Γιώργος Δέτσης
Ακούστε το άρθρο
Από τον περασμένο Οκτώβρη είχε ήδη «κλειδώσει» ο προορισμός για το ποδηλατικό τουρ του φετινού καλοκαιριού. Ο Γρηγόρης Παπακανδεράκης από την ομάδα «Άγιοι» ανέλαβε και πάλι το σχεδιασμό, που φέτος προέβλεπε Κεντρική Μακεδονία. Μάλιστα το σχέδιο είχε επεκταθεί στη Βουλγαρία με μια ορεινή διάσχιση κοντά στα σύνορα. Μετά τον περσινό γύρο της Πίνδου, φέτος θα είχαμε περισσότερα χιλιόμετρα στα πετάλια αλλά λιγότερα υψομετρικά. Μεσημέρι λοιπόν, πιστοί στο ραντεβού του θερινού ηλιοστασίου, φορτώνουμε ποδήλατα στο αυτοκίνητο του Γρηγόρη και ξεκινάμε για την αφετηρία στη Θεσσαλονίκη, με καλή παρέα και χαρούμενη διάθεση.
Στη λίμνη Σκρα
Νωρίς το πρωί βγάζουμε αναμνηστική φωτογραφία και αναχωρούμε ποδηλατώντας δίπλα στον Αξιό. Πρώτη στάση στο χωριό Άσπρος, που αρκετοί πελαργοί προτιμούν για τις φωλιές τους. Συνεχίζουμε βορειοδυτικά, ώσπου στην Αξιούπολη αρχίζουν οι πρώτες ανηφόρες. Στον Φανό σταματάμε σε ένα παρκάκι και καθώς ξεδιψάω στη βρύση, με τσιμπάει μια σφήκα. Φυσικά πάντα στο φορητό φαρμακείο υπάρχει απαραίτητα αντισταμινικό και κορτιζόνη. Έχουμε άλλωστε τον Παναγιώτη μαζί, που είναι γιατρός οπότε δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Αναμονή μισάωρου για το φόβο αλλεργίας και συνεχίζουμε σε δάσος, ενώ πλέον ο κάθετος ήλιος εξαφανίζει κάθε σκιά.
Στο Σκρα μια μεγάλη επιγραφή μας καλωσορίζει. Εδώ, το 1918 στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ελληνικός στρατός κατόρθωσε με αυτοθυσία να κυριεύσει οχυρωμένες θέσεις των Βουλγάρων στο ομώνυμο ύψωμα. Στο χωριό λειτουργεί μουσείο αφιερωμένο στη μάχη. Στην πλατεία, οι παρέες του Σαββατοκύριακου τελειώνουν το γεύμα τους στις ταβέρνες, ενώ η μουσική αναμιγνύεται με τον ήχο των τζιτζικιών. Συνέχεια ως τη λίμνη του Σκρα που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα από το χωριό. Κρυμμένη στο δάσος, τροφοδοτείται από πεντακάθαρα νερά, όμως μια ξαφνική βουτιά μοιάζει απερισκεψία, καθώς το νερό είναι παγωμένο. Καταρράκτες πλέον δεν φαίνονται λόγω εποχής, ωστόσο το ίχνος τους διαγράφεται στα λεία βράχια. Η απότομη κατηφόρα ως τη λίμνη αντιστρέφεται στην επιστροφή σε εξαντλητική ανηφόρα – ευτυχώς για λίγο. Καθόμαστε για φαγητο στο χωριό μέχρι να υποχωρήσει η ζέστη του μεσημεριού και αφού γεμίσουμε τα παγούρια με νερό, ξανακαβαλάμε τα ποδήλατά μας.
Ανηφορίζοντας, ο δρόμος ελίσσεται μέσα από δρυοδάση που διακόπτονται από χωράφια γεμάτα κατάφορτες κερασιές που περιμένουν τη συγκομιδή. Πλησιάζοντας στον Αρχάγγελο, καταφεύγουμε σε ένα εργοστάσιο κερασιών όπου μας καλοσωρίζουν και ξαναγεμίζουμε τα παγούρια. Ο δρόμος μετά ανηφορίζει ως ένα οροπέδιο, με σταροχώραφα ανάμεσα σε δάσος καθώς ο ήλιος δύει. Φτάνουμε στα Λιβάδια σούρουπο και ανάβουμε φώτα. Μερικές ανηφορικές στροφές ακόμα και νύχτα πια, μπαίνουμε σε πυκνό δάσος. Η εμπειρία γίνεται μαγική, καθώς στο σκοτάδι λάμπουν χιλιάδες πυγολαμπίδες κατηφορίζοντας προς τη Γουμένισσα.
Δοϊράνη, Κερκίνη, Άγκιστρο
Με την αυγή κατεβαίνουμε στο Πολύκαστρο, όπου σταματάμε για σάντουιτς και καφέ. Συνεχίζοντας περνάμε ήπιους λόφους, όπου θερισμένα χωράφια διαδέχονται καλλιέργειες ηλιοτροπίων, που όλα «κοιτάζουν» στην ίδια κατεύθυνση σαν θεατές συναυλίας. Προσπερνάμε Πλατανιά και Ποντοηράκλεια, πλάι στα σύνορα, και φτάνουμε στη Μεταμόρφωση. Μια αγέλη αδέσποτων σκυλιών πετάγεται μπροστά μας γαυγίζοντας, όμως το νεροπίστολο, που φρόντισα φέτος να έχω μαζί μου, τα αναχαιτίζει αποτελεσματικά. Στο Ελληνικό κάνουμε παράκαμψη προς Κορώνα, για ανεφοδιασμό νερού. Στο καφενείο μιλούν με απογοήτευση για την εγκατάλειψη των ακριτικών χωριών και την έλλειψη νέων. Ακολουθούμε έναν παραμεθόριο χωματόδρομο —τον μοναδικό του ταξιδιού— και καταλήγουμε στον Ακρίτα. Ο δρόμος μετά ανηφορίζει ανάμεσα στα χωράφια και μόλις καμπυλώνει κατηφορίζοντας, εμφανίζεται στον ορίζοντα η Δοϊράνη. Κινούμαστε πλάι στα σύνορα που οριοθετούνται από μια σειρά κολωνάκια, ενώ μια τεράστια σημαία της Βόρειας Μακεδονίας επιβεβαιώνει την επικράτειά της. Περνάμε δίπλα στο τελωνείο και συνεχίζουμε παράλληλα με τη λίμνη.
Αφήνω τον κεντρικό και μπαίνω σε ένα χωματόδρομο που οδηγεί στην όχθη. Εδώ χρειάζονται προσεκτικά βήματα, διότι μπορείς εύκολα να βουλιάξεις στο βούρκο. Αμέσως μετά, μια μικρή στάση στο καφέ «1000 δέντρα» προσφέρει ξεκούραση κάτω από τα πλατάνια. Με γρήγορο ρυθμό συνεχίζουμε σε επίπεδη διαδρομή με σαφώς περισσότερη κίνηση. Καθώς ο ήλιος καίει αλύπητα, στρίβουμε προς το χωριό Κερκίνη δίπλα στην ομώνυμη λίμνη. Αποτελεί ενδιαίτημα πολλών ειδών πουλιών και προσφέρεται για παρατήρηση και βαρκάδες, στο μοναδικό της οικοσύστημα.
Η περιοχή κέρδισε αναγνωρισιμότητα μετά την ταινία του Θ. Αγγελόπουλου «Το λιβάδι που δακρύζει» που γυρίστηκε εδώ. Δοκιμάζουμε νοστιμότατες σπεσιαλιτέ από ντόπιο βουβάλι στη αυλή του ξενώνα «Οικοπεριηγητής» και περνάμε το μεσημέρι ξαπλώνοντας στα πεζούλια του μικρού λιμανιού και χαζεύοντας τα πουλιά. Μόλις δροσίσει, βρισκόμαστε πάλι στη σέλα και καταλήγουμε στο τέλος της μέρας στο Άγκιστρο. Το χωριό φημίζεται για τα λουτρά του, που προσφέρουν ευεξία σε υγιείς και ανακούφιση σε πάσχοντες από ρευματοπάθειες και άλλες ασθένειες.
Πέρασμα στη Βουλγαρία
Ξημερώνοντας, κατηφορίζουμε στα σύνορα και περνάμε Βουλγαρία. Ο δρόμος έχει μαγαζιά και καζίνο, ενώ στο αντίθετο ρεύμα σχηματίζεται ουρά αυτοκινήτων που περιμένουν να διασχίσουν τα σύνορα. Αφήνουμε τον κεντρικό δρόμο στο Chuchuligovo, και ακολουθούμε έναν επαρχιακό περνώντας από χωριά με χαρακτηριστική βαλκανική αύρα. Στο Katuntsi σταματάμε για καφέ και μετά κινούμαστε παράλληλα στην δασωμένη κοίτη ενός ποταμού, ανηφορίζοντας ως το φράγμα στο Gorno Spanchevo. Από εδώ ξεκινάει η μεγάλη ανηφόρα. Το δάσος τώρα αραιώνει σε θαμνώδη βλάστηση, που δεν παρέχει σκιά. Ο δρόμος έχει κίνηση, αλλά είναι φαρδύς και δεν προβληματίζει. Στην διασταύρωση για Pirin, υπάρχει πηγή. Από εδώ και πάνω το δάσος σκιάζει συχνά τον δρόμο, ενώ η θερμοκρασία πέφτει λόγω υψόμετρου, κάνοντας την ποδηλασία ευχάριστη. Σταματάμε στην τελευταία πηγή για ξεκούραση, έχοντας ήδη κάνει 50 χλμ. Πρόκειται για δημοφιλές σημείο, καθώς οδηγοί σταματούν για νερό, μια παρέα με άλογα ξεδιψούν στη βρύση, ενώ συναντάμε και ένα ζευγάρι Έλληνες μοτοσυκλετιστές. Τα τελευταία 5 χλμ ως το ψηλότερο σημείο στο Popovi Livadi στα 1420μ, γίνονται ευχάριστα μέσα στο καταπληκτικό ορεινό τοπίο. Φωτογραφίζουμε το άγαλμα του Γκότσε Ντέλτσεβ, εθνικού ήρωα της Βουλγαρίας, και μπροστά πια απλώνεται η μεγάλη κατηφόρα που στριφογυρίζει ανάμεσα στις δασωμένες πλαγιές. Όμως οι κατηφόρες τελειώνουν γρήγορα και η ζέστη επανέρχεται.
Είναι ήδη 16.00 όταν φτάνουμε στο Άνω Νευροκόπι (Gotse Delchev) και ο τόπος βράζει. Μπαίνουμε σε ένα κλιματιζόμενο μανάβικο να ψωνίσουμε και δεν μας κάνει καρδιά να ξαναβγούμε έξω. Αφήνουμε την πόλη ποδηλατώντας σε σειρά στον πολυσύχναστο δρόμο, καθώς μας προσπερνούν νταλίκες και αυτοκίνητα, και μιάμιση ώρα αργότερα φτάνουμε στα σύνορα της Εξοχής. Οι συνοριοφύλακες μας προσφέρουν νερό και συνεχίζοντας, απόγευμα πια, προσεγγίζουμε το Κάτω Νευροκόπι.
Πιο κάτω στη διασταύρωση του Βώλακα, η συσσωρευμένη κούραση μεγεθύνεται καθώς συνειδητοποιούμε πως μένουν ακόμα 9 χλμ. Το τελειωτικό χτύπημα όμως είναι οι διαδοχικές πινακίδες που προαναγγέλουν ανηφόρα 10%… Κατεβαίνω, σπρώχνω το ποδήλατο, ξανακαβαλάω και αυτό επαναλαμβάνεται μερικές φορές, ενώ ήδη νυχτώνει. Ανεβαίνοντας, αρχίζουν οι φουρκέτες και διακρίνονται οι μεγάλες πληγές στο βουνό —τα λατομεία του Βώλακα. Συναντάμε μερικές στάνες έχοντας το νεροπίστολο έτοιμο, αλλά τελικά περνάμε χωρίς προβλήματα. Προχωρημένη νύχτα, πλησιάζουμε στα πρώτα σπίτια του Βώλακα.
Ο κάμπος της Δράμας
Μετά τη προηγούμενη δύσκολη μέρα, λίγη ξεκούραση επιπλέον χρειαζόταν. Πρωινό στην πλατεία πριν κατηφορίσουμε ως τη ευθεία για τη Δράμα, που έχει αρκετή κίνηση και καυσαέριο. Ξαποσταίνουμε στην μεγάλη κατάφυτη πλατεία της πόλης, που πήρε το όνομα της από τη λέξη «Ύδραμα» λόγω των πηγών που αναβλύζουν. Η πρωινή όμως αργοπορία, ο καφές στη δροσιά και το παγωτό που απολαμβάνουμε φεύγοντας, μας έχουν καθυστερήσει και το μεσημέρι πλησιάζει απειλητικά. Βγαίνουμε στον κάμπο και ποδηλατούμε με θερμοκρασία που ολοένα ανεβαίνει. Κάνουμε στάση σε ένα πάρκο στη Μαυρολεύκη και συνεχίζουμε.
Η αφόρητη ζέστη μάς αναγκάζει να σταματάμε ανά 10 χλμ, πρώτα σε κάποιο βενζινάδικο και αργότερα σε στάση λεωφορείου. Στους 40 βαθμούς, η ποδηλασία γίνεται επικίνδυνη, παρόλο που πίνουμε συνέχεια νερό και ηλεκτρολύτες. Φτάνουμε απόγευμα στην Αμφίπολη, όπου ξαπλώνουμε εξαντλημένοι κάτω από το τεράστιο λιοντάρι, προσδοκώντας να πάρουμε λίγη από τη δύναμή του. Τα τελευταία παραλιακά χιλιόμετρα ως την Ασπροβάλτα καταπίνονται εύκολα. Πριν από το ξενοδοχείο, πηγαίνουμε κατευθείαν στην παραλία και κολυμπώντας, εξαφανίζεται αμέσως όλη η κούραση της μέρας.
Ποδηλατώντας στον Χολομώντα
Αξημέρωτα, ενώ η πόλη κοιμάται, τρώμε χειροποίητα τυροπιτάκια και με τις πρώτες ακτίνες, ήδη ποδηλατούμε ως την Ολυμπιάδα. Εδώ ξεκινάει η ανάβαση στον στενό φιδωτό δρόμο, που απαιτεί προσοχή γιατί οι στροφές δεν έχουν ορατότητα λόγω πυκνής βλάστησης. Καθώς ανεβαίνουμε, το δάσος εντυπωσιάζει. Όλα μοιάζουν ειδυλλιακά —εκτός από τα έντομα που υπεραφθονούν. Όπου σταματάμε, σφήκες κάθε μεγέθους μας επιτίθενται, καθώς έλκονται από τον ιδρώτα μας, ενώ στις ανηφόρες που κινούμαστε αργά, ένα σύννεφο από μυγάκια συνεχώς βουίζουν γύρω μας. Αναγκαζόμαστε να οδηγούμε με το ένα χέρι, ενώ με το άλλο τα διώχνουμε συνεχώς για να μην εισβάλουν σε μύτη και μάτια. Συναντάω μια πηγή, αλλά έχει τόσες σφήκες που απλά φωτογραφίζω και συνεχίζω. Η δύσκολη εμπειρία τελειώνει δύο ώρες αργότερα, στο ψηλότερο σημείο όπου ξεκινάει η κατηφόρα.
Κατρακυλάμε ως το γραφικό Νεοχώρι για καφέ και εξαιρετική χορτόπιτα. Λίγο μετά, εμφανίζεται ο πλανόδιος μανάβης και αγοράζουμε φρούτα για αναπλήρωση βιταμινών. Συνεχίζουμε προσπερνώντας Παλαιοχώρι και Αρναία και στρίβουμε αριστερά προς την καρδιά του Χολομώντα. Οι κλίσεις εντείνονται, αλλά ποδηλατούμε μαγεμένοι, καθώς το δάσος εναλλάσεται από πεύκα και βελανιδιές, σε έλατα και οξιές. Βρισκόμαστε στο πανεπιστημιακό δάσος Ταξιάρχη, που αποτελεί περιοχή έρευνας για φοιτητές αλλά και προορισμό φυσιολατρών. Εδώ καλλιεργείται το 70% των χριστουγεννιάτικων δέντρων της Ελλάδας, ενισχύοντας την τοπική οικονομία. Φτάνοντας στο ψηλότερο σημείο, η θέα προς τα «πόδια» της Χαλκιδικής είναι μοναδική. Κατηφορίζουμε προς Ταξιάρχη και Βράσταμα, περνάμε το Βατοπέδι και μπαίνουμε στον πολυσύχναστο δρόμο προς Μεταμόρφωση που απαιτεί μεγάλη προσοχή, ειδικά το καλοκαίρι που κινούνται παραθεριστές.
Το ταξίδι τελειώνει με μια βουτιά στα δροσερά νερά της Χαλκιδικής μετά από 5 μέρες ποδηλασίας, 634 χιλιομέτρα διαδρομής και 8.900 μέτρα ανάβασης, αφήνοντας μια αίσθηση περιπέτειας, μια δυνατή εμπειρία και την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης για το επόμενο ποδηλατικό ταξίδι.
Ευχαριστώ για το σέρβις, τον ποδηλατικό εξοπλισμό και τις συμβουλές, τον Γαβρήλο Γεωργιάδη και το κατάστημα Criterium (τηλ. 210-2855210 criterium.gr).
Φαγητό
Aπλά αλλά γευστικά πιάτα θα δοκιμάσετε στην ταβέρνα Το Κάτι Άλλο (τηλ. 23430-25100) στο Σκρα. Στο Πολύκαστρο αναζητήστε το καφέ Ζεν (τηλ. 23430-22074) για πρωτότυπα σνακ και ποικιλία καφέδων. Το εστιατόριο του Οικοπεριηγητή (τηλ. 23270-41450, oikoperiigitis.gr) στην Κερκίνη σερβίρει σπεσιαλιτέ από βουβάλι και ντόπια κουζίνα. Σπιτικό φαγητό και εξαιρετική εξυπηρέτηση σας περιμένει στον Μύλο (τηλ. 25230-23990) στον Βώλακα. Νοστιμότατα είναι τα χειροποίητα τυροπιτάκια του φούρνου Artissimo (τηλ. 23970-22310) στην Ασπροβάλτα. Στη Δράμα, το εστιατόριο Φιλέτο (τηλ. 25211-06100) προσφέρει εξαιρετικές γεύσεις σε καλαίσθητο περιβάλλον και το ζαχαροπλαστείο Ντίνος (τηλ. 25210-34184) ωραιότατα γλυκά.
Διαμονή
Hotel Δημοσθένης (Γουμένισσα, τηλ. 23430-41302, dimosthenis.gr)
Οικοπεριηγητής (Κερκίνη, τηλ. 23270-41450, oikoperiigitis.gr)
Hotel Άγκιστρο (Άγκιστρο, τηλ. 23230-28518, hotelagkistro.gr)
Μαρήλια (Βώλακας, τηλ. 25210-20763, marilia.gr)
