Ως γεννημένος το 1996, μπορεί να μην ενηλικιώθηκα την εποχή που ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» προβαλλόταν στη μεγάλη οθόνη, όμως στην παιδική μου ηλικία τα νοικιασμένα DVD με την τριλογία του Πίτερ Τζάκσον έπαιζαν σε λούπα στην τηλεόραση. Έτσι, γεννήθηκε μια ακόρεστη όρεξη για τα βιβλία που με βύθιζαν στα γοητευτικά (αν και συχνά μοχθηρά όντα) της Μέσης Γης. Ήθελα να μάθω τα πάντα για το παρελθόν των ιδιότροπων μα καλόκαρδων χόμπιτ, καθώς και τις παραδόσεις των λαμπερών ξωτικών. Διψούσα, δηλαδή, για κάθε τι που σχετίζονταν με τη μυθολογία του Τόλκιν αλλά και τη βαθύτερη ουσία της.
Πατώντας το play στη δεύτερη σεζόν του «Rings of Power», της τιτάνιας παραγωγής της Amazon, δεν μπορούσα παρά να αναρωτηθώ πού ακριβώς είχε αυτή εξαφανιστεί η ουσία αυτή. Στη θέση της έβλεπα τα φαντασμαγορικά πλάνα μιας πανάκριβης παραγωγής (αναφορές υπολογίζουν το συνολικό κόστος σε 1 δις δολάρια!) και τα τουλάχιστον εντυπωσιακά εφέ μιας καλοκεντημένης τηλεοπτικής οπτασίας.
Είναι γεγονός πως το «Rings Power», η υπόθεση του οποίου εκτυλίσσεται χιλιάδες χρόνια πριν τα γεγονότα του «Lord of the Rings» και του «The Hobbit», διαθέτει όλα τα παραπάνω. Και είναι αλήθεια ότι δεν μπορείς παρά να νιώσεις δέος παρακολουθώντας το. Το τίμημα αυτού του θεάματος; Η απουσία του υλικού εκείνου που έκανε τα επί μέρους στοιχεία από το σύμπαν του Τόλκιν, όπως το είχαμε μέχρι τώρα συναντήσει, να δένουν αρμονικά.
Πού πήγε η μαγεία;
Η σειρά μοιάζει καταδικασμένη από την ίδια της την αποστολή. Να αφηγηθεί γεγονότα μνημειώδους σημασίας, την κατάληξη των οποίων ήδη γνωρίζουμε. Και είναι τόσο κομβικά για την εξέλιξη της μυθολογίας του Τόλκιν που μαγνητίζουν το κάθε τι, αλλοιώνοντας την πειστικότητα των διαλόγων, τον ρόλο των σκηνών και την αληθοφάνεια στις πράξεις των χαρακτήρων.
Το «Rings of Power» μοιάζει να τρέχει να προλάβει ένα τρένο. Και επιβιβαζόμενοι στη διαδρομή αυτή, παρακολουθούμε με το στόμα ανοιχτό τα εντυπωσιακά πλάνα να περνούν έξω από το παράθυρο: Τις μάχες που κόβουν την ανάσα, τα άρτια σχεδιασμένα κουστούμια και πλάσματα προσεκτικά λαξευμένα μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια. Κι όμως, όλα μοιάζουν γυαλισμένα σαν εκθέματα βιτρίνας, και έτσι κάπου χάνουμε τη μαγεία του ταξιδιού.
Επιστροφή στη Μέση Γη
Ας γυρίσουμε όμως για λίγο στον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών». Μπορεί κανείς να αναλογιστεί, τι θα ήταν η καταδικασμένη μάχη στο οχυρό Οζγκίλιαθ (λίγο πριν τη μεγάλη επίθεση στη Μίνας Τίριθ), χωρίς το μοιρολόι του συντρόφου του Φρόντο, Πίπιν; Θυμηθείτε πως αυτό είχε απαγγελθεί μπροστά στην τραγική φιγούρα του βασιλιά Ντένεθορ. Αλήθεια, πόσοι από εσάς μπορείτε να αναπαράγετε νοητά την ντομάτα που ξέσκιζε με τα δόντια του ο βασιλιάς, τη στιγμή που τα βέλη των Ορκ ετοιμάζονται να βρουν- σε ένα συγκλονιστικό μοντάζ- το στήθος του γιου του, Φάραμιρ; Τι θα ήταν η σκηνή αυτή, εάν τη γυμνώναμε από τις λεπτομέρειες και την περιορίζαμε σε μια αιματηρή σκηνή δράσης;
Στην τριλογία που αγαπήσαμε, οι διάλογοι έχουν νόημα γιατί είναι δουλεμένοι προσεκτικά με βάση την εικόνα που έχουμε σχηματίσει για τον εκάστοτε ήρωα. Στο «Rings of Power», πολύ λίγα πρόσωπα μοιάζουν να εννοούν όσα λένε. Οι ήρωες φαίνονται να είναι πλαστικοί, μαριονέτες στην υπηρεσία ενός ανώτερου σκοπού, αποτελώντας βαρίδι για το όλο εγχείρημα. Το χιούμορ, λεπτό και μαεστρικά κεντημένο στον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», εδώ περιορίζεται σε λίγες σκηνές. Το ιδιαίτερο θυμικό των νάνων γίνεται ενίοτε μια καλή αφορμή για να γελάσουμε.
Στις πολιτείες που περνούν με επιβλητικά πλάνα κάτω απ’ τον φακό του «Rings of Power», (πχ Νούμενορ), ο φακός δεν εστιάζει σχεδόν ποτέ στις μικρές καθημερινές στιγμές που θα τους δώσουν αληθινή υπόσταση. Όσο κι αν θέλουμε να ακούσουμε τα ιδιαίτερα τραγούδια των ντόπιων, να δούμε τις αλλόκοτες συνήθειες τους, να κάτσουμε στις κουζίνες των σπιτιών τους και να τρυπώσουμε στις αγορές τους, το κυνήγι της πλοκής και του τελικού στόχου του έπους δεν μας αφήνει να το κάνουμε. Γινόμαστε έτσι θεατές μονάχα των σκιών του σύμπαντος του έπλασε ο Τόλκιν, παρακολουθούμε τις αναπαραστάσεις της πραγματικότητας, αντί να συναντήσουμε την αληθινή τους φύση.
Πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις
Υπάρχουν φυσικά και χαρακτήρες που γοητεύουν. Η συνύπαρξη του ψηλού ανώνυμου -προς το παρόν – μάγου που προσγειώθηκε από τον ουρανό, παρέα με τα γλυκά Χάρφουτς (πλάσματα αρκετά παρόμοια με τα Χόμπιτ), δεν μπορεί παρά να σε κερδίσει, ακόμη κι αν το παιχνίδι της πολυαναμενόμενης αποκάλυψης της ταυτότητας του χαρακτήρα, βαραίνει την κάθε σκηνή. Ο έρωτας του νάνου Ντούριν με την Ντίσα, που διαφαίνεται στην ενσυναίσθηση και στη λεκτική κατανόηση της πεισματάρικης φύση των όντων αυτών, είναι ένα αφήγημα ευχάριστο που σε διασκεδάζει. Η σκωτσέζικη προφορά τους όπως και η Ιρλανδέζικη των Χάρφουτς, είναι στοιχεία που δένουν με τους χαρακτήρες και προσθέτουν στην όψη τους γοητευτικά στοιχεία. Υπάρχουν λοιπόν κομμάτια του παζλ που είναι τοποθετημένα σωστά. Θα ευχόμασταν όμως αυτά να ήταν περισσότερα.
Εν κατακλείδι, το θέαμα είναι εντυπωσιακό, η βαθιά ευχαρίστηση που μας δημιουργεί η επιστροφή – έστω και με αυτό τον τρόπο σε ένα σύμπαν οικείο, που κάποτε αγαπήσαμε – είναι παρούσα. Τι λείπει; Όλα αυτά, τα μικρά και θαυματουργά στοιχεία που κάνουν τους κόσμους του Τόλκιν και του Πίτερ Τζάκσον, κάτι παραπάνω από ένα κοστοβόρο, απαστράπτον, τηλεοπτικό θέαμα. Ένα σύμπαν εντέχνως κεντημένο με αισθήματα λεπτά, ικανά να διαπεράσουν το αισθητήριο σου και να φωλιάσουν στο μνημονικό σου για χρόνια.
