«Κάποιος έφτιαξε τη γη στο Παγκράτι/ και δεν έκλεισα μάτι από κείνη τη μέρα εγώ», τραγουδούσε ο Φοίβος Δεληβοριάς σε ένα παγκάκι (πιθανότατα στο Παγκράτι) μαζί με τη Νεφέλη Φασούλη. Για μερικούς μήνες, αυτό το δίστιχο συνόψιζε τα δικά μου συναισθήματα για την περιοχή, τα οποία και γεννήθηκαν όταν μετακόμισα εκεί δίχως να έχω την παραμικρή ιδέα για τα προβλήματα που θα αντιμετώπιζα στη συνέχεια. Κατεβαίνοντας, λοιπόν, από τη Θεσσαλονίκη και όντας εν αγνοία για το τι σημαίνει «αναζήτηση σπιτιού στην Αθήνα», θεώρησα πως τα 400 ευρώ για ένα υπόγειο διαμέρισμα 22 τ.μ. (δηλαδή πρώην αποθήκες μιας πολυκατοικίας του ‘70 που υπέστη ρεκτιφιέ) με έξοδο σε έναν περιποιημένο ακάλυπτο, δίπλα σε μετρό και Σύνταγμα, ήταν μια καλή ευκαιρία για τα πρώτα βήματα στην πρωτεύουσα.
Ονειρεμένη εκκίνηση
Στην αρχή, η καθημερινότητα έμοιαζε βγαλμένη από κάποιο μποέμπικο όνειρο ή έστω κάποιο βίντεο του TikTok: βόλτες στους δεντρόφυτους δρόμους γύρω από την πλατεία Προσκόπων, εξερευνήσεις στο Άλσος Παγκρατίου, σουβλάκι στο χέρι από τον «Έλβις» στην Αρχιμήδους, σκαρφάλωμα στα μάρμαρα του Παναθηναϊκού Σταδίου μόλις που έπεφτε η νύχτα και ατένισμα της Ακρόπολης και των κτιρίων, ραντεβού στην πλατεία Βαρνάβα, μπίρες στο «Λούβρο», το τρόλεϊ το «11» που περνούσε έξω απ’ το σπίτι όλο το 24ωρο και σταδιακά, τα σπίτια των φίλων.
Το Παγκράτι έμοιαζε να είναι η πιο όμορφη γειτονιά της Αθήνας· πιο όμορφη από την Κυψέλη, πιο ιδιαίτερη από το Μετς. Αν δεν ήταν, γιατί να γραφόντουσαν τόσα τραγούδια γι’ αυτή; Γιατί να διαθέτει τοποθεσίες-σημεία αναφοράς μιας αθηναϊκής μυθολογίας, όπως το σινεμά «Παλάς», ο καφές του «Λέντζου» και το «Ελεύθερο Θέατρο»;
Γειτονιά για επισκέπτες
Ωστόσο, ο μήνας προσαρμογής, ή του μέλιτος, αν θέλετε, τελειώνει. Και αν κατοικείς εκεί, τι συμβαίνει με τις καθημερινές ανάγκες; Ας πάρουμε μία υπόθεση εργασίας: φρούτα και λαχανικά για σνακ, λίγα μακαρόνια και σάλτσα για ένα γρήγορο βραδινό. Το απέναντι μανάβικο χρεώνει τα οπωροκηπευτικά του σε τιμές που ξεπερνούν το συνηθισμένο κόστος. Το γειτονικό σούπερ μάρκετ εκμεταλλεύεται το γεγονός πως είναι ανοιχτό μέχρι αργά το βράδυ και έχει πιο αυξημένες τιμές. Ομοίως, και ο μοναδικός φούρνος στη γειτονιά με τα τυποποιημένα αρτοσκευάσματα, στο οποίο οι περίοικοι σχηματίζουν ουρές ελλείψει άλλων εναλλακτικών.
Τα είδη πρώτης ανάγκης ιεραρχούνται διαφορετικά στο Παγκράτι. Στην ακτίνα 200 μέτρων μέτρησα 13 εστιατόρια, σε κάποια από τα οποία πρέπει να κάνεις κράτηση πολλές ημέρες νωρίτερα, επτά καφέ-μπαρ, δύο μπακάλικα με μικρή γκάμα και υψηλές τιμές, ένα βιβλιοπωλείο, ένα παγωτατζίδικο, δύο πάρκινγκ-βενζινάδικα και ένα πλυντήριο αυτοεξυπηρέτησης. Ό, τι δηλαδή θα χρειαζόταν τουρίστες και επισκέπτες που επιλέγουν την Αθήνα ως προορισμό για τις διακοπές ή κάποιο σύντομο business trip. Με άλλα λόγια, μέρη για να απολαύσουν καλό φαγητό, να δουν την Αθήνα πέρα από τα αρχαία της μνημεία, να ανεβάσουν stories στο Instagram από την περιπλανώμενη ορχήστρα που θα περάσει ή από κάποιον ντόπιο που επιστρέφει σπίτι κρατώντας τα ψώνια του σούπερ μάρκετ.
Μία απότομη μεταμόρφωση
Μάλιστα, για κάποιους ανθρώπους στο Παγκράτι, οι ντόπιοι φαίνεται να είναι ακόμα πιο «ενοχλητικοί» από ότι οι τουρίστες. Από προσωπική εμπειρία, αναφέρω το εξής χαρακτηριστικό συμβάν: επιστρέφοντας στο σπίτι κρατώντας σακούλες γεμάτες τρόφιμα, ιδιοκτήτης εστιατορίου μου ζήτησε ευγενικά να κατέβω στον δρόμο, για να μην περάσω με τις σακούλες μου δίπλα από τα τραπέζοκαθίσματα του εστιατορίου του, με τα οποία έκανε κατάληψη στο ήδη στενό πεζοδρόμιο.
Όσο για ενοικιαστήρια, αυτά είναι περισσότερο δυσεύρετα και από θέσεις πάρκινγκ. Μιλάμε για θαύμα το να βρεθεί άδειο διαμέρισμα σε λογική τιμή, το οποίο έχει γλιτώσει -προσώρας τουλάχιστον- από το AirBnB. Αντ’ αυτού, έχουν κάνει την εμφάνισή τους πωλητήρια· άλλα επειδή οι ιδιοκτήτες τους θεωρούν ότι τώρα είναι η κατάλληλη ευκαιρία, άλλα επειδή τα διαμερίσματα είναι υπερχρεωμένα και η πώληση είναι μονόδρομος.
Σε κάθε περίπτωση, οι ένοικοι που αναζητούν αξιοπρεπή διαμονή σε λογικές τιμές έρχονται συχνά αντιμέτωποι με εξωφρενικές τιμές σε σπίτια που εξυπηρετούν (ή και όχι) οριακά τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες για λίγο ήλιο, λίγη ησυχία, λίγη θαλπωρή χωρίς την ενοχλητική παρουσία υγρασίας στους τοίχους. Όπως όλα δείχνουν, κάποιος έφτιαξε τη γη στο Παγκράτι, απλά δυστυχώς στην παρούσα φάση φαίνεται να είναι μονάχα προσιτή στους επισκέπτες και τους τουρίστες.
