Η Δάφνη Χαιρετάκη σπούδασε κινηματογράφο στο Παρίσι, όπου και έζησε μία δεκαπενταετία φτιάχνοντας ευφάνταστες μικρού μήκους ταινίες με πειραματική χροιά, που ξεχώρισαν σε διεθνή φεστιβάλ. Μόνιμη κάτοικος Αθηνών πλέον, βάζει πλώρη για ακόμα μία σημαντική διάκριση, με την τελευταία της ταινία, Αυτό που ζητάμε από ένα άγαλμα είναι να μην κινείται, να διαγωνίζεται τον Μάιο στην Εβδομάδα Κριτικής του Φεστιβάλ των Καννών.
Πώς χαρακτηρίζεις τις ταινίες σου;
Μοιάζουν με το προσωπικό μου ημερολόγιο, με την έννοια ότι ξεκινούν από την καταγραφή προσωπικών σκέψεων και εμπειριών. Από την αφετηρία αυτή υπάρχει πάντα μια κίνηση προς τα έξω, προς τους άλλους.
Ποιες σκέψεις σε οδήγησαν στο Αυτό που ζητάμε από ένα άγαλμα είναι να μην κινείται;
Μια γενική αίσθηση ακινησίας που ένιωθα, έχοντας μετακομίσει από το Παρίσι στην Αθήνα. Αισθανόμουν βαλτωμένη, ψάχνοντας τους βηματισμούς μου σε μια νέα πόλη. Κοιτώντας τον Παρθενώνα από το μπαλκόνι μου στα Εξάρχεια, συνειδητοποίησα ότι η «ακινησία» μου έμοιαζε με αυτήν ενός αγάλματος. Ήρθε στο μυαλό μου κάτι που είχε γράψει η Έρση Σωτηροπούλου, ότι οι άνθρωποι μοιάζουμε με ζωντανά έργα τέχνης και, ενώ επιμένουμε να συντηρούμε τα αρχαία, κανείς δεν συντηρεί εμάς πραγματικά. Γεννήθηκε στο μυαλό μου η ιδέα για ένα φιλμ στο μεταίχμιο πειραματικού ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, όπως κάνω πάντα, γύρω από το τι μας συνδέει με τα μνημεία και πώς τελικά οι σύγχρονοι Αθηναίοι παλεύουμε καθημερινά να τα βγάλουμε πέρα στη σκιά ενός ένδοξου παρελθόντος.
Απόλαυσα το κομμάτι της ταινίας όπου συναντάς στον δρόμο Αθηναίους και τους θέτεις σουρεαλιστικά ερωτήματα, τα οποία τώρα θέλω να θέσω και σε εσένα, ξεκινώντας από το εξής: Τι θα μας έλεγαν τα αγάλματα, αν μπορούσαν να μιλήσουν;
«Πρώτα χόρεψε. Μετά σκέψου. Αυτή είναι η φυσική σειρά», όπως έλεγε και ο Μπέκετ στο Περιμένοντας τον Γκοντό.
Τι άγαλμα θα ήσουν, αν ήσουν;
Ένα απεγνωσμένο άγαλμα, με τα χέρια στο κεφάλι, να τραβάει τα μαλλιά του.
Από τι θα ήθελες να απαλλαγείς;
Από μια αίσθηση μελαγχολίας που με ταλαιπωρεί.
Τώρα, πάντως, πρέπει να νιώθεις χαρούμενη που η ταινία σου διαγωνίζεται στις Κάννες…
Αυτό το χαίρομαι, ναι! Ας είναι καλά η παραγωγός μου από τη Γαλλία που την έστειλε. Πάντα θεωρούσα τις ταινίες μου πολύ «δοκιμιακές» για τις Κάννες και δεν είχα καν στο μυαλό μου τη συμμετοχή στο φεστιβάλ! Σκέψου, όμως, ότι την ξεχώρισαν στις 11 καλύτερες, από τις 2.000 που κατατέθηκαν. Μας έστειλαν κι ένα φοβερό κείμενο, λέγοντας ότι τους συγκίνησε πολύ η σύγχρονη μελαγχολία που αποπνέει και ο «αυθάδης» χαρακτήρας της.
Υπάρχει συνταγή για την τέλεια ταινία;
Για μένα, κάθε ταινία που είναι ειλικρινής, άμεση και καλλιτεχνικά ακέραιη έχει πετύχει τον σκοπό της.
Εσύ ποιους σκηνοθέτες θαυμάζεις;
Αγαπώ το σινεμά της Ανιές Βαρντά, του Ζαν-Λικ Γκοντάρ και, φυσικά, της λατρεμένης μου Σαντάλ Άκερμαν.
Αν ζούσε η Άκερμαν και πέρναγες ένα απόγευμα μαζί της στην Αθήνα, πού θα την πήγαινες;
Θα την πήγαινα για ποτά στη γειτονιά μου, στην Καλλιδρομίου, στο μπαρ Παρασκήνιο. Όλο και κάποια ταινία θα γεννιόταν στο μυαλό της εκεί…
Αθήνα ή Παρίσι, τελικά;
Καλλιτεχνικά, στο Παρίσι θα βρεις περισσότερες πόρτες ανοιχτές και μια ελευθερία στον τρόπο ζωής. Η Αθήνα είναι πιο «συμπλεγματική», αν και πάντα θα βρίσκουμε λόγους να την αγαπάμε.
Το πιο τρελό σου όνειρο;
Να ολοκληρώσω την πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία, μια απίθανη ιστορία φιλίας… Δεν αποκαλύπτω περισσότερα!
Η μικρού μήκους ταινία της Δάφνης Χαιρετάκη Αυτό που ζητάμε από ένα άγαλμα είναι να μην κινείται διαγωνίζεται στην Εβδομάδα Κριτικής του Φεστιβάλ των Καννών (15-23/05).
