Όταν ακούτε τη λέξη «Ριόχα», το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό είναι το φημισμένο εξαιρετικής ποιότητας, φρουτώδες κόκκινο κρασί. Όμως η περιοχή αυτή της βορειοανατολικής Ισπανίας κρύβει και κάτι ακόμα: οικογενειακά εστιατόρια σε ήσυχα χωριά, κτισμένα στην κορυφή απόκρημνων βουνών ή περιτριγυρισμένα από γεωργικές εκτάσεις. Δε θα έχουν πινακίδες με αστέρια Michelin, αλλά θα σας αποζημιώσουν με γευστικά, πλούσια πιάτα συνδυασμένα με πολύ προσιτά τοπικά κρασιά που δύσκολα θα βρείτε αλλού. Εδώ οι πελάτες αντιμετωπίζονται σαν οικογενειακοί φίλοι που βρέθηκαν στην περιοχή για ένα τρίωρο γεύμα. Η διαδρομή είναι και αυτή είναι μέρος της απόλαυσης, καθώς περνά μέσα από πλαγιές με αμπελώνες και καταπράσινα βουνά.
Ανακαλύψτε πέντε εστιατόρια που προσφέρουν την πλούσια αυθεντική γεύση της Ριόχα.
1. La Cueva del Chato
Στα ισπανικά, «chato» σημαίνει αυτός που έχει επίπεδη μύτη, ωστόσο ο σεφ Σέσαρ Τορεθίγια δεν έχει τέτοιο χαρακτηριστικό. «Ο πατέρας μου είχε αυτή τη μύτη», λέει. «Εγώ είμαι ο “el chatito’’», προσθέτει, χρησιμοποιώντας το υποκοριστικό. Το εστιατόριο βρίσκεται στο μικροσκοπικό χωριό των 42 κατοίκων, Κανίγιας ντε Ρίο Τουέρτο, περίπου 40 χλμ. δυτικά του Λογκρόνιο, της πρωτεύουσας της Λα Ριόχα, και το διευθύνουν ο Τορεσίγια και η σύζυγός του, Μαρία Ισαβέλ Ερμοσίγια, η οποία έχει αναλάβει την υποδοχή και το σέρβις.
Επισκέφθηκα το εστιατόριο με τη σύζυγό μου, Ιβάνα, που κατάγεται από το Λογκρόνιο, και την οικογένειά της —συνολικά έξι άτομα. Μέχρι το τέλος του γεύματος, η Ερμοσίγια είχε απομνημονεύσει τα ονόματα όλων μας.
Το μενού προσφέρει ρουστίκ γεύσεις, όπως λευκά σπαράγγια σε πλούσια σάλτσα μανιταριών, στιφάδο από caparrónes (τοπικά κόκκινα φασόλια) με φέτες morcilla (αιματιά), χοιρινή κοιλιά και τσορίθο, καθώς και σαλάτα φουά γκρα, που είναι ουσιαστικά μια γενναιόδωρη μερίδα πλούσιου φουά γκρα. Το «tour de force» του μενού είναι ένα τεράστιο chuletón με κόκαλο, το γνωστό rib eye, το οποίο οι πελάτες ψήνουν μόνοι τους σε φορητές ψησταριές που υπάρχουν στο τραπέζι.
La Cueva del Chato, Camino Torrecilla 1, Canillas de Río Tuerto, τηλ. (+34) 941 416 148. Γεύμα ή δείπνο με ποτό για δύο άτομα περίπου 80 ευρώ
2. Bodega Pimiento
Καθώς η Μαριμάρ Πόρρες μας σέρβιρε ένα χοντρό κομμάτι morcilla σχάρας, μας είπε: «η morcilla είναι το σούσι της Ριόχα». Η Πόρρες, συνιδιοκτήτρια και διευθύντρια του Bodega Pimiento, ενός εστιατορίου 50 ετών στο χωριό Τίργκο, εργάζεται στην αίθουσα, ενώ ο αδελφός της και συνιδιοκτήτης, Πάμπλο Πόρρες, επιβλέπει το ψήσιμο των κρεατικών και των λαχανικών στο τεράστιο τζάκι που βρίσκεται στην τραπεζαρία.
Η αίθουσα, που στεγάζεται σε ένα πέτρινο κτίριο χρονολογούμενο στα τέλη του 18ου αιώνα, έχει ξύλινα δοκάρια στην οροφή και μακριά ξύλινα τραπέζια και πάγκους. Σχεδόν όλα όσα σερβίρονται εδώ προέρχονται από το κοντινό αγρόκτημα και τους αμπελώνες της περιοχής. Το jamón Ibérico (ιβηρικό χοιρομέρι) και το τσορίθο (χοιρινό λουκάνικο), είναι δικής τους παρασκευής και ωρίμανσης, τα λαχανικά καλλιεργούνται στο περιβόλι τους και το αρνί προέρχεται από τοπική φάρμα.
Αν ζητήσετε μενού, θα σας το δώσουν, αλλά οι σερβιτόροι προτιμούν να παρουσιάζουν τα πιάτα ημέρας προφορικά. Το φαγητό είναι τυπικό της Ριόχα: μπολ με patatas a la Riojana (πατάτες και τσορίθο σε ζωμό από καπνιστή πάπρικα), morcilla στη σχάρα, γεμιστό με αίμα γουρουνιού, λαρδί, κρεμμύδι και ρύζι, που συνδυάζεται άριστα με γλυκές ψητές κόκκινες πιπεριές, και για κύριο πιάτο, αρνίσια παϊδάκια (chuletillas al sarmiento) μαγειρεμένα σε κληματόβεργες, με ιδανικό συνοδευτικό ένα έντονο Rioja. Εμείς επιλέξαμε ένα Crianza 5 ετών από το τοπικό οινοποιείο Caecus. Για επιδόρπιο μας σέρβιραν εκλέρ γεμιστά με κρέμα.
Bodega Pimiento, Calle Salvador 8, Tirgo, τηλ. (+34) 941 30 17 77. Δείπνο με ποτό για δύο άτομα περίπου 80 ευρώ.
3. Casa Comidas Irene
Αν είστε τολμηροί και πάρετε τον στενό, ορεινό δρόμο που ακολουθεί τα σύνορα της Λα Ριόχα με την Καστίλλη, θα ανταμειφθείτε με μια εκπληκτική θέα στα καταπράσινα βουνά όπου βόσκουν αγελάδες, καθώς και με ένα απολαυστικό γεύμα στο ήσυχο χωριό των μόλις 78 κατοίκων, Βινιέγρα δε Αμπάχο. Στο εστιατόριο των 20 θέσεων, με τα ξύλινα δοκάρια στην οροφή και τις μεγάλες φωτογραφίες προβάτων στους τοίχους, η Ιρένε Σομπρόν και οι δυο γυναίκες της ομάδας της δημιουργούν πλούσια και εμπνευσμένα πιάτα.
Το Casa Comidas Irene, που πρωτολειτούργησε το 2013, προσφέρει ένα μεσημεριανό «menu del día»: ένα μενού τριών πιάτων με σπιτικό κρασί, για 22 ευρώ. Η Σομπρόν λέει ότι το μεσημεριανό μενού, το οποίο παρουσιάζει προφορικά στους επισκέπτες η Άνα Μοντέρο, η μοναδική σερβιτόρα του εστιατορίου, σπάνια αλλάζει. Έτσι, είναι πολύ πιθανό να βρείτε κάτι παρόμοιο με αυτό που απόλαυσα εγώ: timbal de patata, ένα πιάτο με στρώσεις γέμισης τσορίθο και πουρέ πατάτας, με ένα τηγανητό αυγό από πάνω, και μια γαβάθα με χορταστικό στιφάδο από καπνιστό τσορίθο και κόκκινα φασόλια.
Για κυρίως πιάτο, απολαύσαμε τρυφερά χοιρινά ποδαράκια σε πλούσια σάλτσα ντομάτας, τρεις μεγάλους χοιρινούς κεφτέδες με ελαφρώς γλυκιά σάλτσα πορτοκαλιού, και ένα πολύ αρωματικό πιάτο με κρέας ελαφιού, γενναιόδωρα περιχυμένο με σάλτσα μανιταριών. Για επιδόρπιο, δοκιμάστε την torrija —φέτες ψωμιού βουτηγμένες σε αυγό, τηγανισμένες και σερβιρισμένες με μέλι.
Casa Comidas Irene, Calle Josefa Martinez 10, Viniegra de Abajo, τηλ. (+34) 941 37 82 21. Γεύμα με ποτό για δύο άτομα περίπου 44 ευρώ.
4. Casa Tila
Όταν o Μανουέλ Ρουίθ και η γυναίκα του Άνα Ισαβέλ Ντίαθ άνοιξαν το Casa Tila σε ένα κτίριο του 1882, στο ορεινό χωριό Κλαβίχο με τους 300 κατοίκους, δημιούργησαν ένα μενού με παραδοσιακά ισπανικά πιάτα. Μια μέρα, κάποιος ρώτησε τον Ρουίθ, γέννημα θρέμμα της Ριόχα, ποια είναι η σπεσιαλιτέ και το αγαπημένο του τοπικό πιάτο. Εκείνος σήκωσε τους ώμους, το σκέφτηκε λίγο και συνειδητοποίησε ότι μεγάλωσε τρώγοντας συχνά ρύζι. Έτσι, έβαλε στο μενού ένα πιάτο με βάση το ρύζι. Και είχε επιτυχία. Τόσο πολύ που όταν οι πελάτες τηλεφωνούσαν για να κάνουν κράτηση, ζητούσαν ειδικά το πιάτο με ρύζι.
«Τώρα έχουμε έξι πιάτα με ρύζι στο μενού και έχει γίνει η σπεσιαλιτέ μας», λέει η Ντίαθ, η οποία είναι στην υποδοχή και σερβίρει τα μόλις πέντε τραπέζια του εστιατορίου τους.
Για τα πιάτα ρυζιού πρέπει να γίνει προπαραγγελία, είτε μέσω της ιστοσελίδας του Casa Tila είτε τηλεφωνικά. Στις επιλογές υπάρχει μια μεγάλη παέγια με κρεμώδες ρύζι Albufera από τη Βαλένθια, μαγειρεμένο σε ζωμό από κρασί Ριόχα, σκόρδο, κρεμμύδι, πράσο και κονιάκ, που συμπληρώνεται με ένα ολόκληρο κοκοράκι σιγοψημένο σε καπνιστό βούτυρο και δεντρολίβανο. Υπάρχει επίσης μια εκδοχή surf-and-turf με κρέας ελαφιού και γαρίδες, και μια άλλη με καραμελωμένο αυτί γουρουνιού, ιβηρική πανσέτα και morcilla.
Θα βρείτε επίσης ένα μενού τάπας με επιλογές όπως οι αγκινάρες σοτέ με βελούδινο πουρέ πατάτας και καλαμπόκι ή η salmorejo, μια δημοφιλής σούπα από την Κόρδοβα της νότιας Ισπανίας. Ωστόσο, η εκδοχή του Ρουίθ αντικατέστησε τη βάση ντομάτας με αρακά και αυγοτάραχο, που δίνουν μια φρέσκια και έντονη γεύση.
Casa Tila, Calle Don Marcial 8, Clavijo, τηλ. (+34) 655 24 57 53. Γεύμα με ποτό για δύο άτομα περίπου 120 ευρώ.
5. Alameda
«Αυτό δεν είναι εστιατόριο», μου είπε πρόσφατα κάποιος από το διπλανό τραπέζι. «Είναι ναός της γαστρονομίας». Ήταν ο Μαρτίν Μπερασάτεγκι, ένας από τους διασημότερους Ισπανούς σεφ, του οποίου το εστιατόριο στη Χώρα των Βάσκων έχει αποσπάσει τρία αστέρια Michelin. Είπε ότι επισκέπτεται το συγκεκριμένο εστιατόριο δύο φορές τον χρόνο.
Το Alameda, στην πόλη Φουενμαγιόρ, κοντά στον ποταμό Έβρο, στα σύνορα της Λα Ριόχα με τη Χώρα των Βάσκων, διευθύνει το ζεύγος Τομάς Φερνάντεθ και Έσθερ Άλβαρεθ. Ο Φερνάντεθ χειρίζεται την ψησταριά, ορατή στους πελάτες από μεγάλα παράθυρα, ενώ η Άλβαρεθ επιβλέπει την κουζίνα. Πριν ανοίξει το Alameda το 1988, η Άλβαρεθ έμαθε να μαγειρεύει στο οικογενειακό εστιατόριο Mesón Chuchi, επίσης στο Φουενμαγιόρ, ενώ ο Φερνάντεθ ήταν αγρότης.
Το εστιατόριο φημίζεται για τη λίστα κρασιών του, η οποία περιλαμβάνει ετικέτες από 120 τοπικά οινοποιεία, και για τη ψητή μπριζόλα rib-eye 40ημερης ωρίμανσης. Η Άλβαρεθ και ο Φερνάντεθ προμηθεύονται πάντα το βοδινό κρέας από τον Λουίσμι Γκαράγιερ, έναν κρεοπώλη στη Χώρα των Βάσκων, που ειδικεύεται στις μεγαλύτερες αγελάδες από τη Γαλικία. Το κρέας δεν είναι τόσο τρυφερό όσο το μοσχαρίσιο, αλλά είναι πολύ πιο γευστικό, όπως ανακάλυψα όταν μας σέρβιραν τη μέτρια προς ωμή μπριζόλα μας. Ήταν ελαφρώς μαστιχωτή, αλλά γεμάτη γεύση, και ήταν η καλύτερη που έχω φάει στην Ισπανία. Τα cocochas, ή κολάρα μπακαλιάρου στη σχάρα, ήταν επίσης περίφημα: ο σερβιτόρος μάς πρότεινε να δοκιμάσουμε καθένα από τα δέκα κομμάτια με μια μόνο μπουκιά, ώστε η γεύση —ένα μείγμα καπνιστού από τη σχάρα και αλμυρού από τη θάλασσα— να «σκάσει» πλήρως στον ουρανίσκο μας. Και έτσι έγινε.
Alameda, Plaza Félix Azpilicueta 1, Fuenmayor, τηλ. (+34) 941 450 044. Γεύμα ή δείπνο με ποτό για δύο άτομα περίπου 180 ευρώ.
