Αναρωτιέμαι πού να ταξίδευε το μυαλό του Λένι Κράβιτζ την ώρα που πόζαρε με ένα ζευγάρι μαύρα γυαλιά για τις αφίσες που έχουν γεμίσει εδώ και λίγο καιρό την Αθήνα. Κι αν πενήντα πέντε χρόνια πριν, όταν ως μικρό παιδί άκουγε μετά μανίας Jackson 5, είχε σκεφτεί ότι μια μέρα θα γινόταν ένας «παππούς» με μαύρα ράστα και six-pack. Στις 26 Μαΐου του 1969, ο πατέρας του τού είχε φέρει τον Ντιουκ Έλινγκτον στο σπίτι, για να του τραγουδήσει το πέμπτο Happy birthday της ζωής του. Κάποιες πόρτες στη μουσική βιομηχανία, λοιπόν, τις είχε από τότε ανοιχτές. Ο κ. Σάι Κράβιτζ, Αμερικανοεβραίος με καταγωγή από την Πολωνία, εργαζόταν ως παραγωγός στον τηλεοπτικό σταθμό NBC και παράλληλα προωθούσε μέσω της δουλειάς του την τζαζ. Εξ ου και η φιλία του όχι μόνο με τον Έλινγκτον, αλλά και με την Έλα Φιτζέραλντ, τον Μάιλς Ντέιβις και πολλούς ακόμα «μεγάλους» της τζαζ-μπλουζ σκηνής. Αυτός του έδωσε τα εβραϊκά του ονόματα Λέοναρντ-Άλμπερτ. Στη μητέρα του, την Αφροαμερικανίδα ηθοποιό Ρόξι Ρόκερ, με τις ρίζες στο νησί Άντρος των Μπαχαμών, οφείλει το χρώμα και την πίστη του – έπειτα από μια πνευματική εμπειρία που είχε κατά την εφηβεία του, ασπάστηκε, με τον δικό του τρόπο, τον χριστιανισμό. Οι γονείς του χώρισαν το 1985. Ο Λένι δεν έζησε το διαζύγιο από κοντά. Ήταν είκοσι ενός ετών και προσπαθούσε να γίνει «κάποιος». Η πολυαγαπημένη «μάμα» του πέθανε το 1995 και εκείνος της έγραψε το Thinking of you, ένα από τα πολύ όμορφα, σπάνιας ευαισθησίας τραγούδια του. Ο μπαμπάς του πέθανε ακριβώς δέκα χρόνια μετά.
Στην εφηβεία του, αφού ως παιδί πήρε τα αυτιά των γονιών του παίζοντας ντραμς με αναποδογυρισμένα τηγάνια, ήταν ήδη προχωρημένος στην κιθάρα. Περίπου τότε οι Κράβιτζ μετακόμισαν από τη Νέα Υόρκη στο Λος Άντζελες. Ως γυμνασιόπαιδο, άρχισε να ακούει τους μεγάλους της ροκ σκηνής, έπιασε στα χέρια του μπάσο, εξελίχθηκε σε πολυοργανίστα. Στο λύκειο που πήγε, το οποίο μάλλον δεν ήταν ένα συνηθισμένο δημόσιο σχολείο, ήταν συμμαθητής με τον Νίκολας Κέιτζ, τον Σλας και τη Μαρία Μακ Κι. Λίγο αργότερα, άρχισε να περιφέρεται στα μπαρ ως φιλόδοξος σταρ, με το ψευδώνυμο Ρόμεο Μπλου. Το 1987 «κλέφτηκε» με τη Λίζα Μπονέ και οι δυο τους παντρεύτηκαν στο Λας Βέγκας. Εκείνος ήταν άσημος. Η Μπονέ έπαιζε την κόρη του Μπιλ Κόσμπι στο δημοφιλέστατο σόου του. Οι δυο τους θα ζούσαν έναν τρελό έρωτα που, φευ, δεν κράτησε «μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος». Όσο κράτησε, όμως, τον βίωσαν ως «αποκάλυψη», καθώς η Μπονέ είχε παρόμοια με εκείνον εθνοπαράξενη καταγωγή: ήταν μαύρη με μητέρα εβραϊκής καταγωγής. Η κόρη τους, Ζόι, που εδώ και χρόνια κάνει τη δική της καριέρα ως ηθοποιός (τελευταία της επιτυχία το Big little lies) και it-girl που περιφέρεται στις κοσμικές εκδηλώσεις και στα ντεφιλέ της μόδας, θα γεννιόταν έναν χρόνο μετά τον γάμο τους. Κι όταν θα γινόταν τριών ετών, ο μπαμπάς της που εν τω μεταξύ είχε «ξαναβαφτιστεί» Λένι Κράβιτζ, θα έβγαζε, επιτέλους, τον πρώτο του δίσκο.
Διχτυωτές μπλούζες και σκισμένα παντελόνια
Προσωπικά, με τη μουσική του ήρθα σε πρώτη επαφή λίγα χρόνια μετά το ντεμπούτο του Let love rule του 1989 –που γνώρισε μεγαλύτερη επιτυχία στην Ευρώπη απ’ ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες– και για κάποιον λόγο, βαθύτερο από τη φυσιογνωμική ομοιότητα, πάντα μου θύμιζε τον Τέρενς Τρεντ Ντ’ Άρμπι, που πλέον λέγεται Σανάντα Μαϊτρέγια. Πίστευα ότι ο ένας ήταν η άλλη πλευρά του άλλου. Ο Κράβιτζ ήταν μάτσο και έβγαζε πολλά τραγούδια με αδρό, φάνκι ήχο και αγριάδα στη φωνή. Ο Ντ’ Άρμπι ήταν ντελικάτος και τα δικά του άσματα βασίζονταν πιο πολύ στη μελωδία και στις μελιστάλαχτες ερμηνείες. Μέχρι πριν από λίγες ώρες πίστευα πως ήμουν ο μόνος πιστός αυτής της θεωρίας. Μέχρι που γκούγκλαρα τα δύο ονόματα, το ένα μετά το άλλο, για να ανακαλύψω ότι οι δύο άντρες συνδέονται με μια ιδιαίτερη φιλία. Ο Κράβιτζ έχει μάλιστα δηλώσει ότι αισθάνεται καλλιτεχνική συγγένεια με τον Μαϊτρέγια – περισσότερα γι’ αυτήν, αργότερα.
Στο λύκειο που πήγε, το οποίο μάλλον δεν ήταν ένα συνηθισμένο δημόσιο σχολείο, ήταν συμμαθητής με τους Νίκολας Κέιτζ, Σλας και Μαρία Μακ Κι.
Σε κάθε περίπτωση, ο ήχος του Κράβιτζ ήταν ροκ, φάνκι, ρετρό και οι δισκογραφικές τον θεωρούσαν μη κατατάξιμο· όχι αρκετά λευκό, όχι επαρκώς μαύρο. Πιο ιδιαίτερο από τον ήχο του, όμως, ήταν το στιλ του, που το εξέλιξε μέσα στα χρόνια σε σήμα κατατεθέν του, έστω και αν για μια περίοδο τα ράστα του είχαν δώσει τη θέση τους σε ένα κοντό, άφρο μπομπ. Αγαπάει τα χίπικα χαϊμαλιά, από τα αυτιά του κρέμονται πολλά σκουλαρίκια. Συνήθως η δεξιά «πτέρυγα» της μύτης του είναι στολισμένη με ένα σκουλαρίκι-καρφί και από το αριστερό του ρουθούνι είναι περασμένος ένας μικρός κρίκος. Του αρέσει να δείχνει τον κορμό του· με κάθε αφορμή, σε κάθε βιντεοκλίπ, ταινία και διαφημιστική καμπάνια που συμμετέχει.
Όταν δεν φλεξάρει το six-pack του ολόγυμνο, φοράει πουκάμισα με ανοιχτά κουμπιά ή διχτυωτές μπλούζες ή στενά, αμάνικα και με τιράντες φανελάκια με ριμπ ύφανση, που διαγράφει ανάγλυφα τη σωματική του διάπλαση. Η κάτω του ένδυση περιορίζεται σε στενά δερμάτινα παντελόνια. Το 2015, ενώ βρισκόταν πάνω στη σκηνή και τα έδινε όλα σε μια συναυλία στη Στοκχόλμη, ο καβάλος του σκίστηκε και, καθώς δεν είχε προνοήσει να βάλει εσώρουχο, τα γεννητικά του όργανα βρέθηκαν σε κοινή θέα πριν τα καλύψει με την κιθάρα του.
Σκάνδαλα, φήμες, έρωτες
Το 1990 μπήκε στο στούντιο με τη Μαντόνα για να ηχογραφήσουν το Justify my love και λίγο μετά, εν μέσω ανεπιβεβαίωτων μέχρι σήμερα φημών που τους ήθελαν να ζουν μια ερωτική περιπέτεια, χώρισε από την Μπονέ. Η συγκεκριμένη ηχογράφηση είχε εξαρχής περίεργο κάρμα. Οι στίχοι του Justify my love ελήφθησαν αυτούσιοι από μια ερωτική επιστολή που έγραψε στον Κράβιτζ η Ίνγκριντ Τσάβεζ, με την οποία διατηρούσε όντως εξωσυζυγική σχέση. Το όνομα της συγκεκριμένης γυναίκας μπορεί να μη λέει πολλά, αλλά αυτή η ιδιαίτερη τραγουδοποιός με την άτυχη καριέρα υπήρξε κάποτε προστατευόμενη του Πρινς. Αργότερα, παντρεύτηκε τον Ντέιβιντ Σίλβιαν της new wave μπάντας Japan. Η Τσάβεζ, λοιπόν, είχε ηχογραφήσει μαζί με τον Κράβιτζ την πρώτη εκδοχή του τραγουδιού, η οποία δεν κυκλοφόρησε ποτέ επειδή εκείνος φοβόταν ότι η Μπονέ θα ψυλλιαζόταν τη σχέση τους. Η Μαντόνα πάλι, που ουσιαστικά αντέγραψε το στιλ αισθαντικής απαγγελίας της «καταραμένης να μη γίνει ποτέ διάσημη» Αμερικανομεξικανής καλλιτέχνιδας, μάλλον πίστευε ότι, αν αυτό γινόταν γνωστό, θα ζημίωνε την εικόνα της. Έτσι, στην Τσάβεζ δόθηκε να υπογράψει ένα συμβόλαιο με το οποίο συμφωνούσε να λαμβάνει το 12,5% των εσόδων από τις πωλήσεις του σινγκλ, χωρίς να αναφέρεται ως δημιουργός του τραγουδιού. Όταν τα χρήματα άργησαν να μπουν στο ταμείο της, έχοντας χωρίσει από τον Κράβιτζ, η υπόθεση πήρε τη δικαστική οδό δικαιώνοντάς τη.
Εν τω μεταξύ, ο γάμος του ροκ σταρ με την Μπονέ διαλύθηκε και εκείνος, μέσα στα χρόνια, συνέχισε να συνεργάζεται, ελεύθερος πια, με τη Μαντόνα. Το 1998, στα βραβεία του MTV, οι δυο τους έγραψαν ιστορία με μια εμφάνιση όπου η Μαντόνα ερμήνευε το Ray of light σαν να είχε μπει η Αλάνις Μόρισετ μέσα της και ο Κράβιτζ έπαιζε την ηλεκτρική κιθάρα του κουνώντας το κεφάλι του δεξιά-αριστερά.
Όσο η Μπονέ κοιτούσε το σεληνιακά όμορφο πρόσωπό της στον καθρέφτη και περνούσε τις βλεφαρίδες της τρεις στρώσεις μάσκαρα για να βγει ραντεβού με τον άντρα που θα «διαδεχόταν» τον τέως σύζυγό της, ο Κράβιτζ ήταν στο στούντιο με τη Βανέσα Παραντί και έγραφαν το τρίτο της άλμπουμ, που έβγαλε ένα από τα μεγαλύτερα χιτ της, το Be my baby. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε και το δικό του Mama said, που περιλάμβανε το It ain’t over ’til it’s over – σε αυτό κατέγραφε τα συναισθήματά του για την Μπονέ.
Η σχέση του με την Παραντί κράτησε έως το 1996, ενώ στα ’90s και στις αρχές των ’00s η δόξα του έφτασε στο απόγειό της, με τραγούδια όπως το Are you gonna go my way, στο βιντεοκλίπ του οποίου φορούσε μια σουέντ, πορφυρή αμάνικη τουνίκ που έφτανε έως το πάτωμα, πάνω από ένα παντελόνι φτιαγμένο από το ίδιο ύφασμα. Το δε ομότιτλο με αυτή την επιτυχία άλμπουμ, που κυκλοφόρησε το 1993, κλείνει με ένα τραγούδι με ελληνικό τίτλο, το ρέγκε Eleutheria (το προφέρει «ιλιφθίρια», κάτι κάπως απογοητευτικό). Το έγραψε ως έναν δικό του ύμνο στην ελευθερία, με έμπνευση από τη νήσο Ελευθέρα, που ανήκει στις Μπαχάμες και στην οποία ο Κράβιτζ έχτισε ένα σπίτι και ένα στούντιο. Το σερί των μεγάλων του επιτυχιών συμπληρώνουν τραγούδια όπως το Fly away, το I belong to you, το If you can’t say no και το American woman. Το Again, από το Greatest Hits του, που κυκλοφόρησε το 2000, αποτελεί έως σήμερα το μεγαλύτερο «σουξέ» του.
Η καρδιά του λύκου
Η συνέχεια των zeroes και η δεκαετία του 2010 έφεραν επιτυχίες στον Κράβιτζ, αλλά όχι τόσες όσες τα ’90s. Το Believe in me του 2001 ήταν μια καλή στιγμή. Το We want peace που τραγούδησε με τον Ιρακινό Καντίμ Αλ Σαχίρ και συμπεριλήφθηκε στη συλλογή Unity (το επίσημο άλμπουμ των Ολυμπιακών Αγώνων Αθήνα 2004) υπήρξε μία από τις πιο σπάνιες ηχογραφήσεις τους, καθώς πέρασε όπως όλο το άλμπουμ στο ντούκου. Το 2006, πάλι, σιγόνταρε –ξανά– τη Μαντόνα, ανεβαίνοντας κατ’ επανάληψη στη σκηνή μαζί της κατά τη διάρκεια της Confessions Tour της. Την ίδια, πάνω-κάτω, εκτενή περίοδο ίδρυσε μια δική του εταιρεία ντιζάιν, έδωσε τη μουσική του για χρήση σε διαφημιστικά σποτ, δούλεψε ως ηθοποιός στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη, βγήκε σε περιοδεία, αρρώστησε βαριά και νοσηλεύτηκε, τα έφτιαξε με την Αντριάνα Λίμα, χώρισαν, τα έφτιαξε με τη Νικόλ Κίντμαν, χώρισαν.
Το 1993 κυκλοφόρησε το τραγούδι Eleutheria με έμπνευση, όμως, από τη νήσο Ελευθέρα, που ανήκει στις Μπαχάμες, στην οποία έχει ένα σπίτι και ένα στούντιο.
Το 2015 εμφανίστηκε ως γκεστ στο πλευρό της Κέιτι Πέρι στο Super Bowl, για να πουν σε ντουέτο το I kissed a girl, που είχε κάνει το 2008 διάσημη εν μια νυκτί την Αμερικανίδα ποπ σταρ. Εμφανίστηκε φορώντας στενό τζιν παντελόνι και ένα ξεκούμπωτο δερμάτινο τζάκετ πάνω στον γυμνό του κορμό, ενώ από τον λαιμό του ήταν περασμένες αλυσίδες. Τη δεκαετία του 2010 μάς «χάρισε» το στιλάτο ηλεκτροπόπ The chamber (πραγματικό κομψοτέχνημα, κυκλοφόρησε το 2014, άξιζε καλύτερη τύχη στα τσαρτ) και το Superlove, που απογείωσε με το ριμίξ του ο συγχωρεμένος ο Avicii, καθώς στην αρχική, mid-tempo εκδοχή του ήταν απλώς ένα ευχάριστο τραγούδι από το άλμπουμ του Black and white America, του 2011.
Πιο πρόσφατα, η PETA –παρά τα πέτσινα παντελόνια που φοράει και τα οποία ενδέχεται να είναι από πολυουρεθάνη με απλή όψη δέρματος– τον συμπεριέλαβε στους πιο όμορφους βίγκαν διασήμους, καθώς ακολουθεί κυρίως ωμοφαγική, βίγκαν διατροφή, ενώ πολλά από τα τρόφιμα που καταναλώνει καλλιεργούνται σε ιδιόκτητες εκτάσεις του στη Βραζιλία και στις Μπαχάμες.
Φέτος τον Φλεβάρη, στην 49η απονομή των People’s Choice Awards τιμήθηκε με το βραβείο του Music Icon, ενώ στις 12 Μαρτίου έγινε το 2.774ο άτομο που απέκτησε το δικό του αστέρι στο Hollywood Walk of Fame. Το νέο του άλμπουμ Blue electric light κυκλοφόρησε στις 24 Μαΐου, δύο μέρες πριν από τα εξηκοστά του γενέθλια. Το βιντεοκλίπ του πρώτου του σινγκλ, βέβαια, του TK421, κυκλοφόρησε πριν από επτά μήνες, ένα διάστημα ενδεικτικό για την πορεία του. Σε αυτό ο Κράβιτζ εμφανίζεται γυμνός – φυσικά, τα γεννητικά του όργανα παραμένουν καλυμμένα. Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, μετράει 6,3 εκατομμύρια προβολές στο YouTube. Το Ζάρι της Μαρίνας Σάττι μέσα σε δύο μήνες έφτασε τα 12 εκατομμύρια, ενώ η δική του μεγαλύτερη επιτυχία, το Again, μετράει 297 εκατομμύρια προβολές. Το δεύτερο σινγκλ του, το Human, με τον καλογυαλισμένο ήχο, ακούγεται ήδη στα ραδιόφωνα, στα γυμναστήρια και στα εμπορικά καταστήματα της χώρας, εν αναμονή της μεγάλης του συναυλίας τον Αύγουστο στο ΟΑΚΑ. Ας είμαστε όμως ειλικρινείς: μοιάζει ιδανικό για να ντύσει μουσικά κάποιο σίριαλ του Netflix, φτιαγμένο με προκάτ feel-good συνταγή.
Ακούγοντας το άλμπουμ από την αρχή έως το τέλος, σκέφτηκα με τρυφερότητα ότι «μεγάλωσε ο λύκος και μαλάκωσε η καρδιά του». Η μελωδία έχει το πάνω χέρι, έχουν αμβλυνθεί αρκετά το ακατέργαστο στοιχείο, η σέξι ματσίλα και η επαναστατική επιθετικότητα που απέπνεαν οι ηχογραφήσεις που τον έκαναν διάσημο. Κι ενώ τον παρακολουθούσα στο YouTube να διαφημίζει αναψυκτικά, γυαλιά ηλίου και αρώματα, είπα να δω τι κάνει ο φίλος του Σανάντα Μαϊτρέγια. Ε, λοιπόν, έβγαλε κι αυτός άλμπουμ μέσα στον Μάιο. Πρόκειται για το αριστουργηματικό The Pegasus Project: Pegasus & The Swan. Η έκπληξη; Εκεί που ο ήχος του Κράβιτζ έχει γίνει πιο ντελικάτος, του Μαϊτρέγια έχει γίνει πιο ακατέργαστος. Σαν οι δυο τους να βρίσκονται σε σχέση αλληλεξάρτησης. Θα σας πρότεινα να ακούσετε τα δύο άλμπουμ, το ένα μετά το άλλο, εναλλάξ, όσες φορές αντέξετε – δεν χρησιμοποιώ ειρωνικά αυτό το ρήμα, κάποια από τα αγαπημένα μου άλμπουμ τα έχω ακούσει μόνο μία φορά στη ζωή μου. Και να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα για το τι μπορεί να σημαίνει να συνεχίζεις να είσαι καλλιτεχνικά παραγωγικός στη μουσική βιομηχανία μετά τα εξήντα.
