Μάθαμε πια να ζούμε με καύσωνες και πυρκαγιές, ενώ συχνά πυκνά ενσκήπτουν και καταστροφικές πλημμύρες. Πιστεύω ότι και οι πιο «υποψιασμένοι» αντιλαμβάνονται πλέον ότι στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής δεν χωρεί άλλη συνωμοσιολογία. Τι κυρίως φταίει για την έλευσή της δεν το γνωρίζω, δεν είμαι –φευ– αρκούντως φανατικός για να διαθέτω εύκολες απαντήσεις για όλα.
Αναμφίβολα πάντως βάλαμε την ουρίτσα μας με την άπληστη εκμετάλλευση των πόρων, την αποψίλωση των δασών και τα αέρια του θερμοκηπίου. Βιώνουμε λοιπόν μια ανισορροπία των στοιχείων, ζούμε σε ακραίες εποχές. Τίποτε άλλο δεν υπάρχει να κάνουμε πέρα από το να λαμβάνουμε μέτρα προστασίας και καρτερικά να υπομένουμε τα βάσανα.
Για άλλα όντα τα πράγματα είναι χειρότερα, η λειψυδρία και οι υψηλές θερμοκρασίες ταλαιπωρούν αφάνταστα πολλά είδη του ζωικού βασιλείου. Τουλάχιστον όμως αυτά έχουν τη δυνατότητα να αναζητήσουν καταφύγιο, κάτι που για τα φυτά, αντιθέτως, είναι ασφαλώς αδύνατο. Μέσα στον Ιούλιο ξεράθηκαν άξαφνα δύο από τις πέντε κερασιές που φύτεψα τον χειμώνα, φταίχτης ήταν τα κυνικά καύματα, μαζί με τον δυνατό άνεμο που ρούφηξε τους χυμούς τους.
Φταίω βεβαίως κι εγώ, μετάνιωσα που δεν τις πρόσεξα. Έπρεπε να τις φροντίσω όπως έκανα με τα έλατα που πέρασαν τα πρώτα καλοκαίρια της ζωής τους κάτω από πυκνό δίχτυ σκίασης 60% – το ποσοστό περιγράφει περίπου κατά πόσο περιορίζεται η ηλιακή ακτινοβολία. Πιθανότατα θα αρκούσε και το τριανταπεντάρι που χρησιμοποιώ στις ντοματιές, είναι όμως αργά τώρα, τόσο για υπολογισμούς όσο και για δάκρυα.
Καλύτερα λοιπόν να δούμε ποια μέσα πρόληψης διαθέτουμε για την προστασία του κήπου μας από τη λάβρα. Αν είναι μικρός, τα πράγματα είναι απλά, μετακινούμε τις γλάστρες σε πιο σκιερό σημείο, φρόνιμο μάλιστα είναι να αποφεύγουμε τις πλαστικές, ιδιαίτερα τις μαύρες. Ποτίζουμε τακτικά, νωρίς το πρωί, αν χρειαστεί ξανά και το βράδυ, χωρίς φειδώ. Τα φυτά ωφελούνται επίσης πολύ αν ψεκάζουμε το φύλλωμά τους αφού σουρουπώσει, ποτέ νωρίτερα.
Ποτίζουμε τακτικά, νωρίς το πρωί, αν χρειαστεί ξανά και το βράδυ, χωρίς φειδώ. Τα φυτά ωφελούνται επίσης πολύ αν ψεκάζουμε το φύλλωμά τους αφού σουρουπώσει, ποτέ νωρίτερα.
Φυσικά, ξεχνάμε τις λιπάνσεις, ενώ φυσικά απαγορεύονται τα κλαδέματα, ακόμα και τα ήπια. Εκείνο που σίγουρα τα ωφελεί σε δυσμενείς συνθήκες είναι το, αραιωμένο σε νερό, εκχύλισμα φυκιών – θα το βρείτε πια εύκολα. Αν ο κήπος είναι μεγαλύτερος και τα φυτά ριζωμένα στο χώμα, θα τους προσφέρετε με τη χρήση διχτυών τη σκιά που χρειάζονται, όπως αναφέραμε παραπάνω. Σχετικά με τα ποτίσματα, εννοείτε πως θα είναι γενναία, χωρίς πάντως να προκαλούν συνθήκες ασφυξίας για τις ρίζες.
Καλό επίσης είναι, για να μη σπαταλάμε το νερό, αν έχει «σβήσει» ο λάκκος, να τον σχηματίζουμε ξανά με την τσάπα ή το σκαλιστήρι, αλλά και να ξεριζώνουμε τυχόν ζιζάνια εντός του. Σπουδαίες υπηρεσίες προσφέρει η εδαφοκάλυψη με άχυρο, φύλλα ή φλοιό πεύκου, καθώς διατηρεί την υγρασία στο χώμα, ενώ παράλληλα αποτρέπει το επικίνδυνο για τις ρίζες «καψάλισμά» του από τις ηλιακές ακτίνες.
Για τις άλλες προφυλάξεις ισχύουν όσα αναφέρθηκαν πριν. Όσον αφορά τα φύκια, στο αγρόκτημά μου τα ανακατεύω μαζί με μυκόρριζες, για τις οποίες έχει τεκμηριωθεί ότι ενισχύουν την άμυνα των φυτών. Πάντως, όπως δείχνει ότι πάνε τα πράγματα, για να διατηρούνται θαλεροί οι κήποι μας, θα πρέπει να τους σχεδιάζουμε προσεκτικά, διαλέγοντας είδη ανθεκτικά στον καύσωνα.
Γιούκα, τσίκας, φοίνικες, παχύφυτα και κάκτοι διαθέτουν, λόγω καταγωγής, πλεονέκτημα. Το γεράνι, ο σινικός ιβίσκος, ο καλλιστήμονας, η πικροδάφνη έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία στις δύσκολες συνθήκες που συχνά επικρατούν στη χώρα μας, το ίδιο και κάποια από τα πιο γνωστά μεσογειακά φρύγανα, σαν τη λεβάντα, το φασκόμηλο και το δεντρολίβανο. Υποκλίνομαι, τέλος, στην παραγνωρισμένη τζιτζιφιά, ένα χαριτωμένο, σκληροτράχηλο και γενναιόδωρο σε νοστιμότατους καρπούς δεντράκι.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.
