Γιατί έχουν καταναλώσει τόσο πολύ χαρτί για να τυπώσουν ένα εισιτήριο τρένου; Υπάρχει λόγος που τα γράμματα στους χάρτες είναι τόσο μικρά; H Ιταλίδα επιμελήτρια Μαρία Κριστίνα Ντιντέρο θυμάται να κάνει τέτοιες ερωτήσεις στους γονείς της όταν ήταν μικρή και ταξίδευε μαζί τους. Στα 16 της άρχισε να συλλέγει πλαστικά μπουκάλια (έχει αποθηκευμένα στο σπίτι της περισσότερα από 1.800), όμως το ντιζάιν δεν είχε αρχίσει να την απασχολεί ακόμη, τουλάχιστον όχι ως επαγγελματική επιλογή. Στα 18 της έγινε δεκτή στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια για να σπουδάσει λογοτεχνία και ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης. «Τότε έκανα χορό και είχα όνειρο να δουλέψω στα Μπολσόι. Ήξερα πως δεν είμαι τόσο καλή χορεύτρια, αλλά πίστευα πως, αν γνωρίζω τη γλώσσα και τον πολιτισμό, θα είχα μεγαλύτερες πιθανότητες να πραγματοποιήσω την επιθυμία μου», λέει.
Από το μάθημα της ιστορίας οδηγήθηκε στην ιστορία της αρχιτεκτονικής και αποφοιτώντας βρέθηκε να εργάζεται ως επιμελήτρια στο πολύ σημαντικό Vitra Design Museum. Έμεινε εκεί δεκατέσσερα χρόνια, ενώ εργάστηκε και ως αρθρογράφος για το Wallpaper και το Domus, έγραψε βιβλία, έκανε podcast, υπήρξε μέλος στις κριτικές επιτροπές των βραβείων του Dezeen, διετέλεσε curatorial director στο Design Miami.Basel πριν από δύο χρόνια.
Μια γυναίκα με εντυπωσιακή διαδρομή και ιδιαίτερη ματιά. Τη συνάντησα πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα με αφορμή την έκθεση A Future For The Past, η οποία παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Μουσείο Ελληνικού Πολιτισμού και φέρνει σε διάλογο τη μακραίωνη παράδοση της τηνιακής μαρμαρογλυπτικής με το σύγχρονο design, όπως αυτό εκπροσωπείται από τις Οn Entropy (Ζωή και Νίκη Μοσκοφόγλου). «Ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει με ταχείς ρυθμούς», σχολιάζει. «Με συγκίνησε το πώς ένα νησί συνδεδεμένο με τη δημιουργικότητα μεταλλάσσεται σε έναν απρόσωπο τουριστικό προορισμό. Tα εργαστήρια κλείνουν για να δώσουν τη θέση τους στα Airbnb». Επισημαίνω πως το μάρμαρο, ένα υλικό με πολύ μεγάλη ιστορία στην τέχνη και στην αρχιτεκτονική, από την αρχαιότητα και τον νεοκλασικισμό μέχρι τον μοντερνισμό, έχει επανέλθει δυναμικά στη μόδα, προσελκύοντας το ενδιαφέρον πολλών σχεδιαστών. «Δεν μου αρέσει να συνδέω το μάρμαρο με μόδες και στιλ. Πρέπει να δείχνουμε σεβασμό στο υλικό και στην ιστορία του, αλλά όχι με θρησκευτική ευλάβεια, πρέπει να είμαστε παρόντες στο τώρα, να διερευνούμε όλες τις δυνατότητες που προσφέρει. Αυτό νομίζω αρκεί».
«Δεν μου αρέσει να συνδέω το μάρμαρο με μόδες και στιλ. Πρέπει να δείχνουμε σεβασμό στο υλικό και στην ιστορία του, αλλά όχι με θρησκευτική ευλάβεια, πρέπει να είμαστε παρόντες στο τώρα».
Η καλύτερη δυνατή λύση
Τη ρωτάω για τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην τέχνη και το ντιζάιν. «Η ελευθερία, η πολιτική και τα κοινωνικά ζητήματα στην τέχνη καθρεφτίζονται με τρόπο που να μας συγκινούν όλους, και αυτό μπορεί να αφορά από έναν πίνακα της φλαμανδικής σχολής μέχρι τα έργα του Μαουρίτσιο Κατελάν. Το ντιζάιν σού λέει πως είναι οκέι το ποτήρι που πίνεις, αλλά μπορείς να το βελτιώσεις, ώστε να σε εξυπηρετεί περισσότερο. Είναι η καλύτερη δυνατή λύση σε ένα πρόβλημα, μέχρι την επόμενη. Είναι αυτό που ικανοποιεί την έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να προοδεύει».
Μετά από τόσες συνεργασίες με ηχηρά ονόματα, όπως συνέβη και με την πρόσφατη πρωτοβουλία Craft xTexh, όπου συνεργάστηκε με εξαιρετικούς τεχνίτες από την Ιαπωνία και διάσημους ντιζάινερ, τη ρωτώ αν μπαίνει ποτέ στον πειρασμό να σχεδιάσει κάτι και η ίδια. «Είμαι άχρηστη με τα χέρια μου, είμαι όμως καλή με τις λέξεις, λέω ωραίες ιστορίες, ξέρω ποια νήματα να τραβήξω για να σε παρασύρω σε μια αφήγηση που έχει για μένα σημασία. Προσπαθώ να πω τη μεγάλη ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από τα αντικείμενα, και έτσι συνδυάζω στην αφήγηση διαφορετικά θέματα, π.χ. ντιζάιν και πόλεμος, ντιζάιν και περιβάλλον, ντιζάιν και βιγκανισμός. Το ντιζάιν δεν έχει να κάνει με τις καρέκλες, αλλά με τους ανθρώπους».
H έκθεση A Future for The Past θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Ιουνίου. benaki.org
