Στα 2.600 μέτρα ύψος, σε ένα οροπέδιο των Άνδεων, κάθε Κυριακή, οι κάτοικοι της Μπογκοτά, στην Κολομβία, παίρνουν ξανά πίσω την πόλη τους. Τα 2.180.000 Ι.Χ, τα δεκάδες χιλιάδες ταξί και λεωφορεία, που τις υπόλοιπες μέρες της εβδομάδας κατακλύζουν την πόλη μετατρέποντας τη σε μια χαοτική πίστα από μηχανοκίνητα οχήματα, πολύ συχνά συγκρουόμενα, για λίγες ώρες απλά εξαφανίζονται. Από τις 7 το πρωί μέχρι τις 2 το απόγευμα, πολλοί από τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, μετατρέπονται σε μια κινητή γιορτή από ποδηλάτες, πεζούς, χορευτές και σκειτάδες.
Κατά μέσο όρο, 1,5 εκατομμύρια κάτοικοι βρίσκουν αφορμή για να ξεχυθούν στους άδειους δρόμους, έκτασης 127 χιλιομέτρων όπως διαβάζουμε στον Guardian, να δοκιμάσουν το street food της πόλης, να βαδίσουν για μερικές στιγμές αμέριμνοι ή να κρατηθούν χέρι-χέρι χωρίς την αδιάκοπη βοή των οχημάτων που συνήθως κινούνται γύρω τους.
Κυριακάτικη ποδηλατοδρομία
Το όνομα της δράσης αυτής; Κυκλόβιο. «Σκοπός μας είναι οι πολίτες να κάνουν δικό τους τον δημόσιο χώρο της πόλης», δήλωσε στο National Geographic, η Μπιμπιάνα Σαρμιέντο, μια νεαρή γυναίκα που υποστηρίζει ενεργά τη δράση και που ξεκίνησε ως σκέιτερ πριν από 14 χρόνια. Σήμερα βρίσκεται πίσω από την όλη προσπάθεια. Όλα ξεκίνησαν όμως πολύ πιο πριν.
Το 1976, όταν οι οδηγοί στην Μπογκοτά πάρκαραν, όπως διαβάζουμε, πάνω στα πεζοδρόμια των πλούσιων περιοχών της πόλης, όταν τα κόκκινα φανάρια ήταν διακοσμητικά, και το να διασχίσεις τον δρόμο κίνδυνος-θάνατος, μια ομάδα «επιφανών» πολιτών συγκεντρώθηκε για να κάνει κάτι δραστικό. Οι ακτιβιστές της εποχής εκείνης, κατέφυγαν σε μια ημερήσια δράση που έπειτα υιοθετήθηκε από τον δήμο. Τότε η ιδέα τους ήταν απλά ανήκουστη. Τα ποδήλατα χρησιμοποιούταν κυρίως από πιτσιρίκια που μετέφεραν φάρμακα σε όσους τα είχαν ανάγκη. Ποιος, λοιπόν, επρόκειτο να ακολουθήσει μια κυριακάτικη ποδηλατοδρομία;
Σήμερα, μετά την υιοθέτηση, ενίσχυση και σε μεγάλο βαθμό παγίωση της δράσης στη μορφή «εβδομαδιαίας γιορτής», από Δημάρχους της πόλης στην εποχή των 90s, τα μικρά παιδιά, όπως αναφέρεται στο Bloomberg, μεγαλώνουν πια όντας από μικρή ηλικία, μυημένα στην κουλτούρα της ποδηλασίας. Οι γονείς τους είναι αυτοί, που τους καλούν να τους ακολουθήσουν έξω κάθε Κυριακή.
Εξαγωγή καλών πρακτικών
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που η κίνηση αυτή έφτασε στο σημείο να γίνει «εξαγώγιμη» και σε άλλες πόλεις. Πρόκειται για το σημείο κατατεθέν της Μπογκοτά. Τα στοιχεία που παραθέτει ο Guardian και που είναι βασισμένα σε έρευνες είναι διαφωτιστικά. Οι πολίτες που κατακλύζουν τους δρόμους τη μέρα εκείνη, έχουν διπλάσιες πιθανότητες να χρησιμοποιήσουν ένα ποδήλατο μέσα στην εβδομάδα ενώ 58% από όσους αξιοποιούν την εν λόγω δράση, λένε πως έχουν κινητοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό στο να ποδηλατούν συχνότερα.
Το δίκτυο ποδηλατοδρόμων της πόλης έχει αυξηθεί σε 600 χλμ. λόγω και της πίεσης που υπάρχει στους πολιτικούς παράγοντες. Το θετικό πρόσημο είναι ακόμη πιο εμφανές όσον αφορά τον γυναικείο πληθυσμό αφού από φόβο για την ασφάλεια τους, οι γυναίκες αποφεύγουν συνήθως να ποδηλατούν: έτσι, ενώ μόλις το 12% του γυναικείου πληθυσμού χρησιμοποιεί ποδηλατοδρόμους, το ποσοστό αυξάνεται σε 29.9% την ημέρα της δράσης).
Δεν είναι τυχαίο που, όπως αναφέρει στο άρθρο του Guardian, ο Σέρτζιο Μοντέρο, καθηγητής πανεπιστημίου στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο Σκάρμπορο, σήμερα η Μπογκοτά είναι η πόλη με τους περισσότερους ποδηλατοδρόμους στη Λατινική Αμερική. Με πολλές πόλεις να ακολουθούν το παράδειγμα και να καθιερώνουν την ποδηλασία ως ζωτικό κύτταρο της αστικής ζωής, δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι η Μποκγοτά άνοιξε τον δρόμο για μια νέα αντίληψη περί δημόσιου χώρου και του τρόπου που οι κάτοικοι μπορούν και αξίζει να ζουν εντός του. Απίστευτο τι μπορεί να κάνει μια ιδέα, μπόλικη συνέπεια και αρκετή θέληση, δε νομίζετε;
