Ραντεβού με γιατρούς, σούπερ-μάρκετ, λογαριασμοί, deadlines στη δουλειά, γενέθλια, μακροπρόθεσμοι στόχοι και υποχρεώσεις. Πράγματα, δηλαδή, που ξεπηδούν ως ειδοποιήσεις ή τυχαία reminders για να γεμίσουν τη μέρα μας έναν σορό από to-dos – σε τόσο έντονο βαθμό, ώστε να εκτινάσσουν τα επίπεδα του άγχους σε δυσθεώρητα ύψη.
Ναι, η ζωή σήμερα μοιάζει (τουλάχιστον) χαοτική. Οι ενδείξεις είναι περισσότερες από μία. Ας σταθούμε όμως σε μία πολύ συγκεκριμένη: το να καταγράψετε τις σκέψεις σας ή να οργανώσετε τα πάντα σε ένα τετράδιο μοιάζει με θείο δώρο ή με ακόμη ένα task που δεν μπορεί να χωρέσει στη μέρα σας;
Τι είναι το bullet journaling
Ήταν πριν από μια δεκαετία όταν ο Ράιντερ Κάρολ, σχεδιαστής στη Νέα Υόρκη, χρησιμοποίησε ένα άδειο σημειωματάριο και ένα στυλό για να δημιουργήσει μια μέθοδο οργάνωσης και καταγραφής που θα τον έκανε πασίγνωστο στον κόσμο. Όταν έφτιαξε ένα βίντεο για να εξηγήσει τη μέθοδο του, είναι σχεδόν σίγουρο πως δε θα μπορούσε να φανταστεί ότι εκατομμύρια post στα social media θα την καθιστούσαν ανάρπαστη στο μέλλον.
Ότι σήμερα, με άλλα λόγια, θα υπήρχε μία παγκόσμια κοινότητα από “bullet journalists”, υποκοινότητες για μαθητές, μαμάδες, κ.α. αλλά και μία τάση η οποία απογειώθηκε πατώντας πάνω στις λέξεις παραγωγικότητα και οργάνωση. Ο σκοπός του; «Να ακολουθήσει το παρελθόν, να οργανώσει το παρόν και να σχεδιάσει το μέλλον». Ο ίδιος ανέλυσε στο tutorial του τον λόγο πίσω από τη δημιουργία του bullet journal: «Χρειαζόμουν ένα σύστημα αρκετά ευέλικτο για να διαχειριστώ ό,τι έβαζα εντός του και τόσο γρήγορο που δε θα μπλέκεται στα πόδια μου».
Τι ακριβώς όμως είναι; Πρόκειται για ένα σύστημα που μετατρέπει ένα οποιοδήποτε σημειωματάριο σε ένα εργαλείο οργάνωσης και παραγωγικότητας. Και είναι ένα ακόμη παράδειγμα της ανάγκης πολλών να πιάσουν χαρτί και στυλό, σε έναν τεχνολογικά εξελιγμένο κόσμο ο οποίος περιστρέφει τα πάντα γύρω μας παγιδευμένα μέσα σε πίξελ.
Να καταγράφουμε τις σκέψεις μας ή όχι;
Το να κρατά κανείς ημερολόγιο, να εκφράζει τα συναισθήματα του στο χαρτί, να οργανώνει τη μέρα και τους στόχους του, έχει συνδεθεί με θετικά αποτελέσματα για την ψυχική μας υγεία. Το είδος της καταγραφής φυσικά ποικίλει: Άλλοι κρατούν αφηρημένες σκέψεις, άλλοι όσα έμαθαν από την ημέρα τους, άλλοι οργανώνουν τα πάντα με σκοπό να έχουν έναν οδηγό για τους στόχους τους.
Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν έχει αναλύσει σχετικές έρευνες που συνδέουν το γράψιμο για τα συναισθήματα, με θετική επίδραση στην ψυχολογία και το σώμα. Η μία απευθύνεται σε έφηβους που είχαν αυξημένη ανησυχία και χαμηλή αυτοεκτίμηση, πριν από μια εξέταση και καταγράφοντας τις σκέψεις τους απέδωσαν καλύτερα σε αυτή. Σε μια άλλη έρευνα του 2018, φάνηκε ότι ασθενείς με χρόνιες ασθένειες που κατέγραφαν τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους εμφάνισαν μειωμένο άγχος. Την ίδια στιγμή όμως, στην Αμερικανική Ιατρική Βιβλιοθήκη διαβάζουμε ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να καταλήξουμε σε βέβαια συμπεράσματα σχετικά με το θέμα.
Η μέθοδος γραψίματος και η εξέλιξη μιας τάσης
To bullet journaling, που βασίζεται περισσότερο στη δημιουργία ενός εργαλείου το οποίο θα συγκεντρώσει διαφορετικές πτυχές της ζωής σας σε ένα σημειωματάριο, δουλεύει με ένα σύστημα επιπέδων και συμβόλων. Ένα καλεντάρι για το μέλλον, που καταγράφονται μακροπρόθεσμοι στόχοι, ένα μηνιαίο με πιο βραχυπρόθεσμα tasks και ένα καθημερινό για άμεσα θέματα. Αρχικά, λοιπόν, δημιουργείτε ένα πλαίσιο σε στυλ ευρετηρίου όπου ενώνονται τα πάντα για να εντοπίζετε εύκολα ό,τι χρειάζεστε.
Τελείες, κύκλοι και άλλα μικρά σύμβολα σηματοδοτούν τα task ανάλογα με τις προτεραιότητες. Η φρενίτιδα που δημιουργήθηκε στα social media έχει φυσικά οδηγήσει στην ανάπτυξη διαφορετικών στυλ ημερολογίου, που πολλές φορές αποκτούν περισσότερο των ρόλο προσεγμένων αισθητικά έργων, παρά πρακτικών οδηγών με στόχο να βοηθήσουν.
Οι ενστάσεις ορισμένων χρόνιων χρηστών του bullet journaling βασίζονται ακριβώς εκεί: Στο ότι έφτασαν στο σημείο να αφοσιώνονται στο να φτιάξουν ένα όμορφο τετράδιο και στην αναλυτική καταγραφή του συστήματος, σε τέτοιο βαθμό ώστε να τους στερεί, τελικά, πολύτιμο χρόνο ο οποίος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στην επίλυση των tasks.
Χαρτί και στυλό
Μπορεί να είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους, δεν είναι όμως και ο μόνος. Το πρωινό γράψιμο πριν αρχίσει η μέρα ή και η αποτύπωση των σκέψεων γύρω από ένα σημαντικό ζήτημα υγείας σε βάθος χρόνου, είναι μερικές ακόμη εκφάνσεις του πώς μπορεί να δουλέψει η καταγραφή προς όφελος μας.
Ο κάθε άνθρωπος λειτουργεί διαφορετικά, άλλοι νιώθουν την ανάγκη να αποτυπώσουν δημιουργικά εικόνες, άλλοι ζητήματα που τους προβληματίζουν τακτικά, άλλοι τις σκέψεις τους για τις συναναστροφές τους και άλλοι μια σειρά από πράγματα που πρέπει να κάνουν πάση θυσία πριν το κινητό τους αρχίσει να δονείται σαν τρελό από τις ειδοποιήσεις.
Τα εργαλεία ποικίλουν επίσης. Για κάποιους είναι το λάπτοπ, για άλλους το κινητό, ο υπολογιστής ή κάποια ειδική εφαρμογή που λύνει τα χέρια τους. Το μόνο σίγουρο είναι πως το να πιάσει κανείς στυλό και χαρτί για να εκφραστεί, πέρα από «εξωτικό» στην εποχή μας, μοιάζει να είναι και ωφέλιμο σε πολλά επίπεδα.
Μια έρευνα από την Association for Psychological Science αναφέρει ότι το να κρατά κανείς σημειώσεις στο χέρι, οδηγεί σε καλύτερη κατανόηση όσων γράφονται. Αντίστοιχα, στο Phsycology Today, διαβάζουμε για τη χρησιμότητα όσον αφορά την ανάπτυξη του εγκεφάλου. O Εconomist έχει αναλύσει πώς σιγά-σιγά κατανοούμε όλο και περισσότερο τα οφέλη του παραδοσιακού τρόπου γραψίματος, ενώ μία αναζήτηση στην Google θα σας εμφανίσει δεκάδες μελέτες που συνδέουν το καθημερινό γράψιμο σε χαρτί με σημαντική μείωση του στρες, την ενίσχυση της μνήμης και με πιο δημιουργική ροή σκέψης.
Μήπως τελικά να πιάσουμε (ξανά) το χαρτί και το στυλό;
