Κρυμμένο σε έναν δρόμο πίσω από το μετρό της Δάφνης, απέναντι από ένα κρητικό καφενείο, βρίσκεται το Ohayo, που δεν μοιάζει πολύ με τα υπόλοιπα μαγαζιά της γειτονιάς. Δεν μοιάζει πολύ ούτε και με τα περισσότερα μαγαζιά της πόλης, αφού αυτοπροσδιορίζεται ως tea house και τον κατάλογό του απαρτίζουν περίπου 40 διαφορετικά είδη τσαγιού. Γεμάτο φυτά και λουλούδια όπως είναι, θυμίζει ένα ζεν θερμοκήπιο, με κάτι από Ιαπωνία και κάτι από τον σκανδιναβικό βορρά. Οι περισσότερες από τις μικρές του γωνίτσες είναι κατειλημμένες από μικρές παρέες ή σόλο επισκέπτες που διαβάζουν το βιβλίο τους, μελετούν τα μαθήματά τους ή δουλεύουν με τα λάπτοπ τους. Αντί για καφέ, δίπλα τους έχουν βαριές μαντεμένιες τσαγιέρες και πορσελάνινες κούπες που αχνίζουν. Μια ειδική, τριπλή κλεψύδρα μετράει τον χρόνο που χρειάζεται το πράσινο, το μαύρο ή το λευκό τσάι για να «ανοίξει» και να δώσει τη γεύση του, χωρίς να ταλαιπωρηθεί και να πικρίσει. Μικρές λιχουδιές –από μπισκότα με μάτσα και λευκή σοκολάτα μέχρι flan parisien (γαλλική γαλατόπιτα), επίσης εμπλουτισμένη με μάτσα– συνοδεύουν τα ροφήματα.
Όταν η Μαρία Μουστάκη, ιδιοκτήτρια του τεϊοποτείου, μετά από ένα ταξίδι στην Ιαπωνία αποφάσισε να ανοίξει αυτό το είδος μαγαζιού, δεν περίμενε αυτή την ανταπόκριση: «Δεν είχα φανταστεί πως θα είχε τέτοια απήχηση. Βλέπω πολλά νέα παιδιά να έρχονται. Να κλείνουν τραπέζια ακόμα και για να έρθουν να γιορτάσουν τα γενέθλιά τους, να κεράσουν τους φίλους τους. Παρατηρώ όλο και περισσότερους να ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν το τσάι, να μάθουν, να δοκιμάσουν. Το αρωματικό τσάι (με περγαμόντο, με τζίντζερ, με μάνγκο κ.ο.κ.) είναι το πρώτο σε πωλήσεις, αλλά σιγά σιγά αρχίζουν και παραγγέλνουν περισσότερο τσάι στην ατόφια μορφή του», λέει η ίδια. Μπορεί κανείς να ξεκινήσει από ένα καθημερινό γιαπωνέζικο πράσινο τσάι sencha, αλλά και να δοκιμάσει το gyokuro asahi, που έχει τη φήμη του ευγενέστερου των ιαπωνικών τσαγιών (χαρακτηριστικό που αντικατοπτρίζεται και στο κόστος του). Τα φύλλα τσαγιού που χρησιμοποιούνται για το gyokuro, μέρες πριν από τη συγκομιδή καλύπτονται και μεγαλώνουν στη σκιά, με αποτέλεσμα το φυτό να παράγει περισσότερη χλωροφύλλη. Αυτό προσφέρει μια ξεχωριστή, μαλακή γεύση και έντονη φρεσκάδα στην κούπα. Το milky oolong, από την άλλη, ένα τσάι επεξεργασμένο με γάλα, έχει κρεμώδη, πιο πλούσια αίσθηση και μια απαλή, φυσική γλύκα.
«Προσπαθώ να πείσω τους επισκέπτες μας να τα δοκιμάζουν όλα αυτά χωρίς μέλι, για να καταλαβαίνουν την αληθινή τους γεύση», συνεχίζει η ίδια, ενώ αποδίδει το αυξημένο ενδιαφέρον για το τσάι στη γενική στροφή προς έναν πιο υγιεινό, πιο ποιοτικό τρόπο ζωής. «Χαίρομαι ιδιαίτερα που ενώ ο κόσμος πίνει το τσάι του, δείχνει και έναν σεβασμό και για τον διπλανό του. Συνήθως εδώ μέσα μιλάμε ψιθυριστά».
Τσάι «αλά τούρκα»
«Στην πατρίδα μας, ακόμα και σε μαζικό κατάστημα να μπεις να πάρεις μια μπλούζα, θα σου βγάλουν τσάι. Στο κουρείο το ίδιο. Συμπεριλαμβάνεται στην τιμή», λέει ο Αντρέας Κλειτσίκης, που έχει ρίζες από την Αντιόχεια της Συρίας και την Κωνσταντινούπολη. Από τη μητέρα του, Feyrouz, παίρνει το όνομά του το μαγαζί που λειτουργούν οικογενειακώς στο Μοναστηράκι. Στη μία γωνία προσφέρουν street food με πολυπολιτισμικές αναφορές, ενώ στην απέναντι σερβίρουν τη δική τους ερμηνεία σε ανατολίτικα γλυκά (από γαλακτομπούρεκο μέχρι μπακλαβά και σεκέρ παρέ) και τσάι «αλά τούρκα» σε παραδοσιακά, καμπυλωτά γυάλινα ποτηράκια. Το σχήμα του ποτηριού, που μοιάζει με τουλίπα, επιτρέπει στην επιφάνεια του τσαγιού να κρυώσει ώστε να μπορείς να πιεις εύκολα, ενώ στο κάτω μέρος το τσάι διατηρείται ζεστό. Ασυνήθιστο σχήμα έχει και ο ειδικός βραστήρας, που ο Αντρέας κουβάλησε στα πόδια του, στο αεροπλάνο από την Κωνσταντινούπολη. «Είναι βασισμένος στη λογική του σαμοβάρ (παραδοσιακό ρωσικό σκεύος για το βράσιμο και το σερβίρισμα του τσαγιού) και δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα». Η ιδιαιτερότητά του είναι, όπως εξηγεί ο ίδιος, ότι αφού φτάσει σε θερμοκρασία βρασμού, ρίχνει τη θερμοκρασία του και συνεχίζει να βράζει πιο ήπια. Έτσι, τα αρώματα του τσαγιού (ένα μείγμα από ανθό και φύλλα μαύρου τσαγιού και περγαμόντου, επίσης από την Κωνσταντινούπολη) συνεχίζουν να «ανοίγουν». Στο σερβίρισμα, το σκουροκόκκινο τσάι αναμειγνύεται με λίγο ζεστό νερό. «Το τσάι είναι σωστό όταν έχει το σωστό χρώμα. Είναι σαν να έχεις μια παλέτα: από το πάνω εξάρτημα βάζεις το τσάι και από κάτω, τόσο νερό μέχρι να πάρει το κατάλληλο χρώμα. Είναι η παλιά κυνηγετική ορολογία, που λέει ότι πρέπει να είναι στο χρώμα του αίματος του λαγού, κεχριμπαρένιο», εξηγεί ο Αντρέας.
Για τσάι στο Τσάι
Στο Τσάι στο Κολωνάκι, ένα από τα ενημερωμένα τεϊοπωλεία της Αθήνας, το πράσινο τσάι που μόλις έχουν ετοιμάσει είναι σχεδόν διάφανο. Πρόκειται για ένα γιαπωνέζικο gabalong με λεπτή οξύτητα και μυρωδιά που θυμίζει ώριμο ανανά. Λευκό silver needle από μπουμπούκια των φύλλων του τσαγιού που μοιάζουν με ασημένιες βελονίτσες, genmaicha (φύλλα τσαγιού συνδυασμένα με ψημένους κόκκους ρυζιού, που προσφέρουν στο ρόφημα καπνιστή γεύση), κοκκινωπό pu erh από την Κορέα και αμέτρητα ακόμα είδη τσαγιού, από όλες τις χώρες παραγωγής, γεμίζουν τα ράφια του κομψού καταστήματος που ξεκίνησε το 1993 από ένα ημιυπόγειο στην οδό Ομήρου.
Όταν ο Σάκης Παπαθεοδώρου, που διαχειρίζεται σήμερα το Τσάι μαζί με τη συνεργάτιδά του Άννα Δέτση, σκεφτόταν τότε να ασχοληθεί με το εμπόριο τσαγιού, τον κοιτούσαν σαν τρελό. «Ακόμα και πριν από μερικά χρόνια μάς έλεγαν: “Ποιο τσάι; Αυτό που πίνουμε όταν είμαστε άρρωστοι;”. Και το μεγαλύτερο μέρος του κοινού μας ήταν αυτοί που έκαναν ομοιοπαθητική και δεν μπορούσαν να πιουν καφέ», λέει η κ. Δέτση. «Πλέον η σχέση των Αθηναίων με το τσάι έχει αλλάξει. Έχει παίξει ρόλο το γενικότερο αυξημένο ενδιαφέρον για τη γεύση. Οι νέοι πελάτες πάνε πρώτα στα αρωματικά τσάγια [σ.σ. στο κατάστημα έχουν πολύ ιδιαίτερα και αυτής της κατηγορίας, όπως π.χ. το «τσάι του μοναχού», με βανίλια και γρεναδίνη, το τσάι irish cream ή το cream earl grey, που είναι «σπασμένο» με καραμέλα]. Με αυτά γίνεται συνήθως η εισαγωγή τους στον κόσμο του τσαγιού, γιατί περιλαμβάνουν πιο γνώριμες γεύσεις. Και έπειτα αρχίζουν να ψάχνουν και τα υπόλοιπα», περιγράφει η ίδια. Για όσους ξεκινούν τώρα την εξερεύνηση, προτείνει το woojeon, ένα πράσινο τσάι από τη Νότια Κορέα. Τα φύλλα του συλλέγονται στην αρχή της περιόδου συγκομιδής και δίνουν μια αχνοπράσινη εκχύλιση με γλυκιά γεύση, τόνους γάλακτος και μαλακή, χορταρένια επίγευση.
Αλλά και οι πιο μυημένοι μπορούν εδώ να περάσουν ώρες μυρίζοντας και δοκιμάζοντας επιλογές, όπως το kuro, ένα σπάνιο μαύρο τσάι από την Ιαπωνία (η παραγωγή μαύρου τσαγιού είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη στη χώρα που φημίζεται για τα πράσινα τσάγια), ή το loolecondera, που προέρχεται από την πρώτη φυτεία τσαγιού της Σρι Λάνκα. Δίπλα στις πανέμορφες πήλινες τσαγιέρες Yixing που στολίζουν τα ράφια, μπορείς να μάθεις ένα σωρό πράγματα από τους ιδιοκτήτες του μαγαζιού καθώς μιλάνε για τα επιβλητικά κινεζικά τσάγια με τον καπνιστό, γήινο χαρακτήρα, τα απίστευτα χρώματα και την πληρότητα γεύσης. Ή για εκείνα των «ημιτονίων» που παράγουν οι Ιάπωνες. Ή για τα παιχνιδιάρικα ινδικά και τα απολύτως ισορροπημένα που βγάζει η Σρι Λάνκα. «Στους γρήγορους ρυθμούς, η παύση που προσφέρει το τσάι είναι επίσης πολύ σημαντική», καταλήγει η κ. Δέτση. «Το να αφιερώσεις πέντε λεπτά για να κάνεις τη σωστή απόσταξη, να καθίσεις και να κοιτάξεις πώς ανοίγουν τα φύλλα, να μυρίσεις το τσάι και να το πιεις, είναι ένα δώρο που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου».
Αθηναϊκός οδηγός τεϊοποσίας
Ohayo. Στο τεϊοποτείο-κατάστημα φυτών της Δάφνης βρίσκουμε δεκάδες ποικιλίες τσαγιού και επιλεγμένα γλυκά για να τις συνοδεύσουμε. (Αγίας Βαρβάρας 79, Δάφνη, Τ/210-4124373)
Feyrouz. Για τουρκικό τσάι που μοσχοβολάει περγαμόντο. Έχουν και σεκέρ παρέ, μπακλαβά και άλλες, δικές τους ερμηνείες σε ανατολίτικα γλυκά, για συνοδεία. (Αγάθωνος 2 και Καρόρη 23, Μοναστηράκι, Τ/213-0318060)
Winter Garden. Το διάσημο απογευματινό τσάι της «Μεγάλης Βρεταννίας» είναι μια ολόκληρη ιεροτελεστία, η οποία, εκτός από το ίδιο το ρόφημα – σερβιρισμένο με πορσελάνες και ασημικά–, περιλαμβάνει και λιχουδιές όπως τα φρεσκοψημένα αγγλικά scones με clotted cream και χειροποίητες εποχικές μαρμελάδες. (Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία, Βασιλέως Γεωργίου Α΄ 1, Σύνταγμα, Τ/210-3330000)
Το τσάι. Από τα πιο ενημερωμένα τεϊοπωλεία της Αθήνας. Εδώ αγοράζουμε τσάι για το σπίτι, δοκιμάζουμε ροφήματα καθισμένοι σε έναν από τους δύο άνετους καναπέδες ή παίρνουμε το τσάι μας στο χέρι για τον δρόμο, σε χάρτινο ποτηράκι. (Αλεξάνδρου Σούτσου 19, Κολωνάκι, Τ/210-3388941)
The Naxos Apothecary. Πέρα από την εκτεταμένη συλλογή από ελληνικά βότανα, στο tea room του πρώτου ορόφου προσφέρουν και καλής ποιότητας τσάι, με προσεκτικές εκχυλίσεις. (Κολοκοτρώνη 3-5 και Βουλής, T/210-7222774)
Madras. Εκατοντάδες ποικιλίες σε απευθείας εισαγωγές από την Κεϋλάνη, την Κίνα, την Ινδία και το Βιετνάμ, και ποικιλία σε σκεύη, όπως τσαγιέρες, κούπες, σουρωτήρια. (Βουλής 7, Σύνταγμα, Τ/210-3242777)
Δρόμος του τσαγιού. Τεϊοπωλείο με ευρεία γκάμα τσαγιών, συνδυασμένη με μια πλούσια συλλογή μεσογειακών βοτάνων και μπαχαρικών. (Καψάλη 5, Κολωνάκι, Τ/210-7221460 | Μάρκου Μπότσαρη 11, Γλυφάδα, Τ/210-8920999 | Γ. Δροσίνη 16, Κηφισιά, Τ/210-8087820 | Χρυσοστόμου Σμύρνης 12, Θεσσαλονίκη Τ/2310-278746)
Connoisseurs. Εδώ βρίσκουμε προϊόντα από τον ιστορικό γαλλικό οίκο τσαγιού Μariage Frères. (Εμπορικό κέντρο Golden Hall, Κηφισίας 37Α, Μαρούσι, T/210-7239195 )
Καφεκοπτείο Μισεγιάννη. Στο ιστορικό αθηναϊκό καφεκοπτείο βρίσκουμε και αρκετές, ενδιαφέρουσες επιλογές σε τσάι. (Λεβέντη 7, Κολωνάκι, Τ/210-7210036)
