Αν ανήκετε κι εσείς σ’ αυτούς που τσεκάρουν ψυχαναγκαστικά τα μέιλ τους ή αν παρατηρείτε στον εαυτό σας ή στους γύρω σας συμπεριφορές που παραπέμπουν ευθέως σε κάποιου είδους εθισμό, ας γνωρίζετε ότι δεν σας συμβαίνει κάτι σπάνιο. Αντιθέτως, ο εθισμός είναι ένα χαρακτηριστικό του σύγχρονου πολιτισμού μας. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει η Άννα Λέμπκε, καθηγήτρια ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και επικεφαλής της Κλινικής για τη Θεραπεία των Εθισμών του ίδιου πανεπιστημίου. Η ειδίκευση της Λέμπκε στους εθισμούς αναγνωρίζεται από πλήθος οργανισμών, που την τιμούν με θέσεις στα διοικητικά τους συμβούλια, αλλά και από τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης, που της δίνουν τακτικά βήμα. Είναι πιθανό να την έχετε δει να μιλάει σε κάποιο από τα πολύ ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ του Netflix, το The social dilemma ή το Take your pills: Xanax. Η διαδικτυακή μας συνομιλία έγινε με αφορμή την έκδοση του βιβλίου της Η γενιά της ντοπαμίνης (εκδ. Πατάκης, μτφρ. Πέτρος Γεωργίου), στο οποίο περιγράφει τη θεμελιώδη ανισορροπία που επιφέρει η υπερπροσφορά ντοπαμίνης στους εγκεφάλους μας. Η Λέμπκε εστιάζεται ιδιαίτερα στα ψηφιακά ναρκωτικά και στην προστασία των πιο νέων συμπολιτών μας.
«Ζούμε σε μια εποχή της ανθρώπινης ιστορίας χωρίς προηγούμενο», λέει η Λέμπκε. «Έχουμε λυμένες όλες τις βασικές ανάγκες για την επιβίωσή μας, και ακόμη περισσότερες, σε τέτοιο βαθμό που σχεδόν κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα έχει γίνει κάτι σαν ναρκωτικό, έχει γίνει δηλαδή πιο ενισχυτική, πιο άφθονη, πιο ισχυρή, πιο πρωτότυπη, και πιο προσιτή. Το αποτέλεσμα είναι ότι έχουμε γίνει όλοι πολύ πιο ευάλωτοι στους εθισμούς, αλλά έχουμε επίσης γίνει όλοι και πολύ λιγότερο ευτυχισμένοι. Η μεγάλη ιδέα πίσω από τη Γενιά της ντοπαμίνης είναι ότι η συνεχής διέγερση που λαμβάνουμε από ιδιαίτερα ενισχυτικά ναρκωτικά και συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών ναρκωτικών, τα οποία προκαλούν τον εγκέφαλό μας να αντιδράσει με συγκεκριμένο τρόπο, ουσιαστικά μας κάνει πιο καταθλιπτικούς, πιο αγχωμένους, πιο αυτοκτονικούς, πιο απρόσεκτους, πιο ανίκανους να κοιμηθούμε και προσθέστε ό,τι άλλο θέλετε. Αυτό γίνεται σε επίπεδο φυσιολογίας. Δεν είναι ότι είμαστε πιο τεμπέληδες ή πιο δύστροποι από τις προηγούμενες γενιές. Στην ουσία βιώνουμε μια αναντιστοιχία μεταξύ της πρωτόγονης κατασκευής μας και του σύγχρονου οικοσυστήματος που έχουμε δημιουργήσει, το οποίο τώρα μας δυσκολεύει να λειτουργούμε».
Διαβάστε περισσότερα στο νέο τεύχος του «Κ» που κυκλοφορεί την Κυριακή 30 Ιουλίου με την «Καθημερινή».
