναι, στο περίπου, ο κόσμος της εικαστικού Χίλαρι Πέσις (γενν. 1979) που παρουσιάζεται στην έκθεση «Nostos» μαζί με το ψυχοτροπικό σύμπαν της συναδέλφου της Λίλι Στόκμαν (γενν. 1982). Ένα σύμπαν γεμάτο γεωμετρικά και βιομορφικά σχέδια που ενίοτε παραπέμπουν στο σχήμα μιας μήτρας ή ενός αιδοίου, όπως συμβαίνει στην «Εποχή του Σανού» (Hay Season).
Ως έναν βαθμό, οι δύο καλλιτέχνιδες άντλησαν την έμπνευσή τους από μια πρόσφατη μετάφραση της «Οδύσσειας» σε ιαμβικό πεντάμετρο, την οποία έκανε η Έμιλι Γουίλσον, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβανίας. Τα φορμαλιστικά στοιχεία του ηρωικού έπους επηρέασαν τους πίνακές τους, ενώ ο τίτλος της κοινής έκθεσης παραπέμπει στο ταξίδι της επιστροφής του Οδυσσέα και στον νόστο· τον πόνο που προκαλεί η επιθυμία για επιστροφή.
Στο Λος Άντζελες που έχουν την έδρα τους, βέβαια, έχει πάντα καλοκαίρι στην καρδιά. Γι’ αυτό, ακόμα και έργα που οι απεικονίσεις τους παραπέμπουν στον χειμώνα, όπως συμβαίνει με το τοπίο της «Βραχώδους Ακτής» (Rocky Coast), αλλά και η χριστουγεννιάτικη πανδαισία του «Εορταστικού Οίκου» (Party House), έχουν ζωγραφιστεί με χρώματα φωτεινά, ποπ.
Την ίδια στιγμή, τουλάχιστον στους πίνακες της Πέσις, υπάρχει μια κενότητα: Είναι ευφορικοί με έναν αστερίσκο, είναι ευφορικοί με μια σκιά – αυτή που πηγάζει από την απουσία κάθε ανθρώπινης μορφής. Δεν υπάρχει ψυχή στα έργα της. Είναι ακατοίκητα. Μοιάζει να τα χαϊδεύει μόνο το δικό της βλέμμα, ενώ κανονικά θα έπρεπε να σφύζουν από ζωή.
Στον «Καρπό της Λησμονιάς» (The Fruit of Forgetfulness), για παράδειγμα, που η Πέσις ζωγράφισε νωρίτερα φέτος με τις ακρυλικές μπογιές της πάνω σε ένα λινό τελάρο, το φλοράλ τραπεζομάντιλο, τα ανάκατα, φρέσκα άνθη στο πουά βάζο, τα ανοιγμένα μπουκάλια με το κρασί, τα διάφανα κολονάτα ποτήρια, αποτυπώνουν μια μεθεόρτια μελαγχολία. Αποτυπώνουν τη στιγμή που όλοι οι καλεσμένοι μιας γιορτής έχουν αποχωρήσει για τα σπίτια τους. Ταυτόχρονα, το έργο κλείνει με τον τίτλο του το μάτι στην ένατη ραψωδία της «Οδύσσειας» και τη «Νήσο των Λωτοφάγων.
Τα έργα της Στόκμαν βρίσκονται σε άμεσο διάλογο με εκείνα της Πέσις κυρίως λόγω των χρωμάτων τους – πάντα λάδια πάνω σε λινό. Κάποιοι πίνακές της είναι μικροί σε μέγεθος, όπως συμβαίνει στο «Πρώτο Παιδί» (First Child). Οι διαστάσεις άλλων είναι πολύ μεγαλύτερες, εντυπωσιάζουν πιο εύκολα, χωρίς να χρειαστεί να τους πλησιάσεις – π.χ. ο «Ευγενής Πολύφημος» (Gentle Polyphemus). Μεταδίδουν το θέμα τους όχι αναπαραστατικά αλλά μέσω της ενέργειας που εκπέμπουν.
Έργα όπως το «Αιγαίο» (Aegean) ή το «Προς την Ιθάκη» (Towards Ithaca), πάλι, θα μπορούσαν, στο ταραγμένο μας ή μη μυαλό, να απεικονίζουν μια πισίνα, ευρισκόμενη σε κάποια έπαυλη του Λος Άντζελες κι ιδωμένη από ψηλά, σαν φωτογραφική λήψη με drone.
Τελευταία σκέψη; Ιθάκη – Λος Άντζελες σημειώσατε Χ.
Η έκθεση «Nostos», με έργα της Χίλαρι Πέσις και της Λίλι Στόκμαν, θα παρουσιάζεται στην Gagosian Athens (Αναπήρων Πολέμου 22, Κολωνάκι) έως τις 27.1.2024.
