01. Διάσχιση της Χαράδρας του Βίκου
(Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Χρόνια περίμενα τη στιγμή που θα καταφέρω να διασχίσω μία από τις πιο ιδιαίτερες χαράδρες του κόσμου, αυτή του Βίκου. Η παγκόσμια ιδιαιτερότητά της είναι οι αναλογίες της. Σύμφωνα με το Εθνικό Πάρκο Βορείου Πίνδου, το ύψος φτάνει τα 1.000 μ. ενώ το πλάτος στο στενότερο σημείο του είναι 200 μέτρα. Την είχα δει από όλες τις θέσεις θέας: την Οξιά μετά το Μονοδένδρι, τα Σπιτάλια Μονοδενδρίου και την Μπελόη στο Βραδέτο. Το καθηλωτικό θέαμα σε κάνει να θέλεις να βρεθείς εντός αυτού του φυσικού θαύματος και πυρήνα του Εθνικού Δρυμού Βίκου-Αώου, που αποτελεί και Γεωπάρκο της UNESCO. Οι εναλλαγές δεν είναι μεγάλες και ουσιαστικά περπατάς για πέντε έως επτά ώρες σε παρόμοιο –πανέμορφο σε κάθε περίπτωση– τοπίο. Μέσα στην πυκνή βλάστηση ακούς μόνο πουλιά και έντομα, αφουγκράζεσαι μήπως αντιληφθείς αρκούδα, παρατηρείς τα φημισμένα βότανα. Άλλοτε περπατάς στην κοίτη του ποταμού κάτω από τα εντυπωσιακά τοιχώματα. Το καλοκαίρι που δεν έχει πολύ νερό είναι ιδανική εποχή. Η κλασική διαδρομή ξεκινά από το Μονοδένδρι και καταλήγει στο χωριό Βίκος ή το αντίστροφο, ωστόσο υπάρχουν και παραλλαγές. Σε κάθε περίπτωση ακολουθήστε τη σήμανση του εθνικού μονοπατιού Ο3 και φροντίστε για την επιστροφή σας στο σημείο εκκίνησης, μια και οι αποστάσεις στο Ζαγόρι είναι αρκετά μεγάλες.
02. Κυνήγι… γεφυριών
ΓΕΦΥΡΙ ΚΛΕΙΔΩΝΙΑΣ (Φωτογραφία: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΕΡΑΚΟΣ)
Γύρω στα 100 πέτρινα γεφύρια στεφανώνουν τα ποτάμια και τα ρέματα του Ζαγορίου και μοιάζουν σαν να καμουφλάρονται μέσα στη φύση. Χτίστηκαν τον 18ο και τον 19ο αιώνα από φημισμένους μάστορες, οι οποίοι προσπάθησαν να ημερέψουν το δύσβατο ανάγλυφο με τα ψηλά βουνά και τα βαθιά φαράγγια κι έτσι διευκόλυναν τις μετακινήσεις και την επικοινωνία ανθρώπων και αγαθών. Κυκλικά ή οξυκόρυφα τόξα, μονότοξα, δίτοξα ή τρίτοξα, είναι όλα κομψοτεχνήματα και αληθινά μνημεία, και αξίζει να περπατήσετε τα χορταριασμένα καταστρώματά τους, παρατηρώντας τη σοφή αρχιτεκτονική τους. Κάποια από αυτά θα τα δείτε εύκολα από τον ασφαλτόδρομο, όπως το γεφύρι του Νούτσου (ή Κόκκορη ή Κόκκορου), στον δρόμο από Δίλοφο προς Κουκούλι. Κάποια απαιτούν ελάχιστο περπάτημα, όπως του Πλακίδα ή Κοντοδήμου με τα τρία τόξα, στην είσοδο του χωριού Κήποι. Κάποια άλλα θα τα συναντήσετε σε πεζοπορικές διαδρομές. Μια εύκολη είναι εκείνη που κυκλώνει τους Κήπους συναντώντας τέσσερα γεφύρια ή εκείνη που ξεκινά από τη Βίτσα και καταλήγει στο γεφύρι Κόκκορη μετά από μιάμιση ώρα – είναι αρκετά βατή ακόμη και για παιδιά και διασχίζει επιπλέον τη Σκάλα της Βίτσας και το γεφύρι του Μίσιου.
03. Η Κοκκινοσκουφίτσα του Πάπιγκου
ΣΤΕΡΝΑ (Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Η Στέρνα είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση καταστήματος. Και η ιδιοκτήτριά του, Έλλη Παπαγεωργίου, το ίδιο. Μεγάλωσε στο Καπέσοβο από έναν πατέρα υπέρμαχο της οικιακής οικονομίας και αυτονομίας και βρέθηκε από παιδί, σαν άλλη Κοκκινοσκουφίτσα, μέσα στα δάση να συλλέγει καρπούς και βότανα και να τα μεταποιεί στο πλευρό της μητέρας της Άννας. Σήμερα, λειτουργεί τη Στέρνα στο Μεγάλο Πάπιγκο, ένα ιδιότυπο καφέ με υπέροχη αυλίτσα, στην οποία θα απολαύσετε σπιτικά ροφήματα και γλυκά (τώρα το καλοκαίρι δοκιμάστε σπιτική λεμονάδα ή βυσσινάδα, κέικ με σάλτσα σοκολάτας και παγωτό, μους χαλβά και το παγωτό Κοκκινοσκουφίτσα). Έπειτα χαζέψτε στα ράφια και θα βρείτε από μαρμελάδες και λικέρ μέχρι μανιτάρια σε σκόνη, όλα μεταποιημένα από την ίδια, ή άλλα προϊόντα από την περιοχή. Θα βρείτε επίσης διάφορα δωράκια, διακοσμητικά και αξεσουάρ, πολλά από τα οποία είναι δικά της έργα (τηλ. 6977-202817).
04. Ύμνος στον Βοϊδομάτη
Οι ντόπιοι λένε ότι τα νερά του Βοϊδομάτη είναι τόσο καθαρά που μπορείς να τα πιεις, και για να σε πείσουν, το κάνουν πρώτα οι ίδιοι. Οι πηγές του είναι τόσο κοντά, οπότε δύσκολα θα έχουν προλάβει να μεταφερθούν επιβλαβή για τον ανθρώπινο οργανισμό στοιχεία. Aξίζει σίγουρα να κολυμπήσετε στα παγωμένα του νερά. Η ευκολότερη ως προς την πρόσβαση, άρα και πιο δημοφιλής, πλαζ βρίσκεται στη γέφυρα Πάπιγκου-Αρίστης, δίπλα στον δρόμο. Το πλατανόδασος και τα γαλαζοπράσινα, βαθιά νερά συνθέτουν ένα σκηνικό παραμυθένιο. Λίγο μακρύτερα, πάνω στον δρόμο, θα συναντήσετε την πινακίδα για μια απολαυστική πεζοπορική διαδρομή, η οποία ξετυλίγεται παράλληλα με τον ποταμό και οδηγεί στη γέφυρα της Κλειδωνιάς. Κανονικά, δεν θα σας πάρει περισσότερο από δυόμισι ώρες, ωστόσο κατά μήκος του θα βρείτε μικρές παραλίες για κολύμπι που πιθανότατα θα σας κρατήσουν όλη μέρα. Σε κάθε περίπτωση να θυμάστε πως, καθώς η περιοχή είναι Εθνικός Δρυμός, δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε αντηλιακό, να κόβετε λουλούδια και βότανα και, φυσικά, να αφήνετε σκουπίδια.
05. Βάπτισμα στις Οβίρες
ΟΒΙΡΕΣ © GETTY IMAGES/IDEAL IMAGE
Φαντάσου κάτι μεγάλες φυσικές γούρνες, σμιλεμένες από το νερό του ρέματος Ρογκοβού, που κατεβαίνει από την Τύμφη. Φαντάσου γαλαζοπράσινα νερά στα οποία μπορείς να κολυμπήσεις και λεία βράχια όπου μπορείς να ξαπλώσεις χαζεύοντας τους μικρούς καταρράκτες και την πλούσια βλάστηση. Είναι οι Οβίρες ή Κολυμπήθρες, που βρίσκονται ανάμεσα στο Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο, μέσα στο φαράγγι του Ρογκοβού. Η ροή του νερού ανάμεσα στις φυσικές αυτές δεξαμενές, που είναι σαν συγκοινωνούντα δοχεία, είναι ελεγχόμενη με μικρά φράγματα και υδατοφράκτες – το καλοκαίρι οι ντόπιοι τούς κλείνουν και δημιουργούν τις πιο… πολυτελείς πισίνες της περιοχής!
06. Κολύμπι και πικνίκ στο Ηλιοχώρι
ΜΠΑΛΤΑ ΝΤΙ ΣΤΡΙΓΚΑ (Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Δεν είχα ακόμη φτάσει καλά καλά και άκουγα απανωτά τα «μπλουμ»: τρεις φίλοι από τη Θεσσαλονίκη βουτούσαν και ξαναβουτούσαν στα καταπράσινα νερά των καταρρακτών Μπάλτα ντι Στρίγκα, στο Ηλιοχώρι, το βορειότερο χωριό του κεντρικού Ζαγορίου. Η σλαβική ονομασία μεταφράζεται ως «οβίρα (λίμνη) της κραυγής» και την πήρε, σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, λόγω μιας κοπέλας που αυτοκτόνησε εκεί κραυγάζοντας. Τρεις βάθρες σχηματίζονται εδώ από τους ισάριθμους όμορους καταρράκτες, ο μεγαλύτερος από τους οποίους είναι περίπου 20 μέτρα. Το μονοπάτι από το χωριό είναι πλακοστρωμένο και διαρκεί περίπου 30 λεπτά, ενώ ο χώρος δίπλα στη μεγάλη βάθρα-καταρράκτη έχει διαμορφωθεί με ξύλινη εξέδρα και πάγκο-παγκάκια για πικνίκ. Υπάρχουν μάλιστα και σωσίβια. Η έντονα ανηφορική επιστροφή είναι κομματάκι επίπονη, αλλά η ευδαιμονία που θα νιώσετε από τις αναζωογονητικές βουτιές αξίζει κάθε κόπο.
07. Δείπνο με θέα στην Αστράκα
ΑΣΤΡΑ (Φωτογραφία: ΚΛΑΙΡΗ ΜΟΥΣΤΑΦΕΛΛΟΥ)
Δεν μπορώ να φανταστώ καλύτερο σκηνικό για το σούρουπο από μια βεράντα με θέα στους εντυπωσιακούς πύργους της Αστράκας, που υψώνονται δραματικά πάνω από το Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο. Πόσω μάλλον όταν η θέα συνοδεύεται από ένα απολαυστικό δείπνο. Στα «Άστρα» (τηλ. 26530-42108), στο Μεγάλο Πάπιγκο, μία από τις καλύτερες ταβέρνες της Ηπείρου, οι αδελφοί Τσουμάνη έχουν δικά τους ζώα και μποστάνι και ό,τι φτιάχνουν είναι πέρα για πέρα σπιτικό. Θα γευτείτε, μεταξύ άλλων, εξαιρετικά παϊδάκια και κατσικάκι, σαλάτες, πίτες, ριζότο με βασιλομανίταρα και κανθαρέλες, κολοκυθανθούς με ρύζι και το τοπικό σκωτομπρίαμο (συκωταριά με μυρωδικά και ρύζι στον φούρνο). Κλασική αξία, ειδικά για τους ορειβάτες της περιοχής, είναι και ο «Δίας» (τηλ. 26530-41257) στο Μικρό Πάπιγκο. Μαγειρευτά μαμαδίστικα πιάτα που εναλλάσσονται, νόστιμο μπιφτέκι, παϊδάκια και αξέχαστες πίτες. Καλά ψητά, επίσης με θέα, θα δοκιμάσετε και στις ταβέρνες «Πάνθεον» (τηλ. 26530-42239) και «Νίκος και Ιουλία» (τηλ. 26530-41893) στο Μεγάλο Πάπιγκο.
08. Δράση για όλους
ΡΑΦΤΙΝΓΚ ΣΤΟΝ ΒΟΪΔΟΜΑΤΗ (Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Όσοι κάνουν rafting στον Βοϊδομάτη το καλοκαίρι αποχωρούν από τις βάρκες με πρόσωπο γαλήνιο και λόγια εγκωμιαστικά. Μπορεί τα νερά να είναι αρκετά πεσμένα τέτοια εποχή, αλλά μάλλον γι’ αυτό ακριβώς έχει γίνει η αγαπημένη δραστηριότητα των οικογενειών. Οι ίδιοι θα επιλέξουν εύκολες πεζοπορικές διαδρομές ή και βόλτα με ηλεκτρικά ποδήλατα μέσα στο παρθένο δάσος στην περιοχή του Γυφτόκαμπου. Για τους υπολοίπους υπάρχει το canyoning στο φαράγγι του Ρογκοβού (μία extreme διαδρομή και μία εύκολη), mountain bike μέσα στα δάση σε διαδρομές διαφόρων βαθμών δυσκολίας και river trekking στο Βικάκι (αν έχει νερό) ή στις πηγές του Βοϊδομάτη, που κρατούν νερό όλο τον χρόνο και είναι ο μοναδικός τρόπος να δείτε αυτό το υπέροχο τμήμα του φαραγγιού. Όλα θα τα κάνετε με ασφάλεια με τους ειδικούς της Trekking Hellas Ιωαννίνων (τηλ. 6944-750009).
09. Via Ferrata με τον γιο του Αώου
VIA FERRATA ΑΩΟΥ (Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Ο Νίκος Κυρίτσης αποκαλεί τον Αώο «μπαμπά» και άδικο δεν έχει, αφού έχει περάσει όλη του τη ζωή μέσα στα νερά του ορμητικού ποταμού κι έχει πάρει από αυτόν πάμπολλα μαθήματα. Θα τον συναντήσετε στην Κόνιτσα, που μπορεί να μη θεωρείται Ζαγόρι, αλλά απέχει μόλις 20 χλμ. από την Αρίστη, και μαζί του θα απολαύσετε μόνοραφτ και river trekking στον Αώο, εναέριο πέρασμα και κυρίως την υπέροχη Via Ferrata, που είναι η πιο εντυπωσιακή της Ελλάδας. Η πορεία είναι αρκετά βατή στην αρχή, με λίγα μεταλλικά σκαλοπάτια, και διασχίζει ένα μικρό εναέριο γεφυράκι, ενώ τα σημεία για σκαρφάλωμα είναι αρκετά ήπια. Όλα αλλάζουν όμως όταν φτάνεις στη μεγάλη γέφυρα 15 μέτρων, που περνά 35 μέτρα πάνω από το ποτάμι. Η αίσθηση του να βαδίζεις πάνω στο συρματόσχοινο αντικρίζοντας το εντυπωσιακό φαράγγι του Αώου είναι ασύγκριτη και ανεβάζει σε κάθε περίπτωση την αδρεναλίνη. Για όλη τη διαδρομή υπολογίστε περίπου τέσσερις ώρες – τον ειδικό εξοπλισμό θα σας τον δώσει ο ίδιος, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα δωρεάν διαμονής σε καταφύγιο (No Limits, τηλ. 6944-751418). Μια και βρεθήκατε εδώ, μπορείτε να δείτε τη Μονή Στομίου (το μονοπάτι για τη Via Ferrata περνάει πολύ κοντά), το πέτρινο γεφύρι της Κόνιτσας και να γευματίσετε στο εστιατόριο «Γεφύρι» (τηλ. 26550-23780), στο πιο ωραίο σημείο της περιοχής.
10. Κάτω από τον Πλάτανο
ΜΕΖΑΡΙΑ (Φωτογραφία: ΟΛΓΑ ΧΑΡΑΜΗ)
Το βουνίσιο αεράκι φυσάει ανεπαίσθητα, τα φύλλα του γεροπλάτανου θροΐζουν. Τίποτε άλλο δεν ακούγεται – το Καπέσοβο είναι από τα πιο ήσυχα και πιο όμορφα πέτρινα χωριά του Ζαγορίου. Το παλιό κοινοτικό καφενείο «Μεζαριά» είναι ανοιχτό, αφού ζωντάνεψε στα χέρια του φωτογράφου Κωνσταντίνου Βασιλάκη, ο οποίος εγκαταστάθηκε εδώ πριν από επτά χρόνια. Καφές, γλυκό, μεζεδάκια, αλλά και κουβέντα για τις φωτοεξορμήσεις που διοργανώνει θα σας κρατήσουν ώρες στην ωραία πλατεία. Υπέροχη αίσθηση θα έχετε και στο καφενείο του Βραδέτου, ειδικά αν μόλις έχετε ανέβει την περίφημη Σκάλα του Βραδέτου, το πέτρινο καλντερίμι-έργο τέχνης που ένωνε το χωριό με το Καπέσοβο μέχρι τη δεκαετία του ’70, οπότε διανοίχτηκε ο δρόμος. Αν έχετε όρεξη, περπατήστε για 20 λεπτά έως τη θέση Μπελόη, για να δείτε την ωραιότερη θέα στη χαράδρα του Βίκου. Εναλλακτικά, απολαύστε στο καφενείο τοπικούς μεζέδες, τσιπουράκι και κλαρίνο από το κασετόφωνο. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον καφενείο είναι και ο «Βικογιατρός» στο Κουκούλι, όπου ο Νίκος Κοντοδήμος θα σας μιλήσει για τις ξακουστές θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων του Βίκου και θα σας φτιάξει ιδιαίτερα αφεψήματα. Στο καφενείο «Μεσοχώρι», αντίθετα, στα Κάτω Πεδινά θα απολαύσετε το τσίπουρο, τα νόστιμα πιάτα και την καλή παρέα.
