Για τους λάτρεις της στατιστικής, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 22,9% του πληθυσμού της Ελλάδας είναι 65 ετών και άνω, ενώ ο δείκτης γήρανσης, δηλαδή ο πληθυσμός ηλικίας 65 ετών και άνω προς τον πληθυσμό ηλικίας 0-14 ετών, βρίσκεται στο 171,8. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα μεγαλώνει. Μεγαλώνει, όμως καλά;
Παρακάτω, μια σειρά από ιατρικές συμβουλές που θα βοηθήσουν τους άνω των 65+ να αυξήσουν το προσδόκιμο και την ποιότητα ζωής τους.
Τι πρέπει να κάνετε για τις αρθρώσεις σας
Οι αρθρώσεις είναι οι αφανείς ήρωες του οργανισμού, καθώς επιτρέπουν στα οστά να κινούνται και να σηκώνουν το βάρος του σώματός μας. Ωστόσο, η υγεία τους φθίνει από τα 30 και μετά. Μετά την ηλικία των 20, η μυϊκή μάζα μειώνεται κάπου μεταξύ 3 και 8% κάθε χρόνο. Σύμφωνα με δηλώσεις του Άσλει Τζέιμς, διευθυντή στην Ένωση Φυσικοθεραπευτών Βρετανίας, στην Telegraph, καθώς οι μύες μας απορροφούν τις επιπτώσεις στις αρθρώσεις μας από την άσκηση και την καθημερινή ζωή, οι αρθρώσεις μας γίνονται πιο ευάλωτες στη φθορά, ενώ περίπου την ίδια εποχή, μειώνεται η οστική μας πυκνότητα, οπότε δεχόμαστε ένα διπλό χτύπημα για τους αστραγάλους, τα γόνατα και τους αγκώνες. Ο κ. Τζέιμς προτείνει μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως 150 λεπτά ήπιας άσκησης την εβδομάδα και ασκήσεις ενδυνάμωσης τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα γυμναστήρια θα πρέπει να πλημμυρίσουν με μεσήλικες που σηκώνουν βάρη: «Τα καθίσματα και τα πους-απς είναι και τα δύο παραδείγματα ασκήσεων που χτίζουν δύναμη και διατηρούν τις αρθρώσεις σας σε καλή κατάσταση, αλλά δεν απαιτούν ειδικό εξοπλισμό».
Προσοχή στις τροφικές δηλητηριάσεις
Οι ηλικιωμένοι ενήλικες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από τροφική δηλητηρίαση, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Για την πρόληψη της τροφικής δηλητηρίασης, ορισμένα τρόφιμα είναι ασφαλέστερες επιλογές από άλλα, καθώς κάποια τρόφιμα -όπως το άψητο κρέας και τα αυγά, τα άπλυτα φρούτα και λαχανικά και το μη παστεριωμένο γάλα- συνδέονται συχνότερα με τροφιμογενείς ασθένειες.
Τα τρόφιμα με τα οποία θα πρέπει να είστε προσεκτικοί είναι: Ωμά ή άψητα πουλερικά ή κρέας (κοτόπουλο, γαλοπούλα, μοσχάρι, χοιρινό, αρνί), αλλαντικά, λουκάνικα, άπλυτα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, κομμένο πεπόνι που έχει μείνει έξω για περισσότερο από 2 ώρες, ωμά ή άψητα (ρευστά) αυγά, ωμά ή ατελώς μαγειρεμένα ψάρια ή οστρακοειδή, όπως αυτά που περιλαμβάνονται στο σούσι, ωμές ζύμες (πχ από μπισκότα πριν τα ψήσετε).
Κρατήστε δυνατή τη μνήμη σας
Το brain fog περιγράφει την ήπια απώλεια μνήμης, που μπορεί να περιλαμβάνει, αφηρημάδα, σύγχυση, μειωμένη ικανότητα προσοχής, αδυναμία κατανόησης και δυσκολία στην επεξεργασία πληροφοριών. Τι μπορείτε να κάνετε για να την αντιμετωπίσετε; Σύμφωνα με το Ίδρυμα Sjögren’s των ΗΠΑ, μία ΜΚΟ που επικεντρώνεται στην αύξηση της έρευνας, της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης για τη νόσο Sjögren, το βασικό είναι να διαχειριστείτε τον τρόπο ζωής σας για να βελτιστοποιήσετε την υγεία και την αίσθηση ευεξίας σας και αναπτύξτε μια στενή σχέση με τους γιατρούς σας: Αναφέρετε πάντα τις αλλαγές στη μνήμη και τη διάθεση (κατάθλιψη, άγχος). Βεβαιωθείτε ότι ο γιατρός σας γνωρίζει για όλα τα συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που παίρνετε.
Ειδικά σε ασθενείς ηλικίας άνω των 65-70 ετών, μια σημαντική αιτία της γνωστικής δυσλειτουργίας μπορεί να είναι οι παρενέργειες των φαρμάκων. Ρωτήστε για την ορμονική σας κατάσταση, τη λειτουργία του θυρεοειδούς και την αρτηριακή σας πίεση. Επίσης, καλό θα ήταν να κοιμάστε αρκετά, να ελαχιστοποιήσετε το στρες, να κάνετε διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, να περιορίσετε το multi-tasking, να μειώστε την καφεΐνη και το αλκοόλ.
Αλκοόλ, ένας βλαβερός «σύντροφος»
Καθώς μεγαλώνουμε, το αλκοόλ μας επηρεάζει περισσότερο από όσο τις νεότερες ηλικίες, καθώς η γήρανση μπορεί να μειώσει την ανοχή του οργανισμού. Οι ηλικιωμένοι ενήλικες γενικά βιώνουν τις επιπτώσεις του αλκοόλ πιο γρήγορα απ’ ό,τι όταν ήταν νεότεροι και αυτό τους θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο για πτώσεις, τροχαία ατυχήματα και άλλους ακούσιους τραυματισμούς που μπορεί να προκύψουν από την κατανάλωση αλκοόλ.
Το αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει πολύ αρνητικά ασθένειες που εμφανίζονται στην τρίτη ηλικία, όπως διαβήτης, υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακή ανεπάρκεια, ηπατικά προβλήματα, οστεοπόρωση, προβλήματα μνήμης, διαταραχές της διάθεσης. Επίσης, το αλκοόλ δεν λειτουργεί καλά όταν λαμβάνεται μαζί με φάρμακα που επίσης είναι συχνά για τον πιο ηλικιωμένο πληθυσμό, όπως ασπιρίνη, σιρόπι για το βήχα και φάρμακα για το κρυολόγημα και τις αλλεργίες, υπνωτικά, αναλγητικά και αντικαταθλιπτικά. Το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ έχει δημοσιεύσει κάποιες κατευθυντήριες γραμμές, σύμφωνα με τις οποίες οι ηλικιωμένοι που δεν επιλέγουν να μην πίνουν καθόλου αλκοόλ, θα ήταν καλό να το περιορίσουν σε 2 ποτά ή λιγότερο την ημέρα για τους άνδρες και 1 ποτό ή λιγότερο την ημέρα για τις γυναίκες.
Βρείτε ένα χόμπι
«Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι είναι συχνά φανταστικοί στην “αναγνώριση προτύπων” ή στην εφαρμογή προηγούμενων εμπειριών σε νέα προβλήματα, αλλά αυτό που βρίσκουν πιο δύσκολο είναι να μάθουν νέα πράγματα», λέει η Μπάρμπαρα Σαχακιάν, καθηγήτρια νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Η ίδια σχολιάζει πως το σημαντικότερο από όλα είναι οι ηλικιωμένοι να έχουν δημιουργήσει ψυχικό απόθεμα, και ο καλύτερος τρόπος για να το πετύχει κάποιος αυτός είναι να αποκτήσει νέα χόμπι και δεξιότητες που τον ευχαριστούν. «Σε μια μελέτη σε περισσότερους από 450 ανθρώπους άνω των 75 ετών που παρακολουθήθηκαν από ερευνητές, οι άνθρωποι που έπαιζαν επιτραπέζια παιχνίδια και μουσικά όργανα είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια μετά από πέντε χρόνια, όπως και όσοι άρχισαν να χορεύουν. Μια άλλη μελέτη διερεύνησε πώς η ομιλία μιας δεύτερης γλώσσας μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη των συμπτωμάτων της άνοιας έως και κατά πέντε χρόνια», συμπληρώνει.
