Ως παιδί ήμουν μέλος σε αρκετές χορωδίες, τραγούδαγα συνέχεια, είχα άνεση στην έκφραση. Μετά, σταμάτησα. Ίσως γιατί όταν άκουσα τη φωνή μου όπως την ακούν οι άλλοι, κάποια στιγμή στην εφηβεία μου, ηχογραφώντας τη σε ένα οικιακό ηχοσύστημα που διέθετε recorder, συνειδητοποίησα ότι είχα ένα, ας πούμε, ιδιαίτερο αξάν και συχνά-πυκνά δεν πατούσα πάνω στις νότες, αλλά παραδίπλα. Αφού μεγάλωσα αρκετά, με έπεισα ότι η φωνή μου, που από πείσμα δεν διανοήθηκα ποτέ να τη «διορθώσω», ακούγεται σαν του Ville Valo (των HIM) ή σαν της Nico (των Velvet Underground) και συνεπώς είναι ωραία καίτοι παράξενη. Παρ’ όλα αυτά, σε γενικές γραμμές, εξελίχθηκα σε έναν τύπο σχετικά σιωπηλό. Προτιμώ να γράφω παρά να μιλάω.
Όλα φαίνονται στη φωνή
Με αυτές τις σκέψεις, πριν από μερικές ημέρες, πήγα να παρακολουθήσω ένα κλειστό «για φίλους και συνεργάτες» εργαστήριο διαφραγματικής αναπνοής, ορθοφωνικής τοποθέτησης και χρήσης των ηχείων του σώματος με τη Μαρία Παπαγεωργίου, στο Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή, στο Παγκράτι. Ένα εργαστήριο τρίωρο και αυτοτελές που η –για μένα και πολύ άλλο κόσμο– σπουδαία με έναν ουσιαστικό τρόπο ερμηνεύτρια θα επαναλάβει ανά τακτά χρονικά διαστήματα τους επόμενους μήνες, αρχής γενομένης από την Τετάρτη 30 Οκτωβρίου, σε ώρες που το μουσείο θα είναι κλειστό (18.00-21.00). Να σημειωθεί ότι η συμμετοχή είναι ανοιχτή προς κάθε ενδιαφερόμενο άνω των δώδεκα ετών που θέλει να μάθει πώς, ως ανθρώπινα πλάσματα, χρησιμοποιούμε τη φωνή μας κατ’ αρχήν για να επικοινωνήσουμε ή να εκφραστούμε και όχι απαραιτήτως για να τραγουδήσουμε.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η γνωστή ερμηνεύτρια οργανώνει εργαστήρια φωνητικής – αυτοτελή όπως αυτά που θα δοθούν στο Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή, τριήμερα ή μηνιαία, με τη «διδακτέα ύλη» να διαμορφώνεται ανάλογα με τη διάρκειά τους. Το εργαστήριο στο Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή, βέβαια, που έχει τον τίτλο «Το χρώμα της φωνής», γίνεται υπό μία συνθήκη που το κάνει να ξεχωρίζει από τα άλλα. Λαμβάνει χώρα ανάμεσα σε πίνακες του Βαν Γκογκ και του Πικάσο που, μεταξύ άλλων, προσφέρονται για μεταφορές που περιγράφουν τον τρόπο που λειτουργεί ο ήχος.
Ξεκινάει με ένα πιο «γνωσιακό» κομμάτι, που αποσκοπεί στο να κατανοήσουν οι συμμετέχοντες τη λειτουργία της διαφραγματικής αναπνοής και το πώς λειτουργούν οι αντηχήσεις του ανθρώπινου σώματος, έτσι ώστε να συνδεθούν ξανά με τη φωνή τους. Στη συνέχεια, γίνεται πιο «πρακτικό». Από κάθε εργαστήριο, βέβαια, ο καθένας παίρνει ό,τι έχει ανάγκη ή ό,τι επιτρέπει στον εαυτό του να πάρει.
Προσωπικά, καθώς μου λείπει το ότι δεν υπάρχουν στην Αθήνα πολλές χορωδίες για «εργαζόμενους ενήλικες», ο χρόνος που πέρασα στον πρώτο όροφο του μουσείου με έκανε να νιώσω ξανά πώς είναι να αποτελείς μέλος ενός συνόλου ανθρώπων που μαθαίνουν και τραγουδούν μαζί ένα τραγούδι, καθώς στο δεύτερο μέρος του εργαστηρίου τραγουδήσαμε όλοι μαζί τέσσερα δίστιχα από το «Ψέμα σαν αλήθεια». Από τη συνάντηση κράτησα και μία προτροπή της Μαρίας Παπαγεωργίου: «Παρατηρήστε τη φωνή σας και παρατηρήστε τη φωνή των άλλων. Στη φωνή φαίνονται τα πάντα. Τα πάντα, όμως. Παρατηρείστε με αγάπη, για να κατανοήσετε· όχι για να κρίνετε».
Πρακτικά ζητήματα
Τι έχω να συμβουλεύσω κάποιον που θέλει να παρακολουθήσει ένα από τα επόμενα εργαστήρια; Να φοράει άνετα ρούχα, να μην έχει φάει βαριά τις δύο προηγούμενες ώρες, να έχει μαζί του ένα μπουκαλάκι με νερό. Επίσης, μιας και θα βγάλει τα παπούτσια του για να καθίσει οκλαδόν στο πάτωμα (πάνω σε μαξιλαράκι) και να σχηματίσει κύκλο με τους άλλους, ας έχει μαζί του και ένα δεύτερο ζευγάρι κάλτσες.
Info: Τα εργαστήρια διαφραγματικής αναπνοής, ορθοφωνικής τοποθέτησης και χρήσης των ηχείων του σώματος με τη Μαρία Παπαγεωργίου πραγματοποιούνται στο Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή (Ερατοσθένους 1, Παγκράτι). Το κόστος συμμετοχής είναι 60 ευρώ. Πληροφορίες για ημερομηνίες και διαθέσιμες θέσεις: Goulandris.gr
