Κείμενο: Finn-Olaf Jones / Απόδοση: Μαρία Κωβαίου
«Το Δελχί είναι πόλη στρατιωτών, πολιτικών, δημοσιογράφων και διπλωματών. Είναι η Ουάσινγκτον της Ασίας, αν και όχι το ίδιο γραφική», έγραφε η διακεκριμένη Βρετανή ταξιδιωτική συγγραφέας Jan Morris μισό αιώνα πριν. «Η μόνη κουλτούρα (culture) στο Δελχί είναι η αγρι-κουλτούρα (agriculture, δηλαδή η γεωργία)», ήταν μια ακόμα υποτιμητική της φράση.
Η τέχνη, όμως, και η κουλτούρα ακολουθούν το χρήμα και εδώ και δύο δεκαετίες το Δελχί βιώνει μια μεγάλη αλλαγή. Χάρη κυρίως στην άνθηση της αγοράς ακινήτων και την άνοδο του high-tech προαστίου Γκουργκαόν (όπου έχουν εγκατασταθεί μεγάλες πολυεθνικές και εταιρείες IT), το Δελχί απέκτησε μέσα σε πέντε χρόνια διπλάσιο αριθμό εύπορων κατοίκων, κατασκεύασε ένα μετρό που ανταγωνίζεται σε μέγεθος αυτό της Νέας Υόρκης και ανέθρεψε μια συνεχώς αναπτυσσόμενη κοσμοπολίτικη κοινωνική τάξη.
Για να ανακαλύψετε πού συχνάζει, πού ψωνίζει και πού αράζει o κόσμος αυτός, κατευθυνθείτε νότια. Οι ανερχόμενες γειτονιές Hauz Khas Village, Lado Sarai και Mehrauli -η τελευταία γνωστή για τον δρόμο «Style Mile», δηλαδή το μίλι του στιλ-, βρίσκονται στην άκρη του περιφερειακού του Δελχί, σε ίση σχεδόν απόσταση από το Γκουργκαόν των τηλεφωνικών κέντρων και από τα ζιγκουράτ του κέντρου της πόλης.
«Η τοποθεσία αυτή έχει μεγάλη δυναμική», μου εξηγεί ο Bhim Bachchan που επέστρεψε στο Δελχί, ύστερα από πολυετή θητεία σε αμερικανική επενδυτική τράπεζα, για να διαχειριστεί το Ramola Bachchan Concepts, γραφείο ηλεκτρονικού εμπορίου και κατάστημα ρούχων στο Hauz Khas Village. «Υπάρχει μια νέα τάξη hip, νέων, συχνά εύπορων ανθρώπων τόσο από τα προάστια όσο και από το κεντρικό Δελχί που συναθροίζονται γύρω από αυτά τα μέρη στην άκρη της πόλης. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είχαν κλειστεί στα σπίτια τους, τώρα όμως πήραν τους δρόμους».
Το Ηστ Βίλατζ του Δελχί
Ο ύψους 73 μέτρων Μιναρές Κουτμπ του 13ου αιώνα, μοιάζει να εποπτεύει αυτές τις γειτονιές. Ένας ραβδωτός πύργος από ψαμμίτη που φωτίζεται τη νύχτα σαν άλλος εμβληματικός φάρος για εκείνους που πλοηγούνται στους φιδωτούς δρόμους της πόλης. Εδώ και εκεί, μεσαιωνικά ερείπια ξεπροβάλλουν σαν κόκαλα δεινοσαύρων μέσα από μοντέρνα συγκροτήματα κατοικιών.
Οι επισκέπτες που έρχονται με ταξί στο Hauz Khas Village – την πιο βόρεια και πιο γνωστή από αυτές τις γειτονιές που έχει κάτι από λονδρέζικο Soho – αποβιβάζονται σε έναν χώρο στάθμευσης μόνο μερικά μέτρα από τους τρεις βασικούς δρόμους του «χωριού», πλάι σε μια τεχνητή λίμνη και σε ένα πάρκο ελαφιών όπου κάποτε έρχονταν για κυνήγι οι σουλτάνοι.
Αν και το Hauz Khas φημίζεται για τα πολλά μικρά ατελιέ του καθώς και την γκαλερί Lokayata Art Gallery (με σήμα κατατεθέν το ιγκουάνα σε μέγεθος λεωφορείου από fiberglass στην οροφή της), μια πιο πρωτοπόρα καλλιτεχνική σκηνή ανθίζει στη γειτονιά Lado Sarai, μερικά μόνο τετράγωνα ανατολικά του Μιναρέ Κουτμπ, ανάμεσα σε μαγαζιά ελαστικών και σιδηρικών.
Στην περιοχή φιλοξενούνται οι πρώτες γκαλερί σύγχρονης τέχνης που είχε ποτέ η πόλη, όπως μου εξηγεί ο Shaji Punchathu, ιδρυτής της γκαλερί Gallery 1000A, στην καρδιά του Lado Sarai. «Είναι σαν το Ηστ Βίλατζ του Δελχί», προσθέτει, αναφερόμενος στην ιστορικά πρωτοπόρα γειτονιά της Νέας Υόρκης.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε η γκαλερί είχε φιλοξενήσει την έκθεση πολυμέσων «Molecules» με έργα πέντε Ινδών καλλιτεχνών. Μεταξύ αυτών, τα εξαιρετικά χαρακτικά του Amit Kr Das, Ινδού καλλιτέχνη από το Δελχί, που μοιάζουν με απεικονίσεις κυττάρων στο στάδιο της μετάλλαξης. Τα χαρακτικά του ήταν τόσο ασυνήθιστα που δεν μπορούσα να καταλάβω πώς τα είχε φτιάξει. «Έχει αναπτύξει μια νέα μέθοδο με την οποία εμποτίζει το χαρτί με μελάνι χρησιμοποιώντας βελόνες», λέει ο Punchathu. «Οι καλλιτέχνες μας συχνά χρησιμοποιούν ντόπιες τεχνικές που δεν είναι γνωστές στη Δύση».
Διέσχισα τον δρόμο με προορισμό τη Latitude 28, μια πρωτοπόρα γκαλερί που άνοιξε στο Lado Sarai πριν από μια δεκαετία, όταν τα ενοίκια εδώ, μακριά από το κέντρο, ήταν ακόμα πολύ χαμηλά. «Πλέον, έχουν φτάσει τα ενοίκια του κέντρου», σημειώνει ο Punchathu. Η γκαλερί φιλοξένησε μέχρι τα τέλη Ιουνίου έκθεση πολυμέσων με τίτλο «The World Awaits You Like a Garden» (ο κόσμος σε περιμένει σαν κήπος) με έργα πέντε καλλιτεχνών που είχαν φανταστεί το συνήθως αγνοημένο και γεμάτο καυσαέριο φόντο του Δελχί σαν μια καταπράσινη και μοσχοβολιστή πόλη. Κάποια από τα πλέον εντυπωσιακά έργα της έκθεσης ήταν αυτά της ντόπιας δημιουργού Gopa Trivedi. Επρόκειτο για εξαιρετικά λεπτομερείς εικονογραφήσεις χωροκατακτητικών φυτών, βασισμένων στις μινιατούρες που φιλοτεχνούσαν οι καλλιτέχνες της αυλής των Μογγόλων αυτοκρατόρων.
«Η σύγχρονη καλλιτεχνική σκηνή της Ινδίας έχει εκτοξευτεί από την πανδημία και μετά», διαπιστώνει η Bhavna Kakar, διευθύντρια της γκαλερί Latitude 28. Η Kakar είναι επίσης η αρχισυντάκτρια του περιοδικού Take on Art, ενός από τα πλέον έγκριτα περιοδικά σύγχρονης τέχνης της Ασίας. «Οι άνθρωποι περνούν πλέον πολύ χρόνο στα σπίτια τους και θέλουν κάτι αξιόλογο για τους τοίχους τους. Έχουν σταματήσει να αναζητούν πίνακες στο εξωτερικό».
Χάζι στα μαγαζιά και tandoori Portobello
Ψάχνοντας κάπου να φάω μεσημεριανό, μετά από ένα πρωινό με κρουασάν εφάμιλλο των παρισινών και καφέ στο Miam Patisserie, ανακάλυψα το μελανό σημείο του Lado Sarai: την έλλειψή του σε εστιατόρια. «Έχουμε δεκάδες γκαλερί, που είναι από τις καλύτερες της Ασίας, αλλά μόνο μία γαλλικού στυλ πατισερί», λέει η Kakar.
Εξαιρετικό φαγητό βρήκα μόνο επί του δρόμου Kalka Das Marg, που είναι γνωστός και ως «Style Mile» (το μίλι του στιλ). Όπως με πολλά μέρη στο Δελχί, πρέπει κανείς να «σκάψει» για να βρει τους θησαυρούς που κρύβονται από κάτω και εκ πρώτης όψης ο Kalka Das Marg μοιάζει με έναν δρόμο χωρίς καμία γοητεία. Τριγυρίζοντας, όμως, στα γύρω σοκάκια, ανάμεσα σε βρωμερά κτίρια, βγαίνεις σε έναν μοντέρνο περίβολο γεμάτο απίστευτα μαγαζιά και εστιατόρια.
Ένα από τα πιο δύσκολα για κράτηση μαγαζιά στο Δελχί είναι το Rooh στο Style Mile. Τα βράδια οι νέοι και οι απαστράπτοντες της πόλης στολίζονται και παρκάρουν τις Bentleys και τα Range Rovers τους σε έναν γειτονικό χώρο στάθμευσης (τόσο μικρό που ρισκάρουν να βρουν τα αμάξια τους γεμάτα γρατσουνιές). Από εκεί ανεβαίνουν στην ταράτσα του εστιατορίου -οι θαμώνες ξέρουν και αποφεύγουν τον λιγότερο γραφικό εσωτερικό χώρο του-, για να απολαύσουν μια σειρά από αναπάντεχα και συγχρόνως εξαιρετικά πιάτα ινδο-ιταλικού fusion. Μεταξύ αυτών, τα σπαγγέτι από κολοκυθάκι με σάλτσα τομάτας dum και τα μανιτάρια Portobello tandoori με βούτυρο pao από μαύρο σκόρδο, που συνοδεύονται από μια εντυπωσιακή λίστα κρασιών και από ακόμα πιο εντυπωσιακούς μπάρμεν.
Εκεί πάνω, ανάμεσα σε ροζιασμένες κορυφές δέντρων, πολύχρωμα φαναράκια, τα ερείπια του παλιού σουλτανάτου και τον σουρεαλιστικό Μιναρέ Κουτμπ να προεξέχει με φόντο τα αστέρια, είδα επιτέλους την πόλη που είχαν φανταστεί οι καλλιτέχνες της έκθεσης στην γκαλερί Latitude 28. Κατά τη διάρκεια της ληθαργικής εκείνης βραδιάς, περιστοιχισμένη από γκλαμουράτους κυρίους με σκούρα κοστούμια και γκλαμουράτες κυρίες με πολύχρωμα σάρι και ανυπέρβλητα χρυσά κοσμήματα, ένιωσα τον νεοαποκτηθέντα πλούτο και την νεοαποκτηθείσα αυτοπεποίθηση της πόλης.
