Κτήμα Φουντή
Ο πρώτος αμπελώνας της οικογένειας φυτεύτηκε το 1930 από τον παππού Γεώργιο, καταγόμενο από την Ανατολική Θράκη, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην περιοχή. Μέχρι και το 1992 οι απόγονοί του έβγαζαν από Ξινόμαυρο, κρασί και τσίπουρο για το σπίτι. Ο Νίκος Φουντής, ιδρυτικό μέλος του συνεταιρισμού Βαένι, αποφάσισε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 να οινοποιήσει τα δικά του σταφύλια και το 1992 έβγαλε την πρώτη ετικέτα. Σήμερα, μαζί με την κόρη του, Γεωργία Φουντή, παράγουν περίπου 50.000 φιάλες από 65 στρέμματα ιδιόκτητου αμπελώνα. Το δικό τους Ξινόμαυρο ακολουθεί την παραδοσιακή οινοποίηση ερυθρού κρασιού και παλαιώνει για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια πριν βγει στην αγορά. Μικρές ποσότητες εξάγονται σε HΠΑ, Ιαπωνία, Χονγκ Κονγκ, Καναδά, Βέλγιο. Μια τυπική Νάουσα, τόσο ρουστίκ όσο και φίνα.
Στράντζα, Τ/23320-48255
Ναουσαία 2017, 13%
Η νεότερη από τις ετικέτες τους, η Ναουσαία, δίνει ένα κρασί για το οποίο αξίζει να περιμένετε δέκα χρόνια. Έξι χρόνια μετά τον τρύγο παραμένει λαμπερό και διαυγές, με τανίνες αλύγιστες. Εξαιρετικά κομψό.
Κτήμα Μελιτζανή
Ένα από τα παλαιότερα οινοποιεία της Νάουσας, πιστό στο κλασικό στιλ της περιοχής, οινοποιεί εδώ και τέσσερις γενιές σταφύλια από το βιολογικό αμπελοτόπι στον λόφο της Γάστρας. Απόγονοι Ναουσαίου βαρελά, του Δημητρού Μελιτζανή, η τέταρτη γενιά σήμερα είναι αυτοδίδακτοι. Οινοποιοί εμπειρικοί, μαθημένοι με τον παραδοσιακό οινοποιητικό τρόπο της Νάουσας, κρατούν ζωντανές τις μνήμες, δίνοντας περιορισμένης παραγωγής κρασιά old school, καλοφτιαγμένα, νόστιμα και με ευδιάκριτη ταυτότητα. Εδώ και κάμποσα χρόνια, ο Στέλιος Γιαμαλίδης με τη γυναίκα του Ελισάβετ, εγγονή του Δημητρού, και τα δύο παιδιά τους αναλαμβάνουν όλα τα πόστα στη δουλειά, από το αμπέλι μέχρι την πώληση.
Μ. Άγρα 14, Τ/6945-831472
Νάουσα 2017, 13,5%
Αν και δεν έχει περάσει δευτερόλεπτο μέσα σε βαρέλι, η μελωμένη του αίσθηση σε ξεγελάει. Έχει ζουμερό φρούτο, οσμές κυνηγιού και τελείωμα με ζαχαρωμένα φρούτα. Αντέχει και παλαιώνει για τουλάχιστον άλλα πέντε χρόνια.
Κτήμα Κελεσίδη
Στο μικρό οικογενειακό οινοποιείο, που λειτουργεί από το 1998, παράγονται κρασιά από βιολογικούς αμπελώνες χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, με χειρωνακτικό τρύγο. Τη μέρα που τους επισκεφθήκαμε, ο γιος έφερνε από τους αμπελώνες τις τελευταίες κλούβες με σταφύλια, ο πατέρας έκανε διαλογή στην αυλή και η μητέρα σέρβιρε δύο επισκέπτες από το εξωτερικό στο οινοποιείο-σπίτι τους. Μια οικογένεια ταγμένη στη δουλειά, με κρασιά που καταφέρνουν να ισορροπούν μεταξύ της παλιάς και της νέας εποχής του Ξινόμαυρου.
Γιαννακοχώρι, Τ/23320-51066
Νάουσα 2017, 15%
Το έντονο αλκοόλ μπορεί να μας έπιασε από τη μύτη, αλλά στο στόμα η γεύση μαλακώνει και γλυκαίνει, βγαίνουν τα δαμάσκηνα και κάποια αποξηραμένα φρούτα, τα μανιτάρια του δάσους και, τελικά, η γη της Νάουσας.
Κτήμα Αργυράκη
Αξιοποιώντας με υποδειγματικό τρόπο τις αρετές του Ξινόμαυρου, το οικογενειακό οινοποιείο, που ιδρύθηκε από τον οινολόγο Γιώργο Αργυράκη στον Τριπόταμο, παραδίδει επιδέξια κρασιά με σύγχρονο στιλ, άποψη και ταυτοποιήσιμο χαρακτήρα, στα οποία βάζει πλέον το χεράκι του και ο οινολόγος γιος του Γιώργου, ο Κωνσταντίνος. Αν και πολύ μικρό, το οινοποιείο, που έχει σχεδιαστεί με την επιμέλεια του άλλου γιου, του πολιτικού μηχανικού Σπύρου Αργυράκη, είναι βιοκλιματικό και εστιάζεται στην ενεργειακή αυτονομία. Οι αμπελώνες τους βρίσκονται στο όρος Βέρμιο, στις νοτιοανατολικές ηλιόλουστες πλαγιές του βουνού, και είναι φυτεμένοι σε αμμοαργιλοπηλώδη εδάφη. Με σήμα το αλογάκι, ένα ειδώλιο ίππου, παράγουν περί τις 20.000 φιάλες.
Τριπόταμος, Τ/6976-026970
Χρόνος 2017, 14,5%
Μια μοντέρνα προσέγγιση της Νάουσας, σε ένα κρασί ισορροπημένο και με ώριμες τανίνες. Έτοιμο να το πιούμε, αλλά ανθεκτικό και για μία πενταετία ακόμα.
Κτήμα Χρυσοχόου
Δυνατά κρασιά με τρανταχτές τανίνες. Στο Κτήμα Χρυσοχόου φτιάχνουν οίνους ανθεκτικούς στον χρόνο. Το οινοποιείο και οι παλιοί αμπελώνες της οικογένειας Χρυσοχόου βρίσκονται στη Στράντζα και οι νεότεροι στη Γάστρα, εντός της ζώνης ΠΟΠ, στις νοτιοανατολικές πλαγιές του Βερμίου. Τα κρασιά τους πρωτοκυκλοφόρησαν στην αγορά το 1965 και πλέον παράγουν περί τις 400.000 φιάλες ετησίως. Εκτός από τη Νάουσα, πολύ ενδιαφέρον έχει και το Πρεκνιάρικο, ένα ιδιοσυγκρασιακό λευκό κρασί που παράγεται από την ομώνυμη, δυσεύρετη ποικιλία της περιοχής. Το παραδοσιακό κτίριο του οινοποιείου, με τους ατμοσφαιρικούς χώρους και τα μουσειακά εκθέματα, είναι επισκέψιμο.
Στράντζα, Τ/23320-45080
Νάουσα Gold Selection 2017, 14%
Το ιδανικό Ξινόμαυρο γι’ αυτούς που τους αρέσει το βαρελάτο στιλ. Εμφανή στοιχεία ξύλου και βανίλιας και μαλακές τανίνες.
Οινοποιείο Κόκκινος
Ο Σταύρος Κόκκινος αγόρασε το πρώτο του αμπέλι το 1999. Το οινοποιείο ιδρύθηκε το 2008, στην ίδια θέση όπου ο παππούς και ο πατέρας του διατηρούσαν μια πτηνοτροφική μονάδα. Τα τρία κοκοράκια στο λογότυπο του οινοποιείου είναι ένα σύμβολο-φόρος τιμής στην ιστορία της οικογένειας. Σήμερα, στη δουλειά έχουν μπει και οι γιοι του, ο οινολόγος Γιώργος και ο χημικός τροφίμων Κωνσταντίνος. Από τον αμπελώνα τους και από συνεργαζόμενους παραγωγούς βγάζουν περίπου 30.000 φιάλες ετησίως. Η νέα γενιά έχει αρχίσει να πειραματίζεται με ορμή με το Ξινόμαυρο και στο μέλλον θα δούμε τα αποτελέσματα.
Δαλαμάρι, Τ/23320-21901
Νάουσα 2018, 13,5%
Σίγουρα όχι το πιο τυπικό Ξινόμαυρο της γευσιγνωσίας. Ώριμα φρούτα και σταφίδες στη μύτη, ωραίες τανίνες, καλό, γεμάτο σώμα, ιδανικά συνοδεύει φαγητό.
Οινοποιείο Μαραντίδη
Γύρω στα τέσσερα χιλιόμετρα από τη Βέροια, στην πλατεία του ποντιακού χωριού Πατρίδα Ημαθίας, βρίσκεται το μικρό οινοποιείο Μαραντίδη, μιας οικογένειας οινολόγων. Οι ιδιόκτητοι αμπελώνες τους βρίσκονται διάσπαρτοι στα χωριά Πατρίδα και Τρίλοφο και παράγουν κρασιά από Ξινόμαυρο, Merlot, Μαυρούδι και Ροδίτη, εκ των οποίων το ένα είναι ΠΟΠ Νάουσα.
Πατρίδα Ημαθίας, Βέροια, Τ/23310-26668
Νάουσα 2018, 13%
Για πρώτη φορά στα ποτήρια μας οι στιβαρές τανίνες αυτής της Νάουσας. Εξελιγμένη, γκρενά απόχρωση, με κομψή μύτη, ελαφρύ και φινετσάτο κρασί που πίνεται και δροσερό. Καλής διάρκειας επίγευση.
Κυρ-Γιάννη
Η ιστορία του Κτήματος Κυρ-Γιάννη πάει χέρι χέρι με την ιστορία της Νάουσας αλλά και με την οινοποιητική εξέλιξη της Ελλάδας. Πολλά χρόνια πριν, το 1997, όταν ο Κυρ-Γιάννης ίδρυσε το κτήμα στο Γιαννακοχώρι, είχε δημιουργήσει μια κληρονομιά αλλά κι έναν εξιδανικευμένο στόχο για το κρασί ως εθνικό προϊόν και για το Ξινόμαυρο ως ποικιλία-σημαία. Σήμερα, ο αμπελώνας ακολουθεί τις αρχές της ολοκληρωμένης διαχείρισης, ενώ σταδιακά υιοθετούνται πρακτικές αναγεννητικής καλλιέργειας. Από 415 στρέμματα παράγονται 280.000 φιάλες και 11 ετικέτες, εκ των οποίων οι 8 περιέχουν Ξινόμαυρο. Οι πειραματισμοί και οι μικροοινοποιήσεις δεν έχουν σταματήσει εδώ και τριάντα χρόνια. Σήμερα επικεφαλής οινολόγος είναι ο Αντώνης Κιοσέογλου. Τα κρασιά εξάγονται σε 50 χώρες.
Γιαννακοχώρι, Τ/23320-51100
Ράμνιστα 2019, 14%
«Είναι μωρό». Αυτό ήταν το πρώτο σχόλιο που ακούστηκε μετά τη δεύτερη διερευνητική γουλιά. Με υπέροχη μύτη και καλή δομή, ωραίες τανίνες, η Ράμνιστα εκφράζει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά του Ξινόμαυρου. Έχει φανατικούς θαυμαστές και αποτελεί μια ετικέτα πάνω στην οποία μπορεί κανείς να επενδύσει μίνιμουμ για δεκαπέντε χρόνια.
Κτήμα Διαμαντάκου
Το Μαντέμι, μία από τις πιο προνομιούχες περιοχές εντός της ζώνης ΠΟΠ Νάουσας, βρίσκεται στους ανατολικούς πρόποδες του Βερμίου, σε υψόμετρο 200-240 μ. Εκεί, στο μικρό οικογενειακό οινοποιείο, ο οινολόγος Γιώργος Διαμαντάκος, αφοσιωμένος στον τόπο του, παράγει μόλις δύο ετικέτες: τη μία από Ξινόμαυρο και την άλλη από το σπάνιο τοπικό Πρεκνάδι, από ιδιόκτητους αμπελώνες. Και τα δύο κρασιά είναι σύγχρονα και ταυτόχρονα τυπικά, φέρνουν μια φρέσκια πνοή στον χαρακτήρα της Νάουσας, ενώ παράλληλα διατηρούν ξεκάθαρη την ταυτότητα του terroir και των ποικιλιών.
Μαντέμι, Τ/23320-28623
Νάουσα 2019, 13,5%
Ένα κρασί-εισαγωγή στο Ξινόμαυρο, ό,τι πρέπει για όσους επιθυμούν να μυηθούν στην ποικιλία. Υψηλή οξύτητα, σφιχτές τανίνες, στρογγυλό στόμα. Πίνεται ακόμα και σκέτο, χωρίς φαγητό.
Κτήμα Καρυδά
Ο Κωνσταντίνος Καρυδάς φύτεψε τον αμπελώνα το 1978, 30 στρέμματα με Ξινόμαυρο Νάουσας σε υψόμετρο 205 μ. στον λόφο της Γάστρας, σε επικλινές έδαφος με καλή αποστράγγιση. Το αμπέλι, ένα από τα καλύτερα της περιοχής, το διαχειρίζεται έως σήμερα ο γιος, Πέτρος, παράγοντας μία και μόνο ετικέτα σε 12.000 φιάλες ετησίως.
Άνω Γάστρα, Τ/6977-437592
Νάουσα 2019, 13,5%
Μια ετικέτα που φτιάχνεται με όλη την αγάπη από τον παραγωγό της. Μαγειρεμένα κόκκινα φρούτα, υποδειγματικές τανίνες, εξαιρετικά κομψό, ένα fine wine της Νάουσας.
Οινοποιία Καστανιώτη
Το 1976 ο Γεώργιος Καστανιώτης, οινέμπορος με κάβα στη Νάουσα, αποφασίζει να ξαναφυτέψει έναν αμπελώνα στα Γαλλικά Μαρίνας, σαν αυτόν που είχε ο πατέρας του. Ο γιος του Γεωργίου, Δημήτρης, έμαθε την αμπελουργία εμπειρικά δίπλα στον πατέρα του, ενώ παρακολούθησε και μαθήματα χημικού σε μια τεχνική σχολή. Με την οικογενειακή κληρονομιά και την πείρα που αποκόμισε, σήμερα διατηρεί τον αμπελώνα 100 στρεμμάτων, πουλάει κάποια σταφύλια στα μεγαλύτερα οινοποιεία και από τα υπόλοιπα φτιάχνει πέντε με έξι τόνους Ξινόμαυρο. Αν και οι αλλαγές στην οινοποίηση του συγκεκριμένου σταφυλιού είναι ραγδαίες τα τελευταία χρόνια, ο ίδιος καταφέρνει και διατηρεί ένα στιλ και όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά της ποικιλίας. Κάθε του φιάλη παλαιώνει για τουλάχιστον δύο χρόνια πριν κυκλοφορήσει.
Νάουσα, Τ/6974-941801
Νάουσα 2019 12,5%
Ένα από τα πιο νόστιμα κρασιά της δοκιμής, με κομψή μύτη, λαμπερά κόκκινα φρούτα και ωραίες, λεπτόκκοκες τανίνες, σίγουρα έτοιμο να το πιεις.
Αμπελώνες Θυμιόπουλου
Ο αυτοδημιούργητος οινοποιός Απόστολος Θυμιόπουλος, χαρισματικός οινολόγος, δημιουργεί value for money κρασιά, περιζήτητα σε Ελλάδα και εξωτερικό. Με επίκεντρο το Τρίλοφο, όπου δραστηριοποιούνταν οι αμπελουργοί γονείς του, πολλαπλασίασε τα οικογενειακά στρέμματα και εδραίωσε τους αμπελώνες τους μέσα στη ζώνη ΠΟΠ της Νάουσας. Το μότο του είναι «τα μεγάλα αμπελοτόπια πρέπει να οινοποιούνται ξεχωριστά» κι έτσι ο Απόστολος, ως δηλωμένος τερουαρίστας, παράγει διαφορετικές μεταξύ τους εκδοχές της Νάουσας, μία εκ των οποίων είναι το πολυσυζητημένο «Γη και Ουρανός», από παλιά αμπέλια. Ταγμένος στη βιολογική καλλιέργεια, δουλεύει με «στόχο να βοηθήσουμε τον αμπελώνα να βρει τη δική του συμμετρία ως ένα αυτόνομο και ξεχωριστό οικοσύστημα», όπως λέει, και παράγει κάποια από τα καλύτερα κρασιά της χώρας με το χαρακτηριστικό στιλ του, χωρίς ο ίδιος να ακολουθεί πρωτόκολλα, παρά μόνο αφουγκραζόμενος τις ανάγκες της κάθε χρονιάς. Περί το 90% της παραγωγής εξάγεται.
Τρίλοφος, Τ/23310-93.604
Γη και Ουρανός 2020, 13,5%
Ο άνθρωπος που ξεκίνησε ένα νέο, σύγχρονο στιλ Ξινόμαυρου παραδίδει ένα κρασί φρουτώδες, φρέσκο και ζουμερό, με μαλακές τανίνες.
Boutari
Με αρχή το 1879, η εταιρεία Μπουτάρη ξεκινάει την πορεία της, και σε αυτά τα 144 χρόνια έχει να επιδείξει πολλές πρωτιές, ανοίγματα νέων οινικών δρόμων και εμπειριών: από τον οινοτουρισμό και τις πρώτες πειραματικές ετικέτες μέχρι τη θέση της ως πρωταγωνιστή στην εξέλιξη της ελληνικής οινοποιίας. Το 2022, η εταιρεία εξαγοράστηκε από το επενδυτικό σχήμα Sterner Stenhus Greece. Στα πέντε οινοποιεία που διαθέτει, παράγει περισσότερες από 35 ετικέτες.
Στενήμαχος, Τ/23320-59.700
Νάουσα 2020, 13%
Εμβληματικό κρασί με πολύ ωραία δομή, πατάει σωστά πάνω στα τυπικά χαρακτηριστικά της ποικιλίας. Αρκετά αξιόλογο και για την τιμή του. Προτείνουμε να το βάλετε σε μια καράφα, να «ανοίξει» πριν από την κατανάλωση.
Ε. Ταζογλίδου
Η Ευστρατία Ταζογλίδου γεννήθηκε στη Μελβούρνη, σπούδασε στο ΑΠΘ γεωπόνος και έκτοτε ζει και εργάζεται μέσα στα αμπέλια. Σήμερα παράγει τέσσερις ετικέτες σε περίπου 10.000 φιάλες, από ιδιόκτητους αμπελώνες, από Ξινόμαυρο, Montepulciano, Βιδιανό και Κυδωνίτσα.
Τρίλοφος, Τ/6979-000660
7 κλειδιά 2020, 14%
Παραδοσιακό στιλ, με το βαρέλι να είναι παρόν. Με μαλακές τανίνες και μια ωραία γλυκύτητα, αυτό το κρασί είναι στρογγυλό και αρκετά προσιτό για κάποιον που θέλει να δοκιμάσει για πρώτη φορά Ξινόμαυρο.
Οινοποιειο Μάρας
Το κρασί ήταν με έναν τρόπο πάντα μέσα στο σπίτι του Σωκράτη και του Θανάση. Οι δυο τους θυμούνται το στενό απέξω να μυρίζει από την αλκοολική ζύμωση. Ο πατέρας τους διετέλεσε οινολόγος στον Συνεταιρισμό για 25 χρόνια, οπότε η πορεία τους ήταν μάλλον προδιαγεγραμμένη. Ο 27χρονος Σωκράτης σπούδασε οινολογία, ενώ ο 32χρονος Θανάσης γεωπονία. Το πρώτο τους αμπέλι το φύτεψε η οικογένεια το 2000. Διαθέτουν 20 στρέμματα, από τα οποία τα 15 Ξινόμαυρο. Κάνουν ερυθρό, αλλά και ροζέ και λευκό, με σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας. «Στόχος μας είναι να φτιάχνουμε καλό κρασί, με όσο γίνεται λιγότερες παρεμβάσεις».
Νάουσα, Τ/6978-599792, 6975-837021
Νάουσα 2021, 13%
Μια ετικέτα από την πρώτη χρονιά του οινοποιού, η οποία αποδεικνύεται πολύ καλή για πρωτοεμφανιζόμενη. Λεπτόκοκκες τανίνες, γήινος χαρακτήρας, νότες από τσάι φτιάχνουν ένα κρασί για τους φανατικούς ξινομαυρίστες που θέλουν να τα δοκιμάσουν όλα.
Συνεταιρισμός Βαένι
Ο οινοποιητικός συνεταιρισμός λειτουργεί εδώ και 40 χρόνια και απαρτίζεται από 250 μέλη, τα οποία παρέχουν στο οινοποιείο του σχεδόν το 50% της παραγωγής της περιοχής της Νάουσας. Ένας οινικός θησαυρός βρίσκεται στο κελάρι τους. Ανάμεσα στις 40 ετικέτες που παράγουν, οι πέντε είναι διαφορετικές ΠΟΠ Νάουσα, γεγονός που δείχνει τις αρετές της πολυδιάστατης ποικιλίας που βασιλεύει στον τόπο. Η πιο φρέσκια τους Νάουσα παλαιώνει έξι μήνες στο βαρέλι και έξι στη φιάλη. Ο συνεταιρισμός εξάγει σε 40 χώρες, σε Ευρώπη, Ασία, Αυστραλία και Αμερική.
Επισκοπή, Τ/23320-44274
Νάουσα 2021, 12,5%
Έντονα αρώματα βοτάνων, με κυρίαρχη τη ρίγανη.
Οινοποιείο Δαλαμάρα
Το οινοποιείο της οικογένειας ιδρύεται το 1991, παρόλο που γραπτές πηγές αλλά και ιστορίες από τη γιαγιά του Κωστή Δαλαμάρα πιστοποιούν την εμπορική δράση της οικογένειας ως παραγωγού και εμπόρου κρασιού της Νάουσας από τα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Αναντάμ παπαντάμ οινοποιός, ο Κωστής αναλαμβάνει την οικογενειακή επιχείρηση το 2010, μετά από σπουδές αμπελουργίας και οινολογίας στην Beaune και θητεία σε διάσημα domaines της Βουργουνδίας, της Καταλονίας και της Ταραγόνας. Εκεί έμαθε πώς γίνονται τα μεγάλα κόκκινα κρασιά και όλη του τη γνώση φαίνεται πως την κατέθεσε στο δικό του Ξινόμαυρο. To 2019 μπαίνει στο ραντάρ και στη στήλη του κορυφαίου οινοκριτικού των New York Times, Eric Asimov χάρη στις ωραίες τανίνες του κρασιού του, σε ένα άρθρο που αφορούσε μόνο γηγενείς ελληνικές ποικιλίες. Και όχι άδικα. Δεκατρία χρόνια μετά τον πρώτο του επίσημο τρύγο ως «καπετάνιος» του οινοποιείου, μας έχει παραδώσει μόνο κρασιά που έχουν το προσωπικό του στιλ.
Τόσο στο αμπέλι όσο και στο κρασί παρεμβαίνει ελάχιστα. Η περισσότερη δουλειά παραδέχεται πως γίνεται στο αμπέλι, όπου εφαρμόζει βιολογική καλλιέργεια και λιπαίνει με το δικό του κομπόστ. Ο Παλιοκαλιάς του από το αμπελοτόπι-φιλέτο της ζώνης είναι αριστούργημα.
Νάουσα, Τ/23320-28321
Νάουσα 2021
Θα λέγαμε πως πρόκειται για μια πολύ τυπική Νάουσα, αν δεν είχε τόση ψυχή. Είναι ένα κρασί με ξεχωριστό χαρακτήρα. Καλοδομημένο, με νόστιμα φρέσκα φρούτα, λίγα γήινα στοιχεία και αρκετά βότανα. Είναι κιόλας ολοκληρωμένο, έτοιμο να το πιεις τώρα, αν και παλαιώνει για δεκαπέντε χρόνια ακόμα. «Θα ήθελα να το πιω μόνος μου μετά από μια δύσκολη μέρα», ειπώθηκε στη δοκιμή.
Oenos Mittas
Ο Γιάννης Μήττας δεν προέρχεται από αγροτική οικογένεια. Οι σπουδές του ως τεχνολόγου γεωπόνου στη Φλώρινα τον οδήγησαν σε πρακτική εξάσκηση στον Συνεταιρισμό Βαένι το 2016. Στο τέλος του 2017 αγόρασε ένα δικό του αμπέλι, δεκαοκτώ στρεμμάτων, στον λόφο του Παλιοκαλιά. Από εκεί κυκλοφόρησε 1.000 φιάλες το 2019. Η περσινή σοδειά κυκλοφορεί σε 3.400 φιάλες, ενώ η φετινή ενδέχεται να είναι διπλάσια σε ποσότητα. Φτιάχνει ένα Ξινόμαυρο νόστιμο, καλλιεργημένο βιολογικά και με περιορισμένη χρήση πρόσθετων, μια ωραία νέα πρόταση στην οινική βιβλιοθήκη της περιοχής.
Νάουσα, Τ/6973-793890
Oenos Mittas 2021, 13,5%
Υψηλή οξύτητα, κόκκινα φρούτα, ωραία φρεσκάδα και νότες από λευκό πιπέρι. Ένα αρκετά κομψό κρασί. Αν σας αρέσουν τα natural, αυτό είναι το δικό σας Ξινόμαυρο.
Οινοποιείο Αργατία
«Αργατία» σημαίνει «συνεργασία» στα ποντιακά, και συγκεκριμένα είναι μια λέξη που εκφράζει το συλλογικό πνεύμα. Το οινοποιείο, που βρίσκεται στο Ροδοχώρι, ιδρύθηκε από την οινολόγο Dr Χαρούλα Σπινθηροπούλου και τον σύζυγό της, Παναγιώτη Γεωργιάδη, που τα τελευταία χρόνια έχουν παραδώσει τα ηνία στα παιδιά τους. Ο οινολόγος Χριστόφορος και ο Κωνσταντίνος Γεωργιάδης μαζί με τη Θεοδώρα Δαγκαλάκου παράγουν περί τις 15.000 φιάλες ετησίως. Από τις επτά ετικέτες που εμφιαλώνουν, οι έξι βασίζονται στο Ξινόμαυρο. Highlight τους οι Νάουσες, στιλάτες, πιπεράτες και καλογινωμένες, με σοβαρές προοπτικές παλαίωσης.
Ροδοχώρι, Τ/6976-269759
Κτήμα Ταραλά
Αυτό που ο πατέρας είχε ως χόμπι, ο γιος το έκανε επάγγελμα. Το 2006 η οικογένεια Ταραλά έφτιαξε το οινοποιείο στη Φυτειά και σήμερα ο Χρήστος παράγει 50.000 φιάλες από τους ιδιόκτητους βιολογικούς αμπελώνες που καλλιεργεί σε περίπου 70 στρέμματα. Χρησιμοποιούν γηγενείς ζύμες και θέλουν το Ξινόμαυρό τους να διατηρεί τον χαρακτήρα του.
Πατρίδα Ημαθίας, Τ/6973-029499
Οινοποιείο Κάππα
Ο Τάσος μέχρι το 2019 δούλευε ως διοικητικό στέλεχος και σύμβουλος μεγάλων έργων. Ανέλαβε με τη σύντροφό του, Ελένη, τα πατρικά αμπέλια και το 2021 κατασκεύασε το οινοποιείο στο Αγγελοχώρι Ημαθίας. Σήμερα διαχειρίζεται 25 στρέμματα αμπελώνων με Ξινόμαυρο, Syrah, Cabernet Sauvignon, Ασύρτικο και Μαλαγουζιά. Το X/Loco κουβαλάει την τρέλα του οινοποιού. Το Κοκκύμελο 2021 είναι ένα Ξινόμαυρο με φράουλα και κόκκινα φρούτα, μυρωδιές υγρής γης και διακριτικό βαρέλι. Πρόκειται για τη μοναδική ετικέτα που δοκιμάσαμε εκτός της ΠΟΠ ζώνης, καθώς το οινοποιείο είναι στην πραγματικότητα σχεδόν κολλημένο στην περιοχή, ενώ κάποια από τα αμπέλια του βρίσκονται εντός ζώνης.
Αγγελοχώρι, Τ/6971-795499
Οινοποιείο Μαρκοβίτη
Στη μέση του πουθενά, ο Μάρκος Μαρκοβίτης συνεχίζει την κληρονομιά του παππού και του πατέρα του. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Γερμανία, ο οινοποιός και αμπελουργός πήρε μια γενναία απόφαση και το 2012 ξαναφύτεψε τον οικογενειακό αμπελώνα 120 στρεμμάτων μόνο με Ξινόμαυρο. Με φιλοσοφία less is more και δύο μόνο ετικέτες σε παραγωγή 80.000 φιαλών, επικεντρώνεται στην ποικιλία που θαυμάζει, με σπουδαία αποτελέσματα. Τα κρασιά του είναι εκφραστικά και ο έμπειρος καταναλωτής βρίσκει σ’ αυτά το χέρι ενός πολύ καλού οινοποιού.
Πολλά Νερά, Τ/6934-063788
Οινοποιείο Κλώνα
Με κρασιά που αξιοποιούν το ιδεώδες terroir του Παλιοκαλιά, το οινοποιείο Κλώνα βρίσκεται σε έναν λόφο του Βερμίου περιστοιχισμένο από τον αμπελώνα, στην καρδιά της ζώνης ΠΟΠ. Αναδεικνύουν το Ξινόμαυρο αλλά και το λευκό Πρεκνάδι, ενώ ταυτόχρονα εξερευνούν τις οινοποιητικές δυνατότητες και άλλων ποικιλιών, όπως Syrah, Merlot, Ασύρτικο και Μαλαγουζιά. Εμφιαλώνουν έξι κρασιά, εκ των οποίων το ένα είναι μια εξαιρετικά μικρής παραγωγής ΠΟΠ Νάουσα, ίσως το πιο δυσεύρετο κρασί της κατηγορίας του.
Παλιοκαλιάς, Τ/23320-28952
Αμπελώνας Λούση
Το 1981 η οικογένεια Λούση, από τη Θεσσαλονίκη, απέκτησε τα πρώτα της αμπέλια στις παρυφές του Βερμίου σε υψόμετρο 280 μ. Σήμερα ο Γιώργος Λούσης από τον βιολογικά καλλιεργημένο αμπελώνα παράγει τρεις ετικέτες, μία Ρετσίνα, ένα λευκό με Βιδιανό και Ροδίτη, κι ένα τυπικό Ξινόμαυρο με ωραίο βαρέλι, σε ποσότητα που δεν ξεπερνά τις 6.000-7.000 φιάλες.
Πολλά Νερά, Τ/6932-530483
