Εκδρομή στον τόπο όπου συναντήθηκαν οι δύο αετοί όταν, σύμφωνα με τη μυθολογία, τους άφησε o Δίας να πετάξουν από τις δύο άκρες της Γης για να εντοπίσουν το κέντρο του κόσμου. Φτάνουμε στους σημερινούς Δελφούς καλεσμένοι του ομώνυμου δήμου.
Ημέρα πρώτη | Βόλτα στα παράλια (Ιτέα, Γαλαξίδι)
Στρίβοντας για Δίστομο, ακολουθούμε μια λιγότερο γνωστή διαδρομή. Πρώτη στάση για παξιμάδι από το φούρνο του Σαμουήλ στη Δεσφίνα, ένα καθόλου τουριστικό αλλά αυθεντικά φιλόξενο χωριό. Ειδικά νωρίς την άνοιξη είναι υπέροχο να διασχίζει κανείς το οροπέδιό της, γεμάτο ελιές και αμυγδαλιές. Η σύντομη πρώτη στάση και το ταπεινό παξιμάδι εξελίσσονται αναπάντεχα σ’ ένα τραπέζι γεμάτο τοπικές γεύσεις: ελιές, δεσφινιώτικη φέτα, ένα ιδιαίτερο, νόστιμο ψωμάκι με την ονομασία «πταλιά», που το σερβίρουν με πετιμέζι, «κοκοτάκια», όπως λένε εδώ τις δίπλες, χαλβά και… σπιτικό δυνατούτσικο κρασί! Η ξενάγησή μας σε αρχαίες διαδρομές ξεκινάει με μια ελαφριά πρωινή οινοποσία, φωτεινά χαμόγελα και τοπικές ανόθευτες γεύσεις.
Η διαδρομή που ακολουθεί έχει αρκετές στροφές, αλλά είναι σίγουρα μία από τις ομορφότερες προσεγγίσεις του Κορινθιακού κόλπου. Στο βάθος, χιονισμένες οι κορυφές του Παρνασσού και της Γκιώνας, αριστερά η θάλασσα και απέναντι η Πελοπόννησος.
Η αρχαία Κίρρα, επίνειο των Δελφών κάποτε, έχει πλέον επεκταθεί στο σημείο όπου υπήρχε μια τεράστια ιτιά, η οποία και έδωσε το όνομά της στη νέα πόλη του 1830. Η Ιτέα έχει πολλά καφέ, μπαρ και εστιατόρια, μόλους και πεζόδρομους με λεμονιές και νεραντζιές για περαντζάδα, αλλά και μεγάλες παραλίες, σε αντίθεση με τα μικρά κολπάκια του Γαλαξιδίου. Σε αυτό το τελευταίο, το «νησί στη στεριά», μέχρι το 1963 πήγαινε κανείς μόνο με καραβάκι από την Ιτέα, καθώς δεν υπήρχε δρόμος. Πλέον όμως υπάρχει και σε μόλις δέκα λεπτά βρισκόμαστε στα ιστορικά λιμανάκια και στην απίθανη ησυχία του αρχαίου Χάλειου. Γνωρίζουμε την ένδοξη ιστορία του στο μικρό αλλά αξιόλογο μουσείο του, το πρώτο ναυτικό μουσείο της Ελλάδας από το 1928, ακούγοντας την εξαιρετική λαογράφο Ροδούλα Σταθάκη να μας ξεναγεί. «Η ναυτιλία του ήταν πάντα πολύ δυνατή. Το μουσείο μάς δίνει μια σφαιρική εντύπωση της ιστορίας του· αρχίζουμε το 3000 π.Χ. και φτάνουμε στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο αμφορέας του 2800 π.Χ. είναι μοναδικός στην Ελλάδα…»
Προχωρώντας, νομίσματα του 4ου αιώνα στέκονται αφορμή να μιλήσουμε για το εμπόριο, καριοφίλια και κοντόκαννες ναυτικές καραμπίνες για τη θέση του στους πολέμους, πίνακες και ακρόπλωρα για τη ναυτοσύνη του, πριν καταλήξουμε στη σημαντικότατη συλλογή γραμματοσήμων, την οποία απέκτησε το 2006. Θαλασσινές γεύσεις δίπλα στα καΐκια, περίπατος με φόντο πάντα τον Παρνασσό και τη δελφική πλαγιά. Απλότητα, αρχοντιά και οικειότητα. Ανακαινισμένα καπετανόσπιτα και αγριολούλουδα στα βάζα της Στέλλας Σεντούκα, ανάμεσά τους και μικρές άγριες ορχιδέες, όπως η Οphrys spruneri. Την ταυτοποίηση κάνει ο καλά διαβασμένος καθοδηγητής μας Απόστολος Χατζηδήμος, υπεύθυνος επικοινωνίας του Δήμου Δελφών. Καταλήγοντας στον ναό του Αγίου Νικολάου με το καταπληκτικό ξυλόγλυπτο τέμπλο, μας περιμένουν καθαρές δεσμίδες φωτός που τρυπώνουν από το γυναικωνίτη.
Ημέρα δεύτερη | Περίπατος στη δελφική πλαγιά (Δελφοί, Χρισσό, Αμφισσα)
Οποιος γνωρίζει αρκετά τους Δελφούς θα έχει επανειλημμένα μαγευτεί από κάποιες άλλες δεσμίδες φωτός, εκείνες που χαράσσουν συχνά τη θέα έως τον Κρισσαίο κόλπο. «Στα αρχαία χρόνια οι Δελφοί έφταναν μέχρι τη θάλασσα, κάλυπταν όλο το Κρισσαίο Τοπίο, τον σημερινό ελαιώνα της Αμφισσας», λέει η ντόπια ξεναγός Πένυ Κολομβότσου περιπατώντας στον οριοθετημένο αρχαιολογικό χώρο των Δελφών. Η ίδια λατρεύει τον τόπο της και η ξενάγησή της, αληθινός χείμαρρος συνειρμών που εμπλέκουν 2.500 χρόνια ιστορίας, είναι τόσο ενθουσιώδης, που δένει άψογα με τις ιστορίες για την Πυθία σε «ένθεη» κατάσταση και, πριν από εκείνη, τη μάντισσα Σίβυλλα. «Διαβάζοντας τις βάσεις των μνημείων, διαβάζεις την ιστορία μόνος σου», προτρέπει η Πένυ. Κάνοντας μια στάση, μας δείχνει την ασπρόμαυρη εκείνη φωτογραφία με το Καστρί (όπως λεγόταν ο οικισμός) χτισμένο πάνω στα αρχαία τείχη των Δελφών. Εκεί βρισκόταν το χωριό της μέχρι το 1892, οπότε οι Γάλλοι αρχαιολόγοι πήραν άδεια να ξεκινήσουν ανασκαφές. Το τελευταίο σπίτι που γκρεμίστηκε ήταν κάποιας γιαγιάς που αρνούνταν πεισματικά να φύγει και στου οποίου τα θεμέλια τελικά βρέθηκε ο Ηνίοχος.
Η βάση της Σφίγγας των Ναξίων είναι κενή. Τη φημισμένη Σφίγγα, όπως και τον Ηνίοχο, θα συναντήσουμε αργότερα στο μουσείο. Αυτό το ταξίδι δεν έχει τέλος… Μπορείς να μελετάς τους Δελφούς μια ολόκληρη ζωή ή απλώς να απολαμβάνεις την ανεξάντλητη φυσική και αρχιτεκτονική τους ομορφιά ακούγοντας τα πρώτα αηδόνια της άνοιξης και πίνοντας λίγο νερό από την Κασταλία πηγή.
Μπορείς επίσης να ακολουθήσεις αρχαίες διαδρομές, όπως μέρος του ανθόσπαρτου μονοπατιού Δελφών – Κίρρας, και μετά μία ώρα πεζοπορία να βρίσκεσαι από τους Δελφούς στο Χρισσό. Οποια πέτρα κι αν πατήσεις, κρύβει από κάτω χιλιετίες ιστορίας. Κάποιοι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι γνωρίζουν σε ποιο ακριβώς σημείο του Ελαιώνα βρισκόταν ο ιππόδρομος, για παράδειγμα. Το ήσυχο, πανάρχαιο και προσεγμένο σήμερα χωριουδάκι του Χρισσού διαφέρει πολύ από τον τουριστικοποιημένο και παρηκμασμένο εν μέρει οικισμό των Δελφών. Το δε μονοπάτι, αν συνεχίσει κανείς να το περπατάει, είναι υπέροχο μέσα στον Ελαιώνα της Αμφισσας.
Μια πόλη σύγχρονη και ταυτόχρονα παλιά, η πρωτεύουσα του Δήμου Δελφών απέχει μόλις 15 λεπτά από το Χρισσό και λιγότερο από μισή ώρα από τους Δελφούς. Φωτεινές επιγραφές ανάμεσα σε ξύλινες ρετρό ταμπέλες συνθέτουν τη «βιτρίνα» της σύγχρονης Αμφισσας. Μοντέρνα καφέ από τη μια, ιστορικά, παλιά καφενεία από την άλλη, όπως το «Γυαλί Καφενέ», που γερνάει μαζί με τον γλυκύτατο κ. Θανάση Μαστρονικολόπουλο να αφηγείται ιστορίες από την εποχή που στη σκηνή του ανέβηκαν πρώτοι οι Αυλωνίτης, Φωτόπουλος και Μακρής ή από τότε που ο Αγγελόπουλος γύριζε εκεί σκηνές του «Θιάσου». «Ακόμη και η Ρόμι Σνάιντερ έχει περάσει από εδώ· φορούσε ένα λευκό φόρεμα και ένα μεγάλο καπέλο».
Αλλες, μυστηριώδεις αυτήν τη φορά, ιστορίες με στοιχειά μάς φέρνουν στη Χάρμαινα, τη συνοικία όπου άνθησε η βυρσοδεψία στις αρχές του 20ού αιώνα και όπου σήμερα ο Παναγιώτης και ο αδελφός του Σπύρος Μερινόπουλος είναι οι τελευταίοι ταμπάκηδες της Αμφισσας. Επεξεργάζονται το δέρμα με τον πατροπαράδοτο τρόπο, αλλά και τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εδώ φτιαχνόταν ο πάπυρος που έφτανε στη συνέχεια μέχρι το Βατικανό, γι’ αυτό και η εμπορική αυτή γειτονιά λεγόταν «μικρό Βατικανό». Εγκαταλελειμμένη και διατηρητέα, τη σημερινή συνοικία της Χάρμαινας ζωντανεύουν επίσης η Δημοτική Πινακοθήκη του Παπαλουκά, ο ντόπιος ζωγράφος και καθηγητής της ΑΣΚΤ Γιώργος Σκυλογιάννης με το ατελιέ του, η Βούλα Δασκαλοπούλου με το εργαστήρι κεραμικών και μόλις δύο καφεποτεία. Λιγότεροι από δέκα άνθρωποι κρατούν ζωντανή την περιοχή, που τιμήθηκε με το βραβείο Eden.
Ημέρα τρίτη | Ανοιξη στο βουνό και σε αρχέγονες πηγές
Πρωινό ξύπνημα στην Ιτέα και καφές πάνω στην αμμουδιά της και έπειτα από μία ώρα δρόμο άφιξη στον χιονισμένο -για λίγο ακόμη- Παρνασσό. Ο ανοιξιάτικος ήλιος, ο λεπτός αέρας στα 2.250 μ., οι λιγοστοί φανατικοί και ευτυχισμένοι σκιέρ σε επιδέξιους ελιγμούς (η Φτερόλακκα θα παραμείνει ανοιχτή για τρεις ημέρες ακόμη, μέχρι το τέλος του μήνα) και στον ορίζοντα αρκετές ακόμη λευκές κορυφές συνθέτουν μια διαφορετική, απρόσμενη για την άνοιξη, αίσθηση του ανεξάντλητου Δήμου Δελφών.
Η περιήγηση συνεχίζεται μέσα από την υπέροχη ελατόφυτη διαδρομή προς Αγόριανη, κάνει μια στάση στον καταρράκτη της, αφήνεται σ’ άλλο ένα τσιπουράκι, όπως επιβάλλουν ο αέρας και ο σύγχρονος πολιτισμός του βουνού, και καταλήγει στην αποκάλυψη των πηγών του Κηφισού, στην Αγία Ελεούσα. Το κελάρυσμά τους, ο υγροβιότοπος γύρω τους, το ανοιχτό πράσινο της εποχής στις ορεινές πλαγιές του Παρνασσού, η πάντα καλή παρέα εμμονικών ταξιδευτών έχουν σβήσει κάθε έννοια της καθημερινότητας. Κέντρο αναφοράς από την αρχαιότητα, οι πηγές του Κηφισού συνδέονται σε βάθος χρόνου με το λιμάνι της Κίρρας και κάθε στάση σχεδόν αυτού του ταξιδιού. Σύμφωνα μάλιστα με το μύθο, ο Κηφισός τροφοδοτεί με το ζωογόνο νερό του τις κόρες του Κασταλία στους Δελφούς και Λιλαία, τη σημερινή Κάτω Αγόριανη.
Καταλήγουμε σε άλλη μια οινοποσία, τιμώντας αρχαιοελληνικές συνήθειες, στην πάντα φιλόξενη αυλή του ξενώνα Αργυρίου στο Πολύδροσο, δοκιμάζοντας τη νέα του ετικέτα Μαντείο, αλλά και πειραματισμούς φίλων του, όπως το κρασοτύρι. Το οινοποιείο της οικογένειας είναι το μοναδικό σε όλο τον Παρνασσό και έχει βαλθεί να αναβιώσει παλιές ποικιλίες της περιοχής, όπως και να εγκλιματίσει ξένες στις πλαγιές του βουνού. Φαντάζεστε καλύτερο φινάλε μιας τέτοιας απόδρασης; Υπό την επήρεια και την ευφορία του κρασιού, αντί να έρθει στο μυαλό κάποιο ποίημα του Σεφέρη (όπως θα ήταν αναμενόμενο στους Δελφούς), έρχεται εκείνο του Ελύτη: «Ομορφη και παράξενη πατρίδα».
Διαμονή
Στον οικισμό των Δελφών θα βρείτε πολλά μικρά ξενοδοχεία, άλλα λιγότερο κι άλλα περισσότερο ανακαινισμένα και αρκετά από αυτά με ωραία θέα. Επισκεφτείτε τη σελίδα www.delphi.gr για σχετικές πληροφορίες. Κάποιες ακόμη προτάσεις στην ευρύτερη περιοχή:
Amalia (Τ/22650-82.101, www.amaliahoteldelphi.gr). Ξενοδοχείο στους Δελφούς, ανακαινισμένο το 2007. Διαθέτει όμορφους κήπους, πισίνα, μπαρ και υπέροχη θέα στην κοιλάδα της Ιτέας και στον Κορινθιακό κόλπο μέχρι το Γαλαξίδι. Από 80 ευρώ το δίκλινο.
Elafivolia (T/22673-00591, 6948-283.989, www.elafivolia.gr). Πέντε άριστα εξοπλισμένες σουίτες σε παράδρομο βγαίνοντας από Αράχωβα προς Δελφούς. Σύγχρονη minimal αισθητική μέσα στο δελφικό τοπίο, πισίνα και όμορφη εξωτερική διαμόρφωση. Ιδανική πρόταση για όσους αναζητούν επαφή με τη φύση και απομόνωση. Από 160 ευρώ η junior έως 390 ευρώ η μεγάλη.
Αργυρίου (Τ/22340-51.667, www.argyriouwinery.eu). Ξενώνας του ομώνυμου οινοποιείου στο Πολύδροσο, με λίγα προσεγμένα και όμορφα δωμάτια. Το ιδιαίτερο κελάρι του και όλη η φιλοσοφία του θα σταθεί σίγουρα αφορμή τοπικής γευσιγνωσίας. 70 – 110 ευρώ.
Nostos (Τ/22650-41.266, 6937-064.188, www.nostoshotel.info). Παραδοσιακός ξενώνας στην πλατεία Ηρώων του Γαλαξιδίου, που λειτουργεί φέτος για πρώτη χρονιά, σε προσεκτικά αναπαλαιωμένο αρχοντικό με ζωγραφιστά ταβάνια και σύγχρονες ανέσεις, όπως υδρομασάζ. 50 – 70 ευρώ.
Το σπιτάκι (Τ/22650-41.257, 6977-512.238, www.tospitaki.com). Μια ιδιαίτερη και καλαίσθητη πρόταση στο Γαλαξίδι με διαφορετικούς αυτόνομους χώρους, ιδανικούς για οικογένειες, παρέες και παρατεταμένη διαμονή. Πλήρης εξοπλισμός και όμορφη εσωτερική αυλή. Από 50 ευρώ ο μικρός ξενώνας και 70 – 110 το loft με δική του αυλή.
Mira Mare (Τ/6937-154.567). Ανάλαφρη ατμόσφαιρα και ησυχία σε παράδρομο του πρώτου λιμανιού του Γαλαξιδίου, με θέα στη θάλασσα από κάποια μπαλκόνια. Από 50 ευρώ το δίκλινο.
Nafsika Palace (Τ/22650-33.300, www.nafsikapalace.gr). Ανακαινισμένο ξενοδοχείο κοντά στην παραλία Ιτέας, με δίκλινα, τρίκλινα και διαμερίσματα κατάλληλα για οικογένειες. Στο ισόγειο λειτουργεί εστιατόριο. Προτιμήστε τα δωμάτια με θέα στη θάλασσα. 72 – 76 ευρώ το δίκλινο. Από τέλη Μαΐου κι έπειτα λειτουργεί και το Nafsika Beach Hotel δίπλα στη θάλασσα (www.nafsikabeach.gr).
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
Φαγητό
Agora (Τ/22650-83.116, www.agoracafe.gr). Bar-restaurant και μία από τις πιο ωραίες βεράντες των Δελφών με θέα στον Κορινθιακό.
Το πατρικό μας (Τ/22650-82.150, www.topatrikomas.gr). Προσεγμένη ταβέρνα στους Δελφούς, με πολλά μαγειρευτά και πιάτα της ώρας. Δύο αίθουσες, τζάκι και μπαλκόνι με λουλούδια και θέα.
Φούρλας (Τ/22650-82.908, 6944-337.914). Παραδοσιακή ταβέρνα στο ήσυχο χωριό Χρισσό, με ωραία θέα τα καλοκαιρινά απόβραδα στον Κρισσαίο κόλπο.
Σκελετόβραχος (Τ/22650-41.303, 6987-877.263, [email protected]). Μεράκι και κέφι στο Γαλαξίδι από τον κ. Ντίνο και τον Αντρέα σε ενδιαφέρουσες γεύσεις, όπως η ψητή σαρδέλα, μια ιδιαίτερη φάβα και το «ρύζι ανήθικο». Αυθεντική ατμόσφαιρα, διακριτική ποιοτική μουσική και πολύ καλή αντιστοιχία ποιότητας – τιμής.
Μαρίτσα (Τ/22650-41.059). Το γνωστό εστιατόριο της Μαρίτσας στο πρώτο λιμανάκι του Γαλαξιδίου συνεχίζει επί 25 χρόνια να σερβίρει την κολοκυθόπιτα (συνταγή της μητέρας της) και άλλα πιάτα με άποψη, όπως το μυδοπίλαφο, λιγκουίνι με φρέσκια καραβίδα και ωραίες σαλάτες. Ξεχωρίζει για την αισθητική του.
Μούκας (Τ/22650-32.380). Πολύ καλή ταβέρνα στην Ιτέα, που λειτουργεί αδιάκοπα από το 1961, σε ανακαινισμένη πλέον, ανάλαφρη αίθουσα. Προσεγμένο σέρβις, ποικιλία συνοδευτικών και κρεατικά της ώρας, που ψήνονται σε φωτιά από κλαδιά ελιάς.
Ζέφυρος (Τ/22650-32.550, 6989-198.772). Ψαροταβέρνα στην Ιτέα, πάνω στην αμμουδιά, με θέα στο Γαλαξίδι και στον Κορινθιακό κόλπο.
Οινομαγειρείο (Τ/22650-28.823). Μερακλίδικα και όχι βαριά πιάτα σε ένα χώρο που θυμίζει κρασοπουλειό, στην Αμφισσα. Ανοιχτά μόνο τα βράδια.
Νίκος (Τ/22340-61.456, 6937-423.288). Ταβέρνα στην πλατεία της Αγόριανης, γνωστή για τη χορτόσουπα της κυρίας Νίτσας με καραμελωμένο κρεμμύδι και γιαούρτι και την «τούρτα» από πατάτες και αυγά. Προτιμήστε τη σε ήσυχες μέρες ή κάντε κράτηση εγκαίρως για περιόδους αιχμής.
Πρακτικά
– Δελφοί (Τ/22650-82.312, www.culture.gr, www.delphi.gr). Το εισιτήριο για τον αρχαιολογικό χώρο κοστίζει 6 ευρώ και ενιαίο με το μουσείο 9 ευρώ. Καλοκαιρινό ωράριο: 07.30 – 20.00.
– Για πεζοπορίες στα μονοπάτια των Δελφών, ορεινή ποδηλασία και άλλες δραστηριότητες συμβουλευτείτε το Σύλλογο Δευκαλίωνας (Τ/22650-83.101, 6944-396.196, www.deukaliwn.weebly.com) και την ιστοσελίδα του Δήμου Δελφών.
– Γενικά για το Γαλαξίδι: www.galaxidi.gr. Ναυτικό Μουσείο Γαλαξιδίου, Τ/22650-41.795, και όλες οι προτάσεις διαμονής στην πόλη συγκεντρωμένες στην ιστοσελίδα του Συλλόγου Ξενοδόχων και Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων www.togalaxidi.gr
– Για τη συνοικία της Χάρμαινας στην Αμφισσα: www.harmaina.gr
– Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού, Τ/22340-22.315, www.parnassos-ski.gr
