Από τις 10 Μαΐου, στο επίσημο προφίλ της Μαντόνα στις πλατφόρμες YouTube Music και Deezer, είναι διαθέσιμη μία νέα κυκλοφορία της. Δεν πρόκειται για ένα σινγκλ με ριμίξ κάποιας γνωστής επιτυχίας της «σε στυλ να μην ξεχνιόμαστε», ούτε για τη συμμετοχή της στο άλμπουμ κάποιου ανερχόμενου ανεξάρτητου καλλιτέχνη, δύο πράγματα που συνηθίζει να κάνει τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για το άλμπουμ «Under the covers». Σε αυτό, συγκεντρώνονται είκοσι τραγούδια άλλων καλλιτεχνών που έχει πει σε ζωντανές εμφανίσεις της.
Η ανεπίσημη δισκογραφία
Το συγκεκριμένο άλμπουμ, στην πραγματικότητα, είχε γίνει διαθέσιμο σε βινύλιο πριν από τρία χρόνια, από μία ανεξάρτητη εταιρεία. Φυσικά, χωρίς την άδεια της βασίλισσας της ποπ. Μέχρι να διατεθεί μέσω του δικού της προφίλ σε αυτές τις δύο νόμιμες πλατφόρμες, δε, αποτελούσε έναν μόνο από τις πολλούς πειρατικούς δίσκους με «ακυκλοφόρητα» τραγούδια της.
Ο ήχος σε πολλά από τα κομμάτια του «Under the covers» είναι κάκιστος και οι ερμηνείες της, αν τις κρίνει κανείς αυστηρά, συχνά, απογοητευτικές. Έχουν, όμως, τη συναισθηματική αξία του ντοκουμέντου. Το άλμπουμ, γενικότερα, έχει ενδιαφέρον και γιατί περιλαμβάνει τραγούδια τόσο διαφορετικά μεταξύ τους όπως το «Je t’aime (moi non plus)» του Σερζ Γκενσμπούρ (η Μαντόνα πάντα ακούγεται «κάπως» όταν τραγουδάει στη γλώσσα της Γαλλοκαναδής μητέρας της) και το «Between the bars» του «καταραμένου» Έλιοτ Σμιθ, που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στο Λος Άντζελες, στα τριάντα τέσσερα χρόνια του, με δύο μαχαιριές στο στήθος.
Η μεγάλη μαύρη αγορά
Η Μαντόνα, προς το παρόν, τηρεί σιγή ιχθύος γι’ αυτό το άλμπουμ∙ δεν το προμοτάρει. Στο παρελθόν, ακυκλοφόρητα τραγούδια της –όχι μόνο από ζωντανές εμφανίσεις της αλλά και πρωτότυπα κομμάτια, σε ντέμο ή ολοκληρωμένο μορφή, που δεν περιλήφθηκαν σε δίσκους της ή έγιναν διαθέσιμα, πριν από την παγκοσμιοποίηση που έφερε το διαδίκτυο στη μουσική βιομηχανία, μόνο σε συγκεκριμένες αγορές, όπως της Ιαπωνίας– πέρα από το να κοπούν σε δίσκους δίνοντας έσοδα σε άγνωστες δισκογραφικές εταιρείες, έχουν επίσης δημοπρατηθεί παράνομα, έναντι άγνωστων ποσών, σε διαδικτυακές δημοπρασίες.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι επιτρέπει το δωρεάν στριμάρισμά του για να μην μπορεί κανείς «επιτήδειος» να βγάλει έναν σκασμό λεφτά στην πλάτη της, διακινώντας το υλικό παράνομα. Σε αυτό το πνεύμα, πριν από πέντε χρόνια, ο Πάτρικ Λέοναρντ, σχεδόν μόνιμος συνεργάτης της Μαντόνα από το ξεκίνημά της, όταν ανακάλυψε ότι κάποιος είχε δημοπρατήσει παράνομα την ηχογράφηση του ακυκλοφόρητου τραγουδιού «Angels with dirty faces» που είχαν γράψει μαζί την περίοδο του «Like a prayer» (1988-1989), το έκανε ο ίδιος διαθέσιμο, δωρεάν, μέσω του επίσημου προφίλ του στο YouTube.
Η συγκεκριμένη τακτική, από τη μία, περνάει το μήνυμα «αν δεν θέλουμε να βγάλουμε εμείς χρήματα από αυτά τα τραγούδια, δεν θα βγάλει κανείς» και, από την άλλη, προστατεύει τους φαν της Μαντόνα από διάφορους «αφερέγγυους επιτήδειους» που μπορεί να θέλουν να τους πουλήσουν όχι μόνο κλεψίτυπο υλικό αλλά και υλικό που δεν έχει καν ηχογραφήσει η Μαντόνα ή έχει παραχθεί με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Η επίσημη λίστα
Στη σελίδα της Μαντόνα στη Βικιπαιδεία υπάρχει ένας σύνδεσμος που οδηγεί σε ένα άλλο λήμμα, το οποίο περιλαμβάνει μία αναλυτική, έγκυρη λίστα με όλα τα ακυκλοφόρητα τραγούδια που, επιβεβαιωμένα, έχει ηχογραφήσει η Μαντόνα, τόσο ως σόλο καλλιτέχνιδα όσο και ως μέλος των δύο συγκροτημάτων στα οποία συμμετείχε πριν γίνει μαζικά διάσημη: των Breakfast Club και των Emmy and the Emmys. Το τσεκάρισμα έχει γίνει από μία σειρά πηγών, συμπεριλαμβανομένου του Γραφείου Κατοχύρωσης Πνευματικών Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Πολιτειών.
Φυσικά, δεν υπάρχουν διαθέσιμα προς ακρόαση όλα εξ αυτών, ούτε όλα όσα υπάρχουν είναι διαμάντια, ενώ πολλά από τα καταλογογραφημένα τραγούδια αργότερα δουλεύτηκαν περισσότερο και εξελίχθηκαν σε άλλα τραγούδια, που μπήκαν κανονικά σε δίσκους της Μαντόνα ή, επειδή δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή να τα πει εκείνη, δόθηκαν σε άλλους καλλιτέχνες. Κάποια, όμως, είναι πραγματικά μίνι μουσικά αριστουργήματα και είναι κρίμα που δεν προωθήθηκαν. Από αυτά, ακολουθούν τα καλύτερα από όσα μπορεί να ακούσει κανείς σε νόμιμες πλατφόρμες, όπως το YouTube.
Τα διαμάντια της Μαντόνα
«Arioso»: Για πολλούς, είναι το καλύτερο και πιο μελωδικό κομμάτι που ηχογράφησε ποτέ. Βασίζεται σε ένα μουσικό θέμα του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ και υπεύθυνος για το τελικό ηχητικό αποτέλεσμα είναι ο Ουίλιαμ Όρμπιτ, με τον οποίο συνεργάστηκε κατά την προ εικοσιπενταετίας εποχή που ο ήχος της πλησίαζε εκείνον της ανεξάρτητης και στιλάτης ηλεκτρονικής σκηνής της Ευρώπης.
«Like a flower»: Πρόκειται για μία από τις πιο στιλάτες και στακάτες μπαλάντες που συν-έγραψε και ηχογράφησε ποτέ. Κανείς δεν ξέρει γιατί δεν την κράτησε για τον εαυτό της και την προώθησε στη Λάουρα Παουζίνι, η οποία την κυκλοφόρησε το 2004, στα ιταλικά, ως «Mi abbandono a te».
«Like an angel passing through my room»: Η καλύτερη διασκευή του τραγουδιού των Abba που έγινε ποτέ, δια χειρός Ουίλιαμ Όρμπιτ. Η ερμηνεία της είναι ονειρική. Εικάζεται ότι προοριζόταν για το άλμπουμ «Music».
«Dear father»: Ο ήχος του είναι ακατέργαστος, καθώς πρόκειται για ντέμο. Αυτό είναι, όμως, που κάνει το συγκεκριμένο κομμάτι, που δουλεύτηκε την εποχή του άλμπουμ «Erotica», να έχει ενδιαφέρον.
«Love hurts»: Αποτελεί πρώιμη εκδοχή του τραγουδιού «Erotica», όπως και το «You thrill me», του οποίου η ενορχήστρωση θυμίζει αρκετά το στυλ των Σκανδιναβών Ace of Base.
«No substitute for love»: Μπορεί να εξελίχθηκε στο «Drowned world/Substitute for love», που περιλήφθηκε στο άλμπουμ «Ray of light», αλλά αυτή η πρώιμη, περισσότερο αισιόδοξη και λιγότερο σκοτεινή εκδοχή του τραγουδιού έχει «κάτι».
«Revenge»: Θα μπορούσε να είναι «συμπλήρωμα» στο άλμπουμ «Ray of light», όπως το «Skin» και το «Sky fits heaven» που βρήκαν τη θέση τους σε αυτό και αγαπήθηκαν από τους φαν της χωρίς να γίνουν επιτυχίες, αλλά τελικά έμεινε εκτός. Αργότερα, το ηχογράφησε η Σόφι Έλις Μπέξτορ.
«Is this love (Bon d’accord)». Θρυλείται ότι γράφτηκε το 2004 για ένα μιούζικαλ που τα σχέδια για την πραγματοποίησή του ναυάγησαν. Έχει ενδιαφέρον ο ήχος του αλλά και το ότι «εξελίχθηκε» στο «Voices» του άλμπουμ της Μαντόνα «Hard candy».
«Miss you»: Κιθαριστικό και στακάτο, με τη Μαντόνα σε καλή φωνητική φόρμα. Το έγραψε με τον γεννημένο στη Λοζάνη, αφγανοϊταλικής καταγωγής Γάλλο Mirwais την περίοδο που ηχογραφούσε το άλμπουμ «American life» (του 2003). Αντί να το κυκλοφορήσει όπως ήταν το «ανακύκλωσε» στο «Like it or not», που περιλήφθηκε στο «Confessions on a dance floor», του 2005.
Μία διαφορετική περίπτωση διαρροής
Θα ήθελα να κλείσω το κείμενο με μία μαρτυρία: «Ήταν Παρασκευή, 28 Νοεμβρίου του 2014, μεσημέρι. Χάζευα στο ίντερνετ όταν μου έστειλε μήνυμα στο Messenger ένας φίλος μου. Είχαν διαρρεύσει στο YouTube δύο νέα τραγούδια της Μαντόνα», μου αφηγείται ο Μάριος Κ., που εργάζεται ως ντιτζέι και ραδιοφωνικός παραγωγός.
Επρόκειτο για ντέμο εκδοχές του «Rebel heart», που του είχε φανεί συμπαθές, και του «Wash all over me», του οποίου το ντέμο συνεχίζει να του αρέσει πολύ περισσότερο από την επίσημη εκδοχή του, η οποία κυκλοφόρησε αργότερα. Αμφότερα, είχαν τον τότε φρέσκο, χαρακτηριστικό ήχο των μελωδικών beats του συγχωρημένου του Avicii.
«Ήταν κάτι σαν να παίζω το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι, αλλά και σαν να μετέχω σε μια μεγάλη κοινότητα με χιλιάδες άλλους φαν της Μαντόνα, που επί ώρες κάναμε ταυτόχρονα το ίδιο πράγμα. Βρίσκαμε τα ακυκλοφόρητα τραγούδια μέσω της αναζήτησης στο YouTube, μετά από λίγο εξαφανίζονταν και έπειτα ανέβαιναν ξανά από κάποιον άλλο χρήστη της πλατφόρμας, μέχρι που τα κατεβάζαμε στον υπολογιστή μας και τα μετατρέπαμε σε mp3 με έναν YouTube to mp3 coverter και ησυχάζαμε».
Η Μαντόνα τότε ήταν έξαλλη, καθώς η συγκεκριμένη διαρροή αφορούσε νέο υλικό που θα συμπεριλαμβανόταν στο επερχόμενο άλμπουμ της, κάτι που τη ζημίωνε. Κατά τ’ άλλα, δεκάδες από τα «παλιά» ακυκλοφόρητα τραγούδια της υπήρχαν ήδη τότε διαθέσιμα δωρεάν στο YouTube και συνεχίζουν να υπάρχουν, ανενόχλητα, κάποια εδώ και δεκαπέντε χρόνια, συγκεντρώνοντας εκατομμύρια προβολές και χαρίζοντας στιγμές ηχητικής ευτυχίας στους απανταχού φαν της.
