Την εύρωστη κοινότητα της Αρναίας κατά τον 19ο αιώνα μαρτυρούν τα αρχοντικά της, που ακόμα και σήμερα αποτελούν το σήμα κατατεθέν της. Χαρακτηρισμένη ήδη από τη δεκαετία του 1980 ως παραδοσιακός οικισμός και ιστορικός τόπος, εντυπωσιάζει τόσο με την αρχιτεκτονική όσο και με τον πολεοδομικό σχεδιασμό της. «Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η οργάνωση του πολεοδομικού ιστού με κέντρο την πλατεία, από την οποία ξεκινά ένα βασικό πλέγμα δρόμων, που συμπλέκονται με ένα επιμέρους πλέγμα με μικρές πλατείες στους κόμβους», αναφέρεται στη σχετική απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού, και πράγματι η κεντρική πλατεία είναι το σημείο αναφοράς, από την οποία διακλαδώνονται τα γύρω σοκάκια.
Τα σπίτια είναι χτισμένα κολλητά το ένα με το άλλο, για να προστατεύονται από τον αέρα και να διατηρούνται ζεστά τον χειμώνα. Στις βόλτες σας θα δείτε επιβλητικά αρχοντικά με χαγιάτι στο μπροστινό μέρος, που χτίστηκαν από το 1850 μέχρι και περίπου το 1940. Σε ένα από αυτά, το αρχοντικό Ιατρού, λειτουργεί σήμερα το Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο Αρναίας, όπου μέσα από τα εκθέματα περιγράφεται η καθημερινότητα των ανθρώπων του χωριού τις περασμένες δεκαετίες. Απέναντι, στο κτίριο του 1870 που είναι γνωστό ως Οικία Γιαννούδενας, στεγάζεται το Μουσείο Υφαντικής.
Πολύχρωμα και περίτεχνα υφαντά, ρόκες και αργαλειοί αναδεικνύουν την πλούσια ιστορία του τόπου όσον αφορά την υφαντική τέχνη. Εκτός από το ίδιο το χωριό, αξίζει να εξερευνήσετε και τη φύση γύρω. Μόλις 2 χλμ. μακριά βρίσκεται το Άλσος Αγίας Παρασκευής με βελανιδιές, κιόσκια, μονοπάτια και αναψυκτήρια. Η περιοχή προσφέρει πολλές περιπατητικές διαδρομές, ανάμεσά τους και αυτή που οδηγεί από την Αρναία στους καταρράκτες κοντά στο χωριό Βαρβάρα.
Διαμονή
Στο κέντρο του χωριού, το Αρχοντικό Χοροστάσι (τηλ. 23720-22102, chorostasi.com) διαθέτει έξι φινετσάτα δωμάτια με ξύλινα πατώματα και πέτρα στους τοίχους. Δείτε επίσης το ξενοδοχείο Κονάκι (τηλ. 23720-22991, hotel-konaki.gr) με μοντέρνα δωμάτια με ανατομικά στρώματα στα κρεβάτια. Ο ξενώνας Agramada, στον δρόμο από Αρναία για Μεγάλη Παναγιά (τηλ. 23720-32151, agramada.com), εκτός από κομψά δωμάτια και σουίτες, προσφέρει και την εμπειρία διαμονής σε δεντρόσπιτο.
Φαγητό
Το Kabamaru’ (τηλ. 23720-21308) είναι ανοιχτό όλη μέρα για καφέ, κρέπες, σάντουιτς και μπέργκερ. Στον Πλάτανο (τηλ. 6940-003818) σερβίρουν καλοψημένα κρεατικά, από λουκάνικο και μπιφτέκι γεμιστό μέχρι γύρο και μπριζόλα. Στο κοντινό Νεοχώρι, το εστιατόριο Μαγεμένο Δάσος (τηλ. 6947-209904) σερβίρει σε ένα καταπράσινο περιβάλλον κρεατικά της ώρας, κεφτεδάκια με σάλτσα ντομάτας, σνίτσελ μανιταριών και άλλα πιάτα ημέρας.
