Τη θέλει ο Έλληνας την ιδιόκτητη κατοικία, και τα στοιχεία που δείχνουν τα παραδοσιακά υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης στη χώρα το αποδεικνύουν. Μόνο που, τα τελευταία χρόνια, τα ποσοστά αυτά υποχωρούν: 3 στους 10 δεν έχουν δικό τους σπίτι. Εγείρεται, λοιπόν, το ερώτημα: Αυτός που θέλει να φύγει από το ενοίκιο θα καταφέρει να χρηματοδοτήσει τα σχέδιά του; Θα λάβει από την τράπεζα στεγαστικό δάνειο και θα είναι επαρκές το ποσό που θα του εγκρίνουν;
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα είναι κομμένες και ραμμένες στα μέτρα του καθενός. Δίνονται αφού υποβληθεί το αίτημα εξέτασης και λαμβάνουν υπόψη πλήθος παραγόντων: το διαθέσιμο εισόδημα, την ηλικία του αιτούντος, τη σύνθεση του νοικοκυριού και τις δαπάνες που πρέπει να χρηματοδοτούνται για να καλύπτονται οι καθημερινές ανάγκες, άλλες δανειακές υποχρεώσεις που «τρέχουν» και φυσικά το συναλλακτικό παρελθόν, δηλαδή αν έχουν συσσωρευτεί ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ή αν όλα έχουν καταβληθεί στην ώρα τους.
Μπορεί όλα αυτά να φαντάζουν θεωρητικά, όμως, τη δεδομένη στιγμή γίνονται πολύ συγκεκριμένα. Τόσο συγκεκριμένα, που η απάντηση μπορεί να βγει από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και έναν μαθηματικό τύπο. Υπάρχει ένας κανόνας που πρέπει να τηρείται: η δόση του δανείου να μην ξεπερνά το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος. Τίποτα φυσικά δεν είναι γραμμένο στην πέτρα, αλλά αυτό το ποσοστό αποτελεί έναν «οδηγό» για το ποσό που θα μπορεί να εκταμιεύσει ο ενδιαφερόμενος και κατά συνέπεια και για το σπίτι που θα μπορεί να αγοράσει. Γιατί μπαίνει εκεί ο πήχης; Γιατί πρέπει να καλυφθούν πολλές ανάγκες πέραν της στέγασης. Και κρίνεται ότι, αν κάποιος μπει σε μια διαδικασία να διαθέτει πάνω από το 40% του μηνιαίου εισοδήματος (εδώ λαμβάνονται υπόψη τα καθαρά) μόνο για μία δόση στεγαστικού δανείου, τότε κινδυνεύει να μην είναι συνεπής σε βάθος χρόνου.
Στην πράξη
Το ζευγάρι με αθροιστικό καθαρό εισόδημα 2.000 ευρώ τον μήνα –το μέσο καθαρό εισόδημα ανά εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα είναι σήμερα λίγο πάνω από τα 1.000 ευρώ– θα μπορέσει να πάρει ένα δάνειο γύρω στα 155.000 ευρώ και να χρηματοδοτήσει ένα σπίτι αξίας από 173.000 ευρώ και πάνω (μόνο υπό προϋποθέσεις εγκρίνεται δάνειο αν αυτό αντιστοιχεί έως το 90% της αξίας του ακινήτου με κυριότερη την ηλικία). Αυτό το δάνειο βγάζει δόση γύρω στα 800 ευρώ.
Αν το ίδιο ζευγάρι εμφανίζει 1.500 ευρώ τον μήνα, αυτομάτως το ποσό του επιτρεπόμενου δανείου θα πέσει στα 117.000 ευρώ, ακριβώς για να συγκρατηθεί η δόση στα 600 ευρώ. Αν υπάρχει κάποια άλλη δανειακή υποχρέωση που εξυπηρετείται με 300 ευρώ τον μήνα, τότε θα πέσει και το ποσό του επιτρεπόμενου δανείου στα 58.000 ευρώ.
Τα παραπάνω ποσά υπολογίστηκαν με 30 χρόνια περίοδο αποπληρωμής. Αν η ηλικία δεν επιτρέπει να εγκριθεί αυτή η διάρκεια και κρίνεται ότι αυτή δεν μπορεί να υπερβεί τη δεκαπενταετία, αυτομάτως το εισόδημα των 2.000 ευρώ θα βγάλει δάνειο 103.000 ευρώ και των 1.500 ευρώ περίπου 78.000 ευρώ.
