Η συζήτηση για τις πιο ακριβές διακοπές της εικοσαετίας έχει ξεκινήσει εδώ και πολλούς μήνες, με το αυξημένο κόστος διαβίωσης να συνδυάζεται με τη μεγάλη αύξηση του εξωτερικού τουρισμού και να δημιουργείται ένα εκρηκτικό μείγμα, που αποτυπώνεται στις τιμές των δημοφιλών (και όχι μόνο) προορισμών. Αφορά πια τον μέσο Έλληνα το ελληνικό καλοκαίρι; Μπορεί μια τετραμελής οικογένεια να κάνει μία εβδομάδα αξιοπρεπών διακοπών; Ανατρέξαμε σε δημοφιλείς πλατφόρμες κρατήσεων (Booking, Airbnb κ.ά.), συγκρίναμε τιμές ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, χρησιμοποιήσαμε εξειδικευμένες εφαρμογές (Vrisko Apostasi) για να υπολογίσουμε το κόστος της βενζίνης και των διοδίων, και μιλήσαμε με τοπικούς παράγοντες του τουρισμού και της εστίασης, σε μια προσπάθεια καταγραφής μερικών ενδεικτικών περιπτώσεων διακοπών. Ακολουθούν τα συμπεράσματά μας.
Μπορεί μια οικογένεια να πάει σήμερα στις Κυκλάδες;
Τι σημαίνει για μια τετραμελή οικογένεια μία εβδομάδα διακοπών στις Κυκλάδες τον Αύγουστο; Ας πάρουμε για παράδειγμα έναν δημοφιλή και μη «απαγορευτικό» προορισμό, όπως αυτόν της Νάξου. Από το λιμάνι της Ραφήνας ή του Πειραιά, με αυτοκίνητο, τα εισιτήρια μετ’ επιστροφής με συμβατικό πλοίο και αριθμημένες θέσεις κοστίζουν από 450 έως 540 ευρώ περίπου. Για τις μετακινήσεις στο νησί θα χρειαστεί να υπολογιστεί η τιμή της αμόλυβδης στις Κυκλάδες (2,146 ευρώ το λίτρο), που εμφανίζεται σημαντικά αυξημένη σε σχέση με την περιοχή της Αττικής (1,849 ευρώ το λίτρο), αν και πάντα υπάρχει η λύση να γεμίσετε το ντεπόζιτο πριν ξεκινήσετε το ταξίδι.
«Η μέση τιμή καταλύματος που θα πρέπει να αναμένει μια τετραμελής οικογένεια που θα πάει στη Νάξο τον Αύγουστο, για ένα διαμέρισμα δύο δωματίων, κυμαίνεται στα 150-200 ευρώ τη βραδιά», μας λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Τουριστικών Καταλυμάτων, Αντώνης Καρατάσος. Στα περισσότερα καταλύματα, υποστηρίζει, οι τιμές θα κυμανθούν στα ίδια επίπεδα, με τις αυξήσεις να μην ξεπερνούν το 10%. «Υπάρχουν και καταλύματα που έχουν 400 και 500 ευρώ τη βραδιά», λέει και σχολιάζει πως είναι λογικό οι τιμές αυτές να δημιουργούν αγανάκτηση. «Προφανώς, για να υφίστανται, κάποιοι τις πληρώνουν», αναφέρει χαρακτηριστικά. Υποστηρίζει πως, από ένα σημείο και μετά, η τιμή ξεφεύγει άνευ λόγου. «Υπάρχουν άνθρωποι που λένε “ποιο είναι το πιο ακριβό ξενοδοχείο στο νησί σας; Γιατί εμείς πάντα αυτό διαλέγουμε”. Υπάρχει και μια κατηγορία επιχειρήσεων που, για να δυναμώσουν την εικόνα τους, αυξάνουν την τιμή».
Ένα μέσο εστιατόριο στο νησί έχει τιμή κατ’ άτομο για ένα πλήρες γεύμα περίπου 22 ευρώ, οπότε για μια τετραμελή οικογένεια το κόστος θα είναι μεταξύ 70 και 90 ευρώ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων, Γιώργου Καββαθά. Στις νησιωτικές επιχειρήσεις το υψηλό μεταφορικό κόστος επηρεάζει τις τιμές στις πρώτες ύλες και το επιπλέον υψηλό εργατικό κόστος λόγω εποχικότητας αυξάνει τις τιμές για τους πελάτες.
Στις νησιωτικές επιχειρήσεις το υψηλό μεταφορικό κόστος επηρεάζει τις τιμές στις πρώτες ύλες και το επιπλέον υψηλό εργατικό κόστος λόγω εποχικότητας αυξάνει τις τιμές για τους πελάτες.
Είναι οικονομικότερη η επιλογή ενός πλησιέστερου προορισμού; Εξετάσαμε την περίπτωση της Τζιας, του κοντινότερου νησιού των Κυκλάδων στην Αθήνα. Ο Ν. Π., επιχειρηματίας με ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνα, λέει πως για να βρει κανείς χαμηλές τιμές πρέπει να ψάξει από νωρίς. «Αν ψάχνεις αρχές Ιουλίου για τον Αύγουστο, δεν θα βρεις φθηνό κατάλυμα». Μια αναζήτηση σε γνωστή πλατφόρμα κρατήσεων μας δείχνει πως μάλλον έχουμε ήδη αργήσει. Για το διάστημα 1-8 Αυγούστου, σε ολόκληρο το νησί η φθηνότερη επιλογή για τετραμελή οικογένεια είναι ένα κατάλυμα τύπου μπανγκαλόου σε κάμπινγκ, με επτά διανυκτερεύσεις να κοστίζουν 1.166 ευρώ. Η ουσιαστική διαφορά σε σχέση με ένα μακρινότερο νησί των Κυκλάδων, όπως παρατηρεί ο Ν. Π., βρίσκεται στα ακτοπλοϊκά. Ξεκινώντας από το Λαύριο, ένας ενήλικος επιβάτης θα δώσει για ένα εισιτήριο με επιστροφή περίπου 26 ευρώ, ενώ για να μεταφέρει ένα αυτοκίνητο θα διαθέσει περίπου 70 ευρώ. Για παιδιά κάτω των 10 ετών το εισιτήριο είναι μισό και κάτω των 5 ετών είναι μηδενικό. Υπάρχει και η επιλογή της ενοικίασης αυτοκινήτου στο νησί (η φθηνότερη επιλογή στη δική μας αναζήτηση άγγιξε τα περίπου 60 ευρώ τη μέρα), όμως οι περισσότεροι προτιμούν να φέρουν το δικό τους αυτοκίνητο, μια και το κόστος μεταφοράς δεν είναι απαγορευτικό.
Κόστος ανά ημέρα:
τουλάχιστον 285 ευρώ για Νάξο, τουλάχιστον 260 ευρώ για Τζια
Είναι λύση το all inclusive;
Για όσους μπορούν να διαθέσουν κάποια περισσότερα χρήματα και να υποστηρίξουν την άνεση στις διακοπές τους, τα τρία «πόδια» της Χαλκιδικής προσφέρουν περισσότερες από είκοσι all inclusive επιλογές σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες. Αν, λοιπόν, μία τετραμελής οικογένεια αποφασίσει να περάσει τον χρόνο της ανάμεσα στο δωμάτιο, στην πισίνα και στα εστιατόρια ενός ξενοδοχείου 4 αστέρων, θα χρειαστεί τουλάχιστον 2.000 ευρώ στις αρχές Αυγούστου για μία εβδομάδα διακοπών. Ο πήχης ανεβαίνει αρκετά ψηλότερα όταν το ξενοδοχείο είναι 5 αστέρων (με βάση δημοφιλή πλατφόρμα αναζήτησης, η πιο οικονομική επιλογή κοστίζει 3.185 ευρώ εκείνη την περίοδο), ενώ υπάρχουν και υπερπολυτελείς προσφορές που ξεπερνούν ακόμα και τις 10.000 (!) ευρώ για μόλις επτά ημέρες.
«Η ελληνική οικογένεια θα επιλέξει να πάει πέντε μέρες διακοπές αντί για επτά, λόγω του αυξημένου κόστους ζωής. Τα τελευταία χρόνια, οι all inclusive επιλογές φαίνεται ότι την αφορούν περισσότερο από ό,τι παλαιότερα. Μιλάμε κυρίως για τα ξενοδοχεία 4 αστέρων, τα οποία προσφέρουν πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό, ενδιάμεσα γεύματα, ώρες ψυχαγωγίας και κάποιες ακόμα δωρεάν λειτουργίες, όπως για παράδειγμα γυμναστήριο και σπα», αναφέρει ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής. «Οι τιμές σε σχέση με το 2023 έχουν μια αύξηση της τάσης του 5-7%, η οποία οφείλεται καθαρά στις πληθωριστικές πιέσεις που έχουμε στα κόστη λειτουργίας, στα διατροφικά είδη και –κυρίως– στην ενέργεια. Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως μέχρι τις 15-20 Ιουλίου οι τιμές παρουσιάζονται μειωμένες σε ένα ποσοστό της τάξης του 15-20%», συμπληρώνει. Τέλος, θα πρέπει σε αυτά να υπολογιστεί και το κόστος της βενζίνης: Το ταξίδι από την Αθήνα προς το πρώτο «πόδι» της Χαλκιδικής ανέρχεται με την επιστροφή περίπου στα 160 ευρώ, ενώ απαιτούνται και πάνω από 65 ευρώ για τα διόδια. Αν, δηλαδή, η λογική είναι ότι γλιτώνοντας τα ακτοπλοϊκά μια οικογένεια μπορεί να πληρώσει ένα πολυτελέστερο κατάλυμα, ίσως αυτό το κατάλυμα θα πρέπει να βρίσκεται πιο κοντά στη βάση.
Κόστος ανά ημέρα:
τουλάχιστον 315 ευρώ
Υπάρχουν ευκαιρίες στα μεγάλα νησιά;
Παίρνουμε το παράδειγμα της Κέρκυρας. Για να φτάσει μία τετραμελής οικογένεια από την Αθήνα μέχρι την Ηγουμενίτσα, το λιμάνι δηλαδή που εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο την Κέρκυρα, θα χρειαστεί πέντε ώρες περίπου (μέσω Πρέβεζας), 60 ευρώ σε βενζίνη και άλλα 37,5 ευρώ σε διόδια. Στη συνέχεια, θα πρέπει να επιβιβαστεί μαζί με το αυτοκίνητό της για μιάμιση ώρα στο φέρι μποτ, πληρώνοντας κοντά στα 60 ευρώ. Μόνο λοιπόν για τα έξοδα μετάβασης και επιστροφής το ποσό ξεπερνά τα 315 ευρώ. Αντίστοιχα, τα αεροπορικά από και προς την Αθήνα θα της κοστίσουν γύρω στα 340 ευρώ.
Τι γίνεται αναφορικά με τη διαμονή; «Ένα δυάρι θα το βρείτε από 120 μέχρι και 320 ευρώ τη διανυκτέρευση, ανάλογα με την περιοχή, την ποιότητα και την τοποθεσία», λέει ο Περικλής Κατσαρός, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενοικιαζόμενων Διαμερισμάτων Κέρκυρας. Μια γρήγορη αναζήτηση διαμερίσματος για τον Αύγουστο στην πόλη της Κέρκυρας μας δείχνει πως οι τιμές ξεκινούν από τα 1.100 ευρώ για μία εβδομάδα και το κόστος στις περισσότερες κατοικίες ανεβαίνει σημαντικά. Ο κ. Κατσαρός εξηγεί πως οι περισσότεροι επισκέπτες από το εξωτερικό έχουν ήδη προκρατήσει τη διαμονή τους τον Αύγουστο, με αποτέλεσμα οι διαθέσιμες επιλογές να είναι πολύ λίγες. Μοιραία, λοιπόν, προκύπτει ότι μόνο σε απομακρυσμένους οικισμούς του νησιού των Φαιάκων μπορεί να βρει κανείς κατάλυμα με λιγότερα από 70 ευρώ τη βραδιά εκείνη την περίοδο, και σίγουρα όχι στην Παλαιά Πόλη.
«Όσον αφορά τις τιμές στην εστίαση, είναι σε όλους γνωστό πως έχουν ξεφύγει πέραν των χρημάτων που μπορεί να ξοδέψει μια τυπική ελληνική οικογένεια», λέει χαρακτηριστικά. «Με τον ανοδικό ρυθμό που έχουν οι τιμές, θα καταλήξουμε να μην μπορεί να πάει σε ταβέρνα κάθε βράδυ της εβδομάδας, όπως έκανε παλιότερα στις διακοπές της», αναφέρει ο κ. Κατσαρός. Μάλιστα, σημειώνει πως μία τετραμελής οικογένεια θα φάει με περίπου 80 ευρώ σε μια τυπική κερκυραϊκή ταβέρνα. Επίσης, εκτιμά πως το κόστος για τις ξαπλώστρες, ακόμα και σε παραλίες που δεν έχουν beach bar, δεν μπορεί ποτέ να είναι μικρότερο από 10 ευρώ για ένα σετ.
Κόστος ανά ημέρα:
τουλάχιστον 300 ευρώ
Παραμένει φιλικός προορισμός η Κρήτη;
Για να φτάσει με πλοίο από τον Πειραιά στα Χανιά, μία οικογένεια με δύο παιδιά και ένα μεσαίου μεγέθους αυτοκίνητο θα χρειαστεί περίπου 440 ευρώ για αριθμημένες θέσεις ή 520 ευρώ γιακαμπίνα. Εάν επιλέξει να ταξιδέψει αεροπορικώς, το κόστος ανέρχεται, σε λίγο περισσότερα από 500 ευρώ ενδεικτικά για ημέρες του Αύγουστο. «Δυστυχώς, τα πλοία τα τελευταία χρόνια είναι ακριβά», λέει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Νομού Χανίων, Γιάννης Παυλάκης. Αρκετοί επισκέπτες ταξιδεύουν αεροπορικώς και κλείνουν από πριν ένα αυτοκίνητο για τη μετακίνησή τους, αφού υπάρχουν πολλές εταιρείες ενοικιάσεως οχημάτων στο νησί. Μετά από μια τυπική αναζήτηση βρήκαμε ότι η ενοικίαση αυτοκινήτου ξεκινά από περίπου 240 ευρώ για μία εβδομάδα τις ημέρες του Αυγούστου.
Αναφορικά με την εστίαση, ο κ. Παυλάκης αναφέρει πως με εξαίρεση το καθαρά τουριστικό κομμάτι του λιμανιού, για να φάει σε μια ταβέρνα των Χανίων ένα άτομο χρειαζόταν πέρυσι κατά μέσο όρο 18-20 ευρώ. «Φέτος η τιμή αυτή φαίνεται ότι έχει πάει στα 22-24 ευρώ», σημειώνει. Για να φάει καλά μια οικογένεια, όπως αναφέρει, χρειάζεται γύρω στα 100 ευρώ. Τέλος, μας λέει πως κατά μέσο όρο το σετ ξαπλώστρας κοστίζει 20 ευρώ, εκτός από ιδιαίτερες, πολυτελείς περιπτώσεις.
Κόστος ανά ημέρα:
τουλάχιστον 210 ευρώ
Γνωρίζοντας την ηπειρωτική Ελλάδα
Αν και οι διακοπές ήταν στο μυαλό των περισσοτέρων συνώνυμες των ελληνικών νησιών, ίσως έχει έρθει η ώρα να γνωρίσει κανείς καλύτερα την ηπειρωτική Ελλάδα – είναι οικονομικότερη αυτή η λύση; Συμφέρει να στραφεί κανείς στις ακτές της Μακεδονίας, στο Πήλιο, στη Στερεά ή την Πελοπόννησο; Εξετάσαμε το σενάριο να επιλεγεί ως βάση η Καλαμάτα, η οποία απέχει δυόμισι ώρες από την Αθήνα και το κόστος του μετ’ επιστροφής ταξιδιού, συμπεριλαμβανομένων διοδίων και βενζίνης, ανέρχεται περίπου στα 95 ευρώ. «Αν μια οικογένεια έρθει με το αυτοκίνητό της, μπορεί να επισκέπτεται ένα διαφορετικό μέρος κάθε μέρα», εκτιμά ο Ιωάννης Κολοβός, πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης Μεσσηνίας. Κάνει λόγο για εξορμήσεις των 45-60 λεπτών στην ευρύτερη περιοχή, με προορισμούς όπως η Καρδαμύλη, η Στούπα, η Κορώνη και η Κυπαρισσία να προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα με κόστος περίπου 10 ευρώ σε βενζίνη την ημέρα. Όσον αφορά το πού θα μείνετε, σύμφωνα με δημοφιλή πλατφόρμα κρατήσεων, υπάρχουν επιλογές τον Αύγουστο σε ξενοδοχεία με λιγότερα από 100 ευρώ τη βραδιά. Μάλιστα, αν κάποια οικογένεια επιλέξει να περάσει μία εβδομάδα διακοπών σε κάποιο Airbnb εντός της πόλης, το κόστος μπορεί να είναι αισθητά μικρότερο (υπάρχουν καταλύματα ακόμα και με 60 ευρώ ανά διανυκτέρευση). Βέβαια, σύμφωνα με τον κ. Κολοβό, το κόστος του φαγητού σε ταβέρνα συνήθως ξεπερνά τα 70 ευρώ, ενώ εξηγεί ότι κατά κανόνα τις ξαπλώστρες τις συνοδεύει υποχρεωτική κατανάλωση, που φτάνει τα 25 ευρώ για ένα ζευγάρι, αυξάνοντας έτσι τον προϋπολογισμό των οικογενειακών διακοπών. Από μια διαδικτυακή έρευνα που κάναμε εξετάζοντας και άλλους αντίστοιχης δημοφιλίας προορισμούς στην ηπειρωτική Ελλάδα, δεν προέκυψαν πολύ μεγάλες διαφορές στις τιμές.
Κόστος ανά ημέρα:
τουλάχιστον 180 ευρώ
Θα έχουμε πάντα τη Βόρεια Εύβοια
«Οι Έλληνες θα προτιμήσουν την Εύβοια για λόγους οικονομίας, αφού προσεγγίζεται εύκολα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη χωρίς ακτοπλοϊκά έξοδα», εξηγεί ο Πέτρος Στεφανής, ιδιοκτήτης μικρής μονάδας διαμερισμάτων στο Πευκί και διαχειριστής του ταξιδιωτικού οδηγού Voria Evoia. «Μία τετραμελής οικογένεια μπορεί να κάνει μία εβδομάδα διακοπές τον Αύγουστο με λιγότερα από 100 ευρώ τη βραδιά, ενώ τον Ιούνιο και τον Ιούλιο οι τιμές μπορεί να κυμανθούν πιο χαμηλά, φτάνοντας ακόμα και τα 55 ευρώ τη βραδιά σε κάποιες περιπτώσεις». Δύσκολα, πάντως, θα βρει κανείς αυτά τα καταλύματα ψάχνοντας σε πλατφόρμες – καλύτερα να κινηθεί πιο παραδοσιακά, μέσω τηλεφώνου.
«Οι Έλληνες θα προτιμήσουν την Εύβοια για λόγους οικονομίας, αφού προσεγγίζεται εύκολα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη χωρίς ακτοπλοϊκά έξοδα» – Πέτρος Στεφανής, ιδιοκτήτης μικρής μονάδας διαμερισμάτων στο Πευκί
Τρία χρόνια μετά τη μεγάλη καταστροφή της Βόρειας Εύβοιας από τις πυρκαγιές, οι Αθηναίοι επιστρέφουν στο Πευκί διανύοντας 191 χλμ. (κόστος βενζίνης: 30 ευρώ περίπου) και πληρώνοντας μόνο μία φορά διόδια (3,55 ευρώ) στις Αφίδνες. Απλώς παλιότερα υπήρχαν άνθρωποι που έπαιρναν ακόμα και έναν μήνα άδεια για τις οικογενειακές τους διακοπές, φροντίζοντας να περάσουν και τις 30 μέρες στο νησί. «Τώρα οι άδειες είναι πλέον μικρές, μία εβδομάδα-δέκα μέρες τον Αύγουστο», λέει ο κ. Στεφανής και συμπληρώνει ότι μία τετραμελής οικογένεια θα φάει στις ταβέρνες της περιοχής με λιγότερα από 60 ευρώ κατά μέσο όρο.
Κόστος ανά ημέρα:
τουλάχιστον 150 ευρώ
Περισσότερες διακοπές; Βρείτε μια σκηνή
Πολύ οικονομική επιλογή διακοπών ή μια ευκαιρία για επαφή με τη φύση; Σε κάθε περίπτωση, το κάμπινγκ παραμένει μια εναλλακτική και προσιτή λύση. Ας πάρουμε για παράδειγμα μία τετραμελή οικογένεια με δύο παιδιά που θα ξεκινήσει από την Αθήνα με το αυτοκίνητο για να επισκεφθεί τις ακτές της Νότιας Ηπείρου, μεταξύ Πάργας και Πρέβεζας. Πιο συγκεκριμένα, για να φτάσει κανείς στην Καστροσυκιά Πρέβεζης με σκοπό να κοιμηθεί σε σκηνή για επτά ημέρες, θα διανύσει πρώτα 367 χιλιόμετρα και θα δώσει 37,4 ευρώ σε διόδια, πληρώνοντας παράλληλα 50 ευρώ περίπου σε βενζίνη. Για να συνεχίσει προς Πάργα, χρειάζεται να ξοδέψει γύρω στα 6 ευρώ περισσότερα σε βενζίνη.
Στο κάμπινγκ της Καστροσυκιάς, την υψηλή περίοδο η διανυκτέρευση ενός ενήλικα κοστίζει 6,70 ευρώ, ενός παιδιού 4,20 ευρώ, μία μεγάλη σκηνή κοστίζει 5,50 ευρώ, ενώ ένα τροχόσπιτο από 6 έως 6,70 ευρώ το βράδυ, ανάλογα με το μέγεθος. Για να σταθμεύσει εντός του κάμπινγκ το αυτοκίνητό της μία οικογένεια θα πληρώσει 3,80 ευρώ, ενώ η τιμή της ηλεκτροδότησης ανέρχεται στα 4,20 ευρώ το βράδυ. Στο Καλαμίτσι της Πρέβεζας οι τιμές παρουσιάζουν μικρή αύξηση σε σχέση με το παραπάνω παράδειγμα, της τάξεως του ενός ευρώ σε όλες τις υπηρεσίες του τιμοκαταλόγου, ενώ διατίθενται και καταλύματα στούντιο για 4 άτομα, με 70 ευρώ το βράδυ.
«Οι τιμές επηρεάζονται από πολύ λίγα πράγματα, για παράδειγμα το ρεύμα, αλλά κι αυτό δεν είναι υποχρεωτικό να το αξιοποιήσει κάποιος», αναφέρει ο Κώστας Παπαδόπουλος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ιδιοκτητών Κάμπινγκ, εξηγώντας πως οι τιμές στην Ελλάδα παραμένουν γενικά σταθερές και παρουσιάζουν πολύ μικρές αυξήσεις. Στον Βάλτο της Πάργας η διανυκτέρευση ενήλικα σε κάμπινγκ ανέρχεται στα 7,50 ευρώ, ενός παιδιού στα 5 ευρώ, για ένα αυτοκίνητο μία οικογένεια θα πληρώσει 5 ευρώ και για ένα τροχόσπιτο 7,50. Μία μεγάλη σκηνή θα κοστίσει 7 ευρώ, προκειμένου να χρησιμοποιήσει το ρεύμα θα δώσει 5,5 ευρώ, ενώ για να σταθμεύσει το αυτοκίνητό της θα δώσει 5 ευρώ τη βραδιά.
Ο κ. Παπαδόπουλος αναφέρει πως υπάρχει μια αυξητική τάση φέτος στην προσέλευση του κόσμου. «Είναι κάτι που πάντα το θέλαμε. Τώρα έρχεται», αναφέρει χαρακτηριστικά. Επίσης, αναφορικά με το ζήτημα του φαγητού, οι οικογένειες μπορούν να βρουν σχετικά οικονομικές λύσεις εντός κάμπινγκ ή να επιλέξουν κάποιες από τις ταβέρνες της περιοχής, με τιμές που συχνά κυμαίνονται γύρω στα 15 ευρώ το άτομο για ένα ικανοποιητικό γεύμα.
Κόστος ανά ημέρα:
τουλάχιστον 95 ευρώ
*Το κόστος ανά ημέρα που αναγράφεται στο τέλος κάθε παραδείγματος αφορά έξοδα διαμονής, μετακίνησης και διατροφής για μία τετραμελή οικογένεια.
** Η τιμή της βενζίνης βασίζεται σε στοιχεία των αρχών του Ιουνίου.
*** Στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια υπολογίζεται μειωμένο παιδικό εισιτήριο.
Τα δρομολόγια αφορούν συμβατικά πλοία.
