Μπήκε στη ζωή μας ήσυχα, γλυκά, ως ένας αθώος θαυμασμός εκ μέρους μιας έφηβης προς μια ποπ σταρ που θεωρούσα εξίσου αθώα. Στην ηλικία της κόρης μου, έγραφα γράμματα στον Αξλ Ρόουζ ζητώντας του να με παντρευτεί· η ξανθούλα Τέιλορ με τα χαριτωμένα φορεματάκια ήταν μια σαφώς ασφαλέστερη επιλογή. Ένα υγιές πρότυπο αν μη τι άλλο: εργατικότατη, αναπολογητικά girlie, δίχως υπεροπτικό κουλ υφάκι και με ένα καθόλου πεινασμένο σώμα. Φεμινίστρια με έναν δικό της –glittery– τρόπο. Δεν ανησύχησα, παρά μόνο για τα μουσικά γούστα της κόρης μου. Τα τραγούδια της, που τα είχα ακούσει μόνο στα γρήγορα, μου ακούγονταν λευκά, γλυκανάλατα κι ακίνδυνα, η δε επαναληπτικότητά τους μου τρυπούσε το κρανίο. Δεν καταλάβαινα τι ήταν αυτό που έκανε το παιδί μου να πιάσει πρώτη φορά στη ζωή του κιθάρα για να μάθει να τα παίζει.
Μέχρι που πέρυσι τον χειμώνα, μου έδειξε τα βιντεάκια που τράβηξε μέσα στην κινηματογραφική προβολή του Eras Tour, της ήδη ιστορικής παγκόσμιας περιοδείας της. Δεκάδες έφηβες σε κατάσταση βακχείας ούρλιαζαν κι έκλαιγαν βλέποντας το είδωλό τους απλώς σε μια οθόνη των Village. Η κόρη μου ήταν μέλος μιας παγκόσμιας αίρεσης. Είχε τρυπώσει σπίτι μας ένα πολιτιστικό φαινόμενο που οι αριθμοί μαρτυρούν πως έχει ξεπεράσει σε δημοφιλία τον Έλβις και τους Beatles, ένα φαινόμενο που δεν καταλάβαινα καθόλου, αλλά γι’ αυτό ακριβώς μου κινούσε τρελά την περιέργεια.
Είχε τρυπώσει σπίτι μας ένα πολιτιστικό φαινόμενο που οι αριθμοί μαρτυρούν πως έχει ξεπεράσει σε δημοφιλία τον Έλβις και τους Beatles.
Τέλη Ιουνίου του ’23, η Τέιλορ Σουίφτ ανακοινώνει τις πόλεις της ευρωπαϊκής της περιοδείας. Τα Swifties χύνουν δάκρυα χαράς κι ένας γολγοθάς αρχίζει για τους γονείς τους. Ακολουθεί το χρονικό μιας συναυλίας κι ενός προσηλυτισμού· του δικού μου.
Έναν χρόνο πριν από τη συναυλία
Δεν έχουμε συμφωνήσει ότι θα κάνουμε ολόκληρο ταξίδι για να δούμε την Τέιλορ, κι οι πιθανότητες να βρεθεί εισιτήριο είναι ούτως ή άλλως μικρές. Το δε κόστος; 280€ το άτομο για τους όρθιους. Παρ’ όλα αυτά, το πρωί της 20ής Ιουλίου η κόρη μου μπαίνει στην online ουρά για τα εισιτήρια της Ζυρίχης. Τις προηγούμενες μέρες είχε ήδη «σταθεί» άλλες τέσσερις φορές στην ίδια ουρά, για εισιτήρια άλλων ευρωπαϊκών πόλεων, αλλά εξαντλήθηκαν όλα πριν έρθει η σειρά της. Σήμερα είναι η πέμπτη και τελευταία της ευκαιρία. Έχουν προηγηθεί: εκδήλωση ενδιαφέροντος για έως πέντε πόλεις, μέιλ επιβεβαίωσης, κωδικοί πρόσβασης στο κινητό, αναμονή στο «lobby» της ουράς μόλις ανοίξει (μια ουρά πριν από την επίσημη ουρά). Σήμερα είναι πιο τυχερή από άλλες φορές. Έχει μπροστά της μόνο 40.000 άτομα. Την έχω αφήσει να περιμένει όταν μπαίνω στο δωμάτιο και τη βρίσκω να κλαίει γοερά· η φίλη της της είχε υποσχεθεί ότι θα έπαιρνε εισιτήρια και για εμάς αν κατάφερνε να φτάσει πρώτη, αλλά φαίνεται πως τελικά τα είχε δώσει σε άλλη φίλη. Στο μεταξύ η ώρα περνάει, η προπώληση κοντεύει να κλείσει κι εμείς είμαστε (τώρα πια «είμαστε», μαζί είμαστε – κι εγώ είμαι πιο αποφασισμένη από κείνην) στη θέση 5.492. Φυσικά, η προπώληση κλείνει πριν προλάβουμε κι εδώ αρχίζει το δικό μου δράμα: αγορά από resale. Δηλαδή από κάποιους που θα μας χρεώσουν διπλά για δύο εισιτήρια που μπορεί να μην είναι καν πραγματικά.
Οι σκέψεις μου: Μόνο τα εισιτήρια είναι ένας μισθός. Τα αεροπορικά; Η διαμονή; Το φαΐ στη Ζυρίχη; Το ΝΕΡΟ στη Ζυρίχη; Έχω καν τόσα στον λογαριασμό μου; Πόσο πιο κακομαθημένο να γίνει ένα παιδί που του προσφέρεται αυτό στα 13 του;
Επίσης, όμως, οι σκέψεις μου: 1) Η κόρη μου σήμερα κατάλαβε τι σημαίνει προδοσία. 2) Έχουμε έναν χρόνο μπροστά μας να μαζέψουμε τα λεφτά. 3) Ακόμα έχω παράπονο που όλοι οι συμμαθητές μου ταξίδεψαν μέχρι την Αθήνα το ’98 να δουν τους Rolling Stones ενώ εμένα μ’ έστειλαν κατασκήνωση στα Σύβοτα. 4) Θέλω να ζήσουμε μια τέτοια εμπειρία μαζί. Και η πιο βασανιστική σκέψη απ’ όλες: Κι αν τα εισιτήρια είναι scam;
Η κόρη μου δεν επέμεινε, κατανοούσε, κι αυτή η κατανόηση μου ράγιζε την καρδιά. Τα έβγαλα. Κι έλαβα ένα μέιλ που έγραφε ότι θα τα παραλαμβάναμε μία εβδομάδα πριν από τη συναυλία. Ήτοι, 11 μήνες αγωνίας για το αν θα μπούμε στη συναυλία ή αν θα μείνουμε να κλαίμε απ’ έξω, χωρίς λεφτά για νερό.
Οι μήνες πριν από τη συναυλία
Στους μήνες που μεσολαβούν, η Τέιλορ μαζεύει Grammies, Billboard και VMA Awards, κι η κόρη μου λεφτά από συγγενείς. H Τέιλορ φτιάχνει τρεις καινούριους δίσκους και μία ταινία, κι η κόρη μου 50 friendship bracelets – τα βραχιολάκια που ανταλλάσσουν μεταξύ τους τα Swifties στις συναυλίες. Ο υπάλληλος στο χαντράδικο της Πραξιτέλους μάς ρωτάει: Κι εσείς για τη συναυλία; Η Τέιλορ ανακηρύσσεται Πρόσωπο της Χρονιάς από το Time και δισεκατομμυριούχος, κι εγώ –τρία χρόνια μεγαλύτερή της– βαράω το κεφάλι μου στον τοίχο του κυψελιώτικου διαμερίσματός μας γιατί έχω αργήσει να κλείσω αεροπορικά και διαμονή κι οι τιμές έχουν φτάσει στον θεό. Είναι ακόμα Ιανουάριος, αλλά τα περισσότερα ξενοδοχεία της Ζυρίχης είναι ήδη κλεισμένα και όσα έχουν μείνει είναι ακόμα ακριβότερα λόγω της συναυλίας. Στις 9 και 10 Ιουλίου η πόλη αναμένεται να βουλιάξει κι η κόρη μου αναρωτιέται αν θα καταφέρουμε κι εμείς να προκαλέσουμε σεισμό –κυριολεκτικό σεισμό– όπως άλλοι φανς σε προηγούμενες συναυλίες του Eras Tour. Το «Κ» συμφωνεί να καλύψει μέρος των εξόδων σε αντάλλαγμα γι’ αυτό το άρθρο κι εγώ δεν ξέρω ακόμη αν τα εισιτήρια είναι πραγματικά. Έχω απορρίψει μια δουλειά και ένα residency γιατί συνέπιπταν με τις μέρες του ταξιδιού και είμαι πια έξαλλη με την Τέιλορ και μόνο που υπάρχει. Στο Reddit, άνθρωποι των περσινών συναυλιών που είχαν αγοράσει εισιτήρια από resale θρηνούν ομαδικά τα λεφτά τους. Στο Facebook δημιουργείται ένα γκρουπ για τη συναυλία της Ζυρίχης, όπου 5.000 άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο αγωνιούν.
Τέλη Ιουνίου φτάνει πράγματι στο μέιλ μου ένα λινκ, που με στέλνει σε ένα άλλο λινκ, που με στέλνει σε ένα app, που με στέλνει σε ένα σάιτ όπου ανακτώ τους κωδικούς του πωλητή του εισιτηρίου μας. Επιστρέφω στο app, βάζω με κομμένη ανάσα τους κωδικούς και εμφανίζονται τα εισιτήρια. Σε λάθος όνομα. Ακολουθούν μια δεκάδα μέιλ κι άλλες τόσες συζητήσεις με τηλεφωνήτριες σε Φιλιππίνες και Ινδία. Τα καταφέρνουμε, το όνομα αλλάζει. Το μόνο που μένει είναι να εμφανιστεί και το QR code του εισιτηρίου, αλλά αυτό δεν θα γίνει παρά μόνο λίγες ώρες πριν από τη συναυλία. Ακόμα όμως κι αν έρθει εγκαίρως, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι δεν θα είναι πλαστό. Μία μέρα πριν από τη συναυλία, πακετάρουμε παγέτες και βραχιολάκια, μπαίνουμε στο αεροπλάνο και προσεύχομαι στην προστάτιδα θεά των μανάδων Swifties να μη με εγκαταλείψει.
Μία μέρα πριν από τη συναυλία
Στην Αθήνα ακόμα, περιμένοντας να επιβιβαστούμε, εκστασιασμένες κόρες και ήδη ταλαιπωρημένες μάνες αναγνωριζόμαστε μεταξύ μας και χαμογελάμε. Στο αεροδρόμιο της Ζυρίχης, γινόμαστε πολλές, φυλή ολόκληρη. Κορίτσια κι αγόρια –νήπια, έφηβα, μεσήλικα– ντυμένα με στρας από πάνω μέχρι κάτω περιμένουν τις βαλίτσες τους και μετά ξεχύνονται στα τρένα. Οι αποβάθρες στραφταλίζουν. Τα Swifties ανταλλάσσουν χαμόγελα και κομπλιμέντα μόλις αναγνωρίζουν κάποιο μέλος της φυλής τους. Η βαρετή Ζυρίχη έχει γίνει ολόκληρη ένα απέραντο Pride. Είχα διαβάσει για την αίσθηση κοινότητας που δημιουργεί μεθοδικά η Σουίφτ και μου είχε φανεί κάπως pathetic το να θέλεις να ανήκεις εκεί, αλλά τώρα, που την έβλεπα από μέσα, ένιωθα ωραία εκεί, ασφαλής. Είχε πολλή χαρά, πολύ γκλίτερ και καμία ντροπή (κρατήστε το «καμία ντροπή», θα μας χρειαστεί παρακάτω).
Καθώς το τρένο μας πλησιάζει στο ξενοδοχείο, περνάμε έξω από το Stadion Letzigrund όπου αυτή τη στιγμή η Τέιλορ δίνει την πρώτη συναυλία της Ζυρίχης μέσα σε έναν καύσωνα διόλου ελβετικό. Αφήνουμε τα πράγματα, περπατάμε μέχρι εκεί και βρισκόμαστε σ’ ένα τεράστιο υπαίθριο πάρτι.
Περιμένοντας να επιβιβαστούμε, εκστασιασμένες κόρες και ήδη ταλαιπωρημένες μάνες αναγνωριζόμαστε μεταξύ μας και χαμογελάμε.
Η μουσική ακούγεται κανονικότατα και χιλιάδες κόσμου όλων των φύλων, φυλών, ηλικιών και –κυρίως– κοινωνικών τάξεων στέκονται απ’ έξω, τραγουδούν, χορεύουν, πίνουν, κάνουν πικνίκ, πολλοί ντυμένοι όπως απαιτεί το εθιμοτυπικό του Eras Tour: παγέτες, κάπες, καουμπόικες μπότες, νυφικά, καλσόν με φίδια, οτιδήποτε θυμίζει τα κοστούμια της Σουίφτ στα κλιπ της. Τα γύρω μπαλκόνια είναι γεμάτα κόσμο – κάθε σπίτι και πάρτι. Οι ταράτσες ξεχειλίζουν.
Ένα videowall έχει τοποθετηθεί στρατηγικά μέσα στο στάδιο ώστε να μπορούν να βλέπουν δήθεν λαθραία απ’ έξω όσοι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να μπουν. Εκτιμητέο. Το πάρτι που συμβαίνει τώρα στον δρόμο είναι ήδη μια εμπειρία από μόνο του. Πολλοί δεν είναι φανς, έχουν έρθει απλώς από περιέργεια, αλλά η γιορτή τούς παρασύρει, όπως κι εμένα, που κάτι μέσα μου έχει σταματήσει να ντρέπεται και χορεύω μετά από παύση εικοσαετίας. Καθώς γύρω μας άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι από τριών έως ογδονταφεύγα τραγουδούν μαζί και χορεύουν, με πιάνω να ανατριχιάζω. Η κόρη μου κάθε τόσο μού δίνει ένα φιλί και μου λέει «σ’ ευχαριστώ». Αλλά η φιέστα κρατάει περισσότερο απ’ όσο αντέχω. Στις δύο ώρες, τη ρωτάω πόσο έχουμε ακόμη. «Μιάμιση ώρα». Μάλιστα. Μόνο τεμπέλα δεν τη λες την Τέιλορ.
Η μεγάλη μέρα
Η Τέιλορ εμφανίζεται στις 19.00, η ώρα είναι 10 το πρωί, αλλά τα πιο σκληροπυρηνικά Swifties κατευθύνονται ήδη προς το στάδιο εν μέσω βροχής. Η κόρη μου εύχεται να βρέχει και την ώρα της συναυλίας γιατί τότε θα μας δώσουν δωρεάν αδιάβροχα με τη φάτσα της. Η Tay-Tay φροντίζει τους φανς της περισσότερο κι απ’ τη μάνα τους, κι εκείνοι σε αντάλλαγμα την αποκαλούν «Mother». Καθώς περνούν μπροστά μας ολόκληρες συμμορίες από παγέτες, η κόρη μου επισημαίνει ότι δεν έχω τίποτα swiftie πάνω μου –έλλειψη την οποία περιέργως έχω αρχίσει να αισθάνομαι κι εγώ η ίδια– και με σέρνει να βρούμε γκλίτερ. Λίγες ώρες αργότερα, στραφταλίζουμε κι εμείς στον δρόμο για το στάδιο, ακολουθώντας την πομπή των λαμπερών, στην κυριολεξία, ανθρώπων.
Η αναμονή στην είσοδο δεν είναι μεγάλη, είναι όμως η αγωνία για το αν θα καταφέρουμε να μπούμε. Κάποιοι γύρω μας κλαίνε –τα εισιτήριά τους ήταν πλαστά– κι έχουμε τρομοκρατηθεί. Όταν η υπάλληλος σκανάρει τα δικά μας και εμφανίζεται το πράσινο τικ στην οθόνη της, πανηγυρίζει κι αυτή μαζί μας. Μας φοράνε τα περίφημα βραχιολάκια, που στη διάρκεια της βραδιάς θα αναβοσβήνουν συντονισμένα σε διάφορα χρώματα και ρυθμούς, δημιουργώντας ένα οπτικό εφέ που θα κάνει το κοινό να μοιάζει με φωτεινό ποτάμι.
Το στάδιο έχει ήδη γεμίσει, αλλά βρίσκουμε ένα καλό σημείο να σταθούμε. Το opening act των Paramore τελειώνει και αρχίζει ένα τριαντάλεπτο playlist με τις αγαπημένες τραγουδίστριες της Τέιλορ. Δίπλα μας, μια οικογένεια Αμερικανών με ένα πεντάχρονο κορίτσι. Είναι η τρίτη φορά που βλέπουν τη συναυλία και είναι σαφές ότι ο μπαμπάς της οικογένειας γουστάρει περισσότερο και απ’ τη μάνα και απ’ την κόρη. Πίσω μας, μια εμφανώς πλούσια Ασιάτισσα με το αγοράκι της ντυμένο Τέιλορ. Πιο κει, δύο γκοθ τριαντάρες, που δείχνουν σαν να έχουν μπει σε λάθος συναυλία, και δίπλα τους ένα ηλικιωμένο ζευγάρι Ελβετών. Παντού working-class μπαμπάδες με στρας κολλημένα στις φαλάκρες τους κατεβάζουν μπίρες και –θαύμα!– η αρρενωπότητά τους δεν πληγώνεται. Περίμενα ότι το κοινό θα είναι κυρίως ανήλικα κορίτσια και γκέι αγόρια, αλλά όχι, είναι άνθρωποι κυρίως ενήλικοι, όλων των φύλων και των σεξουαλικών προσανατολισμών και κανείς δεν δείχνει να έχει συρθεί εδώ με το ζόρι. Προσπαθώ να σκεφτώ έναν Έλληνα στρέιτ που θα του έλεγες «Πάμε να δούμε Σουίφτ» και δεν θα ένιωθε αυτομάτως ότι έχασε δύο κιλά τεστοστερόνη. Βλέποντας απόψε τη σύνθεση του κοινού της, άρχισε να μου λύνεται το μυστήριο γιατί ξένοι στρέιτ φίλοι μου έχουν στις playlists τους τραγούδια της χωρίς να απολογούνται: είναι απλώς μουσική και πολλά κομμάτια της είναι πράγματι πολύ καλά. Αρκεί αυτό για να πας να ξεβιδωθείς στον χορό στη συναυλία μιας ποπ σταρ; Όχι, πρέπει να έχεις απαλλαγεί κι απ’ τη σιχαμένη, βαρετότατη αγωνία μη σε πουν χαζοχαρούμενο, ασόβαρο, «αδερφή». Εδώ απόψε βρίσκονται μόνο απαλλαγμένοι, είμαστε σε ένα ασφαλές περιβάλλον, γι’ αυτό και θα χορέψουμε σαν να μη μας βλέπει κανείς – ή σαν να μας αγαπάνε όλοι.
Περίμενα ότι το κοινό θα είναι κυρίως ανήλικα κορίτσια και γκέι αγόρια, αλλά όχι, είναι άνθρωποι κυρίως ενήλικοι, όλων των φύλων και των σεξουαλικών προσανατολισμών.
Παιδιά και ενήλικες ανταλλάσσουν βραχιολάκια, κομπλιμέντα και εμπειρίες. Τα Swifites ξέρουν ότι, μόλις τελειώσει το Applause της Lady Gaga, είναι η ώρα να αρχίσεις να ουρλιάζεις.
Τα βραχιολάκια μας ανάβουν, στην οθόνη αρχίζει το countdown, μια μπούκα ανοίγει μέσα απ’ το videowall, η σκηνή γεμίζει καπνό. Αρχίζει η εισαγωγή του Miss Americana. Οι χορευτές εμφανίζονται φορώντας ο καθένας ένα φτερό σε μέγεθος αλεξίπτωτου, δημιουργούν ένα ιγκλού και από μέσα βγαίνει εκείνη. Πανδαιμόνιο, κλάματα, λιποθυμίες.
Κάθε της λέξη, νότα, κίνηση, κάθε της βλέμμα προς εμάς, είναι όλα υπολογισμένα με ακρίβεια χιλιοστού και εκτελεσμένα με τρόπο που να σου φέρνει μία λέξη στο μυαλό: Power. Φορώντας ένα κορμάκι όλο παγέτες, περπατάει αργά, αγέρωχα, σαν να μας λέει «Είμαι θεά, δεν είμαι;», αλλά με ένα ύφος διόλου επηρμένο. Η τύπισσα χαίρεται το πόσο θεά είναι κι αυτό νομίζω ότι είναι ένα απ’ τα βασικά κλειδιά της επιτυχίας της. Για την ακρίβεια, χαίρεται το πόσο θεά κατάφερε να γίνει, γιατί το κοινό της ξέρει ότι κάποτε ήταν μια αμίλητη, βολική μπάρμπι που η βιομηχανία την πάτησε κάτω, κι αυτή έβγαλε δόντια και αποφάσισε να τους δαγκώσει πίσω. Το ότι οι φανς έχουν μεγαλώσει μαζί και έχουν γίνει μάρτυρες αυτής της μεταμόρφωσης εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την «προσωπική» σχέση που νιώθουν ότι έχουν μαζί της: τι πιο εμπνευστικό από ένα ταλαιπωρημένο, uncool πλάσμα που παίρνει θεαματικά το αίμα του πίσω; A good girl gone badass; Ειδικά αν σκεφτείς ότι οι bullies της ήταν επιτυχημένοι άνδρες και συντηρητικές γυναίκες, και δη Ρεπουμπλικάνοι. Και τι πιο απειλητικό από μια φεμινίστρια που μπορεί να επηρεάσει εκλογικά αποτελέσματα;
Φορώντας ένα κορμάκι όλο παγέτες, περπατάει αργά, αγέρωχα, σαν να μας λέει «Είμαι θεά, δεν είμαι;», αλλά με ένα ύφος διόλου επηρμένο.
Στο τέλος του πρώτου κομματιού, μας καλωσορίζει –στο εξής θα μιλάει σε α΄ πληθυντικό– και προλογίζει το επόμενο, το The man, ένα τραγούδι που μιλάει για τις προκαταλήψεις και τους υποβιβασμούς που αντιμετωπίζει ούσα γυναίκα σ’ αυτόν τον χώρο. Σηκώνει τη γροθιά της σε στάση επίθεσης και φιλάει το ίδιο της το μπράτσο. Τώρα ακούω το τραγούδι στίχο στίχο και, ναι, ταυτίζομαι απολύτως, θυμώνω κι εγώ, και την ίδια στιγμή συνειδητοποιώ ότι χορεύω. Χορεύω τον θυμό μου. Το είχα ξανακούσει αλλά δεν είχα δώσει σημασία – μου ακουγόταν σαν ένα ποπ τραγουδάκι της σειράς.
Η Σουίφτ κάνει κάτι ύπουλο, που δεν νομίζω ότι το κάνει συνειδητά: γράφει θυμωμένους στίχους για συλλογικά βιώματα αλλά τους ντύνει με μελωδίες που «απ’ έξω» ακούγονται απλές, και ως εκ τούτου μπορούν να περάσουν απαρατήρητες ως ανάλαφρη ποπ-φολκ, αλλά και να καταναλωθούν ευκολότερα από τις μάζες, και δη τις νεανικές. Το αποτέλεσμα είναι ότι βλέπεις ανθρώπους όλων των ηλικιών να διασκεδάζουν τρελά με κάτι που τους έχει κι αυτούς πονέσει, ξορκίζοντάς το. Λέω ότι δεν το κάνει συνειδητά γιατί αφενός η μουσική της αναφορά είναι ούτως ή άλλως η φολκ, φόρμα όχι περίπλοκη, αφετέρου ο εκλαϊκευμένος φεμινισμός τον οποίο καταλήγει να κάνει είναι απολύτως εμπειρικός, ανοιχτά αυτοβιογραφικός, διατυπωμένος με απλά λόγια, που την καίνε πραγματικά να τα πει. Οι στίχοι της είναι ντόμπροι όσο δεν πάει, κι η ίδια δεν κρύβεται. Μας τραγουδάει μες στα μούτρα μας: I can read your mind, “She’s having the time of her life”, There in her glittering prime… I can show you lies.
Δεν παριστάνει την κουλ, δεν ντρέπεται να γράψει για τις μικρότητες και τις αποτυχίες της, όπως και δεν ντρέπεται να γράψει αφόρητα ρομαντικά για έναν έρωτα που το κοινό έχει δει στα ταμπλόιντς. Δεν ντρέπεται καν να αλλάζει το όνομα του αγοριού που αναφέρεται στο τραγούδι κάθε φορά που αλλάζει αγόρι, και να γελάνε όλοι μαζί. Έχει δε ένα κομμάτι για οτιδήποτε σου έχει συμβεί. Με 243 τραγούδια στη δισκογραφία της, οριακά μπορεί να έχει κάπου κι ένα κομμάτι για όταν ψάχνεις υδραυλικό τον Αύγουστο.
Και κάτι ακόμη σημαντικό: δεν κάνει καμία έκπτωση στο πόσο «κοριτσίστικες» θα είναι οι αφηγήσεις της και ο τρόπος που θα τις αφηγηθεί. Δεν πέφτει στη συνήθη παγίδα να προσποιηθεί ότι είναι κάτι πιο κούλ, πιο άγριο, πιο σκοτεινό και «διανοούμενο» απ’ αυτό που είναι, προκειμένου να τη δεχτούν τα μεγάλα αγόρια στο ασπρόμαυρό τους πάνθεον. Είναι αναπολογητικά ποπ. Κι ενώ κάνει ποπ, δεν παίζει για χάρη τους το χαρτί του σεξ. Παρότι η εμφάνισή της θα την κατέτασσε αμέσως στη χορεία των σέξι ποπ σταρς, παρότι μπορεί να λικνιστεί διαβολεμένα, και παρότι την έχουμε μπροστά μας με κορμάκι, η ομορφιά της –με έναν περίεργο τρόπο που δεν μπορώ ακόμη να εξηγήσω– δεν απευθύνεται καθόλου στο male gaze. Ίσα ίσα, είναι κάπως σαν να του βγάζει τη γλώσσα στα μούτρα. Με τον τρόπο που φέρει το σώμα της, δεν δείχνει απειλητική προς τις άλλες γυναίκες, και τα κοριτσάκια δεν βλέπουν σε αυτήν κάτι άπιαστο – είναι relatable.
Καλλιεργεί μεθοδικά την εικόνα της φίλης. Δεν πουλάει σεξ. Πουλάει δύναμη, θηλυκή δύναμη, απαλλαγμένη απ’ την αγωνία να διεγείρει τα αγόρια, κι αυτό είναι ένα προϊόν (ναι, καταλήγει να είναι προϊόν, αν και πιστεύω ότι η γέννησή του ήταν ειλικρινής) που έλειπε από τη βιομηχανία και για το οποίο διψούσαμε χωρίς να το ξέρουμε. Σκέφτομαι τη θεά Μπιγιονσέ: ναι, ακόμα πουλάει σεξ. Σκέφτομαι τη θεά Σελίν Ντιόν: δεν πούλησε ποτέ σεξ, πούλησε μόνο μουσική, αλλά δεν έφτασε τα νούμερα της Σουίφτ. Μπορεί να ήταν οι Spice Girls που έκαναν ποπ το σύνθημα «Girl power!», αλλά το δικό τους ήταν ένα girl power όχι απειλητικό, κατασκευασμένο από την τρομερά σεξιστική μουσική βιομηχανία των ’90s. Ετούτη εδώ μπροστά μας είναι τελείως unhinged, έχει κόψει αλυσίδες, και σε εμπνέει κι εσένα να κάνεις το ίδιο. Αν μη τι άλλο, το βλέπεις μπροστά σου: αποδίδει. Δισεκατομμύρια. Απ’ τη δική σου τσέπη.
Αν ξεφεύγω από το μουσικό κομμάτι της συναυλίας, είναι γιατί η επιτυχία της Σουίφτ μπορεί μεν να βασίζεται στα τραγούδια της, αλλά το δίχως προηγούμενο μέγεθος αυτής οφείλεται σε πράγματα πέρα απ’ τη μουσική. Άλλωστε το έχει πει και η ίδια: «Θέλω να τραβήξω τα όρια της μουσικής πέρα από την ακρόαση». Στοχεύει σε μια συλλογική εμπειρία. Έχει χτίσει μια σχέση με το κοινό που ξεκίνησε αυθόρμητα, αλλά στην πορεία εντάχθηκε στο marketing plan της και αξιοποιείται σήμερα εμπορικά σε βαθμό αρμέγματος των φαν της.
Πίσω στη συναυλία, η κοινότητα ξέρει όλα τα τελετουργικά που πρέπει να εκτελέσει σε κάθε τραγούδι που ακούγεται: υπάρχουν φράσεις που πρέπει να φωνάξεις και κινήσεις που πρέπει να κάνεις μόλις ακουστούν συγκεκριμένοι στίχοι. Όσο πιο έντονα τα κάνεις, τόσο περισσότερο θα χαρεί η Τέιλορ, που κάθε τόσο μας ευχαριστεί τρομερά έκπληκτη, λες και δεν το περίμενε, λες και δεν μας έχει βγει η πίστη όλων μας έναν χρόνο τώρα για πάρτη της.
Ξέρει τι έχουμε τραβήξει, το σέβεται στο έπακρο, και προσφέρει πίσω μια πραγματικά υπεράνθρωπη περφόρμανς και το πιο εντυπωσιακό, άρτιο θέαμα που έχω δει στη ζωή μου. Μέσα στον καύσωνα, επί 3,5 ώρες τραγουδούσε (στην εντέλεια) και χόρευε (επίσης), μούσκευε στην κυριολεξία τα φορέματά της (άλλαξε 15 εμφανίσεις, σχεδόν όλες on stage, και 5 κιθάρες), δεν την ακούσαμε ποτέ να ασθμαίνει (εμείς βογκούσαμε από τον επιτόπιο χορό και τη ζέστη), και το περισσότερο που έλειψε απ’ τη σκηνή ήταν 30″. Μιλάμε για τρομακτικό πρωταθλητισμό και ασύλληπτο work ethic.
Και ο πιο ορκισμένος εχθρός της να είσαι, δεν γίνεται να μην αναγνωρίσεις την εργατικότητα, το πείσμα και την αντοχή της. Το μόνο που πρόδιδε τον κόπο της ήταν τα μαλλιά της που, ώρα την ώρα, κατσάρωναν –όπως και τα δικά μας– από τους τόνους ιδρώτα και που, πολύ έξυπνα, κανείς δεν διόρθωνε. Ρώτησαν πρόσφατα τη Λάνα Ντελ Ρέι πού αποδίδει την επιτυχία της Τέιλορ κι αυτή είπε: «Απλώς το θέλει πολύ». Έχοντας δει τη Λάνα έναν μήνα νωρίτερα στο Primavera, σε μια τρομερά απογοητευτική εμφάνισή της όπου ούτε το ήθελε ούτε μας σεβάστηκε, επιβεβαιώνω. Δεν έχω ξαναδεί τέτοια λύσσα πάνω στη σκηνή όσο αυτή της Τέιλορ. Δεν θα πω για την ευγνωμοσύνη της απέναντι στο κοινό γιατί ίσως είναι απλώς καλή υποκριτική – αν και φοβάμαι ότι ζει αποκλειστικά και μόνο για την αγάπη που παίρνει αυτή τη στιγμή κι ότι είναι ειλικρινώς ευγνώμων.
Και ο πιο ορκισμένος εχθρός της να είσαι, δεν γίνεται να μην αναγνωρίσεις την εργατικότητα, το πείσμα και την αντοχή της.
Στο μεταξύ, τα εφέ γύρω μας δίνουν και παίρνουν και σε στιγμές δεν ξεχωρίζεις το digital από το physical. Φωτοβολίδες, φωτιές, καπνοί, κονφετί, «χιόνι» και ο φωτεινός χορός από τα βραχιολάκια δίνουν τον τόνο σε κάθε τραγούδι. Στο videowall μοντάρονται live τα πλάνα της συναυλίας με τις προβολές που παίζουν στις οθόνες του πατώματος, τεράστια σκηνικά εμφανίζονται και εξαφανίζονται σε δευτερόλεπτα, κομμάτια της σκηνής υψώνονται και βυθίζονται, χορευτές και μουσικοί κατακλύζουν τη σκηνή όσο αυτή βγάζει την ψυχούλα της εκεί πάνω και το προσωπικό της συναυλίας μάς προσφέρει σχεδόν με το ζόρι νερά εδώ κάτω.
Στο τρίωρο, το σόου σταματάει και μένει η Τέιλορ μόνη της, με έναν προβολέα και μια κιθάρα, λέει ιστορίες και παίζει τα δύο κομμάτια-έκπληξη, που σε κάθε συναυλία είναι άλλα, ώστε το κάθε κοινό να έχει ζήσει κάτι διαφορετικό. Μετά από αυτό το πιο προσωπικό, ήσυχο κομμάτι της συναυλίας, έρχεται το μεγάλο φινάλε, που είναι πράγματι μεγάλο, πολύχρωμο, οργιαστικό, ανατριχιαστικό, και καταλήγει φυσικά σε πυροτεχνήματα και αποθέωση. Και μετά απότομο σκοτάδι, απότομα φώτα. Μέσα στο επόμενο μισάωρο η σκηνή λύνεται, αλλά εμείς δεν φεύγουμε, μας αρέσει εκεί, και, καθώς κάνω ασκήσεις για τη μέση μου μαζί με άλλους πονεμένους γονείς, νιώθω τρομερά ευγνώμων στο παιδί μου που με έσυρε μέχρι εδώ. Πέρα από το ότι ανακάλυψα πως μια χαρά Swiftie ήμουν κι εγώ χωρίς να το ξέρω, βρήκα και το πιο ατράνταχτο επιχείρημα υπέρ της μητρότητας που έχω να καταθέσω μετά από 14 χρόνια εμπειρίας: Κάντε παιδιά για να ’χετε κάποιον να στέκεται στην ουρά για το merch. Επίσης, για να σας γκρεμίζουν αρτηριοσκληρωτικές προκαταλήψεις και να σας πασαλείβουν με γκλίτερ τα μάγουλα. Εκτός κι αν δεν σας αρέσει η ποπ κουλτούρα. Αν δεν σας αρέσει η ποπ κουλτούρα, μην κάνετε καθόλου παιδιά.
