Σήμερα το πρωί ξύπνησα από τη λύρα του γείτονα. Δεν το λες και άσχημα. Στη διπλανή μονοκατοικία ζει ένας εν αποστρατεία ραδιοφωνικός παραγωγός, που όπως έμαθα φιλοξενεί για λίγες μέρες τον σύντεκνό του από το Ρέθυμνο, τον γνωστό επιδέξιο Κρητικό λυράρη Κ.Σ. που μας χαρίζει απλόχερα τα πρωινά τις χαρούμενες, κελαρυστές μουσικές του από τα διάπλατα ανοιγμένα παράθυρα. Το θεώρησα σημαδιακό γιατί από χθες μου τριγυρνάει στο μυαλό η ιδέα να ετοιμάσω σήμερα μια προσομοίωση κρητικού καφενείου στη βεράντα μου, με ρακομεζέδες, τσικουδιές και μαντινάδες.
Δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από την επιστροφή μου από τη μεγαλόνησο όπου είχα πάει για λογαριασμό του «Γαστρονόμου», σε ένα ταξίδι καταγραφής των παραδοσιακών κρητικών καφενέδων, και στο ψυγείο μου υπάρχει ακόμα άθικτο ένα μικρό κεφαλάκι παλιό ανθότυρο, ένα κιλό ορεινή γραβιέρα, δυο βάζα θυμαρόμελο, μια στοίβα με νερόπιτες, ένα σακούλι ξερά κουκιά και δυο τρία ακόμα πεσκέσια που κουβάλησα, εκ των οποίων και μια ασήκωτη μποτίλια ρακή, πράγματα για τα οποία πλήρωσα τελικά υπέρβαρο στο αεροπλάνο.
Καλεσμένοι μου απόψε είναι η παρέα. Τους φώναξα γιατί είχαμε καιρό να βρεθούμε, κι επί τη ευκαιρία των γενεθλίων της Λ. αποφάσισα να μαγειρέψω. Έβγαλα τις νερόπιτες από την κατάψυξη και έπιασα να καθαρίζω πατάτες. Στο πρώτο καφενείο που καθίσαμε στο Ηράκλειο, σε μια προσφυγική γειτονιά στις παρυφές της πόλης, μας καθάρισαν το τραπέζι με ρακί. Χα! Έτσι σκέφτομαι να εγκαινιάσω κι εγώ την αποψινή βραδιά. «Τύφλα να ‘χει το ντετόλ» μου είχε πει ο καφετζής καθώς έχασκα και τον κοιτούσα μειδιώντας που ψέκαζε το τραπέζι με την τσικουδιά, σκεφτόμενη ότι ικανούς τους έχω να λούζονται και με δαύτη. Λεπτόκοψα τις πατάτες και χτύπησα και τα αυγά. Θυμήθηκα το εκτόπισμα του σφουγγάτου που μας έφεραν σε εκείνο το καφενείο μαζί με τη δεύτερη γύρα ρακές. Θαρρείς και είχε μέσα μια ντουζίνα αυγά, τόσο φουσκωτό ήταν, αλλά όχι «τρία αυγά βάζω μόνο» μου είχε πει η Γιάννα, και μου είχε εξηγήσει ότι γίνεται έτσι γιατί σε ένα μικρό τηγάνι – το παλιό της γιαγιάς τους – στριμώχνουν ένα κιλό πατάτες. Εκείνη τη μέρα στον καφενέ, έτυχε μάλιστα να έχει τα γενέθλιά του ο Μιχάλης (σ.σ. ο φωτογράφος μας), κι έτσι αδράξαμε την ευκαιρία και παραχώσαμε στο κέντρο του σφουγγάτου ένα κεράκι για να του τραγουδήσουμε τα «χρόνια πολλά». Το ίδιο είχα σκεφτεί να κάνω κι απόψε, αλλά επειδή είμαι της υπερβολής αποφάσισα να κάνω δύο σφουγγάτα και να φτιάξω μια τύποις δίπατη τούρτα με μια γενναία στρώση ξύγαλο στη μέση.
Άρχισα να σκαλίζω τα ντουλάπια για να βρω το κατάλληλο μικρό τηγάνι που να χωράει τις τηγανισμένες πατάτες μου, κι ύστερα, αφού ξεμπέρδεψα με το σφουγγάτο, βάλθηκα να τακτοποιώ τους χοχλιούς στο τηγάνι, σφιχτά τον ένα δίπλα στον άλλο. Έσκυψα να κόψω από τη γλάστρα μου μια τούφα αρισμαρί για να τους… μπουμπουρίσω, και τότε σχεδόν ταυτόχρονα ακούστηκε ο κελαρυστός ήχος της λύρας και το κουδούνι της εξώπορτας. Έβγαλα τη ρακή απ’ το ψυγείο κι έτρεξα βιαστική να ανοίξω στους καλεσμένους μου.
Οι ταξιδιωτικές εμπειρίες της Νικολέτας Μακρυωνίτου από το ταξίδι της στην Κρήτη, τους καφενέδες που επισκέφτηκε και τα φαγητά που δοκίμασε καταγράφονται αναλυτικά στον Γαστρονόμο Ιουλίου που κυκλοφορεί την Κυριακή 9 Ιουλίου, με την Καθημερινή
