Πέρυσι το καλοκαίρι, η εικαστικός Χλόη Καρνέζη περπατούσε στον Νέο Κόσμο με το κινητό της τηλέφωνο. Ό,τι παρατηρούσε – ένα ξεφτισμένο κάθισμα μοτοσικλέτας, μια μάζα από μπαταρίες, μια ντάνα με λευκές, πλαστικές καρέκλες – το φωτογράφιζε και το επεξεργαζόταν με την τεχνολογία του 3D scanning. Κάπως έτσι προέκυψαν τα δύο λεπτά και τα είκοσι τέσσερα δευτερόλεπτα του βίντεό της «Junkspace», που θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε ως «ένα ταξίδι των σκουπιδιών στον χώρο ή το διάστημα». Σε αυτό, ενώ παρακολουθούμε τις «γαλβανισμένες» εικόνες των objets trouvés της να δημιουργούν γλυπτικές συνθέσεις, ακούμε την απαγγελία ενός ποιητικού κειμένου, σε ανοιχτό διάλογο μαζί τους, πάνω σε ένα ηχοτοπίο αφαιρετικών, ηλεκτρονικών ήχων.
Το συγκεκριμένο βίντεο διακρίθηκε με την τρίτη θέση στον διαγωνισμό #CreateCOP28, που διοργανώθηκε από το δημιουργικό γραφείο Art Partner για το Ινστιτούτο των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση και την Έρευνα. Ουσιαστικά, ο διαγωνισμός λειτούργησε ως μια ανοιχτή πρόσκληση προς καλλιτέχνες που μέσα από τα έργα τους ανοίγουν συζητήσεις γύρω από την επείγουσα ανάγκη για την επικράτηση της κλιματικής δικαιοσύνης και που μπορούν να ευαισθητοποιήσουν το κοινό για τα ζητήματα που εξετάστηκαν φέτος στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC COP 28).
Στην κριτική επιτροπή συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο φωτογράφος Μάριο Σορέντι, ο Τζοβάνι Τεστίνο (ιδρυτής του δημιουργικού γραφείου Art Partner) και η/οι (she/they) Γουίλοου Ντεφεμπάου, αρχισυντάκτρια/τες του περιοδικού Atmos. Ρωτάω τη Χλόη Καρνέζη πώς συνδέεται το δικό της έργο με την κλιματική αλλαγή. «Γενικά στα έργα μου με ενδιαφέρει ο υπερκαταναλωτισμός, που ως φαινόμενο επιταχύνει την κλιματική αλλαγή. Παράλληλα, αυτό που πάντα προσπαθώ να κάνω με τη δουλειά μου είναι να αποδίδω το “τώρα”, το zeitgeist. Εξ ου και το “Junkspace” προέκυψε αβίαστα, μέσα από την παρατήρηση του τι συμβαίνει γύρω μου – χωρίς να προσπαθήσω, όταν το έφτιαχνα, να περάσω ένα μήνυμα ή να δώσω πρακτικές λύσεις σε κάποιο πρόβλημα».
Η έκθεση στα κεντρικά γραφεία του ΟΗΕ
Για την παρουσίασή του, ταξίδεψε ως τα κεντρικά γραφεία των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη (όπου από τις 8 έως τις 14 Δεκεμβρίου φιλοξενήθηκε μια επιλογή από έργα που έχουν διακριθεί στους διαγωνισμούς #CreateCOP). Εκεί, της έκανε εντύπωση το ότι είχαν πάρει τεράστια μέτρα ασφαλείας – «σε κάθε βήμα, έπρεπε να δείχνω το διαβατήριό μου», μου λέει. Παρότι ταξιδεύει συχνά, έχει ως βάση της την Αθήνα. Το μόνο που χρειάζεται για να δουλεύει και να μεταφέρει τα έργα της, άλλωστε, είναι ο υπολογιστής της κι αυτός χωράει σε μια μικρή βαλίτσα, αφήνοντας χώρο και για άλλα πράγματα να πάρει μαζί της.
Η πορεία της στην τέχνη μέχρι τώρα έχει ενδιαφέρον, καθώς αρχικά σπούδασε αγγλική λογοτεχνία και δημιουργική γραφή στην Αγγλία. Πριν από τρία χρόνια, ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην ψηφιακή τέχνη (computational arts), στο Goldsmiths, στο Λονδίνο. Γι’ αυτό και στα έργα της – όπως στο «Junkspace» – έχει σημασία τόσο το οπτικό κομμάτι όσο και το κείμενο που τα συνοδεύει.
Πλέον, δραστηριοποιείται κυρίως με τη βερολινέζικη κολεκτίβα Transmoderna, την οποία συνίδρυσαν ο Γερμανός DJ της τέκνο Dixon και η εικαστικός Άνα Όφακ, που φέρει την ευθύνη της καλλιτεχνικής της διεύθυνσης. Σε αυτή την κολεκτίβα συμμετέχουν καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο που ασχολούνται με την τέχνη για την κοινότητα (community art). Χρησιμοποιούν τεχνολογίες αιχμής, π.χ. την εικονική πραγματικότητα, στο πλαίσιο events που συνδυάζουν την ηλεκτρονική μουσική με τα εικαστικά.
«Κάποια τμήματα του “Junkspace”, τα είχα δημιουργήσει στο πλαίσιο της Transmoderna και τα είχα δείξει σε events που είχαμε κάνει στο Λονδίνο και στο Nxt Museum του Άμστερνταμ», με πληροφορεί. Το τελικό βίντεο δεν το έφτιαξε για τον διαγωνισμό #CreateCOP28 αλλά το ανέσυρε «από τα βάθη του υπολογιστή της» και, μετά τη διάκρισή του, το είδε να αναδεικνύεται από τους επιμελητές σε ένα νέο πλαίσιο, να φτάνει σε ένα καινούργιο κοινό.
Λίγες μόνο ημέρες μετά το πέρας της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (οι εργασίες της ολοκληρώθηκαν στις 12 Δεκεμβρίου), έχει ήδη λάβει προτάσεις για συνεργασία από φορείς που ασχολούνται με την οικολογία, ενώ συνεχίζει τη σύμπλευσή της με την Transmoderna – άλλωστε, στις θεματικές που απασχολούν την κολεκτίβα συμπεριλαμβάνονται η οικολογία, η μετα-οικολογία και το «πώς θα μοιάζει ο κόσμος μετά την εξαφάνιση της ανθρωπότητας».
Τα έργα που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό #CreateCOP28
Στον διαγωνισμό συμμετείχαν καλλιτέχνες από περισσότερες από 110 χώρες, οι οποίοι ασχολήθηκαν με διαφορετικές εκφάνσεις της κλιματικής αλλαγής. Την πρώτη θέση κέρδισε ο φωτογράφος Γκαμπ Μεχία από τις Φιλιππίνες, με το έργο του «The passage of storms», που αποτελείται από μία σειρά φωτογραφιών και ένα ντοκιμαντέρ.
Στη δεύτερη θέση βρέθηκαν η Κάσα Σεκουόγια Σλάβνερ από τον Καναδά για τo τρέιλερ του ντοκιμαντέρ της «1.5 degrees of peace» και ο Φραντζέσκο Μιλιάτσο από την Ιταλία για το φιλμ «Nightmare».
Την τρίτη θέση, η Χλόη Καρνέζη τη μοιράζεται με την Τζούλια Ντέιζερ από τις ΗΠΑ και την πολυμεσική, διαδραστική της εγκατάσταση «Flooded house», τη Μαρία Λεγκαρίστι Ρόγιο από την Ισπανία και το έργο της «Mhaijeratt tales: Living amidst landfills», τη συνθέτρια Λιζ Μπριλ από τη Νότια Αφρική και την ηχητική της εγκατάσταση «Ocean soundscape» και την Κορίν Ριβέρα από τις ΗΠΑ και τις φωτογραφίες μόδας της σειράς της «Styles of the anthropocene».
Περισσότερες πληροφορίες για τη Χλόη Καρνέζη και τη δουλειά της μπορεί κανείς να βρει στο chloekarnezi.com. Μπορείτε να περιηγηθείτε στην εικονική έκθεση με όλα τα έργα που διακρίθηκαν στον διαγωνισμό #CreateCOP28 με μια επίσκεψη στο site: https://createcophub.com/createcop28-virtual–exhibition/
