Πολλές χελώνες κινδυνεύουν να εξαφανιστούν και όλοι μαζί προσπαθούμε να τις σώσουμε. Τι κι αν είναι της θάλασσας, της στεριάς ή από διαφορετικά μέρη του κόσμου;
Οι Τορτουχίτας
«Να μία!» ψιθύρισα στους φίλους μου. Ξαπλώσαμε στην άμμο και μείναμε ακίνητοι. Η θαλάσσια χελώνα Ρίντλεϊ του Ειρηνικού έσκαψε ένα λάκκο και άρχισε να γεννάει τα αυγά της. Είμαι ένας μικρός Ινδιάνος Νάχουα και ζω σε ένα χωριό του Μεξικού στις ακτές του Ειρηνικού. Οι φίλοι μου κι εγώ αποκαλούμε τους εαυτούς μας Λας Τορτουχίτας, που σημαίνει στα Ισπανικά «Οι μικροί χελωνάδες». Γιατί είμαστε στην ακτή; Επειδή βοηθάμε έναν επιστήμονα να σώσει τις χελώνες που γεννάνε εδώ. Ξεθάβουμε τα αυγά απ’ τις φωλιές τους και τα ξαναθάβουμε σε έναν προστατευμένο χώρο στο χωριό. Και όταν εκκολαφθούν τα μωρά, τα μεταφέρουμε με κουβάδες στη θάλασσα. Έτσι, τα σώζουμε από καβούρια, γλάρους και πεινασμένα σκυλιά. Η δουλειά μας έχει και κινδύνους. Τη νύχτα βγαίνουν παράνομοι κυνηγοί που σκοτώνουν δεκάδες χελώνες για το δέρμα, το κρέας και τα αυγά τους. Στο μεταξύ, η χελώνα Ρίντλεϊ γέννησε και επέστρεψε στη θάλασσα. Τώρα ήταν η σειρά μας! Τρέξαμε στην παραλία και αρχίσαμε να ξεθά-βουμε φωλιές. Είδαμε φωλιές από πράσινες χελώνες, από Ρίντλεϊ και από μια γιγάντια δερματοχελώνα!
Φτάνοντας στο χωριό, ρίξαμε τα αυγά στις νέες τους φωλιές πριν κρυώσουν και βάλαμε σημάδια. Τώρα θα μετρούσαμε δύο μήνες για να δούμε να ξεμυτίζουν τα μωρά. Και τότε!… Τότε, υπάρχουν νύχτες που ξεχύνονται χιλιάδες μαζί και τρέχουμε σαν τρελοί να τα μαζέψουμε στους κουβάδες! Είμαστε πολύ περήφανοι για τη δουλειά μας. Κάθε φορά που ελευθερώνουμε χελωνάκια στη θάλασσα, κάνουμε ένα δώρο στον πλανήτη. Μόνο που κάθε φορά στενοχωριόμαστε να τους λέμε «Αντιός».
Η έρημος των χελώνων
Η σκόνη γέμιζε τα πάντα καθώς οδηγούσαμε στον ξερό δρόμο της ερήμου. Στο τιμόνι ήταν ο μεγάλος μας αδελφός κι εμείς είχαμε κολλήσει στα παράθυρα. Διασχίζαμε την έρημο Μοχάβε στη νότια Καλιφόρνια, από τα τελευταία καταφύγια της απειλούμενης χελώνας της ερήμου! Μετά από ώρες σκόνης φτάσαμε στον προορισμό μας, μια περιφραγμένη προστατευόμενη ζώνη. Ακολουθήσαμε ένα μονοπάτι κοιτάζοντας δεξιά κι αριστερά έως ότου πήρε το μάτι μας κάτι. «Να μία, εκεί κάτω!» Αμέσως τρέξαμε όλοι γύρω της. Η χελώνα, τρομαγμένη, μισοέκρυψε το κεφάλι της μες στο καβούκι και μας κάρφωσε με τα μάτια της. Εκείνη την ώρα έφτασαν οι φύλακες του πάρκου για να ελέγξουν αν τις ενοχλούσαμε. «Μα ποιος θα ενοχλούσε μια άκακη χελώνα;» ρωτήσαμε. «Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσοι βάρβαροι υπάρχουν που σκοτώνουν χελώνες ή τις παίρνουν για κατοικίδια. Πιο πολλές είναι οι αιχμάλωτες από τις ελεύθερες! Και σε κάποια σημεία της ερήμου σκοτώνονται από αυτοκίνητα και μηχανές». Ακριβώς εκείνη τη στιγμή, η χελώνα μάς γύρισε την πλάτη και τρύπωσε στη φωλιά της, μια θολωτή τρύπα στο έδαφος. Ο ήλιος άρχισε να γίνεται πολύ καυτός γι’ αυτήν αλλά και για μας. Ανεβήκαμε στο φορτηγάκι με την επιθυμία να μάθουμε όσα περισσότερα μπορούσαμε για την προστασία αυτού του γλυκού αλλά και τόσο απειλούμενου ζώου.
Οι Καρεττίστας
Σταθήκαμε σιωπηλοί μες στο σκοτάδι, με το βλέμμα στραμμένο στη θάλασσα. Αυτή είναι η εποχή όπου οι απειλούμενες χελώνες Καρέττα βγαίνουν σε αμμουδιές της Ζακύνθου, της Κυπαρισσίας και της Κρήτης για να γεννήσουν τα αυγά τους. Εγώ με τους φίλους μου είχαμε έρθει στη Ζάκυνθο σαν εθελοντές. Όση ώρα περιμέναμε, οι ειδικοί μάς εξηγούσαν τα πάντα. Αυτό που απόψε είχε σημασία ήταν -αν εμφανιζόταν καμιά χελώνα- να μείνουμε ακίνητοι μέχρι να αρχίσει να γεννάει. Ο θόρυβος, τα φώτα και οι κινήσεις μπορούσαν να την τρομάξουν και να γυρίσει στο νερό. Ξαφνικά, στο φως του φεγγαριού εντοπίσαμε μια φιγούρα. «Είμαστε τυχεροί, έρχεται μία»! είπε κάποιος. Η φιγούρα άρχισε να κινείται πάνω στην άμμο, τραβώντας με κόπο τα εκατόν τόσα κιλά της. Σταμάτησε σε ένα σημείο και άρχισε να σκάβει με τα πίσω της πτερύγια ένα λάκκο, φτυαρίζοντας έξω την άμμο. Σκάψιμο-πέταγμα, σκάψιμο-πέταγμα. Γρήγορα σχηματίστηκε μια τρύπα. Για μισή ώρα την παρακολουθούσαμε να αφήνει τα πολύτιμα αυγά της στην τρύπα. Μετρήσαμε 110 αυγά! Τελειώνοντας, κάλυψε πάλι την τρύπα με άμμο και κατευθύνθηκε στη θάλασσα. Ένα κύμα την ξέπλυνε και ένα δεύτερο την παρέσυρε βαθιά. «Σε δύο μήνες θα περιμένουμε τα μικρά», είπε ένας βιολόγος. Πολλά από αυτά θα φαγωθούν από γλάρους και ψάρια. Κάποια θα πιαστούν σε δίχτυα ή θα πεθάνουν από απορρίμματα και πετρελαιοκηλίδες. Κάποια από τα θηλυκά που θα ζήσουν, όμως, θα επιστρέψουν εδώ για να γίνουν οι επόμενες πρωταγωνίστριες στις ιστορίες μας.
5 απλοί τρόποι να προστατέψουμε χελώνες
1. Δεν ενοχλούμε χελώνες στις παραλίες ωοτοκίας, εκτός κι αν συμμετέχουμε σε προγράμματα προστασίας τους.
2. Δεν πετάμε πλαστικά απορρίμματα στη θάλασσα επειδή τα καταπίνουν.
3. Δεν παίρνουμε ποτέ χελώνες από το βουνό, εκτός κι αν είναι άρρωστες ή τραυματισμένες.
4. Δεν απελευθερώνουμε ποτέ χελωνίτσες αγορασμένες από κατάστημα. Δεν ξέρουν να επιβιώσουν μόνες τους.
5. Αν μια χελώνα διασχίζει δρόμο, τη μεταφέρουμε σε ασφαλές μέρος στην κατεύθυνση όπου πήγαινε. Αλλιώς θα γυρίσει πίσω.
Σύλλογοι που προστατεύουν χελώνες
Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ, www.archelon.gr
Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής ΑΝΙΜΑ, www.wild-anima.gr
Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων ΕΚΠΑΖ, www.ekpazp.gr
