Τους τελευταίους μήνες είναι αρκετές οι σειρήνες που έχουν ηχήσει απέναντι στις οθόνες και στην επαφή που θα έπρεπε να έχουν τα παιδιά με αυτές. Στη Γαλλία, τον περασμένο μήνα μια επιτροπή που ξεκίνησε από πρωτοβουλία του πρόεδρου Μακρόν συμβούλεψε να μην εκτίθενται καθόλου σε οθόνες τα παιδιά κάτω των τριών καθώς και να μην έχουν στην κατοχή τους κινητά, όσα παιδιά είναι κάτω από την ηλικία των 11. Ομοίως, αναφέρθηκε πως καλό θα ήταν να μην έχουν στην κατοχή τους smartphone όσοι είναι κάτω των 13 ετών.
Στη Σουηδία, μια από τις χώρες που μπήκε από νωρίς στον χορό της ψηφιοποιήσης όσον αφορά την εκπαίδευση, οι καμπάνες για τις οθόνες ήχησαν ακόμη πιο νωρίς: Έχουν περάσει αρκετοί μήνες από τότε που η αρμόδια υπουργός Λότα Έντχολμ αποφάσισε να οδηγήσει τους μαθητές μακριά από τις ψηφιακές συσκευές, κάνοντας γνωστή την πρόθεση της κυβέρνησης να αντιστρέψει την απόφαση για υποχρεωτική τους χρήση στην προσχολική εκπαίδευση. «Οι μαθητές στη Σουηδία χρειάζονται περισσότερα τετράδια», είχε δηλώσει.
Στόχευση της ήταν να προχωρήσει και πιο μακριά, καταργώντας εντελώς την ψηφιακή εκπαίδευση κάτω από την ηλικία των έξι. «Υπάρχουν ξεκάθαρα επιστημονικά στοιχεία ότι τα ψηφιακά εργαλεία καταστρέφουν αντί να βελτιώνουν την εκμάθηση στην εκπαίδευση», ανέφερε το Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας, μια υψηλών προδιαγραφών ιατρική σχολή που ασχολείται με την έρευνα.
Τα οφέλη του αναλογικού κόσμου
Έχετε πιάσει τον εαυτό σας να «κολλάει» όταν πηγαίνει να γράψει με στυλό ή μολύβι σε χαρτί; Να έχει ξεσυνηθίσει από μια διαδικασία που μπορεί κάποτε να αποτελούσε ρουτίνα, όμως σήμερα έχει αντικατασταθεί με το πάτημα μερικών πλήκτρων; Και μόνο η πράξη της γραφής με το χέρι έχει συγκεκριμένα οφέλη, αφού απαιτεί από τον εγκέφαλο να ελέγχει συνεχώς την πίεση που ασκεί κάθε δάχτυλο στο στυλό, να την προσαρμόζει ώστε να σχηματίσει τα γράμματα. Η Σοφία Βίντσι Μπόερ, μια νευροεπιστήμονας του πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ στις Η.Π.Α, είχε δηλώσει πως «κάθε ένα από τα δάχτυλα πρέπει να κάνει κάτι διαφορετικό για να δημιουργηθεί ένα γράμμα που μπορεί έπειτα να αναγνωριστεί». Το οπτικό σύστημα παρακολουθεί συνεχώς τη διαδικασία σχηματισμού του γράμματος. Συγκρίνει τα μοντέλα γραμμάτων που έχει αποθηκευμένα στη μνήμη του προσαρμόζοντας τη διαδικασία για να ταιριάζει στο αποτέλεσμα.
Πέρα όμως από αυτή την καθαρά πρακτική διαδικασία, το γράψιμο με το χέρι παρουσιάζει πολλαπλά οφέλη. Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Direct έδειξε πως αντίθετα με τη χρήση πληκτρολογίου, ο παραδοσιακός τρόπος γραφής από παιδιά προσχολικής ηλικίας οδηγεί στην αναγνώριση και κατανόηση των γραμμάτων για μεγαλύτερη διάρκεια. Η βελτίωση της μνήμης ήταν επίσης ένα από τα οφέλη που αναφέρεται στην έρευνα της, μολονότι μένει να διερευνηθεί εάν ισχύει το ίδιο και όσον αφορά το γράψιμο με ηλεκτρονικό στυλό σε τάμπλετ.
Συμπεράσματα υπάρχουν και όσον αφορά τις σημειώσεις από τους ενήλικες. Σε μια ακόμη έρευνα του περιοδικού «Psychological Science», βλέπουμε πως οι χειρόγραφες σημειώσεις κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης αντί για τις σημειώσεις σε πληκτρολόγιο οδηγούν στην καλύτερη κατανόηση του νοήματος και του υλικού του μαθήματος.
Σε έναν κόσμο που γεμίζει όλο και περισσότερο με πίξελ, τα στοιχεία αυτά μοιάζουν να γεννούν ερωτήματα. Αυτή τη φορά όχι για τα οφέλη μιας κοινωνίας που πρέπει να προσαρμοστεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα στις επιταγές μιας διαρκώς ψηφιοποιημένης πραγματικότητας αλλά για τα σταθμά που πρέπει να μετρηθούν προκειμένου να πορευθούμε με ασφάλεια σε ένα μέλλον γεμάτο οθόνες. Μήπως για αρχή να πιάσουμε ξανά στυλό και χαρτί;
