Μια φορά κι έναν καιρό, η Γηραιά Ήπειρος στριμώχτηκε άσχημα. Το ένα τρίτο του πληθυσμού της χάθηκε από τη μαύρη πανώλη, ο ανθρωποφάγος Εκατονταετής Πόλεμος μαινόταν, παντού κυριαρχούσε ο ζόφος. Οικονομικά είχε καταστραφεί, ενώ οι μη φιλικά διακείμενοι απέναντί της Άραβες και Οθωμανοί ήλεγχαν το εμπόριο των απαραίτητων αγαθών που εισάγονταν από την Ανατολή. Κάπως έτσι, λόγω αδήριτης ανάγκης, ανέτειλε η περίφημη εποχή των υπερπόντιων ανακαλύψεων. Τα κέρδη από τους νέους θαλάσσιους δρόμους γρήγορα έφεραν ευημερία, πλάτυναν τους ορίζοντες της σκέψης και φυσικά άνοιξαν την όρεξη για την αποικιοκρατική λεηλασία που ακολούθησε. Καραβέλες και γαλιόνια ξεφόρτωναν ασταμάτητα χρυσό και ασήμι, καρυκεύματα και μετάξι, πυροδοτώντας έτσι μια έκρηξη αισιοδοξίας. Έφεραν όμως και πλήθος παράξενων φυτών, τα οποία βρήκαν καταφύγιο στα θερμοκήπια που στήνονταν πυρετωδώς σε πανεπιστημιακούς κήπους και ανάκτορα.
Η φαντασία των ανθρώπων, συνεπικουρούμενη από τις διηγήσεις των θαλασσοπόρων για χώρες που δεν γνωρίζουν χειμώνα, οργίαζε. Και κάπως έτσι γεννήθηκε ένα συλλογικό νέο όραμα, ο εξωτισμός. Ζει εντός μας εδώ και αιώνες, δεν μπορούμε πια να τον εξοβελίσουμε, άλλωστε δεν υπάρχει λόγος. Αντιθέτως, σε εποχές σπάνης και απαισιοδοξίας, δύναται να λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά, ανακουφίζοντας από το άγχος και γαληνεύοντας τα συναισθήματα.
Προφανώς λοιπόν δεν αποτελεί σύμπτωση το γεγονός ότι στην κηπουρική του δυτικού κόσμου το ρεύμα του εξωτισμού τελευταία ολοένα και δυναμώνει. Αξιοποιεί κυρίως φυτά που διαθέτουν στιλπνά, τεράστια ή ασυνήθιστης μορφής φύλλα, εστιάζει επίσης σε είδη με εντυπωσιακές και εύοσμες ανθοφορίες, χωρίς φυσικά τούτο να σημαίνει πως πρέπει να συνυπάρχουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά στο καθένα. Ούτε επίσης είναι υποχρεωτικό πράγματι να προέρχονται από τους τροπικούς, καθώς για τη διαμόρφωση ενός χώρου που διεγείρει τις αισθήσεις ή λειτουργεί εξυγιαντικά για τις σκέψεις μας προσφέρονται και πολλά μεσογειακά φυτά.
Σίγουρα, ένα κριτήριο επιλογής που οφείλει κανείς να λαμβάνει σοβαρά υπόψη του είναι το πόσο χαμηλά πέφτει η θερμοκρασία στην περιοχή του. Δεν είναι πάντως δύσκολο μερικές γωνιές ενός εξωτικού κήπου να παραμένουν πράσινες ακόμα και μέσα στο καταχείμωνο. Αειθαλείς υποψήφιοι με αξιοσημείωτη αντοχή στο ψύχος είναι διάφορα είδη μπαμπού, τα οποία, αν φυτευτούν πυκνά, στο χώμα ή σε ζαρντινιέρα στη βεράντα, σχηματίζουν έναν πυκνό φυτοφράχτη που, παρότι μοιάζει ντελικάτος, είναι πρακτικά αδιαπέραστος.
Εκ των ων ουκ άνευ, κυρίως για τα ευμεγέθη τους φύλλα, είναι ορισμένα είδη καλλωπιστικής μπανανιάς, καθώς και η στρελίτσια, η οποία κάθε άνοιξη παράγει πανέμορφα άνθη.
→Αργής ανάπτυξης, πολύ ανθεκτικό όμως, αειθαλές και με όψη που θυμίζει χαμηλό φοίνικα είναι το τσίκας, που προσφέρεται και αυτό για φύτευση σε γλάστρα.
→Αληθινός, πάλι, φοίνικας είναι ο χαμαίρωπας της δυτικής Μεσογείου, που δεν ψηλώνει πολύ, αλλά αναμφισβήτητα δεν περνά απαρατήρητος χάρη στη βεντάλια που σχηματίζουν τα μεγάλα, παλαμοσχιδή φύλλα του.
→Αύρα τροπικών αποπνέει και η γιούκα με τα μακρόστενα, μυτερά της φύλλα και την πλούσια, φθινοπωρινή της ανθοφορία. Στα υπέρ της επίσης είναι το ότι αντέχει στην παραμέληση.
→Εκ των ων ουκ άνευ, κυρίως για τα ευμεγέθη τους φύλλα, είναι ορισμένα είδη καλλωπιστικής μπανανιάς, καθώς και η στρελίτσια, η οποία κάθε άνοιξη παράγει τα πανέμορφα άνθη που της χάρισαν το προσωνύμιο «πουλί του Παραδείσου». Αντέχουν πάντως λιγότερο στο ψύχος και άρα χρειάζονται προστασία.
→Ακόμα πιο ευαίσθητη είναι η αισθαντική «πριγκίπισσα του Γιουκατάν», μια αξιολάτρευτη ποικιλία αλοκάσιας.
→Περίοπτη θέση διεκδικούν σίγουρα αρκετά φυλλοβόλα δεντράκια, όπως οι ποικιλίες σινικού ιβίσκου με τα διπλά, ερυθρά, λευκά ή πορτοκαλί άνθη, η πλουμέρια ή ινδικό φούλι με τα ευωδιαστά, λευκοκίτρινα λουλούδια και η μπρουγκμάνσια με τα τεράστια και ευωδιαστά, σε σχήμα σάλπιγγας, λουλούδια. Από αειθαλή, πάλι, ο μετροσίδερος και ο καλλιστήμονας με τις εκρηκτικές, άλικες ανθοφορίες τους.
Το υδάτινο στοιχείο, ας μην το ξεχνάμε, διαθέτει ισχυρές δυνάμεις. Μετατρέψτε –εύκολο είναι– μια απλή βρύση σε κρήνη και νιώστε πως μια συστάδα με εξωτικά φυτά μεταμορφώνεται σε μικρό, τροπικό παράδεισο.
Ευχαριστούμε τις Γεωπονικές Επιχειρήσεις Χορομίδης για την αρωγή τους στη φωτογράφιση.
