ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ
Ακούστε το άρθρο
Στις 23 Οκτωβρίου θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Διόπτρα η αυτοβιογραφία του Παναγιώτη Γιαννάκη με τίτλο Τρωτός άτρωτος. Βιβλίο που γράφτηκε από τον δημοσιογράφο Παντελή Βλαχόπουλο και αποτελεί το credo του «Δράκου» των μπασκετικών γηπέδων. Αλήθεια, έπειτα από τόσα χρόνια στον αφρό της επικαιρότητας, τι μπορεί να μην έχει ειπωθεί για τη ζωή του εντός και εκτός γηπέδων; Τι καινούργιο θα διαβάσουμε σ’ αυτό το βιβλίο; Και όμως, πρόκειται για μια κατάθεση ψυχής του Παναγιώτη Γιαννάκη, ο οποίος μιλάει ανοιχτά για τη φιλοσοφία του, τις σχέσεις του με τον Νίκο Γκάλη κι άλλους αθλητές και παράγοντες, ενώ δεν κρύβεται ούτε για τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει. Ένα πρελούδιο αυτού του βιβλίου είναι η συνέντευξη που παραχώρησε στο «Κ». Ο Παναγιώτης Γιαννάκης έχει ζήσει δέκα ζωές σε μία, κι αυτό θα φανεί ολοκάθαρα από όσα μας είπε αλλά κι από όσα κατέθεσε στο βιβλίο του.
Ποια προσωπική ανάγκη καλύπτει αυτό το βιβλίο; Τι το γέννησε;
Μου έλεγαν πολλοί που ασχολούνται με τον αθλητισμό ότι θα ήθελαν να γράψω ένα βιβλίο. Ωστόσο, δεν θα ήθελα να ήταν ένα βιβλίο που θα μιλούσε για καλάθια, πόντους και μεγάλες νίκες. Ήθελα να καταθέσω αυτό που μου δημιουργούσε τη δύναμη, τη διάθεση και τη θέληση να νικήσω τον εαυτό μου. Να προσπαθήσω να γίνω καλύτερος ως άνθρωπος. Το μπάσκετ σε κάνει να ανακαλύπτεις κάθε μέρα τον εαυτό σου. Όλο αυτό το ταξίδι ίσως να μπορέσει να βοηθήσει ένα παιδί να ανακαλύψει κι αυτό τη δύναμη που έχει μέσα του, κι ας μην είναι στον αθλητισμό. Χρειάζεται συμπαράσταση για να το βρει· ανθρώπους να του δίνουν ερεθίσματα.
Στην ουσία αυτό το βιβλίο είναι «Γιαννάκης mentality». Ποια ήταν η λογική πίσω από τη δημιουργία του;
Αυτή ακριβώς! Ήθελα να πω στα παιδιά ότι όλοι οι άνθρωποι έχουμε τη δύναμη μέσα μας, αλλά πρέπει να την ανακαλύψουμε. Αν κάποιος με έβλεπε πώς ήμουν στον δρόμο ή στο σχολείο, θα έβλεπε ένα ντροπαλό παιδί. Δεν απαιτούσα πράγματα. Όταν έμπαινα στο γήπεδο, όμως, ήμουν διεκδικητικός. Παρότρυνα τους συμπαίκτες μου να είμαστε καλύτεροι από τους αντιπάλους μας. Όλοι το έχουμε αυτό. Εγώ είχα την τύχη να το ανακαλύψω αναπάντεχα. Βρέθηκαν κάποιοι άνθρωποι που δημιούργησαν τον Ιωνικό στη γειτονιά μου. Το γήπεδο ήταν τρία στενά από το σπίτι μου, αλλά έπρεπε να περνάω μια μεγάλη και επικίνδυνη λεωφόρο για να φτάσω. Ήμουν μικρό παιδί τότε, εννιά-δέκα ετών, δεν ήταν εύκολη η διαδρομή. Μια τέτοια λεωφόρος υπάρχει μπροστά σε όλους μας.
Χρειάστηκε να κάνεις έναν αναστοχασμό της ζωής σου για τις ανάγκες του βιβλίου. Τι συμπέρασμα βγάζεις; Είχες καλή ζωή έως τώρα;
Τέλεια! Όλοι μας βρισκόμαστε μπροστά σε δύσκολες συνθήκες που μας δημιουργούν σκέψεις και συναισθηματική φόρτιση. Μη νομίζει κανείς πως, επειδή ένα παιδί έχει ταλέντο, το τοποθετούν εκεί που πρέπει και είναι όλα καλά. Δεν είναι έτσι! Στην εποχή μου ο αθλητισμός ήταν κέφι, πάθος και διασκέδαση. Δεν σκεφτόμουν τίποτε άλλο. Πολύ αργότερα άρχισα να λέω μέσα μου «μπορεί να γίνω καλός, να κάνω μια μεταγραφή σε μια μεγάλη ομάδα, ίσως να βρω και μια δουλειά ή να μπω στο πανεπιστήμιο», καθώς ήθελα να γίνω καθηγητής φυσικής αγωγής. Το να πετυχαίνεις τους στόχους σου δεν προϋποθέτει μόνο χαρές. Οι δυσκολίες που συναντάς σε βάζουν στη διαδικασία να σκεφτείς τις δυνατότητες που έχεις μέσα σου. Είναι συναρπαστικό αυτό. Είναι το καύσιμό σου όταν όλοι σε αποδοκιμάζουν.
Σε ακολουθεί το προσωνύμιο «Δράκος». Ωστόσο, όσοι σε ξέρουν μιλούν για έναν άκρως συναισθηματικό άνθρωπο.
Εγώ είμαι ο Παναγιώτης, δεν είμαι κάτι άλλο. Παλεύω, αγαπάω, συναγωνίζομαι, στενοχωριέμαι, λυπάμαι, ενθουσιάζομαι. Προσπαθούσα να τιθασεύσω όσα αισθανόμουν. Το πρώτο που πρέπει να σκεφτόμαστε είναι να εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας. Να γινόμαστε πιο δυνατοί, πιο καλοί και πιο συνεργατικοί άνθρωποι. Κανένας παράδεισος δεν είναι ωραίος όταν είσαι μόνος σου. Ούτε ο παράδεισος της νίκης.
Αυτό το «όλοι μαζί» ήταν ένα κλασικό χαρακτηριστικό σου ως αθλητή αλλά και ως προπονητή;
Ναι, ήταν. Αν δεν το καταλάβεις αυτό, θα αυτοκαταστραφείς. Η ζωή είναι πολύ ωραία με χαρούμενους συνοδοιπόρους. Αυτό είναι ευλογία, να στηρίζεις ανθρώπους που θα γίνουν πιο χαρούμενοι από σένα.
Μία από τις χαρακτηριστικές οδηγίες που έδινες στους παίκτες σου στα τάιμ άουτ ήταν «κυνηγάμε κάθε μπάλα». Αυτό είναι η ζωή; Κυνηγάμε κάθε στιγμή;
Ζήσε τη στιγμή, θα έλεγα. Το μπάσκετ έδωσε αξία στο δευτερόλεπτο. Αυτό μας αφορά όλους. Είναι ευλογία να ζεις. Αν ζεις κάθε δευτερόλεπτο, θα απολαύσεις την πρόοδο στα πράγματα που κάνεις. Εγώ το έλεγα και το πίστευα, και προσπαθούσα να το μεταδώσω στους παίκτες. Δεν κοιτούσα ποτέ το σκορ. Ο κόσμος αισθάνεται την πίεση των δευτερολέπτων και του σκορ. Και οι παίκτες πολλές φορές. Παρασύρεσαι από το παιχνίδι, τον κόσμο, τους διαιτητές, τους αντιπάλους.
Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει μια συγκλονιστική αφήγηση για τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζεις. Είναι μια αποκάλυψη που κάνεις για πρώτη φορά, επομένως δεν θέλω να μπω σε λεπτομέρειες, για να μη φανερώσω αυτά που θα διαβάσουν οι αναγνώστες.
Μίλησα τώρα για το πρόβλημά μου, πιστεύοντας πως θα παρακινήσω κάποιον άνθρωπο που μπορεί να έχει διάφορα ζητήματα υγείας. Δεν υπάρχει κανένα βουνό στον δρόμο σου. Μόνο το μυαλό τα φτιάχνει αυτά. Τα υπόλοιπα είναι κίνητρο για να ανακαλύψεις δεξιότητες που έχεις. Όλοι γεννιόμαστε με ένα μειονέκτημα, μικρό ή μεγάλο. Όσο πιο γρήγορα το ανακαλύψουμε, τόσο πιο ωραία θα ζήσουμε. Έτσι αισθάνομαι: τυχερός που το ανακάλυψα. Αλλιώς δεν θα βελτιωνόμουν στον τρόπο που αντιμετωπίζω τα πράγματα της ζωής. Πολλοί θα πουν πως υπήρξα τυχερός. Και όμως, είχα κι εγώ ένα μειονέκτημα, το οποίο όμως δεν με εμπόδισε να παλέψω. Προσωπικά θαυμάζω τους ανθρώπους που έχουν σοβαρά θέματα υγείας στην καθημερινότητά τους και καταφέρνουν να κάνουν σημαντικά πράγματα. Όπως κάνουν οι αθλητές μας στους Παραολυμπιακούς Αγώνες. Είναι συγκλονιστικό αυτό που κάνουν.
«Μίλησα τώρα για το πρόβλημά μου, πιστεύοντας πως θα παρακινήσω κάποιον άνθρωπο που μπορεί να έχει διάφορα ζητήματα υγείας. Δεν υπάρχει κανένα βουνό στον δρόμο σου».
Το δικό σου σώμα το έβαζες πάντα στη φωτιά. Τελικά, η επιτυχία είναι θέμα σώματος, ψυχής ή μυαλού;
Τον μεγαλύτερο ρόλο τον παίζει η νοοτροπία του ανθρώπου. Εγώ δεν ήξερα πού θα φτάσω, το μόνο που έκανα ήταν να προσπαθώ. Όταν περνούσα τη γραμμή του γηπέδου, δεν χρησιμοποιούσα ποτέ καμία δικαιολογία. Το αναφέρω στο βιβλίο και το λέω πάντα στα νέα παιδιά: υπάρχει αυτό το μικρό ανθρωπάκι που κουβαλάμε μέσα μας και το οποίο κάθε φορά που θέλουμε να πετύχουμε κάτι καλό, μας λέει να τα παρατήσουμε, να μην προσπαθήσουμε. Αυτό γίνεται καθημερινά, το ζιζάνιο είναι εκεί, δεν σταματάει ποτέ. Όσο λιγότερο το ακολουθείς, τόσο το κρατάς μικρό. Στο τέλος εσύ μεγαλώνεις κι αυτό μικραίνει.
Έχω την αίσθηση πως πριν καν γίνεις αρχηγός είχες αρχηγικά χαρακτηριστικά. Ισχύει; Έτσι ήσουν μικρός;
Θυμάμαι όταν παίζαμε μικροί ποδόσφαιρο, συνήθως ήμουν αυτός που διάλεγε παίκτες από τη μία ομάδα. Δεν είχα πρόβλημα να πάρω κάποιον που δεν ήταν πολύ καλός. Ήθελα πάντα να παροτρύνω τέτοια παιδιά και τους έλεγα «παίξε, θα έρχομαι εγώ να σε βοηθάω». Σίγουρα με βοήθησε σ’ αυτό η προίκα από τους γονείς μου, αλλά και η πίστη που είχα στο να δώσω πράγματα για την ομάδα. Για να γίνεις αρχηγός, πρέπει και ο άλλος να το αισθανθεί. Έχω παίξει σε ομάδες όπου αρχηγός ήταν κάποιος άλλος, όμως μέσα στο παιχνίδι οι συμπαίκτες μου αισθάνονται περισσότερο εμένα ως αρχηγό. Αυτό για να το πετύχεις θέλει σκληρή δουλειά, θέληση να κάνεις το κάτι παραπάνω, να μη λουφάρεις, να συμπαραστέκεσαι στις δυσκολίες των συμπαικτών σου και να τους παροτρύνεις. Ναι, το πιστεύω ότι ένας αρχηγός μπορεί να εμπνεύσει.
Η σχέση με τον Νίκο Γκάλη περνάει μέσα από το βιβλίο. Τελικά, τι ήταν αλήθεια και τι παραφιλολογία;
Υπήρξαν φορές που ήταν κουραστικό όλο αυτό. Ήμασταν δύο παίκτες που προσέφεραν κάτι ιδιαίτερο κι όμως κάποιοι ενδιαφέρονταν για το αν ήμασταν ίδιοι άνθρωποι.
Που δεν ήσασταν. Αυτό είναι φανερό.
Ο τρόπος που ζει ο καθένας είναι διαφορετικός. Πάντα έψαχναν να βρουν κάτι ιδιαίτερο που μπορεί να υπάρχει ακόμη και σε μια οικογένεια. Δεν καταλάβαινα ποτέ τον λόγο. Όταν πέρασαν τα χρόνια, κατάλαβα ότι ήταν κάτι που έτρεφε το ενδιαφέρον του κόσμου.
«Υπήρξαν φορές που ήταν κουραστικό όλο αυτό [με τον Γκάλη]. Ήμασταν δύο παίκτες που προσέφεραν κάτι ιδιαίτερο κι όμως κάποιοι ενδιαφέρονταν για το αν ήμασταν ίδιοι άνθρωποι».
Εσείς το συζητούσατε μεταξύ σας;
Όχι, δεν υπήρχε λόγος. Υπήρχαν στιγμές που δεν αισθανόμουν πολύ καλά, αλλά όταν έμπαινα μέσα στο γήπεδο, τα ξεχνούσα όλα. Έβλεπα παντού κίτρινες και μπλε φανέλες. Βοηθούσα όπου μπορούσα. Οι περισσότεροι πίστευαν πως δεν θα πάω στον Άρη, γιατί δεν θα αντέξουμε ο ένας τον άλλο. Αυτό ήταν γεγονός. Ίσως γι’ αυτό έπλασαν μια ιστορία. Όλοι περίμεναν πότε θα γίνει η μεγάλη έκρηξη. Αν συνέβαινε, σίγουρα θα χώριζαν οι δρόμοι μας. Εγώ κρατάω ότι όλοι μας συμμετείχαμε σε μια επανάσταση. Σαν να ήμασταν οι 300 Σπαρτιάτες εναντίον του περσικού στρατού. Έτσι κατάφερε αυτή η γενιά να εκτοξεύσει το άθλημα.
Έχεις φορέσει βαριές φανέλες, αλλά οι περισσότεροι σε ταυτίζουμε με εκείνη της Εθνικής ομάδας. Είναι εκεί οι μεγαλύτερες στιγμές σου;
Είναι αλήθεια. Ακόμη και σήμερα με σταματούν άνθρωποι και μου λένε ότι ήμασταν η συντροφιά τους. Ίσως δώσαμε μια σπίθα στα παιδιά τους να κάνουν πράξη τα όνειρά τους – και δεν μιλάω για τον αθλητισμό. Ήταν κοινωνικό φαινόμενο η επιτυχία του ’87. Οι Έλληνες σε όλο τον κόσμο βρήκαν την πίστη να ξεπερνούν δογματικές αντιλήψεις που είχαν για τους εαυτούς τους και τη χώρα.
Τι αντιστάσεις πρέπει να έχεις για να μην αισθανθείς εκείνη τη στιγμή θεός και ξεφύγεις;
Όπως είπα και πριν, εγώ είμαι ο Παναγιώτης. Έκανα κάτι που μου άρεσε και αισθάνομαι ευλογημένος γι’ αυτό που έζησα. Πετύχαμε κάτι μη αναμενόμενο. Βιώσαμε αυτή την επιτυχία όντες πληβείοι του αθλητισμού. Είμαστε από τους πιο τυχερούς ανθρώπους στον κόσμο.
Ο αθλητής είναι πάντα νέος όσο παίζει. Με τον προπονητή τι γίνεται; Γερνάει πριν την ώρα του από την ευθύνη;
Κάθε άλλο! Είναι πολύ ωραίο να είσαι με νέους ανθρώπους. Πρέπει να είσαι κοντά στους παίκτες σου, με σεμνότητα. Αισθάνομαι ότι είμαι δίπλα τους, μαζί τους. Πάντα ήθελα να είμαι πολλές ώρες στο γήπεδο, για να βοηθήσω τα παιδιά και να τα βελτιώσω.
Έχω την αίσθηση πως το κεφάλαιο «προπονητική» δεν έχει κλείσει για σένα. Είναι ανοιχτό;
Δεν το συζητάω. Ονειρεύομαι να κατακτήσω κάτι ή, έστω, να βοηθήσω κάποια παιδιά να αλλάξουν επίπεδο. Πρέπει να υπάρχει όραμα από τη διοίκηση έως τον παίκτη. Δεν υπάρχει κορυφή που δεν μπορείς να πιάσεις. Νομίζουμε συχνά ότι είναι ξέχωρη από την προσπάθεια. Δεν είναι. Αν πάμε από το ασανσέρ, αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε τώρα, για να πιάσουμε την κορυφή, τότε κινδυνεύουμε να πέσουμε κάτω από το υπόγειο. Αν ανεβούμε από τα σκαλιά, όμως, θα πέσουμε έναν-δύο ορόφους και μπορεί να ανεβούμε ξανά. Πάντα έλεγα ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, αρκεί να συνεργαστούν αυτοί που δουλεύουν γι’ αυτόν τον σκοπό και να μην κάνουμε ποτέ τους έξυπνους και τους υπερφίαλους. Χρειαζόμαστε συνεργασίες που έφεραν το αποτέλεσμα του ’87. Δεν γίνεται διαφορετικά. Μας πηγαίνει αυτό το παιχνίδι εμάς τους Έλληνες, αλλά ξεχνάμε πως είναι συνεργατικό.
Τα νέα παιδιά θέλουν πια να βγάλουν χρήματα άμεσα, να παίξουν στο ΝΒΑ, να γίνουν οι νέοι Αντετοκούνμπο. Πώς μπορεί να διαχειριστεί ένας προπονητής μια τέτοια νοοτροπία;
Τα παιδιά μπαίνουν στο μπάσκετ για να παίξουν. Αυτό είναι ωραίο. Εσύ, ως δάσκαλος, θα πρέπει να τους μάθεις ότι δεν παίζουν μόνα τους. Είναι δύσκολο για έναν κόουτς να κάνει τα παιδιά να διασκεδάζουν, να μαθαίνουν και να είναι χαρούμενα όλα. Αυτό στην Ελλάδα δεν το αναγνωρίζουμε. Όταν είσαι προπονητής, πρέπει να μην έχεις ωράριο. Μπορεί να χρειαστεί να φύγεις το βράδυ από το γήπεδο. Δεν θα πας να πληρώσεις τη ΔΕΗ ή να πάρεις το παιδί σου από το σχολείο. Ακούω συχνά να μιλούν διάφοροι για το σερβικό, το γαλλικό ή το ισπανικό μοντέλο.
Η γνωστή κουβέντα ότι εμείς ως χώρα δεν έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε μια ταυτότητα.
Ναι, μόνο που αυτό το μοντέλο απευθύνεται στη διοίκηση, όχι στους προπονητές ή τους παίκτες. Αυτό που είναι να παίξεις, θα παίξεις ανάλογα με τις δυνατότητές σου. Το μοντέλο είναι κάτι άλλο. Η Βαλένθια ξοδεύει δύο εκατομμύρια τον χρόνο για την παραγωγική διαδικασία. Αυτό θα πει μοντέλο.
Επομένως, ποιος είναι ο σωστός τρόπος να γαλουχείς αθλητικά ένα παιδί;
Πρέπει να του μάθεις να χειροκροτεί τους συμπαίκτες του και να καταλάβει πως σε μια ομάδα υπάρχουν δώδεκα παίκτες. Πρέπει να παίξουμε όλοι μαζί. Πώς θα μάθει ένα παιδί να δίνει πάσα; Αν το μάθει, τότε θα γίνει και σουτέρ. Το ανάποδο δεν μπορεί να συμβεί.
Ο καλύτερος συμπαίκτης που είχες στη ζωή σου είναι η Ευγενία;
Σίγουρα! Είμαι πολύ τυχερός άνθρωπος. Ό,τι και να πω είναι λίγο. Είναι ένα κορίτσι με τεράστιες δυνατότητες, που μου χάρισε μια καταπληκτική οικογένεια και συγχρόνως με στήριξε σε οτιδήποτε είχε να κάνει με το μπάσκετ.
Μέσα στο βιβλίο, της το αναγνωρίζεις δημόσια ότι θυσιάστηκε πολλές φορές. Όταν ήσουν αθλητής, υπήρξαν δημοσιεύματα αλλά και φήμες ότι σε επηρέαζε στις αποφάσεις σου.
Δεν το συζητάω. Ήταν σαν να προσπαθούσε να γίνει κομμάτι από μένα σε κάθε στιγμή της ζωής. Έχει υποστεί τρομερό μπούλινγκ. Ήμουν και παραμένω ένας άνθρωπος με άποψη κι αυτό ενοχλούσε κάποιους. Δεν μπορούσαν να με χτυπήσουν στη δουλειά μου, γι’ αυτό περίμεναν πότε θα τους δοθεί η ευκαιρία να μου επιτεθούν εκτός γηπέδου. Αυτό ήταν άνανδρο. Υπήρχαν στιγμές που ήθελα να μπω σε ένα γραφείο, να κλείσω την πόρτα και να ζητήσω εξηγήσεις. Από την άλλη, έλεγα πως το κορίτσι μου αντιλαμβάνεται πόσο την αγαπάω. Η αγκαλιά μου θα είναι πάντα εκεί για εκείνη και όλους θα τους κρατήσουμε έξω από την οικογένειά μας.
Αργότερα, όταν ήρθαν τα παιδιά, φοβήθηκες πως ο ίσκιος της αναγνωρισιμότητάς σου θα ήταν βαρύς γι’ αυτά;
Ναι, το φοβήθηκα. Όντως, ο ίσκιος μου ήταν βαρύς, ειδικά στον Δημήτρη, τον γιο μου. Το επίθετό μου λειτούργησε πολλές φορές σκληρά γι’ αυτόν. Τον αδίκησα, δεν βρήκα τον τρόπο να του συμπαρασταθώ όπως θα έπρεπε. Είχε προσόντα και δυνατότητες και τα έδειξε όταν βρέθηκε μακριά από την πίεση του περιβάλλοντος. Όπως συνέβη στο τουρνουά NBA Without Borders, όπου του έδειξαν εμπιστοσύνη. Τότε εμφανίστηκε ένας άλλος Δημήτρης στο γήπεδο. Αυτή τη συμπαράσταση δεν την είχε ποτέ. Πάντα περίμεναν να παίξει αλά Γιαννάκης, ενώ άλλοι έλεγαν ότι έπαιζε επειδή τον έλεγαν Γιαννάκη. Δεν ήταν εύκολο να το αντιμετωπίσει όλο αυτό. Είναι συναισθηματικό παιδί ο Δημήτρης και δεν κατάφερε να ζήσει αυτό που θα μπορούσε να ζήσει.
«Όντως, ο ίσκιος μου ήταν βαρύς, ειδικά στον Δημήτρη, τον γιο μου. Το επίθετό μου λειτούργησε πολλές φορές σκληρά γι’ αυτόν».
Με τα εγγόνια σου υποθέτω ότι είναι διαφορετικά τα πράγματα.
Τελευταία ο εγγονός μου έχει ανακαλύψει ποιος είναι ο παππούς του. Θέλει να έρχεται μαζί μου και με χαϊδεύει όταν με πλησιάζει κόσμος να βγάλει μια φωτογραφία μαζί μου. Και η εγγονή μου αρχίζει σιγά σιγά να καταλαβαίνει. Καμιά φορά την παίρνω από το σχολείο και βλέπει που με χαιρετάει κόσμος. Έχω ιδιαίτερη αγάπη στα παιδιά, σε όλα τα παιδιά. Γι’ αυτό θέλω να τα βοηθάω. Γι’ αυτό και ως προπονητής ήθελα τα μικρά παιδιά να μαθαίνουν από νωρίς τις συνθήκες του γηπέδου και όχι να παίζουν ελάχιστα. Το μπάσκετ είναι ένα άθλημα που σε βοηθάει να κάνεις πολλά περισσότερα πράγματα από όσα φαντάζεσαι. Αρκεί να βρεις τον τρόπο να είσαι αποτελεσματικός μέσα σε ένα γκρουπ ανθρώπων.
Οι συναντήσεις της Παρασκευής
«Ήταν μια εμπειρία ζωής, ένα ονειρικό ταξίδι, μια βουτιά στην ιστορία. Κάθε Παρασκευή ο Παναγιώτης Γιαννάκης ερχόταν στα στούντιο της 24Media στη λεωφόρο Συγγρού και η ψυχή του φτερούγιζε για να κάνει κάτι που στην αρχή ήταν άβολο, αλλά μετά εξελίχθηκε σ’ έναν ισχυρό δεσμό. Ο κόουτς μού εξιστόρησε γεγονότα και καταστάσεις από τη ζωή του, τα οποία ενδεχομένως δεν τόλμησε να πει ποτέ ούτε στον ίδιο τον εαυτό του. Θυμηθήκαμε, γελάσαμε, κλάψαμε, νοσταλγήσαμε. Είδα από την αρχή τη συγγραφή της αυτοβιογραφίας του ως μια ιερή αποστολή, αλλά τα πράγματα ήταν πιο απλά απ’ ό,τι φανταζόμουν. Τον είδα να θυμώνει, να συγχωρεί, να ξεσπάει, να οραματίζεται, να συγκινείται. Αποφάσισα ενστικτωδώς να μη μιλάω πολύ και μόνο να τον ακούσω. Στα 20 κεφάλαια δεν θα διαβάσετε μόνο για μπάσκετ. Θα διαβάσετε πώς ένας άνθρωπος μπορεί να ξεπεράσει τα όριά του. Ο Παναγιώτης Γιαννάκης όσες φορές έπεσε, άλλες τόσες σηκώθηκε. Και αυτή την εσωτερική δύναμή μας θέλει να αναδείξει μέσα απ’ αυτό το βιβλίο».
― Παντελής Βλαχόπουλος
Το Τρωτός άτρωτος θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Διόπτρα στις 23 Οκτωβρίου με τη χορηγία του Sport24.
«Aυτό το ανθρωπάκι που είχα μέσα μου»
Απόσπασμα από την αυτοβιογραφία του Παναγιώτη Γιαννάκη, Τρωτός άτρωτος.
Ήμουν μικρός όταν έφυγε από τη ζωή ο πατέρας μου. Πέθανε το 1978, μια παγερή εβδομάδα, στις αρχές Ιανουαρίου. Ήταν μια περίοδος μεγάλης κακοκαιρίας με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες στην Αθήνα. Δεν αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας, πρόσεχε και ποτέ δεν τον είχαν ρίξει στο κρεβάτι ασθένειες.
Τελικά είχε ζάχαρο, το οποίο, όπως φαίνεται, τον χτύπησε στην καρδιά. Νύχτα πέθανε. Η μάνα μου δεν ήθελε να με ξυπνήσει εκείνο το βράδυ, μοναχή της προσπαθούσε να τον συνεφέρει. Ξύπνησα το πρωί και μου είπε:
«Τον χάσαμε».
Είχε υποστεί καρδιακό επεισόδιο στον ύπνο του. Το πλήγμα ήταν πολύ βαρύ για μένα. Τότε είχε αρχίσει να ασχολείται αρκετά με το μπάσκετ και με τους αγώνες μου και μου άρεσε. Εκείνη την εβδομάδα παίζαμε με τον Ολυμπιακό. Είχα επιστρέψει από την προπόνηση στο σπίτι και μου είπε: «Τι γίνεται, Παναγιώτη; Θα τους σκίσουμε; Θα τους σκίσουμε, αγόρι μου».
Αυτός ήταν ο λόγος που έπαιξα σ’ εκείνο το παιχνίδι, παρόλο που βίωνα έναν δυσβάσταχτο, έναν ανυπόφορο ψυχικό πόνο. Όμως, βαθιά μέσα μου ήξερα ότι θα ήθελε να αγωνιστώ, έδειχνε να λαχταράει εκείνο το παιχνίδι, κι έτσι έπαιξα. Μπήκα στο παρκέ μόνο για εκείνον. Μόνο για τον πατέρα μου.
Ήθελα να τον τιμήσω πράττοντας αυτό που θα επιθυμούσε κι εκείνος. Δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο στην οικογένειά μου και δεν μπορούσα να συμφιλιωθώ με την ξαφνική και πρόωρη απώλειά του. Μας στοίχισε πολύ, αλλά δεν είδε τα παιδιά του να φεύγουν από τη ζωή, όπως η μάνα μου. Το σκεφτόμουν συνέχεια, η θλίψη δεν έφευγε, όμως μάζεψα τα κομμάτια μου για να παίξω. Ήταν από τα πολύ καλά παιχνίδια εκείνης της εποχής. Εμείς ήμασταν αουτσάιντερ και ο Ολυμπιακός διεκδικούσε το πρωτάθλημα. Σκότωσα αυτό το ανθρωπάκι που είχα μέσα μου και έπαιξα. Στη διάρκεια του αγώνα είχα τα μάτια του πάνω μου. Το ένιωθα ότι με έβλεπε και χαμογελούσε.
Συνηθίζω να λέω ότι έχουμε ένα ανθρωπάκι μέσα μας που θέλει να μας ξεγελάσει, να μας παρασύρει, να μας θέσει εκτός τροχιάς, να μας σταματήσει. Έρχεται και μας σκουντάει στον ώμο. Μας διακόπτει, προσπαθεί να μας αποσυντονίσει. Ζητάει επίμονα την προσοχή μας και μας λέει: «Έλα τώρα, μη συνεχίζεις άλλο, είσαι κουρασμένος. Σταμάτησε πια, δεν το βλέπεις; Είσαι απογοητευμένος, στεναχωρημένος, καταβεβλημένος. Τώρα μπορείς να αποσυρθείς. Είσαι θλιμμένος».
Αυτό το ανθρωπάκι θα το εξαφανίσουμε, όταν συνειδητοποιήσουμε ότι, μόλις πάψουμε να το ακούμε, θα προσθέσουμε ακόμα μια νίκη στη ζωή μας. Κι αυτή η νίκη θα φέρει κι άλλες προσωπικές επιτυχίες. Είναι στην ιδιοσυγκρασία του ανθρώπου να φέρνει και να κουβαλάει αυτό το ανθρωπάκι μαζί του. Μας παραπλανεί και μας προκαλεί την εντύπωση ότι η ζαβολιά που θα κάνουμε είναι μια εξυπνάδα. Παίρνουμε μια πρόσκαιρη ικανοποίηση ότι ξεγελάσαμε αυτό που θεωρείται σωστό. Αισθανόμουν άβολα με τις ζαβολιές. Μου άρεσε να περνάω απαρατήρητος. Δεν ήθελα να αυτοπροβάλλομαι. Αυτό το ανθρωπάκι θέλει να σε ωθήσει στην πρόκληση, στην παρανομία, στην τεμπελιά.
Μπορείς να το συρρικνώσεις, μπορείς να το φιμώσεις, μπορείς να το σκοτώσεις. Αυτό το ανθρωπάκι μεγαλώνει όταν ακολουθείς αυτά που σου ζητά. Κάποια στιγμή γίνεται τόσο μεγάλο, τεράστιο, και αυτός ο γίγαντας στην πραγματικότητα είσαι εσύ. Εσύ το γιγάντωσες, επειδή δεν σκότωσες μέσα σου το ανθρωπάκι που σκαρφιζόταν απίστευτα πράγματα, για να σε εμποδίσει να ανακαλύψεις τη δύναμή σου. Αυτό το ανθρωπάκι, δηλαδή ο κακός εαυτός σου, διεκδικούσε τη δύναμή σου. Προσπαθεί να σε κάνει αδύναμο. Όσο εσύ καρπώνεσαι τη δύναμή σου, αυτό το ανθρωπάκι φθίνει και χάνει τη φωνή του. Όλοι οι άνθρωποι, αν κάνουν μια αναδρομή στο παρελθόν τους, θα θυμηθούν ότι αρκετές φορές υπέκυψαν σ’ αυτό το ανθρωπάκι. Όσο περισσότερες φορές το άκουσαν τόσο περισσότερα έχασαν. Τόσες χαρές δεν γεύτηκαν. Κάθε νίκη ενάντια στο ανθρωπάκι σού δίνει την ευκαιρία να γευτείς μια χαρά στο κοντινό μέλλον. Είναι πολύ επίμονο αυτό το ανθρωπάκι. Εμφανίζεται συνεχώς, μέρα και νύχτα, και συνήθως σε οδηγεί σε καταστάσεις που η επίγευσή τους θα είναι πικρή. Θα μπορούσε να ξεγελάσει κι εμένα όταν κουραζόμουν, όταν πονούσα, όταν μου δινόταν η ευκαιρία να διασκεδάσω ή να ξεφύγω. Δεν το άκουσα. Δεν το ακολούθησα.
Ήμουν υπερκινητικό παιδί και ως έφηβος έκανα πολλή προπόνηση. Υπήρχαν μέρες που έπαιζα στο παιδικό και παράλληλα είχα προπόνηση με την ομάδα των ανδρών. Εκτιμούσα και σεβόμουν τόσο τον προπονητή μου, αλλά και τους συμπαίκτες μου στο παιδικό, και δεν σκεφτόμουν ποτέ να τους παρατήσω και να κάνω προπόνηση μόνο στο ανδρικό. Έβγαζα τις προπονήσεις και των δύο ομάδων. Αισθανόμουν ευθύνη απέναντι στους συμπαίκτες μου και γι’ αυτό πρόσεχα να μην τραυματιστώ και να μη λείψω λόγω κάποιας ασθένειας, τόσο από τις προπονήσεις όσο και από τους αγώνες.
Ωστόσο, αυτή η ευθύνη δεν με απομάκρυνε και από τις στιγμές που μπορούσα να ζήσω ως νεαρό αγόρι. Δεν αποστειρώθηκα, ούτε επέλεξα να ζήσω σε μια γυάλα μακριά από τις παρέες μου και από τις εξελίξεις της γενιάς μου. Όμως είχα αυτοέλεγχο και μέτρο, τα φρένα μου ήταν γερά και ήξερα πότε πρέπει να τα πατήσω. Συμμετείχα στα πάρτι της εποχής μου και διασκέδαζα. Δεν είχα μεγάλο σπίτι για να καλέσω κόσμο, αλλά υπήρχαν παιδιά που μπορούσαν να διοργανώσουν γιορτές, πάρτι και άλλες συναντήσεις που ήταν η μόδα της εποχής. Τότε πηγαίναμε για ν’ ακούσουμε μουσική, να χορέψουμε, να πιούμε, να κάνουμε αταξίες, να καπνίσουμε.
Κεντρική φωτογραφία: Κοσμάς Κουμιανός
