1. Ιερό Ποσειδώνα και Αμφιτρίτης, Τήνος
Το Ιερό του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης είναι το μοναδικό ιερό στις Κυκλάδες που ήταν αφιερωμένο στους κυρίαρχους θεούς της θάλασσας. Βρίσκεται -όπως είναι φυσικό- δίπλα στη θάλασσα, στην περιοχή Κιόνια, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Χώρα της Τήνου και λειτούργησε μεταξύ 4ου αιώνα π.Χ. και 3ου αιώνα μ.Χ. Είχε μεγάλη φήμη, με τους προσκυνητές να έρχονται στο νησί ακόμα και από την Αφρική, τη Μικρά Ασία και την Κάτω Ιταλία για να το επισκεφθούν. Σήμερα, χρειάζεται λίγη φαντασία (και μια μικρή βοήθεια-καθοδήγηση από τον υπεύθυνο αρχαιοφύλακα) για να καταλάβει κανείς πώς ήταν το ιερό στην αρχαιότητα, αφού τα περισσότερα μνημεία έχουν καταστραφεί.
Πού να κολυμπήσω: Η πιο εύκολη επιλογή είναι τα Κιόνια, τα οποία βρίσκονται σχεδόν δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο. Πρόκειται για μια πολύ δημοφιλή παραλία της Τήνου, όχι τόσο λόγω ομορφιάς όσο λόγω θέσης. Σε απόσταση 8 χλμ. βρίσκεται και η Απηγανιά, μια από τις καλύτερες παραλίες του νησιού.
2. Αρχαία Στάγειρα, Χαλκιδική
Στα Αρχαία Στάγειρα, μια πόλη που ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από Ίωνες της Άνδρου, γεννήθηκε το 384 π.Χ. ο Αριστοτέλης. Εδώ θα θαυμάσετε την ακρόπολη, το portico (στοά), την αγορά, το αρχαϊκό ιερό, αλλά κυρίως θα βρεθείτε στη γενέτειρα του γιου της Φαιστίδος και του γιατρού Νικόμαχου, που εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους φιλοσόφους όλων των εποχών. Ο αρχαιολογικός χώρος, εκτός από αρχαιολάτρες, προσελκύει και πολλούς πεζοπόρους, αφού είναι ενταγμένος στον Αριστοτελικό Περίπατο. Απέναντι από τα Αρχαία Στάγειρα βρίσκεται ο Κάπρος, το νησάκι σε σχήμα αγριογούρουνου, όπου πιθανόν εξορίστηκε η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδα.
Πού να κολυμπήσω: Τα Αρχαία Στάγειρα ήταν μια παραθαλάσσια πόλη, επομένως ο σημερινός αρχαιολογικός περιβάλλεται από παραλίες (Συκιά, Κεφαλάς), από τις οποίες ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα δείτε να ξεπροβάλλουν λουόμενοι με τα μαγιό. Σε πολύ κοντινή απόσταση από τα Αρχαία Στάγειρα βρίσκεται η Πρώτη Αμμουδιά (προς Νότο) και οι παραλίες της Ολυμπιάδας (προς Βορρά).
3. Αρχαία Μεσσήνη, Μεσσηνία
Η Αρχαία Μεσσήνη υπήρξε σημαντικός πολιτιστικός πόλος της αρχαιότητας και συνέχισε να αποτελεί αξιόλογο πολιτικό και καλλιτεχνικό κέντρο και μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ. Μπαίνοντας στον αρχαιολογικό χώρο, θα αντικρίσετε το Θέατρο, κατόπιν τα ιερά της Αγοράς, το Ασκληπιείο με τη σειρά δωματίων (οίκων) που περιείχαν αγάλματα του Απόλλωνα και των Μουσών, του Ηρακλή και της Θήβας με τον Επαμεινώνδα, της Τύχης και της Αρτέμιδος Φωσφόρου, καθώς επίσης το λουτρό, το Βουλευτήριο και το Εκκλησιαστήριο. Κατηφορίζοντας την πλαγιά, θα συναντήσετε στα αριστερά την αστική έπαυλη και τέλος το Στάδιο και το Γυμνάσιο, την Παλαίστρα και το Μαυσωλείο. Θα χρειαστείτε περίπου τρεις ώρες για την επίσκεψή σας, ενώ αξίζει να οδηγήσετε λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω για να δείτε την Αρκαδική Πύλη, μία από τις δύο εισόδους της Αρχαίας Μεσσήνης – ακριβώς από κάτω περνάει επαρχιακός δρόμος.
Πού να κολυμπήσω: Η Αρχαία Μεσσήνη βρίσκεται στην ενδοχώρα της Μεσσηνίας, σε στρατηγικό όμως σημείο για να προσεγγίσει κανείς τις κορυφαίες παραλίες της περιοχής. Σε απόσταση 35 χλμ., προς τα νοτιοανατολικά, θα βρείτε την παραλία της Καλαμάτας, λίγο παρακάτω τη Βέργα, τη Μικρά Μαντίνεια και άλλες όμορφες ακτές του Μεσσηνιακού Κόλπου. Αν πάρετε την αντίθετη κατεύθυνση, προς τα νοτιοδυτικά, θα βρεθείτε στη διάσημη Βοϊδοκοιλιά – η απόσταση είναι περίπου 65 χλμ., όμως αξίζει τον κόπο.
4. Δίον, Πιερία
Ο αρχαιολογικός χώρος του Δίου, έκτασης 1.500 στρεμμάτων, που περιβάλλεται από καλλιέργειες ακτινιδίων, είναι ένας συναρπαστικός βιότοπος με πυκνή βλάστηση και πλούσια πανίδα. Πρακτικά, η άσφαλτος τον χωρίζει σε δύο μέρη. Μετά το περίπτερο της εισόδου και κατεβαίνοντας το πλακόστρωτο, θα συναντήσετε το Ιερό της Δήμητρας, το παλαιότερο του αρχαιολογικού χώρου. Πίσω του, υπάρχει το Ιερό του Διός Υψίστου, ενώ δεξιά του ιερού σώζονται τα ερείπια δύο θεάτρων, ενός ρωμαϊκού και ενός ελληνιστικού. Στην ανατολική πλευρά, όπου βρίσκεται και το Ιερό της Ίσιδας, συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος όγκος των ανασκαφικών ευρημάτων, που αποκαλύπτουν σημαντικά στοιχεία για την αρχαία πόλη. Τείχη, δημόσια λουτρά, ωδεία, ένα υδραγωγείο, οικίες και επαύλεις σχημάτιζαν ένα μεγάλο πολεοδομικό συγκρότημα. Στο νότιο τμήμα δεσπόζει η έπαυλη του Διονύσου, που άρχισε να ανασκάπτεται το 1982.
Πού να κολυμπήσω: Στην Πιερία θα βρείτε πολλές παραλίες να απλώνονται σε μια έκταση δεκάδων χιλιομέτρων, κατά μήκος της ανατολικής ακτογραμμής, αμμώδεις αλλά και με βοτσαλάκι. Η Πλάκα Λιτοχώρου (14 χλμ. από το Δίον), η παραλία Σκοτίνας (23 χλμ. από το Δίον) και ο Μακρύγιαλος (38 χλμ. από το Δίον) είναι ενδεικτικά κάποιες από αυτές.
5. Αρχαίοι Φίλιπποι, Καβάλα
Οι αρχαίοι Φίλιπποι είναι ένας αρχαιολογικός χώρος στον οποίο είναι καθαρή η σύνδεση αρχαιότητας και Βυζαντίου και όπου ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια του επισκέπτη η μετάβαση από τον παγανισμό στον χριστιανισμό. Η αρχαία πόλη ιδρύθηκε το 360 π.Χ. από Θασίους ως αποικία των Κρηνίδων. Λίγα χρόνια αργότερα καταλήφθηκε από τον βασιλιά της Μακεδονίας και ονομάστηκε Φίλιπποι. Από τα πιο αναγνωρίσιμα μνημεία σήμερα είναι το αρχαίο θέατρο, η εμπορική αγορά (Marcellum) και το διοικητικό κέντρο των Φιλίππων στη ρωμαϊκή εποχή (Forum). Το Forum χωροθετήθηκε ανάμεσα στην εμπορική οδό και την αρχαία Εγνατία. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και η Βασιλική Β, του 550 μ.Χ., με τις κωνσταντινουπολίτικες επιρροές, που χτίστηκε πάνω στην Παλαίστρα. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει και στη βασιλική του Αποστόλου Παύλου, που δημιουργήθηκε κοντά σε έναν υπόγειο μακεδονικό τάφο κι ένα ηρώο αφιερωμένο σε μύστη των Καβειρίων. Κάποια στιγμή αντικαταστάθηκε από οκταγωνικό ναό, το λεγόμενο Οκτάγωνο, από τα σημαντικότερα μνημεία των Φιλίππων.
Πού να κολυμπήσω: Οι αρχαίοι Φίλιπποι απέχουν 16 χλμ. από την πόλη της Καβάλας, στην παραλία της οποίας οι Καβαλιώτες, από τις αρχές της άνοιξης, ξεκινούν να κάνουν τα μπάνια τους. Το καλοκαίρι, βέβαια, οι περισσότεροι λουόμενοι κατευθύνονται εκτός πόλης, στις ακτές που βρίσκονται πάνω ή λίγο έξω από τον κόλπο της Καβάλας: Αμμόλοφοι, Βρασίδας, παραλία Νέας Ηρακλείτσας, Άσπρη Άμμος, Κεραμωτή είναι κάποιες από τις πιο γνωστές επιλογές.
