Το Μέτσοβο είναι ο σημερινός μας προορισμός. Αυτή η ηπειρώτικη αετοφωλιά που έχει συνδέσει το όνομα και τη μοίρα της με τον Ευάγγελο Αβέρωφ, είναι ένας από τους τόπους που ξεχωρίζουν στο πάνθεον των εξαιρετικών ελληνικών χωριών. Ξεχωρίζει για την Πινακοθήκη του Ιδρύματος Αβέρωφ. Ξεχωρίζει για το πρότυπο τυροκομείο με το μοναδικό καπνιστό μετσοβόνε και το ξεχωριστό πιπεράτο σεβρ. Κυρίως όμως ξεχωρίζει για το ιστορικό οινοποιείο, το θρυλικό Κατώγι, του οποίου η ιστορία ξεκινάει στα τέλη της δεκαετίας του 1950.
«Όταν καταπιάστηκα με τη μελέτη των σοβαρών προβλημάτων του Μετσόβου», γράφει ο Αβέρωφ στο βιβλίο του Με λογισμό και μ’ όνειρο, «είχα βρει ένα χαρτί που έδινε με λεπτομέρειες την περιουσιακή κατάσταση των κατοίκων κατά το έτος 1732. Μεταξύ άλλων ανέφερε και τα μικρά και τα μεγάλα αμπέλια που είχε ο καθένας. Αν πιθανολογούσες τη μέση απόδοσή τους, έπρεπε το Μέτσοβο και τα κοντοχώρια του να παράγουν τότε γύρω στις 300.000 οκάδες κρασί τον χρόνο, που σήμαινε πάνω από 500.000 σημερινά μπουκάλια».
Ο Αβέρωφ παίρνει τη ρηξικέλευθη απόφαση: «Να δοκιμάσω να φτιάξω κρασί που να μπορεί να ανταγωνιστεί τα καλύτερα γαλλικά κρασιά! Ήξερα ότι τα γαλλικά κρασιά τύπου Μπορντό γίνονται από μια ποικιλία που ονομαζόταν Cabernet Sauvignon… Κατάφερα να αποκτήσω 1.000 επίλεκτα τέκνα αυτών των αριστοκρατικών τζακιών… Με τα χέρια μας τους φυτέψαμε τους Γάλλους αριστοκράτες. Και ανταλλάξαμε την υπόσχεση τα πρώτα χρόνια να εφαρμόζουμε εμείς οι ίδιοι όλους τους κανόνες της γαλλικής οινοποιίας». Το πρώτο κρασί οινοποιείται στο κατώγι του σπιτιού της οικογένειας στο Μέτσοβο και φέρει το όνομα «Κατώγι Μετσόβου». Ο ίδιος ο Ευάγγελος Αβέρωφ σχεδιάζει την ετικέτα σε ένα επιστολόχαρτο του πολιτικού του γραφείου. Έτσι μπαίνει το κρασί στο… αυλάκι και η ιστορία εξελίσσεται επί 65 συναπτά χρόνια από την Τατιάνα Αβέρωφ και τον Σωτήρη Ιωάννου, και στη συνέχεια από τον γιο τους, τον μοναδικό εγγονό του Αβέρωφ, Αλέξανδρο Ιωάννου, που εγκατεστημένος στο Μέτσοβο με τη σύντροφο και συνοδοιπόρο του Μαρία Κάπου συνεχίζουν το όνειρο.
Το όνειρο που εδώ και λίγο καιρό ανήκει πλέον στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, μέσω της αρμόδιας Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ο αμπελώνας, χαρακτηριστικό του ορεινού τοπίου της περιοχής, όσο και οι αμπελοοινικές παραδόσεις του Μετσόβου – Κατώγι Αβέρωφ, είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την πολιτισμική φυσιογνωμία και την παραγωγική ταυτότητα του Μετσόβου.
Καμαρώνω ως Ηπειρώτισσα, ως φίλη της οικογένειας, ως οινόφιλη, ως δημοσιογράφος οίνου, καμαρώνω για τούτο τον τόπο και τους ανθρώπους που έβαλαν ένα πρώτο λιθαράκι στο οικοδόμημα «ελληνικό κρασί» για το οποίο είμαστε υπερήφανοι σήμερα.
