Με ένα βίντεο τον Δεκέμβριο του 2022 η Σελίν Ντιόν ενημέρωνε τους ακολούθους της στο Instagram ότι πάλευε καιρό με θέματα υγείας και ήταν πλέον έτοιμη να ανακοινώσει ότι είχε διαγνωστεί με μια σπάνια, ανίατη νευρολογική νόσο, το σύνδρομο δύσκαμπτου ανθρώπου. Λίγο καιρό πριν, είχε αναβάλει μια σειρά συναυλιών της. Λίγο καιρό μετά, θα ακύρωνε όλες τις προγραμματισμένες της εμφανίσεις, ανάμεσα στις οποίες και εκείνη στο ΟΑΚΑ, που ήταν να γίνει πέρυσι στις 9 Ιουνίου. Στο τρέιλερ του ντοκιμαντέρ I am: Céline Dion, που είναι διαθέσιμο για στρίμινγκ στην πλατφόρμα της Amazon εδώ και λίγες ημέρες, δηλώνει: «Αν δεν μπορώ να τρέξω, θα περπατήσω. Αν δεν μπορώ να περπατήσω, θα μπουσουλήσω. Δεν θα σταματήσω».
Το πρώτο της τραγούδι που άκουσα ήταν το The power of love, διασκευή της δυναμικής μπαλάντας της Τζένιφερ Ρας. Αυτό ήταν και το πρώτο της #1 στα αμερικανικά τσαρτ. Το είχε συμπεριλάβει στο άλμπουμ The colour of my love, του 1993. Έχω ακόμη το CD.
Βασίλισσα του καμπ
Έχει χιούμορ η Σελίν Ντιόν και πλήρη συνείδηση τόσο της κατάστασης της υγείας της όσο και της εικόνας της, δημόσιας και ιδιωτικής – άλλοτε δείχνει σαν να μην έχει τίποτα, άλλοτε παραπονιέται ότι περπάτησε πολύ και άρχισε να πονάει, κάποια στιγμή, στην αρχή του ντοκιμαντέρ, τη βλέπουμε πεσμένη στο πάτωμα, να μην μπορεί να κουνηθεί. Πάντα έτσι ήταν: ειλικρινής και δεν το έβαζε κάτω. Γνώριζε από το ξεκίνημα της καριέρας της ότι οι μορφασμοί του προσώπου και οι χειρονομίες της στη σκηνή, η οποία πλέον της λείπει, ήταν κάτι παραπάνω από υπερβολικές, ότι η προφορά της στα αγγλικά κουβαλούσε ένα γαλλοκαναδικό αξάν, ότι ειδικά στη Γαλλία πολύς κόσμος τη θεωρούσε «πλουκ», δηλαδή «χωριάτα». Αυτά είναι και τα χαρακτηριστικά της που, μέσα στα χρόνια, έδωσαν ψωμί στους κωμικούς και στις ντραγκ κουίν που τη μιμήθηκαν και συνεχίζουν να τη μιμούνται, για να κάνουν τους άλλους να γελάσουν. Κατά καιρούς, όμως, μιμήθηκε και η ίδια άλλους καλλιτέχνες, σχολίασε και η ίδια την εξτραβαγκάντ εικόνα της, τιμώντας τον τίτλο της «βασίλισσας του καμπ» που την ακολουθεί. Πριν από πέντε χρόνια, σε ένα από τα πλέον επιτυχημένα σκετς της ενότητας Carpool Karaoke του The late late show with James Corden, αφού γύρισε τους δρόμους του Λας Βέγκας με τον Άγγλο κωμικό χωρίς να σταματήσει στιγμή να κάνει γκριμάτσες, αποβιβάστηκαν στα Σιντριβάνια του Μπελάτζιο. Εκεί, πάνω σε μια πλώρη που είχε στηθεί καταμεσής της δεξαμενής όπου καταλήγουν τα νερά των σιντριβανιών, οι δυο τους, ως άλλοι Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Κέιτ Γουίνσλετ, αναπαρήγαγαν την πλέον διάσημη σκηνή από τον Τιτανικό, τραγουδώντας σε ντουέτο το My heart will go on – αυτή η σκηνή βρίσκει τη θέση της στο ντοκιμαντέρ. Στο YouTube θα βρει κανείς διάφορες «συλλογές» με αστείες της στιγμές. Σε μία από αυτές αποδίδει τη διαβόητη λογοδιάρροιά της στο ότι «ήμουν το δέκατο τέταρτο παιδί της οικογένειάς μου και όταν μου δίνουν τον λόγο να μιλήσω, το εκμεταλλεύομαι». Δεν κάνει πλάκα, όντως ήταν το δέκατο τέταρτο και τελευταίο. Σε μια άλλη «λαρυγγίζει» το My heart will go on κάνοντας γαργάρες.
Η πιο απολαυστική αστεία της στιγμή, πάντως, καταγράφηκε σε ένα σκετς στο οποίο πρωταγωνίστησε ως η «ασχημούλα και ντυμένη σαν καλόγρια Μαντλέν», μέρος μιας εμφάνισής της, το 1987, στην εκπομπή Samedi de rire της καναδικής τηλεόρασης. Ενώ την παίρνει ο ύπνος κατά τη διάρκεια ενός ραντεβού που δεν φαίνεται να πηγαίνει πολύ καλά λόγω του παρουσιαστικού της, μεταμορφώνεται σε… Μαντόνα και ερμηνεύει συγκλονιστικά το Papa don’t preach. Αργότερα, διάφοροι μελετητές των γενεαλογικών δέντρων των δύο τραγουδιστριών θα υποστήριζαν ότι είναι μακρινές ξαδέρφες, ενώ ο πατέρας της Μαντόνα θα δήλωνε, ανυποψίαστος, ότι η αγαπημένη του τραγουδίστρια είναι η Σελίν Ντιόν (και όχι η κόρη του). Λίγα χρόνια μετά, η Ντιόν θα κατάφερνε να επιβληθεί ως σούπερ σταρ χωρίς να διαθέτει, κατά δήλωσή της, εμφανισιακά αυτό που «χρειαζόταν». Την ίδια εποχή, οι δύο «αντίπαλές» της ποπ ντίβες, που διέθεταν και εκείνες τεχνικά άρτια φωνή και αρκετές οκτάβες σε έκταση –η Μαράια Κάρεϊ και η Γουίτνεϊ Χιούστον– έμοιαζαν με μοντέλα. Όχι ότι δεν έγινε αποδέκτρια κακοποιητικού λόγου – κάποια καναδικά ταμπλόιντ την αποκάλεσαν «Κανίν Ντιόν», παρομοιάζοντας την εμφάνισή της με σκυλιού. Δεν πτοήθηκε. Δεν προσπάθησε να «κρυφτεί» πίσω από «ήσυχα σύνολα». Τα ρούχα που φορούσε στη σκηνή και στις κοσμικές της εμφανίσεις ήταν «εξωφρενικά». Δόξαζαν τις παγέτες, τα κρύσταλλα και τις μακριές ουρές. Φώναζαν «κοιτάξτε με».
Η κατάκτηση του κόσμου
«Το όνειρό μου είναι να γίνω παγκόσμια σταρ και να μπορώ να τραγουδάω σε όλη μου τη ζωή», λέει με τα σπασμένα της αγγλικά κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής συνέντευξης που έδωσε έφηβη ακόμη. Στη συνέχεια, ξεσπάει σε ένα αμήχανο γέλιο. Ήταν ταλαντούχα, φιλόδοξη και γλυκιά μέσα στην αθωότητά της. Πλέον, υπάρχουν στιγμές που, λόγω των επιπλοκών που προκαλεί στους μυς και στα νεύρα της το σύνδρομο δύσκαμπτου ανθρώπου, δεν μπορεί να τραγουδήσει όπως παλιά, που η φωνή της ακούγεται περίεργη. Όταν ήταν δώδεκα χρονών, ηχογράφησε σε μια κασέτα ένα τραγούδι που έγραψε με τη βοήθεια της μητέρας και ενός αδερφού της, και το έστειλαν οικογενειακώς στον Ρενέ Ανζελίλ – πρώην τραγουδιστή και τότε κυνηγό ταλέντων, μάνατζερ και μουσικό παραγωγό, το όνομα και τη διεύθυνση του οποίου βρήκαν στο οπισθόφυλλο ενός δίσκου. Την επόμενη χρονιά ο Ανζελίλ, που ήταν τριάντα εννέα ετών, υποθήκευσε το σπίτι του για να χρηματοδοτήσει το πρώτο της άλμπουμ – συνολικά στην καριέρα της η Ντιόν έχει πουλήσει, μέχρι τώρα, 250 εκατομμύρια δίσκους. Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή του ρομάντζου τους, η σχέση τους έγινε ερωτική το 1988, όταν η Ντιόν ήταν είκοσι ετών και αφού είχε κερδίσει τη Eurovision. Παντρεύτηκαν έξι χρόνια αργότερα. Ο γάμος τους, που έγινε στην ιστορική εκκλησία Notre-Dame Basilica του Μόντρεαλ, αναμεταδόθηκε σε ζωντανή σύνδεση από την καναδική τηλεόραση. Όταν το 1999 ο Ανζελίλ διαγνώστηκε με καρκίνο, άρχισαν να προσπαθούν να αποκτήσουν παιδιά με εξωσωματική γονιμοποίηση. Ο πρώτος τους γιος, ο Ρενέ-Σαρλ, γεννήθηκε το 2001 και τα δίδυμά τους, ο Έντι και ο Νέλσον, που τα βλέπουμε συνέχεια στο ντοκιμαντέρ καθώς είναι έφηβοι και συνεχίζουν να μένουν μαζί της, το 2010. Τον άντρα της τον έχασε το 2016 – έμεινε χήρα στα σαράντα επτά της.
Όταν πληκτρολογώ «Σελίν Ντιόν» στο Google, στις συναφείς αναζητήσεις, η πρώτη που μου εμφανίζεται είναι «πότε πέθανε η Σελίν Ντιόν». Απορώ. Ζει και βασιλεύει. Φέτος έκλεισε τα πενήντα έξι, κι ας φαίνεται μεγαλύτερη χωρίς μακιγιάζ – δεν ντρέπεται να δείξει τον εαυτό της «ακριβώς όπως είναι». Γεννήθηκε στο Κεμπέκ, στις 30 Μαρτίου του 1968. Κι ενώ έγινε σταρ με πραγματικά παγκόσμιο εκτόπισμα το 1993, με το The power of love, πολλά τραγούδια της γίνονταν επί χρόνια σουξέ, σε επίπεδο τοπικών αγορών. Από εκείνα των πρώτων, γαλλόφωνων άλμπουμ της, αξίζει σήμερα να ακούσει κανείς τo πρώτο της χιτάκι, το στιλάτο D’amour ou d’amitié αλλά και τον, πλέον, καλτ «ύμνο» Ne partez pas sans moi – το τραγούδι με το οποίο κέρδισε τη Eurovision εκπροσωπώντας την Ελβετία.
Κάποια στιγμή, πάντως, πριν «κατακτήσει τον κόσμο», αποσύρθηκε για μερικούς μήνες έτσι ώστε να κάνει rebranding και να καταφέρει να «πλασαριστεί» ως ενήλικη ποπ σταρ, στο στιλ του Μάικλ Τζάκσον – κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου «διόρθωσε» τα δόντια της και άρχισε να μαθαίνει αγγλικά.
Το πρώτο της αγγλόφωνο άλμπουμ, το Unison του 1990, είχε έναν ήχο άλλοτε soft rock και άλλοτε post-disco, που παρέπεμπε κάπως στην Τέιλορ Ντέιν, την τραγουδίστρια του Tell it to my heart. Κι ενώ τα ’90s θα της ανήκαν λίγο καιρό μετά το rebranding, δεν θα αποδεικνύονταν όλα της τα άλμπουμ «αξιοσημείωτα».
Το Falling into you του 1996 παραμένει η κορυφαία της στιγμή καλλιτεχνικά – εκτός από το ομώνυμο τραγούδι, περιλαμβάνει το «βαγκνερικό» It’s all coming back to me now, το Because you loved me, το All by myself και το Call the man. Το Let’s talk about love που το ακολούθησε, το 1997, μουσικά δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερο. Μάλλον εξαργύρωνε το χάιπ που είχε σηκώσει η μαζική επιτυχία του My heart will go on και ικανοποιούσε τη δίψα του κοινού για ερωτικές μπαλάντες και δυναμικές ερμηνείες. Αμφότερα έγιναν διαμαντένια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αργότερα, έκανε επιτυχία και με πιο ποπ τραγούδια, όπως το A new day has come ή το I’m alive. Σε επίπεδο μουσικής αξίας, όμως, το μόνο της άλμπουμ που ανταγωνίζεται επάξια το Falling into you είναι το D’eux, που είχε κυκλοφορήσει έναν χρόνο νωρίτερα, το 1995, και παραμένει έως σήμερα το πιο εμπορικό γαλλόφωνο άλμπουμ όλων των εποχών – πούλησε δώδεκα εκατομμύρια κόπιες.
Με την απορρύθμιση της δισκογραφίας που έφερε η πειρατεία και με την ψηφιακή διάθεση των μουσικών ηχογραφήσεων να γίνεται όλο και πιο έντονη καθώς προχωρούσαμε μέσα στη δεκαετία του 2000, η Ντιόν άρχισε να δίνει έμφαση στις ζωντανές της εμφανίσεις. Υπήρξε η πρώτη της γενιάς της –ακολούθησαν, μεταξύ άλλων, η Μαράια Κάρεϊ και η Κάιλι Μινόγκ– που έκλεισε συμβόλαιο για τακτικές εμφανίσεις σε καζίνο, παρουσιάζοντας από το 2003 έως το 2007 το σόου A new day… στο Κολοσέουμ του Σίζαρς Πάλας, στο Λας Βέγκας. Αργότερα, επέστρεψε με νέο σόου, που κράτησε από το 2011 έως το 2019, με διαλείμματα, καθώς αποσύρθηκε για μεγάλα διαστήματα από τα λάιβ όταν έχασε από καρκίνο τον σύζυγο και λίγο μετά έναν από τους αδερφούς της, αλλά και για να ασχοληθεί με άλλα της πρότζεκτ, δισκογραφικά, συναυλιακά και επιχειρηματικά – κατά τη διάρκεια της καριέρας της έχει υπάρξει συνιδιοκτήτρια εστιατορίων, το 2001 κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία της My story, my dream και επένδυσε, επίσης, σε σειρές αρωμάτων και τσαντών με το όνομά της. Τη δεκαετία του 2000, τα έσοδα από όλες τις δραστηριότητές της την έχρισαν την τραγουδίστρια με τα περισσότερα κέρδη στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η ζωή της ένα Άρλεκιν νέας κοπής
Ο κόσμος αρέσκεται στις ρομαντικές ιστορίες, στα δακρύβρεχτα μελό και στα «happy end» – η Σελίν Ντιόν αγαπήθηκε τραγουδώντας για «απόλυτους έρωτες» που περιείχαν όλα αυτά τα στοιχεία. Γι’ αυτό και μοιάζει με παράξενο παιχνίδι της μοίρας το ότι η βιογραφία της θα μπορούσε να δώσει το υλικό για ένα τέτοιο τραγούδι. Μόνο που την περίπτωσή της η ίδια δεν επιτρέπει να την αναγνώσει κανείς ωσάν να πρόκειται για κάποια «τραγική ηρωίδα». Θα λέγαμε ότι θα μπορούσε να είναι η πρωταγωνίστρια ενός Άρλεκιν μοντέρνας κοπής – κύρια της μοίρας της, όποια κι αν είναι αυτή.
Πέρυσι τον Ιανουάριο, όταν το περιοδικό Rolling Stone δεν τη συμπεριέλαβε στη λίστα του με τους 200 καλύτερους τραγουδιστές όλων των εποχών, δεκάδες φαν της διαδήλωσαν με πλακάτ έξω από τα γραφεία του στη Νέα Υόρκη. Το ιστορικό μουσικό περιοδικό δεν δημοσίευσε «διορθωμένη λίστα» υπό το βάρος των πιέσεων. Δεν πειράζει. Η τεράστια μουσική παρακαταθήκη της –που μία μερίδα κριτικών και ακροατών τη χαρακτηρίζει, κάπως αψήφιστα, ως συλλήβδην «νερόβραστη» και «μελό μέχρι αηδίας»– κατάφερε να μιλήσει στις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον κόσμο και επηρέασε έναν σωρό, τόσο σύγχρονους όσο και νεότερούς της, καλλιτέχνες. Υπήρξε, δίχως άλλο, ένα παγκόσμιο πολιτιστικό φαινόμενο. Χωρίς την «αηδονόφωνη» Γαλλοκαναδή τραγουδίστρια, πιθανώς, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ούτε η Κριστίνα Αγκιλέρα, ούτε η Αντέλ, ούτε μια σειρά από ποπ σταρ «τοπικής εμβέλειας» οι οποίες, στη χώρα τους η καθεμία, αποτέλεσαν, κατά κάποιον τρόπο ή για κάποια χρόνια, την «εθνική εκδοχή» του «φαινομένου Σελίν Ντιόν»: η Μαντώ στην Ελλάδα, η Μόνικα Ναράνχο στην Ισπανία, η Τίνα Αρίνα στην Αυστραλία. Όλα αυτά τα κατάφερε μια έφηβη που οι συμμαθητές της τη φώναζαν βαμπίρ λόγω του παρουσιαστικού της, ένα παιδί που ντυνόταν με τα φθαρμένα ρούχα των μεγαλύτερων αδερφών της, ένα μωρό που κοιμόταν στο ανοιχτό συρτάρι μιας κομόδας, επειδή οι γονείς της δεν είχαν λεφτά για να της πάρουν κούνια. Αν κατάφερε να επιτύχει κόντρα σε όλα αυτά, πώς είναι δυνατόν να το βάλει κάτω τώρα;
Το ντοκιμαντέρ I am: Celine Dion είναι διαθέσιμο στην πλατφόρμα Prime Video. Το σάουντράκ του, που περιλαμβάνει πρωτότυπα μουσικά θέματα και κάποιες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Σελίν Ντιόν, κυκλοφορεί ήδη από την Panik Records / Sony Music και τη Feeling Productions σε CD και ψηφιακά, ενώ από τις 9 Αυγούστου θα είναι διαθέσιμο και σε διπλό βινύλιο.
