Στέκομαι στη μία είσοδο της Στοάς Μπολάνη, στην οδό Βουλής, κάτω από την επιγραφή με τα ρετρό γράμματα. Κόσμος μπαινοβγαίνει ασταμάτητα στο ιστορικό ζαχαροπλαστείο Αριστοκρατικόν, το οποίο πρωτοάνοιξε το 1928 στην οδό Βουκουρεστίου και μετά από διάφορα πήγαινε-έλα κατέληξε εδώ, φέρνοντας μαζί του τα διάσημα σοκολατάκια του και τις κασετίνες με τις χρυσές κορδέλες. Απέναντι ακριβώς βρίσκεται από το 2014 ο έτερος «gatekeeper», το Barreldier. Με τις σόμπες του αναμμένες, τα κλασικά κοκτέιλ (ορισμένα από τα οποία παλαιώνουν στα βαρελάκια πάνω από το μπαρ) και το ζεστό γκλουβάιν που σερβίρει αυτή την εποχή από το πρωί, αποτελεί τον δεύτερο «φύλακα» της στοάς.
Αυτό το πρώτο «δίπολο» δίνει τον τόνο σε μια «γειτονιά» που προέκυψε όταν αυξήθηκαν οι κάτοικοι της πόλης και χρειάστηκε να εξοικονομηθεί χώρος. Έτσι δημιουργήθηκαν «περάσματα» στα υπόγεια των μεγάρων, όπου τρύπωσαν εμπορικά μαγαζιά. Τα τελευταία χρόνια η στοά, που αυτές τις μέρες είναι στολισμένη με φωτάκια, γιρλάντες και μπάλες, είναι ζωντανή από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, με τα καταστήματα και τα μαγαζιά εστίασης να στέκονται δίπλα δίπλα. Διαθέτει το δικό της μικροκλίμα.
Αναμνήσεις από το υπόγειο
Συζητάμε τη νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με την Κατερίνα Γράψα, που διατηρεί το κατάστημα Διπλούς Πέλεκυς. Το ξεκίνησε η γιαγιά της, η ζωγράφος Φλωρεντίνη Καλούτση, το 1925, πίσω από το ιερό του Αϊ-Γιώργη Καρύτση, με κουρτίνες, τραπεζομάντιλα και υφάσματα υφαντά στον αργαλειό, και το συνέχισαν η μητέρα της και η ίδια, στρέφοντάς το στα διακοσμητικά αντικείμενα. Τη θυμάται από παλιά τη στοά, κι ας έφερε το μαγαζί εκεί το 2004. «Μου άρεσε πάντα. Εδώ ήταν ο Αυλός, ένα πολύ γνωστό δισκοπωλείο, και το Κάσπερ, ένα μαγαζί με παιδικά που το θυμάται ακόμη ο κόσμος», λέει την ώρα που χαζεύω τα χειροποίητα χριστουγεννιάτικα στολίδια και τα κοσμήματα στα ράφια. «Είχε και μαγαζιά κάτω, όπως ο Μάνεσης, που επιδιόρθωνε ακριβούς αναπτήρες», συμπληρώνει, πριν επισημάνει ότι ήταν μια εμπορική στοά όπου ο ερχομός των καφέ και των μπαρ άλλαξε το σκηνικό.
Για τον «υπόγειο» επιδιορθωτή, από τον οποίο περνούσαν όσοι άναβαν τα τσιγάρα τους με επίχρυσους και επάργυρους Dunhill (και όχι μόνο), μου μιλάει και η Πελαγία Κόντζογλου, ιδιοκτήτρια του Σοκολάτα 56, το οποίο βρίσκεται πλάι στα σκαλιά που οδηγούν στο παροπλισμένο κάτω επίπεδο. Η σοκολατερί της ξεκίνησε από άλλη στοά, πέρασε από πολλές περιπέτειες, μέχρι που το 2017 έριξε άγκυρα εδώ. Σήμερα, οι 42 διαφορετικές ποικιλίες σοκολάτας που λιώνουν σε μπρίκι έχουν τους πιστούς τους οπαδούς. Μια δοκιμή από την μπίτερ σοκολάτα που σερβίρεται σε ρετρό φλιτζάνι είναι αρκετή για να καταλάβεις το γιατί. «Τις αγαπώ πολύ τις στοές, εκεί κάνω μαγαζιά», λέει με νόημα. «Αυτή μου αρέσει, γιατί έχει μικρά καταστήματα και διαφορετικά. Έχει “στεκάκια”».
Τα νέα στέκια
Ο κόσμος που τριγυρνάει όση ώρα κατεβάζω μερικές ζεστές γουλιές το επιβεβαιώνει. Πολλοί έρχονται εδώ για το μπαρ Low Profile, το οποίο έχει φωλιάσει στο κέντρο του αστικού περάσματος από το 2014, μετακομίζοντας από την οδό Λυκαβηττού και φέρνοντας μαζί του σκωτσέζικα, ιρλανδικά, αμερικανικά και ιαπωνικά ουίσκι, σε συνδυασμό πάντα με τις τζαζ μουσικές του.
Άλλοι έχουν ανακαλύψει, μερικά βήματα πιο εκεί, και το λιλιπούτειο Cicchetto Cantina, που ήρθε πιο πρόσφατα να ενισχύσει το πεδίο «φαγητό και ποτό» της περιοχής.
Εργαζόμενοι στα πάνω και τα γύρω γραφεία, άνθρωποι που κάνουν τα ψώνια τους στο κέντρο, αλλά και περαστικοί που το βρίσκουν μπροστά τους καθώς διασχίζουν τη στοά, κάνουν μια στάση για τα cicchetti, τα μεζεδάκια που ετοιμάζει πίσω από τον πάγκο ο Βασίλης Μητράκος. Όπως μαθαίνω, είχε απωθημένο να φτιάξει ένα τέτοιο μαγαζί. Μαζί με τη γυναίκα του, την Ειρήνη Σταύρου, ταξίδεψαν στη Βενετία, πήραν ιδέες και τις μίξαραν με όσα σκάρωναν στο σπίτι. Έτσι, τώρα, από τις 10 το πρωί έως τις 10 το βράδυ απλώνουν διάφορα καλούδια πάνω σε λεπτές φετούλες ψωμιού από τον φούρνο του Τάκη: γαύρο που μαρινάρουν οι ίδιοι, παστουρμά και πικάντικη πάστα ντομάτας από την Πόλη, τυριά και αλλαντικά από Ελλάδα και Ιταλία. Αν βρεθείτε εδώ, δοκιμάστε την επιλογή με πάστα μαύρης τρούφας, ρόκα, μετσοβόνε και σαλάμι Μιλάνου, αλλά και την άλλη με γκοργκοντζόλα, μορταδέλα και φιστίκι – είναι και οι δύο πολύ ωραίες. «Όταν ήμουν πιτσιρίκι, ο ξάδερφος της μαμάς μου είχε γκαλερί σ’ αυτό το κομμάτι του κέντρου. Ερχόμασταν να τον δούμε, παίρναμε τυρόπιτες από το Άριστον και καθόμασταν σε ένα καφενεδάκι. Τη λάτρευα αυτή τη στοά. Ίσως και να ήταν λίγο καρμικό που βρεθήκαμε εδώ», λέει η Ειρήνη.
Από τους σχετικά πιο πρόσφατους ενοίκους είναι και η μπουτίκ του ρεθυμνιώτικου αποστακτηρίου 35Ν, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Στα ράφια του βρίσκετε όλες τις εμφιαλωμένες τσικουδιές του, τις οποίες μπορείτε να δοκιμάσετε πριν αγοράσετε: τις μονοποικιλιακές από Syrah (που προσωπικά την αγαπώ ιδιαίτερα), αλλά και από Μοσχάτο Σπίνας και από Malvasia di Candia Αromatica, αμφότερες ιδιαίτερα αρωματικές, με την παλαιωμένη εκδοχή να αποτελεί ιδανικό κλείσιμο σε ένα γιορτινό γεύμα.
Τσάι, καφές και συμπάθεια
Από το 2016, ο οίκος τσαγιού Madras έχει βρει και αυτός τη θέση του στο ίδιο σκεπαστό πέρασμα, δίπλα στη βιτρίνα με τις περίφημες πένες του καταστήματος της οικογένειας Ευαγγελίδη. Τα μεταλλικά κουτιά του κρύβουν μαύρα, πράσινα, λευκά τσάγια και μείγματα βοτάνων κάθε λογής, ενώ αρκετοί φεύγουν με ένα σακουλάκι χριστουγεννιάτικο τσάι με πορτοκάλι, κανέλα, γαρίφαλο, σταφίδες και αμύγδαλο, ενώ στα ράφια βρίσκει κανείς τσαγιέρες, φλιτζάνια, σουρωτήρια και γενικά ό,τι χρειάζεται κανείς για να απολαύσει ένα ζεστό ρόφημα.
Αν τώρα προτιμάτε καφέ, το Kaya ακριβώς απέναντι σερβίρει έναν από τους πιο ωραίους καφέδες του κέντρου στα όρθια. Πίνεις έναν ποιοτικό εσπρέσο στην μπάρα του, η οποία γεμίζει και αδειάζει συνέχεια, χαζεύεις το «αστικό ξέφωτο» της Κολοκοτρώνη 3, εκεί που βγάζει η στοά (με το στολισμένο 42 Barstronomy να στέκεται δίπλα στο μεξικάνικο μπαρ/εστιατόριο Τekila, που βρίσκεται επίσης σε χριστουγεννιάτικο μουντ) και παίρνεις ξανά τον δρόμο σου.
Αντί, όμως, να βγω από εκεί και να στρίψω στη γωνία που οι Αθηναίοι επί χρόνια και χρόνια έδιναν ραντεβού έξω από το κατάστημα Καλογήρου, κάνω την ίδια μίνι βόλτα προς τα πίσω, με σκοπό να πάρω μερικά τυλιγμένα σε σοκολάτα δαμάσκηνα από το Αριστοκρατικόν. Στη διαδρομή πετυχαίνω τον Μάριο Μπάσο, head bartender και συνιδιοκτήτη του Barreldier, να μπαίνει στα γρήγορα στο Τακούνι Eξπρές με δύο κομψά ποτηράκια στο χέρι, πριν επιστρέψει ξανά στο μπαρ του. «Να μην πιουν δύο σφηνάκια;» μου λέει γελώντας.
Από ό,τι φαίνεται, οι διπλανοί έχουν και τα τυχερά τους. «Ίσως, αν όλα αυτά τα μαγαζιά βρίσκονταν έξω, στη σειρά, σε κάποιον δρόμο, να μην είχαμε την ίδια σχέση, αλλά είμαστε σε έναν κύκλο ανοιχτό και κλειστό μαζί – κι αυτό είναι κάτι που έχει γίνει φυσικά. Είναι μια γειτονιά συμπυκνωμένη η στοά», εξηγεί.
