Η Κάρμεν Μαρία Ματσάδο γεννήθηκε το 1986 στην Πενσιλβάνια – το ισπανογενές όνομα προέρχεται από τον Κουβανό παππού της. Η γιαγιά της ήταν Αυστριακή, όπως διαβάζω, αλλά αυτό δεν φαίνεται πουθενά. Τα κείμενά της, πάντως, έχουν επιρροές από παντού: από τα παλιά γκόθικ ευρωπαϊκά παραμύθια, από τον λατινοαμερικανικό μαγικό ρεαλισμό, από τη σύγχρονη αμερικανική κουλτούρα. Αναφέρομαι στα διηγήματα της συλλογής Το σώμα της και άλλες εκδηλώσεις (εκδ. Αντίποδες) με τα οποία εμφανίστηκε προ επτά ετών στα γράμματα των Ηνωμένων Πολιτειών, κερδίζοντας αμέσως τρομερή φήμη – το βιβλίο έφτασε να είναι υποψήφιο για το Εθνικό Βραβείο και τα μεγαλύτερα μέσα τής χάρισαν διθυράμβους. (Ακολούθησε το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Στο σπίτι των ονείρων – είχε προηγηθεί στα ελληνικά, επίσης από τους Αντίποδες.) Το άνοιξα με προσδοκίες. Το πρώτο διήγημα (Η βελονιά του συζύγου) το βρήκα ευφυές. Δεν μπορώ να θυμηθώ να διαβάζω κάτι τόσο επιδέξια αιχμηρό για τη γυναικεία επιθυμία. Οι ιστορίες που ακολουθούν δεν βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, παρ’ όλα αυτά με εντυπωσίασε η αρτιότητα της δυστοπικής-σεξουαλικής περιπέτειας αφανισμού του ανθρώπινου είδους (Καταγραφή), αλλά και ο τρόπος που χειρίζεται το τραύμα της κακοποίησης στην τελευταία ιστορία (Ανυπόφορη στα πάρτι).
Τη μίνι νουβέλα Ιδιαζόντως ειδεχθή (ένα τρόπον τινά περιληπτικό-εναλλακτικό ξαναγράψιμο των επεισοδίων του Νόμος και τάξη), παρά την εξαιρετική φήμη της, ομολογώ ότι δεν την κατάλαβα. Θα βρείτε κουίρ στοιχεία (ένα σωρό), φαντασία και παράλογο, αφηγήσεις που ακροβατούν στον ρεαλισμό. Στο μεταξύ, όλες οι κριτικές στις οποίες αναφέρθηκα νωρίτερα είναι γραμμένες από γυναίκες. Συνειδητοποιώ επίσης ότι από τον ευρύτερο κύκλο μου γνωρίζω μόνο αναγνώστριες και κανέναν αναγνώστη της Ματσάδο. Δεν μου φαίνεται και πολύ λογικό. Η λογοτεχνία δεν έχει φύλο· και όταν έχει, δεν είναι λογοτεχνία, είναι κάτι άλλο. Εν πάση περιπτώσει, αυτή τη στιγμή έχει ανατείλει η εποχή μιας γενιάς γυναικών συγγραφέων –ας πούμε μέχρι 45 ετών– που χρησιμοποιούν περίπου την ίδια γλώσσα (απελευθερωμένη, διανοούμενη, συμπεριληπτική) και παγιώνονται στο παγκόσμιο εκδοτικό στερέωμα ως ηχηρά ονόματα της επόμενης μέρας. Από αυτή τη γενιά η Ματσάδο ξεχωρίζει. Περισσότερο, νομίζω, επειδή μοιάζει σαν να είναι έτοιμη για κάτι πολύ σπουδαίο.
Η συλλογή διηγημάτων Το σώμα της και άλλες εκδηλώσεις κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες, σε μετάφραση της ομάδας Translatress. / Επάνω: Dancer, 1913. Πίνακας του Έγκον Σίλε.
